Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τον συντάκτη τους, χωρίς να συμπίπτουν κατ' ανάγκη με την άποψη του Tvxs.gr
Το «Νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό», (ΕΧΠ) και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, (ΣΜΠΕ), που προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας από κοινού με το υπουργείο Τουρισμού, βρίσκεται απολύτως εκτός πνεύματος και στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, όπως αυτοί τεκμηριώνονται επιστημονικά, αλλά και όπως περιγράφονται και εγκρίθηκαν από τη διεθνή κοινότητα, στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.
Παρά το γεγονός ότι η νέα χωρική διάρθρωση του τομέα του Τουρισμού που προωθεί η κυβέρνηση επικαλείται την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα και την αειφορία, εντούτοις η επίκληση αυτή γίνεται μόνο για λόγους επικοινωνιακούς, δηλαδή για λόγους εντυπωσιασμού.
Που σημαίνει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη στο ΕΧΠ μένει μόνο στα λόγια.
Υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις θεμελιώδεις αιτίες, εκτός από τις δεκάδες επιμέρους παρατηρήσεις που μπορεί να σημειώσει ο προσεκτικός μελετητής του, που τεκμηριώνουν την πλήρη ασυμβατότητα του Νέου Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό με τις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης:
Η πρώτη θεμελιώδης παράβαση αυτού του ΕΧΠ για τον Τουρισμό είναι η πλήρης εξαφάνιση της έννοιας της φέρουσας ικανότητας των φυσικών συστημάτων, ως αναγκαίας προϋπόθεσης για κάθε μορφή ανάπτυξης.
Σύμφωνα με τη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία, βιώσιμη είναι η ανάπτυξη που έχει περιβαλλοντική νομιμοποίηση. Είναι δηλαδή η ανάπτυξη που υπόκειται σε περιβαλλοντικούς όρους και προϋποθέσεις.
Το μέτρο της περιβαλλοντικής νομιμοποίησης της Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι η φέρουσα ικανότητα των περιβαλλοντικών συστημάτων.
Που αποτιμάται με τη μέγιστη αντοχή τους στις πιέσεις που υφίστανται από τις αναπτυξιακές δραστηριότητες.
Αυτή η θεμελιώδης περιβαλλοντική παράμετρος, η φέρουσα ικανότητα της φύσης και των συστημάτων που στηρίζουν την οικονομική ανάπτυξη, η οποία αποτιμά και καθορίζει τα όρια της βιώσιμης ανάπτυξης, απουσιάζει παντελώς από κάθε θεώρηση και κάθε πρόβλεψη του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τον Τουρισμό.
Δεν λαμβάνονται, δηλαδή, υπόψη για την άμετρη τουριστική ανάπτυξη και για την χωρίς όριο επέκταση των τουριστικών υποδομών που προβλέπει το ΕΧΠ, οι εξής κρίσιμες παράμετροι:
Α) Η φέρουσα ικανότητα των οικοσυστημάτων προς τουριστική αξιοποίηση αγνοείται εντελώς.
Οι ακτές, τα νησιά, η ύπαιθρος και οι υγρότοποι, τα δάση και γενικά η φύση, θεωρείται ότι δεν έχουν φέρουσα ικανότητα, δεν έχουν δηλαδή μέγιστη αντοχή στις πιέσεις.
Και γι’ αυτό δεν αποτελούν όριο για την επέκταση του τουρισμού.
Πράγμα που είναι απολύτως λάθος τόσο επιστημονικά, όσο και επιχειρησιακά και εντέλει και πολιτικά.
Γι’ αυτό και το αναμενόμενο αποτέλεσμα αυτού του ΕΧΠ για τον Τουρισμό είναι η υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας της φύσης, με συνέπεια την περιβαλλοντική κατάρρευση και την οικολογική καταστροφή.
Β) Η φέρουσα ικανότητα των υδατικών αποθεμάτων των τουριστικών περιοχών απουσιάζει πλήρως.
Με αποτέλεσμα τη λειψυδρία τόσο στις ήδη αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές με ανεπαρκή υδατικά αποθέματα, όσο και στα άνυδρα νησιά στα οποία επεκτείνεται η τουριστική αξιοποίηση.
Γ) Η φέρουσα ικανότητα των συγκοινωνιακών υποδομών σε τουριστικές περιοχές είναι ανύπαρκτη τόσο ως έννοια, όσο και ως προϋπόθεση ανάπτυξης.
Αυτή η απουσία καταγράφεται από την ανυπαρξία οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων και από τη μη συγκοινωνιακή σύνδεση των υπό ανάπτυξη ή και των ήδη αναπτυγμένων τουριστικών περιοχών με αστικά κέντρα και με αεροδρόμια, σιδηροδρομικούς σταθμούς και μεγάλα λιμάνια.
Δ) Η φέρουσα ικανότητα των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης των ήδη αναπτυγμένων τουριστικά περιοχών που έχει ξεπεραστεί και η απουσία παρόμοιων υποδομών σε υπό ανάπτυξη τουριστικές περιοχές, αγνοείται πλήρως.
Για να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χωροταξικού σχεδιασμού για τον τουρισμό, πρέπει η φέρουσα ικανότητα των τουριστικών περιοχών να αποτιμηθεί, προκειμένου να αποτελέσει το κριτήριο και την βασική προϋπόθεση για οποιοδήποτε σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης.
Η δεύτερη θεμελιώδης αιτία για την οποία το ΕΧΠ για τον Τουρισμό είναι επικίνδυνο, είναι ότι το μοντέλο του υπερτουρισμού που προωθεί επισημοποιεί την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας γης και των δημόσιων αγαθών.
Με αποτέλεσμα να υπονομεύεται ευθέως η υπόθεση της Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Οι προστατευόμενες περιοχές από το πρόγραμμα NATURA 2000, για τη μη προστασία των οποίων, μάλιστα, καταδικαστήκαμε πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, όπως και τα παράκτια και τα δασικά οικοσυστήματα, αλλά και τα επιφανειακά και τα υπόγεια νερά, οι λίμνες και τα ποτάμια, αποτελούν θεμελιώδη δημόσια αγαθά.
Η υπόθεση της αειφορίας στηρίζεται εξ ορισμού και εκ θεμελίων στην προϋπόθεση της ύπαρξης δημόσιων αγαθών.
Γι’ αυτό και η άμετρη επέκταση των τουριστικών υποδομών σε δημόσια γη και η χωρίς όρια εκχώρηση δημόσιων αγαθών σε ιδιώτες για τουριστική επιχειρηματική εκμετάλλευση, είναι πρακτικές ξένες με το πνεύμα και εχθρικές με τις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Καθώς η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών καταστρέφει την περιβαλλοντική ακεραιότητα και την οικολογική ισορροπία.
Και ως εκ τούτου, υπονομεύει την βασική αιτία που κάνει τη χώρα ελκυστική τουριστικά.
Αν τσιμεντοποιηθεί, δηλαδή, η μοναδική ελληνική ύπαιθρος, αν καταληφθούν οι υπέροχες ελληνικές ακτές από μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και αν υποβαθμιστούν από την οικοδόμηση τα ιδιαίτερης αξίας ελληνικά οικοσυστήματα, όπως τα νησιωτικά, τα παράκτια και τα δασικά, τότε θα εκλείψουν οι λόγοι που προτιμάται η Ελλάδα ως ελκυστικός τουριστικός προορισμός.
Αυτό που συμβαίνει στον παρόν ΕΧΠ του Τουρισμού, όπου μόνο στις βραχονησίδες δεν επιτρέπεται η δόμηση μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων, όπου ιδιωτικοποιούνται τα δημόσια αγαθά και υποβαθμίζονται ευθέως η φύση και το περιβάλλον, αποτελεί διεθνή πρωτοτυπία που μόνο σε τριτοκοσμικές χώρες συναντάται.
Και γι’ αυτό πρέπει άμεσα να σταματήσει και να μην εγκριθεί.
Η τρίτη θεμελιώδης παράβαση του ΕΧΠ για τον Τουρισμό που το κάνει επικίνδυνο, αφορά στον στόχο της μονοκαλλιέργειας του υπερτουρισμού. Ο οποίος πλήττει ευθέως την προσπάθεια προσαρμογής της χώρας στην κλιματική κρίση και επιπλέον υπονομεύει και κάθε επιχείρηση καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής.
Η άμετρη τσιμεντοποίηση της φύσης, η αποδάσωση και η απώλεια πρασίνου που θα συνοδεύσουν την άμετρη επέκταση των τουριστικών υποδομών σε κάθε σπιθαμή ελεύθερης από δόμηση γης επιδεινώνου την κλιματική κρίση, αντί να συμβάλουν στην καταπολέμησή της, παραβιάζοντας ευθέως έναν από τους κεντρικούς στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Καθώς η απουσία πρασίνου συμβάλλει τόσο στην αύξηση της θερμοκρασίας, όσο όμως και στην επιδείνωση των ακραίων φαινομένων της ξηρασίας και των πλημμυρών. Με συνέπεια την επιδείνωση των φυσικών καταστροφών.
Με δυο λόγια, αν το παρόν ΕΧΠ για τον Τουρισμό εφαρμοστεί, σε λίγα χρόνια η Ελλάδα θα χάσει όλα εκείνα τα προτερήματα που την έκαναν ελκυστικό τουριστικό προορισμό.
Καθώς δεν θα έχει ούτε το σπάνιο Περιβάλλον, ούτε όμως και το μοναδικό εύκρατο Κλίμα που είναι τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα στον διεθνή τουριστικό ανταγωνισμό.
Τέλος, η τέταρτη θεμελιώδης αιτία για την οποία το μοντέλο της μονοκαλλιέργειας του Τουρισμού που προωθεί το ΕΧΠ είναι θνησιγενές και γι’ αυτό επικίνδυνο, είναι ότι επεκτείνεται με μεγάλες τουριστικές επενδύσεις σε βάρος του αγροτικού τομέα. Επεκτείνεται, δηλαδή, σε βάρος της πρωτογενούς παραγωγής.
Η υπερμεγέθυνση, όμως, του τριτογενούς τομέα του Τουρισμού και η επέκτασή του με μεγάλες επενδύσεις σε βάρος αγροτικών περιοχών και καλλιεργήσιμων εκτάσεων, όπως συστηματικά συμβαίνει στο παρόν ΕΧΠ για τον Τουρισμό, υπονομεύει την ισόρροπη οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ανάπτυξη.
Η Βιώσιμη Ανάπτυξη, που έχει μεταξύ των άλλων ως στόχο τον περιορισμό της φτώχειας και της πείνας, στηρίζεται στην ισόρροπη ανάπτυξη και των τριών τομέων της παραγωγής. Και επιπλέον, δίνει μεγάλη έμφαση στην πρωτογενή παραγωγή, την οποία δεν την συρρικνώνει, επεκτείνοντας τις μεγάλες τουριστικές επενδύσεις σε βάρος εύφορων και καλλιεργήσιμων περιοχών.
Γιατί έτσι, συρρικνώνοντας τον πρωτογενή τομέα, χάνεται η αυτάρκεια της χώρας και ενισχύεται, αντίστοιχα, η εξάρτησή της από εξωγενείς παράγοντες και από διεθνή μονοπώλια.
Αυτή η θεμελιώδης παραδοχή για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη αποκτά αξία ιδίως σε μια χώρα σαν την Ελλάδα που διαθέτει ιδιαίτερα ανταγωνιστικά διεθνώς αγροτικά προϊόντα και είδη διατροφής.
Η μονομερής υπερανάπτυξη του τουρισμού σε βάρος του πρωτογενούς τομέα της παραγωγής, με αντίστοιχη αύξηση των εισαγωγών των αγροτικών προϊόντων και των ειδών διατροφής που μπορούν να καλλιεργηθούν, όμως, στη χώρα είναι συνταγή αποτυχίας και φτώχειας.
Καθώς δεν υποστηρίζει την ισόρροπη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη την οποία επαγγέλλεται.
Κάθε πρόβλεψη, συνεπώς, επέκτασης των τουριστικών υποδομών σε βάρος αγροτικών δραστηριοτήτων είναι επικίνδυνη για την αυτάρκεια της ελληνικής οικονομίας και υπονομεύει τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Και γι’ αυτό πρέπει να ακυρωθεί.
Με δυο λόγια, το Νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό που προωθεί η κυβέρνηση είναι επικίνδυνο για την ισόρροπη οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανάπτυξη της χώρας. Γιατί θα υποβαθμίσει και τους τρεις πυλώνες της αειφορίας:
- Θα υποβαθμίσει οικολογικά το φυσικό περιβάλλον, θα εξαντλήσει τους φυσικούς πόρους, θα καταστρέψει την πλούσια βιοποικιλλότητα, αλλά και θα επιδεινώσει την ήδη επελαύνουσα κλιματική αλλαγή,στερώντας από τη χώρα ένα μοναδικό, μέχρι τώρα, συγκριτικό της πλεονέκτημα.
- Θα επιταχύνει την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική ερημοποίηση της υπαίθρουκαι θα ενισχύσει την περαιτέρω φτωχοποίηση του αγροτικού πληθυσμού.
- Θα αποδυναμώσει την αυτάρκεια της χώρας σε προϊόντα και αγαθά και θα μας εξαρτήσει περισσότερο από ξένα τουριστικά ολιγοπώλια, επιδεινώνοντας την εθνική οικονομία. Αφού η μονοκαλλιέργεια του υπερτουρισμού, η οποία επισημοποιείται και ενισχύεται, ήδη δείχνει ότι δεν ωφελεί οικονομικά ούτε τους επιχειρηματίες του τουρισμού, ούτε όμως και τις τοπικές κοινωνίες.
Κλείνοντας, σπάνια βλέπει κανείς ένα αναπτυξιακό σχέδιο που να συγκεντρώνει τόσο πολλές απειλές και τόσο πολλούς κινδύνους για την οικονομία, για την κοινωνία, αλλά και για το περιβάλλον και το κλίμα της χώρας μας.
Στην Ελλάδα τα ΜΜΕ που στηρίζουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, χρημαδοτούνται από το ... κράτος. Tο tvxs.gr στηρίζεται στους αναγνώστες του και αποτελεί μια από τις ελάχιστες ανεξάρτητες φωνές στη χώρα. Mε μια συνδρομή, από 2.9 €/μήνα,ενισχύετε την αυτονομία του tvxs.gr και των δημοσιογραφικών του ερευνών. Συγχρόνως αποκτάτε πρόσβαση στα ντοκιμαντέρ και το περιεχόμενο του 24ores.gr.
Δες τα πακέτα συνδρομών >