Στην πρόσφατη εκδήλωση στο London School of Economics που παρακολούθησα, η δήλωση της Μιράντας Ξαφά ότι έχει σηκώσει όλα της τα λεφτά από τις Ελληνικές τράπεζες, αποτελεί μόνο ένα μικρό μέρος του φιλελεύθερου παραληρήματος που εξέφρασαν υπέρ των μέτρων λιτότητας οι δύο από τους τέσσερις ομιλητές που έλαβαν μέρος. Ο Holger Schieding, Γερμανός αρχι-οικονομολόγος της τράπεζας Berenberg, με μια πολύ επιθετική στάση προς την ελληνική κυβέρνηση, έδωσε συμβουλή στον ΣΥΡΙΖΑ να εγκαταλείψει τους «ανισόρροπους» συνεργάτες του και να στραφεί προς άλλους, πιο μετριοπαθείς.

Ads

Οι H. Schieding και Μ. Ξαφά χρησιμοποίησαν δείκτες «επιχειρηματικής εμπιστοσύνης» και «οικονομικού κλίματος», οι οποίοι απλώς αντικατοπτρίζουν εκτιμήσεις στελεχών επιχειρήσεων και τραπεζών, ως ένδειξη ότι οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας χειροτερεύουν. Το κύριο συμπέρασμα της Μ. Ξαφά ήταν ότι η πτώση της αναλογίας χρέους προς ΑΕΠ στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως απόδειξη ότι η λιτότητα δεν φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ο H. Schieding χαρακτήρισε την στάση των ευρωπαϊκών θεσμών προς την Ελλάδα ως «σκληρή αγάπη» και ανέφερε την Γερμανία ως παράδειγμα ανάπτυξης.

Στο πάνελ συμμετείχαν ο Γιάννης Μηλιός και ο δημοσιογράφος Paul Mason, που προσέφεραν εντελώς αντίθετες απόψεις. Ο Paul Mason υπογράμμισε την ανθρωπιστική κρίση που δημιούργησε η λιτότητα στην Ελλάδα, ότι οι Γερμανοί πολίτες δεν ξέρουν ότι το 90% των δανείων που δίνονται στην Ελλάδα δεν συμβάλλουν στην Ελληνική οικονομία αλλά επιστρέφονται για την στήριξη  κυρίως γερμανικών και γαλλικών τραπεζών, και ότι ο σκοπός της λιτότητας είναι πρώτιστα η μείωση του εργατικού κόστους στην Ελλάδα. Σχετικά με αυτό το θέμα, ο Γιάννης Μηλιός τόνισε ότι η μείωση εργατικού κόστους δεν προσφέρει ανταγωνιστικότητα, καθότι τα χαμηλά εργατικά συνδέονται με την παραγωγή φθηνών προϊόντων χαμηλής ποιότητας, με τα οποία η Ελλάδα δεν μπορεί να συναγωνιστεί χώρες σαν την Κίνα που έχουν πολύ χαμηλότερο εργατικό κόστος.

Ενδεικτικές ήταν οι αντιδράσεις του ακροατηρίου, μη συμπεριλαμβανομένων των παρευρισκόμενων τραπεζιτών, ιδιαίτερα στις προκλητικές δηλώσεις του H. Schieding. Μία κυρία από το ακροατήριο χειροκροτήθηκε παρατεταμένα όταν του υπενθύμισε  ότι το γερμανικό οικονομικό «θαύμα» δεν θα ήταν δυνατό χωρίς το κούρεμα του χρέους της Γερμανίας την δεκαετία του 1950, ενώ μετά το τέλος της εκδήλωσης ένας Άγγλος προσέγγισε τον Schieding για να του πει με λίαν έντονο τρόπο ότι η παρουσίασή του ήταν «φρικτή».

Ads

* Ο Μιχάλης Γιαννεσκής είναι Επίτιμος Καθηγητής του University College London, και Ομότιμος Καθηγητής του King’s College London