Ο Δήμος Αθηναίων αποτελεί ένα μικρό κράτος, με τις δικές του δημοτικές υπηρεσίες και επιχειρήσεις, τη δική του γραφειοκρατία. Κι όπως γνωρίζουν καλά όσες κι όσοι συναλλάσσονται με αυτές τις υπηρεσίες, όπου υπάρχει γραφειοκρατία, υπάρχει και καθυστέρηση, ταλαιπωρία, κακοδιοίκηση κι ενδεχομένως φαινόμενα διαφθοράς. Η ταλαιπωρία αυτή μπορεί να οδηγήσει τα θιγόμενα πρόσωπα, αν δεν αντέχουν να υπομείνουν την παραβίαση των δικαιωμάτων τους, σε δύο διαφορετικούς δρόμους: είτε στη νόμιμη αλλά επίπονη οδό των δικαστηρίων και δυσκίνητων ελεγκτικών αρχών, είτε στη δωροδοκία, το «φακελάκι» και το ρουσφέτι.

Ads

Τώρα όμως, υπάρχει κι ένας τρίτος δρόμος για να κινητοποιηθούν οι δημοτικές υπηρεσίες, ώστε να κάνουν σωστά τη δουλειά τους και να εξυπηρετηθεί το κοινό. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, σε κάθε δήμο άνω των 20.000 κατοίκων, επομένως και στην Αθήνα, θα ανατεθεί από το δημοτικό συμβούλιο σε ένα πρόσωπο η αποστολή του «Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης». Ο Συμπαραστάτης δέχεται καταγγελίες από δημότες κι επιχειρήσεις για περιπτώσεις κακοδιοίκηση από τις υπηρεσίες, τα νομικά πρόσωπα και τις επιχειρήσεις του Δήμου, με σκοπό να διαμεσολαβεί ώστε να λύνονται τα προβλήματα.

Πρόκειται για μια εφαρμογή σε τοπικό επίπεδο του μοντέλου του Συνηγόρου του Πολίτη. Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει επίσης αρμοδιότητα να παρεμβαίνει σε φαινόμενα κακοδιοίκησης των δημοτικών υπηρεσιών, αλλά ελέγχει επίσης όλο τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, γεγονός που καθιστά την παρέμβασή του πιο «απομακρυσμένη». Αντίθετα, ο Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης είναι ένα μονοπρόσωπο όργανο, πιο κοντά στις εστίες της δημοτικής κακοδιοίκησης κι έχει τη δυνατότητα να παρεμβαίνει με προτάσεις στο ίδιο το δημοτικό συμβούλιο. Επίσης ο Καλλικράτης υποχρεώνει τον Συμπαραστάτη να ενημερώνει το κοινό που προσφεύγει σε αυτόν μέσα σε τριάντα ημέρες, ηλεκτρονικώς ή εγγράφως, ενώ για τον Συνήγορο του Πολίτη δεν προβλέπεται τόσο σύντομη προθεσμία. Είναι λοιπόν ένας θεσμός που έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί με μεγάλη ταχύτητα και ευελιξία. Το στοίχημα είναι ο Συμπαραστάτης των Αθηναίων να οργανωθεί με τρόπο που διασφαλίζει την αποτελεσματικότητά του.

Τις τελευταίες εβδομάδες, στο πλαίσιο μιας μικρής ομάδας εργασίας εξετάσαμε τα δεδομένα του Δήμου Αθηναίων, την έκταση και το είδος των υπηρεσιών του καθώς και την ποικιλομορφία της δημοτικής κακοδιοίκησης, σε συνδυασμό και με την πληθυσμιακή σύνθεση των δημοτών κι επισκεπτών. Το αποτέλεσμα είναι μία πρόταση για την οργάνωση και λειτουργία του νέου αυτού θεσμού στον Δήμο Αθηναίων. Το πλήρες κείμενο μπορείτε να κατεβάσετε και να το σχολιάσετε ανά σελίδα στο blogwww.symparastatis.wordpress.com.

Τρεις είναι οι βασικοί άξονες της πρότασής μας: πρόσβαση για όλους, άμεση και αποτελεσματική διαμεσολάβηση, εξειδικευμένη αντιμετώπιση των καταγγελιών. Η όσο το δυνατόν ευρύτερη πρόσβαση στον Συμπαραστάτη επιδιώκεται με την θέσπιση τεσσάρων τρόπων υποβολής καταγγελίας: γραπτής (παραδοσιακά), τηλεφωνικής, με fax και διαδικτυακής (μέσα από ιστοσελίδα πολλαπλών επιλογών). Η ταχύτητα και αποτελεσματικότητα της διαμεσολάβησης επιδιώκεται μέσα από μια ευέλικτη διαδικασία τριών βημάτων: (α) τηλεφωνική παρέμβαση του Συμπαραστάτη, εντός 24 ωρών από την λήψη της καταγγελίας, (β) επιτόπιος έλεγχος στην καταγγελλόμενη υπηρεσία εντός λίγων ημερών από τη λήψη της καταγγελιας, (γ) δημοσιοποίηση πορίσματος σε περίπτωση που δεν ευδοκιμήσουν τα δύο προηγούμενα βήματα. Η εξειδικευμένη αντιμετώπιση των καταγγελιών θα επιτευχθεί με τον καταμερισμό τους στις πέντε πιο συνήθεις περιπτώσεις κακοδιοίκησης και με ανάθεση σε ειδικούς συμπαραστάτες: για τους αλλοδαπούς, για τα πολεοδομικά-αδειοδοτικά θέματα, για τις διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, για ζητήματα πολιτισμού και για την πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά.

Αυτή η πρόταση συμπληρώνει τα κενά του Καλλικράτη, περιλαμβάνοντας ταυτόχρονα προϋποθέσεις καλής λειτουργίας, αλλά και στόχο για τον Συμπαραστάτη των Αθηναίων.

Έχουμε μπροστά μας μια νέα δυνατότητα για την ενίσχυση των δικαιωμάτων όλων όσοι αντιμετωπίζουν την δημοτική κακοδιοίκηση. Έχουμε και μια δυναμική πρόταση, η οποία θα εμπλουτιστεί και θα βελτιωθεί με τη συζήτηση. Είναι στο χέρι μας να αξιοποιηθεί πλήρως ο νέος θεσμός και να μην καταντήσει άλλη μια γραφειοκρατική υπηρεσία. Περιμένουμε να συμβάλλετε και με τις δικές σας προτάσεις, ώστε να καταθέσουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στο δημοτικό συμβούλιο, όταν έρθει η ώρα της επιλογής.