Η τιμωρία του κ. Μητσοτάκη και της κυβέρνησής του για την υπόθεση του Μετρό της Θεσσαλονίκης, που οι δικές του πρωτοβουλίες το έχουν καθυστερήσει για χρόνια, όπως και η τιμωρία τους για την υπόθεση των Αρχαίων της Βενιζέλου που τα ξεσήκωσαν και τα κατέστρεψαν ενώ υπήρχε τεχνική λύση να παραμείνουν αμετακίνητα στη θέση όπου παρέμειναν επί αιώνες άργησε, αλλά ήρθε τελικά από τους πολίτες στις πρόσφατες ευρωεκλογές.

Η ΝΔ του κ. Μητσοτάκη, στο πάλαι ποτέ προπύργιο της Δεξιάς, στην Α’ Θεσσαλονίκης, έλαβε μόλις 24,33%. Τέσσερις ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες κάτω από το γενικό ποσοστό της σε ολόκληρη τη χώρα.

Όπως, αντίστοιχα και ο πρώην δήμαρχος Κ. Ζέρβας, ο οποίος έβαλε πλάτη για την καταστροφή των Αρχαίων της Βενιζέλου και για τον εκτροχιασμό του έργου του Μετρό.

Οι συνέπειες της ολέθριας απόφασης να ακυρωθεί ο σχεδιασμός του σταθμού Βενιζέλου το 2019, ο οποίος προέβλεπε την παραμονή του μοναδικού αρχαιολογικού συμπλέγματος που αποκαλύφθηκε στον σταθμό αμετακίνητου στη θέση του, προκειμένου να αποσπαστούν τα αρχαία και να μεταφερθούν αλλού, ήταν κατακλυσμιαίες.

Πρώτα γιατί το έργο που με τον προηγούμενο σχεδιασμό θα λειτουργούσε από το τέλος του 2020, δεν έχει καταφέρει να ολοκληρωθεί και να λειτουργήσει ακόμη. Καθώς η αλλαγή σχεδιασμού σήμαινε την αποκαθήλωση των έργων που είχαν εκτελεστεί στον σταθμό Βενιζέλου τη διετία 2017 – 2019, την απόσπαση των αρχαιολογικών ευρημάτων και την επανέναρξη ενός νέου σχεδιασμού για τον σταθμό, χωρίς τα Αρχαία αυτή τη φορά.

Έτσι, ενώ στην αρχή υποσχέθηκαν ότι το Μετρό θα λειτουργούσε τον Απρίλιο του 2023 σήμερα, δια της διαρκούς διολισθήσεως, η παράδοση έχει μετακινηθεί για το τέλος του 2024. Και βλέπουμε…

Δεύτερο γιατί το έργο με την αλλαγή που επέβαλε το 2019, στο παρά πέντε πριν ολοκληρωθεί, προσωπικά ο κ. Μητσοτάκης χωρίς τεχνική εισήγηση ή άλλη τεκμηρίωση, κόστισε τουλάχιστον 100 εκατομμύρια ευρώ περισσότερο, λόγω των αποζημιώσεων που κέρδισαν οι εργολάβοι. Αφού υπεύθυνη για την αδικαιολόγητη καθυστέρηση ήταν καταφανώς η πλευρά του δημοσίου, η οποία και την προκάλεσε.

100 εκατομμύρια ευρώ αντιπαραγωγικού δημόσιου χρήματος που σπαταλήθηκαν σε αποζημιώσεις σε εποχή μεγάλης φτώχειας, για να καταστραφεί ένα αρχαιολογικό σύμπλεγμα που αν παρέμενε αμετακίνητο στον σταθμό του Μετρό, θα έδινε νέα ώθηση στην ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, αφού θα γίνονταν ισχυρό τοπόσημο της πόλης, έλκοντας το ενδιαφέρον εκατομμυρίων τουριστών κάθε χρόνο από ολόκληρο τον κόσμο.

Τρίτο γιατί το μοναδικό πολεοδομικό σύμπλεγμα του κέντρου της Θεσσαλονίκης του 3^ου και 4^ου μ.Χ. αιώνα, που αποκαλύφθηκε εξ αιτίας της εκτεταμένης ανασκαφής στο σταθμό Βενιζέλου, καταστράφηκε οριστικά από την απόσπαση και τη μετακίνησή του αλλού. Καθώς χάθηκε η αυθεντικότητα και η ακεραιότητα ενός σπάνιου αρχαιολογικού ευρήματος που αποδεικνύει την ιστορική συνέχεια της Μακεδονίας και της πόλης της Θεσσαλονίκης.

Εκεί, δηλαδή, που οι γείτονές μας οι Βούλγαροι με τον δικό τους Ρωμαϊκό Decumanus και οι Τούρκοι με το Βυζαντινό λιμάνι του αυτοκράτορα Θεοδοσίου, όταν αποκάλυψαν τα αντίστοιχα ευρήματα κατά την εκτέλεση έργων Μετρό, μετακίνησαν το Μετρό και άφησαν τα Αρχαία στη θέση τους, να γίνουν τοπόσημα οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, εμείς εδώ στη μακρινή Ελλάδα καταστρέψαμε 2 στρέμματα μοναδικού αρχαιολογικού πολεοδομικού συγκροτήματος, τη στιγμή που υπήρχε δοκιμασμένη τεχνική λύση για να παραμείνουν στη θέση τους. Η οποία, μάλιστα, είχε ήδη εγκριθεί και εφαρμόζονταν από το 2017 στη Βενιζέλου.

Ο κ. Μητσοτάκης είπε ψέματα, όπως σήμερα αποδεικνύεται, ότι η αλλαγή σχεδιασμού του Μετρό, ώστε τα αρχαία να αποσπαστούν και να μετακινηθούν από τη Βενιζέλου, θα ήταν μια λύση ταχεία ως προς την ολοκλήρωση του έργου και οικονομική ως προς το κόστος. Η πραγματικότητα των επόμενων χρόνων, όμως, τον διέψευσε κατηγορηματικά και για τα δυο…

Ο πρωθυπουργός, όμως, είπε ψέματα και για την αιτία στην οποία απέδωσε την αλλαγή του σχεδιασμού του έργου το 2019. 

Είπε, δηλαδή, χωρίς να έχει καμία τεχνική τεκμηρίωση και χωρίς να υπάρχει καμία σοβαρή τεχνική εισήγηση από ειδικούς, ότι η λύση της κατασκευής του σταθμού με παραμονή των αρχαίων στη θέση τους ήταν, δήθεν, τεχνικά ανέφικτη. Η δικαιολογία αυτή αποδεικνύεται σήμερα ότι ήταν αβάσιμη, ανυπόστατη και ψευδής για τους εξής οκτώ λόγους:

1. Αυτήν την τεχνική λύση την είχε σχεδιάσει και υποβάλει το μεγαλύτερο και πιο έμπειρο μελετητικό γραφείο της Αθήνας για υπόγειες κατασκευές, το γραφείο Βέτα.
2. Τη συγκεκριμένη τεχνική λύση την είχε εγκρίνει και την υποστήριζε ο καθ’ ύλην αρμόδιος, ο επιστημονικός τεχνικός σύμβουλος της Αττικό Μετρό ΑΕ από το 2012 μέχρι το 2019, ο καθηγητής Εδαφομηχανικής και Γεωτεχνικών Έργων της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ Χρήστος Αναγνωστόπουλος.
3. Τη λύση την είχε εγκρίνει μετά από μακρά επεξεργασία και συζήτηση το 2017 το αρμόδιο όργανο του υπουργείου Πολιτισμού, το ΚΑΣ το 2017, με την παρουσία πλήθους επιστημόνων, μεταξύ των οποίων και μέλος του και καθηγητής Τεχνικών Έργων του ΕΜΠ, χωρίς να έχει υποβληθεί καμία αντίρρηση ως προς την επιστημονική της αναγνώριση και την τεχνική της εφικτότητα.
4. Προς υλοποίηση της συγκεκριμένης τεχνικής λύσης, είχαν ήδη εγκριθεί και εφαρμόζονταν στο σταθμό Βενιζέλου 18 εφαρμοστικές μελέτες, οι οποίες μάλιστα είχαν ήδη, μάλιστα, αποπληρωθεί. Χωρίς την παραμικρή αντίρρηση από την πλευρά του δημοσίου ή του Αναδόχου που τις εφάρμοζε.
5. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Αναδόχου τότε και τώρα, Αλέξανδρος Εξάρχου, άλλωστε, είχε διαβεβαιώσει σε δημόσια εκδήλωση τον Φεβρουάριο του 2019 ότι το έργο προχωρούσε με την τεχνική λύση της Βενιζέλου, με τα αρχαία στη θέση τους, χωρίς προβλήματα και θα ολοκληρώνονταν, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, στο τέλος του 2020.
6. Στο ΣΤΕ όπου εκδικάστηκε η υπόθεση το 2020, 3 καθηγητές Πολυτεχνείων, από το ΕΜΠ και το ΑΠΘ και δυο ειδικοί μελετητές Μηχανικοί Υπογείων Τεχνικών Έργων διαβεβαίωσαν, με Τεχνικές Εκθέσεις τις οποίες κατέθεσαν, ότι η λύση της Βενιζέλου που εφαρμόζονταν ήταν απολύτως αποδεκτή επιστημονικά και εφικτή τεχνικά.
7. Πάγια επιστημονική αρχή και τεχνική πρακτική για τα έργα υποδομής, είναι ότι στο ενδεχόμενο που μια τεχνική λύση δεν αποδίδει τα αναμενόμενα, – κάτι που είδε μόνο ο πρωθυπουργός και κανένας μελετητής ή κατασκευαστής, η λύση δεν ακυρώνεται, αλλά βελτιώνεται.
8. Και τέλος, ο ισχυρότερος, ίσως, λόγος από όλους, είναι ότι η ίδια ακριβώς τεχνική λύση της κατασκευής υπόγειου σταθμού με παραμονή των αρχαιολογικών ευρημάτων στη θέση τους, είχε εφαρμοστεί με επιτυχία από την Αττικό Μετρό το 2000 – 2004 στον σταθμό Μοναστηράκι, στην Αθήνα.

Κατόπιν τούτων, που είναι γνωστά στους Θεσσαλονικείς και που αποδείχθηκαν εν τοις πράγμασι τόσα χρόνια, δεν είναι περίεργη η επίδοση ούτε του πρώην δημάρχου και υποστηρικτή της καταστροφής των Αρχαίων του Μετρό, Κ. Ζέρβα, ο οποίος απέτυχε στις δημοτικές εκλογές, ούτε της ΝΔ του κ. Μητσοτάκη προχτές στη Θεσσαλονίκη.

Τελικά, για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται ότι στη ζωή όλα εδώ πληρώνονται…

• Καθηγητής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ