Οι έμπειροι εργολάβοι γνωρίζουν πάρα πολύ καλά ότι αν σε κάποιο τμήμα του έργου που κατασκευάζουν δεν εφαρμόζεται εγκεκριμένη από το δημόσιο μελέτη, η αντίστοιχη δαπάνη δεν μπορεί να πληρωθεί.

Και επιπλέον γνωρίζουν καλά ότι αν κάποιο τμήμα του έργου δεν καλύπτεται από εγκεκριμένη από το δημόσιο μελέτη και συνεπώς και από τα έργα ασφαλείας που τη συνοδεύουν, την πλήρη ευθύνη για το όποιο ατύχημα συμβεί την αναλαμβάνει ο ίδιος ο ανάδοχος.

Και γι’ αυτό και οι έμπειροι εργολάβοι, σαν την κοινοπραξία που κατασκευάζει την γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας, αποφεύγουν τέτοια επικίνδυνα μονοπάτια.

Ο υφυπουργός υποδομών, συνεπώς, Νίκος Ταχιάος δεν είπε όλη την αλήθεια στις δηλώσεις του, όταν προσπάθησε να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα και να αποκρούσει τις προφανείς ευθύνες του δημοσίου για τη… λάθος σήραγγα μήκους 160 μέτρων η οποία διανοίγονταν επί 6 μήνες χωρίς εγκεκριμένη μελέτη και άρα και χωρίς εγκεκριμένα μέτρα ασφαλείας.

Ο υφυπουργός επιχείρησε να επιρρίψει το σύνολο της ευθύνης στους εργαζόμενους στο εργοτάξιο.

Όπως ακριβώς ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επιχείρησε από την πρώτη στιγμή μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών να επιρρίψει το σύνολο της ευθύνης στον μοιραίο σταθμάρχη.

Η θεωρία του ανθρώπινου λάθους, όμως, στις υποδομές και τις μεταφορές συγκαλύπτει τις αυτονόητες ευθύνες του δημοσίου για την ασφάλεια ανθρώπων και κατασκευών.

Η απόλυτη ευθύνη για τη διάνοιξη σήραγγας χωρίς εγκεκριμένη από το δημόσιο μελέτη βαραίνει την επιβλέπουσα υπηρεσία, την ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ. Η οποία επί 6 μήνες είτε δεν αντιλήφθηκε, είτε αντιλήφθηκε αλλά δεν αντέδρασε στην κατασκευή μιας σήραγγας 160 μέτρων που δεν προβλέπονταν στην εγκεκριμένη μελέτη για το έργο.

Τόσο στην πρώτη περίπτωση που κανείς δεν πήρε χαμπάρι, όσο και στη δεύτερη που το αντιλήφθηκαν αλλά δεν αντέδρασαν, η εταιρεία του δημοσίου φέρει την απόλυτη ευθύνη.

Όπως αυτονόητα ευθύνη φέρει και το υπουργείο υποδομών. Το οποίο όταν ενημερώθηκε δεν αντέδρασε στο ότι η ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ επί 6 μήνες εκτελούσε πλημμελώς το έργο της επίβλεψης της διάνοιξης των σηράγγων της γραμμής 4 του μετρό. Και συνεπώς επί 6 μήνες εκτελούνταν ένα υπόγειο έργο χωρίς εγκεκριμένη μελέτη, χωρίς να λαμβάνονται δηλαδή οι ενδεδειγμένες πρόνοιες για την ασφάλεια του έργου, των ανθρώπων και των υποδομών.

Θα περίμενε κανείς ο κ. Ταχιάος να έχει ήδη ζητήσει την παραίτηση της διοίκησης της ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ.

Όπως θα περίμενε κανείς και ο υπουργός υποδομών ή ο πρωθυπουργός να έχει ήδη ζητήσει την παραίτηση Ταχιάου.

Πρόκειται για μοναδικό περιστατικό στον σύγχρονο πολιτισμένο κόσμο.

Η επίρριψη της ευθύνης για ένα τέτοιο κεφαλαιώδες λάθος, διαρκείας 6 ολόκληρων μηνών, σε μεμονωμένους υπαλλήλους από τον υφυπουργό είναι υποκριτική και δείχνει είτε άγνοια της διοίκησης των τεχνικών έργων, είτε πρόθεση συγκάλυψης.

Το πρόβλημα με ένα έργο που εκτελείται εκτός εγκεκριμένης μελέτης δεν είναι απλώς διαδικαστικό. Και δεν έχει να κάνει μόνο με την αδυναμία πληρωμής της αντίστοιχης δαπάνης. Αυτό είναι το λιγότερο.

Εκείνο που είναι το πλέον σοβαρό είναι ότι έργο χωρίς εγκεκριμένη μελέτη ενέχει κινδύνους για ανθρώπους και υποδομές και εγείρει σοβαρά ζητήματα ασφαλείας.

Κι αυτό γίνεται κρίσιμο όταν αναφερόμαστε σε δύσκολα και πολύπλοκα έργα, όπως οι υπόγειες κατασκευές.

Γιατί στις μελέτες των υπόγειων έργων γίνεται η ανάλυση των κινδύνων, η λεπτομερής περιγραφή τους και η διαστασιολόγηση των έργων που εγγυώνται την ασφάλεια ανθρώπων και κατασκευών.

Η μη εφαρμογή εγκεκριμένης μελέτης στα υπόγεια έργα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους διαφορικών καθιζήσεων και συνεπώς και παραμορφώσεων εδάφους και κατασκευών. Οι οποίες, με τη σειρά τους, μπορεί να προκαλέσουν την κατάρρευση τμήματος του εδάφους ή και των υποδομών.

Κίνδυνοι που κανονικά περιγράφονται με λεπτομέρεια στις εγκεκριμένες τεχνικές μελέτες. Όπως επίσης περιγράφονται και τα μέτρα για την ακριβή παρακολούθηση των καθιζήσεων και των παραμορφώσεων, όπως και τα μέτρα και τα τεχνικά έργα για την ενίσχυση και την υποστήριξη του έργου, του εδάφους και των κατασκευών.

Τέλος, στις μελέτες των υπόγειων έργων περιγράφονται οι τρόποι αποφυγής των κινδύνων, καθώς και μετριασμού των συνεπειών τους.

Στην προκειμένη περίπτωση, επί 6 μήνες διανοίγονταν μια υπόγεια σήραγγα για την οποία το δημόσιο δεν είχε στα χέρια του εγκεκριμένη μελέτη. Και συνεπώς δεν υπήρχε ούτε η πρόβλεψη των ενδεχόμενων κινδύνων, ούτε η περιγραφή τους, ούτε και οι τρόποι της αντιμετώπισής τους που θα διασφάλιζαν την χωρίς προβλήματα για την ασφάλεια ανθρώπων και υποδομών διάνοιξη της σήραγγας.

Πάμε κι όπου βγει, δηλαδή, και στην κατασκευή κρίσιμων υποδομών.

Το ερώτημα που τίθεται συνεπώς και στο οποίο δεν απάντησε ο υφυπουργός στη Βουλή και στη συνέντευξη που έδωσε στην τηλεόραση είναι, επί 6 μήνες που εκτελούνταν έργο χωρίς μελέτη, πως και δεν το αντιλήφθηκε κανείς;

Τι επέβλεπε επί 6 μήνες η επιβλέπουσα υπηρεσία, εφόσον δεν είχε στα χέρια της μελέτη εκτέλεσης της συγκεκριμένης σήραγγας;

Και τι αναφορά έδινε η διευθύνουσα υπηρεσία για την πρόοδο του έργου στη διοίκηση της εταιρείας;

Και αν το αντιλήφθηκαν καθυστερημένα, όπως ο υφυπουργός ισχυρίστηκε, πως και δεν το ανέφεραν αμέσως, προκειμένου να δοθεί εντολή διακοπής των εργασιών;

Η μη αναφορά τέτοιας έκτασης και τέτοιας διάρκειας προβλήματος εκτός νόμου και εκτός επιστημονικής και τεχνικής δεοντολογίας κατασκευής υπόγειου έργου δεν είναι ζήτημα ευθύνης μεμονωμένων υπαλλήλων.

Είναι ζήτημα οργανωτικό, καθώς αντανακλά την κακή λειτουργία της υπηρεσίας. Η οποία, εκ του αποτελέσματος, δεν παρακολουθεί με επιμέλεια την εκτέλεση του έργου και δεν λαμβάνει όλες τις ενδεδειγμένες πρόνοιες για την ασφάλεια της κατασκευής.

Και εδώ υπάρχει και ακόμη ένα κρίσιμο ερώτημα:

Από τη στιγμή που η ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ και το υπουργείο ήταν πράγματι ενήμεροι ότι εκτελείται έργο χωρίς μελέτη και άρα και χωρίς εγκεκριμένα μέτρα ασφαλείας, όπως ο υφυπουργός παραδέχθηκε, πως και δεν έδωσαν άμεση εντολή διακοπής των εργασιών, προκειμένου να προληφθούν τα χειρότερα;

Οι δικαιολογίες του υφυπουργού ότι δήθεν η σήραγγα θα κατασκευάζονταν έτσι κι αλλιώς, είναι αστείες. Γιατί η κατασκευή της συγκεκριμένης σήραγγας με τη συγκεκριμένη μέθοδο όφειλε να έχει περιγραφεί αναλυτικά σε εγκεκριμένη μελέτη. Η οποία ούτε υποβλήθηκε, ούτε εγκρίθηκε και φυσικά ούτε και εφαρμόστηκε ποτέ.

Και ήταν υποχρέωση της πλευράς του δημοσίου να την απαιτήσει και να μην επιτρέψει να εκτελεστεί το έργο χωρίς αυτήν, προκειμένου να προστατευτεί η ασφάλεια έργου, ανθρώπων και υποδομών.

Αστείες, όμως, είναι και οι δικαιολογίες του υφυπουργού ότι δήθεν ο ανάδοχος απλώς άλλαξε μέθοδο κατασκευής. Καθώς σε αυτό το ενδεχόμενο και εφόσον η εταιρεία του δημοσίου ήταν ενήμερη, ήταν υποχρεωμένη να επιβάλει στον ανάδοχο την υποβολή προς έγκριση μελέτης που να αντιστοιχεί στη νέα μέθοδο, πριν ακόμη αρχίσει η κατασκευή της.

Σε κάθε περίπτωση, για ό,τι συνέβη υπεύθυνο είναι το ελληνικό δημόσιο που διοικεί το έργο. Η ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ και το αρμόδιο υπουργείο. Που δεν τήρησαν τη νομιμότητα, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια του έργου, του προσωπικού, των υποδομών, αλλά και των κατοίκων της περιοχής.

Η υπόθεση έχει σκοτεινά σημεία που παραμένουν αδιευκρίνιστα.

Και είναι έκθετοι η ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ και το υπουργείο γιατί εξέθεσαν και συνεχίζουν να εκθέτουν την ασφάλεια του έργου, των ανθρώπων και των υποδομών σε απρόβλεπτους κινδύνους.

Και είναι απορίας άξιο πως δεν έχει ακόμη υποβληθεί ούτε μια παραίτηση. Όπως είναι απορίας άξιο που δεν έχει ακόμη επιληφθεί η εισαγγελία. Προκειμένου να προστατέψει την ασφάλεια του έργου, των ανθρώπων και των υποδομών από τους κινδύνους που ακόμη εγκυμονούν.