«Έξω πάμε καλά, μέσα δεν πάμε καλά», είχε πει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στα μέσα της δεκαετίας 1970, επιστρέφοντας από ταξίδι του στο εξωτερικό. Αναρωτήθηκα μήπως η ρήση αυτή ισχύει και σήμερα, μετά και την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής των Μεσογειακών χωρών-μελών της ΕΕ στην Λισσαβόνα.  Πρόκειται για διαδικασία που ξεκίνησε το 2016 με πρωτοβουλία του Αλέξη Τσίπρα. Το γεγονός ότι η πρωτοβουλία αυτή έχει συνέχεια και διάρκεια (η επόμενη Σύνοδος Κορυφής στην Ισπανία), αποτελεί αναμφισβήτητο επίτευγμα της σημερινής ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Στην Λισσαβόνα η Ελλάδα βρήκε σημαντική συμπαράσταση και για το πρόβλημα που έχει προκύψει με την δεύτερη αξιολόγηση. Ειδικότερα, στην Διακήρυξη της Λισσαβόνας αναφέρεται ότι «ενθαρρύνουμε την έγκαιρη και επιτυχή ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου, με πλήρη σεβασμό των δημοκρατικών και συνταγματικών αξιών  προς το συμφέρον ολόκληρης της Ευρωζώνης».   Με άλλα λόγια, η πολυδιάστατη και ενεργητικά φιλειρηνική εξωτερική πολιτική της σημερινής Ελλάδας φέρνει αποτελέσματα, δεν είναι ευχολόγιο.

Πέραν της συνεργασίας των χωρών του Νότου της ΕΕ, η σημερινή κυβέρνηση έχει να επιδείξει και άλλα επιτεύγματα στην εξωτερική πολιτική, όπως τα πολλαπλώς επωφελή ανοίγματα προς την Ρωσία, η οποία δεν είναι απλώς εκ των πέντε μονίμων μελών   του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά και μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη, διεθνής οικονομικός και ενεργειακός παίκτης. Προηγούμενες κυβερνήσεις της Ελλάδας είχαν ουσιαστικά «παγώσει» τις ελληνορωσικές σχέσεις, με την εξαίρεση της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή, επικαλούμενες το ότι δεν έπρεπε να δυσαρεστούμε τους  υπερατλαντικούς συμμάχους και τους ατλαντιστές της Ευρώπης. Η σημερινή κυβέρνηση εξαρχής αμφισβήτησε την   χρησιμότητα και αποτελεσματικότητα των κυρώσεων της Δύσης σε βάρος της Ρωσίας, με αφορμή το Ουκρανικό, κάτι που δεν μας συγχώρεσε το «ρωσοφοβικό λόμπι» εντός της ΕΕ.

Στο Κυπριακό, η κυβέρνηση πρώτη φορά έθεσε θέμα κατάργησης των αναχρονιστικών  διεθνών εγγυήσεων με δικαίωμα μονομερούς παρέμβασης, που αξιοποίησε η Τουρκία για να δικαιολογήσει την εισβολή του 1974.  Διατήρησε καλές σχέσεις και με την Γείτονα, προωθώντας συνεργασίες σε θέματα της λεγόμενης «χαμηλής πολιτικής», στην βάση του αμοιβαίου οφέλους, ενώ στο μέγα ζήτημα του προσφυγικού-μεταναστευτικού, αρνήθηκε ακραίες αντιτουρκικές απόψεις, που δεν ήθελαν καμιά οικονομική βοήθεια της ΕΕ προς την Τουρκία, προκειμένου να βοηθηθούν περίπου τρία εκατομμύρια πρόσφυγες, κυρίως από την Συρία.

Αναμφισβήτητα, το προσφυγικό είναι πολύ δύσκολο πρόβλημα, που απαιτεί  καλύτερη διαχείριση, όπως έδειξαν κάποια δυσάρεστα φαινόμενα, λόγω των πρόσφατων αντίξοων καιρικών συνθηκών, ιδιαίτερα σε νησιά του Αιγαίου. Θα έλεγα ότι από πολλές απόψεις το προσφυγικό-μεταναστευτικό υπερβαίνει τις δυνατότητες της Ελλάδας, αφού είναι πρόβλημα ευρωπαϊκό και παγκόσμιο, γι’ αυτό κάνουν κακό στον τόπο όσοι και όσες  βγάζουν το αντικυβερνητικό τους μένος στο πρόβλημα αυτό. Έφτασαν στο σημείο να κατηγορούν την κυβέρνηση και τον αρμόδιο υπουργό, Γιάννη Μουζάλα, ακόμα και για τους τρεις θανάτους, που δυστυχώς σημειώθηκαν πρόσφατα στον προσφυγικό καταυλισμό στη Μόρια της Λέσβου!

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής  του ΣΥΡΙΖΑ