«Η εξ αποστάσεως διδασκαλία συνιστά το πλέον πρόσφορο εργαλείο, για να διατηρήσουν οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί την επαφή τους με την εκπαιδευτική διαδικασία, στις παρούσες έκτακτες συνθήκες που βιώνει η χώρα μας, χωρίς να αποσκοπεί στο να υποκαταστήσει τη δια ζώσης εκπαίδευση ούτε να καλύψει τη διδακτέα ύλη»

(Υπουργείο Παιδείας)

Σωστό παιδαγωγικά, αφού πάλι το σχολείο, κύριος πυλώνας όχι μόνο γνώσης αλλά και στήριξης των παιδιών, αναλαμβάνει τον ρόλο του ακόμη και κει, που όλα φαίνεται να παραλύουν.

Απασχόληση δημιουργική, στήριξη ψυχολογική, επικοινωνία, επαφή με αντικείμενα που καλλιεργούν και αφυπνίζουν. Και οι εκπαιδευτικοί, χωρίς «ιδεολογικοποιημένη» στάση, καθόλου «τεχνοφοβικοί» ανταποκρίθηκαν με την ευθύνη που η θέση και η σχέση τους με την μαθητική κοινότητα υπαγορεύει. Εξαιρετικά διαδικτυακά μαθήματα αναρτήθηκαν σε ελάχιστο χρόνο, με πολλή δουλειά, μεράκι, οργάνωση εφευρετικότητα. Και αυτοί, που δεν ήταν εξοικειωμένοι με τέτοιου είδους διδακτικές μεθόδους τα κατάφεραν μια χαρά! 

«Η διαδικασία θα υλοποιηθεί από κάθε εκπαιδευτικό είτε με σύγχρονη είτε με ασύγχρονη μετάδοση διδασκαλίας είτε συνδυαστικά.

Σύγχρονη ( τηλεκπαίδευση) είναι η απευθείας διδασκαλία και μετάδοση μαθήματος σε πραγματικό χρόνο από εκπαιδευτικό μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας σε μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές που παρακολουθούν ζωντανά μέσω υπολογιστή, κινητού ή tablet.

Ασύγχρονη είναι η διδασκαλία κατά την οποία ο/η μαθητής/τρια συνεργάζεται με τον εκπαιδευτικό, σε διαφορετικό χρόνο από τη διαδικασία παράδοσης του μαθήματος ή δημιουργίας υλικού από τον εκπαιδευτικό, έχοντας πρόσβαση σε μαθησιακό υλικό και χρονοδιάγραμμα μελέτης μέσω διαδικτύου ( σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες ή πλατφόρμες που παρέχει το υπουργείο).» ΥΠΑΙΘ

Μέχρι εδώ καλά.

Τηλεδιδασκαλία, εξ αποστάσεως συνεργασία μαθητικών ομάδων, τάξεων ολόκληρων, πάνω σε κοινό αντικείμενο, ανοιχτή τάξη, εφαρμόστηκε ήδη εδώ και χρόνια και μάλιστα με επιτυχία και προεκτάσεις επικοινωνίας των παιδιών και των εκπαιδευτικών. Αλλά η επιλογή ήταν των φορέων, σε χρόνο που οι ίδιοι επέλεγαν και σε αντικείμενο που προσφερόταν για ανταλλαγή ιδεών, διδακτικών προτάσεων, σεναρίων, άμεσης και απώτερης συνεργασίας. Κανένας άλλος δεν παρενέβαινε.

Και φτάνουμε στο σήμερα. Αφού το πείραμα πέτυχε με την ασύγχρονη διδασκαλία, από τους «τεχνοφοβικούς» εκπαιδευτικούς και οι διημερίδες, έτοιμες να «συμπαρασταθούν στους αδαείς και αντιδραστικούς δασκάλους θα συμβάλουν στην αλλαγή της «ιδεολογικοποιημένης στάσης, ας εφαρμοστεί το αυτονόητο «ουδέν μονιμότερο του προσωρινού». Εντάσσεται η  σύγχρονη εξ αποστάσεως διδασκαλία, με όλα τα συνακόλουθα στην καθημερινή λειτουργία της τάξης, για να μην υστερεί ο μαθητής που κωλύεται να έρθει στο καθημερινό μάθημα, για να μη χάσουν τη ροή «της παράδοσης» όλοι όσοι θα έχουν λόγο παραμονής στο σπίτι αργότερα. Καταστρατηγείται η έννοια και η ουσία της τάξης, οριοθετείται η ελευθερία της, τιμωρείται η λάθος απάντηση από την οποία προέκυψαν τα καλύτερα μαθήματα, καταργείται το χιούμορ που χαλαρώνει διδάσκοντες και διδασκόμενους, ο αυθορμητισμός της ηλικίας, η αταξία που θα την καταπιεί η αριστεία.

Με κάμερες, πλατφόρμες, σύγχρονες και ασύγχρονες μεθόδους το σχολείο, όπως το οραματίστηκαν οι μεγάλοι παιδαγωγοί, τελειώνει. Και μαζί τελειώνει και η παιδεία που καλλιεργεί την ποιότητα και το ήθος των ανθρώπων.

Είναι μακριά η εποχή του δάσκαλου αυθεντία, της έδρας, της ποινής και του φόβου. Η τάξη δεν είναι παρουσίαση ενός ακαδημαϊκού μαθήματος. Έχει ζωντάνια, άλλον παλμό. Σήμερα η ενεργή συμμετοχή του μαθητή στη μαθησιακή διαδικασία, η πρωτοβουλία, η καλλιέργεια αισθήματος προσωπικής ευθύνης για τη μάθηση, ο προσωπικός χρόνος για συλλογισμό και αναστοχασμό – συζήτηση, η καλλιέργεια γενικότερων δεξιοτήτων, όπως είναι η δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη, η αναστοχαστική διαχείριση της γνώσης, η ικανότητα μετατροπής της θεωρίας σε πράξη, η προθυμία για συλλογική εργασία, η ενσυναίσθηση αποτελούν τον ιστό για να ακουμπήσει και να καρπίσει η γνώση. Αλλά και η συγκρότηση ομάδων, με συγκεκριμένο έργο σε κάθε μέλος, με κοινό στόχο, που για να επιτευχθεί χρειάζεται η συνεργασία των μελών της ομάδας, προάγει τη γνώση και καλλιεργεί ικανότητες επικοινωνίας και συνεργασίας, ενισχύει την αυτοπεποίθηση και την ικανοποίηση μιας δυναμικής παρουσίας κάθε μαθητή, ακόμη και αυτού που δε φιλοδοξεί ή δεν μπορεί να είναι ο άριστος. Με την εξ αποστάσεως διδασκαλία αυτός ο πλούτος που μόνο στην τάξη βιώνεται, εξαφανίζεται. Και τι μένει; Μια διάλεξη, βαρετή, χωρίς τη ζωντανή παρουσία του άλλου, χωρίς την ενεργητική συμμετοχή του απόντα.

Και αφού «η εξ αποστάσεως διδασκαλία δεν αποσκοπεί στο να υποκαταστήσει τη δια ζώσης εκπαίδευση ούτε να καλύψει τη διδακτέα ύλη» ΥΠΑΙΘ ποιος ο λόγος των εξαγγελιών, των αποφάσεων, των υμνητών και υποστηρικτών, των αδαών περί εκπαίδευσης τελικά; Γιατί κάμερες, πλατφόρμες, ιστοσελίδες, σύγχρονες διδασκαλίες, για το «καλό» των μαθητών που για 15-20 ημέρες δεν μπορούν να παρευρίσκονται στο καθημερινό μάθημα;

Μήπως άλλες εποχές δρομολογούνται; Πονηροί οι καιροί και δόλιοι. Μήπως στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται;

Άλλωστε και η Αρχή προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα κατέληξε πως είναι παράνομη η καταγραφή και αποθήκευση μαθημάτων. Γιατί τόση εμμονή;

Αλλά και να συγκρίνουμε πανεπιστημιακά μαθήματα και “μετάδοση ανταγωνιστικών προγραμμάτων σπουδών, που δίνουν δικαίωμα σε ανθρώπους από όλον τον πλανήτη να παρακολουθούν διαδικτυακά κορυφαία μαθήματα ή να προσφέρουν ολοκληρωμένα προγράμματα σπουδών”, με τη λειτουργία της βασικής εκπαίδευσης και μάλιστα με τον χαρακτηρισμό πως αυτοί που αντιδρούν είναι « Συντεχνίες ψηφιακά αναλφάβητες, κατώτερες των περιστάσεων», είναι τουλάχιστον επιπόλαιο.

Ας μην παίζουμε εν ου παικτοίς. Το μεγάλο κεφάλαιο της εκπαίδευσης χρειάζεται σύνεση και σεβασμό και προπάντων έντιμο λόγο, αλήθεια και εμπιστοσύνη στον δάσκαλο. Και συζήτηση και ζύμωση και αντιπαράθεση απόψεων και βαθειά γνώση των σχέσεων που αναπτύσσονται στον χώρο αυτόν που λέγεται τάξη. Η αξιολόγηση είναι άλλο πράγμα και γίνεται με έντιμο τρόπο, και είναι θεμιτή και αναγκαία.

«Αυτοί δεν είναι οι δρόμοι που γνωρίσαμε

Αλλότριο πλήθος έρπει τώρα στις λεωφόρους»  Μ. Αναγνωστάκης

*Η Φωτούλα Φλώρου είναι φιλόλογος