Ο πόλεμος δεν είναι ένα σύγχρονο τηλεοπτικό υπερθέαμα ούτε άψυχα νούμερα ανθρώπινων απωλειών. Είναι εκατομμύρια ψυχές, που χάθηκαν μέσα στην αγριότητά του, κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς, ιδιαίτερα τώρα που διατυπώνονται εικασίες και σενάρια για έναν νέο παγκόσμιο όλεθρο.

Ακόμη και να θέλει να ξεχάσει ένας μοναχικός διαβάτης στο Ανατολικό Παρίσι, θα τον στοιχειώσει ένας τεράστιος σε μήκος τοίχος στο ιστορικό νεκροταφείο του Père-Lachaise, όπου υπάρχουν γραμμένα σ’ έναν μαύρο μαρμάρινο ή γρανιτένιο απέραντο κατάλογο χιλιάδες ονόματα ανθρώπων, ταξινομημένα κατ’ έτος, που χάθηκαν στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο. Ονόματα που θα μπορούσαν να συγκροτήσουν μία στρατιά από χιλιάδες σκιές, σε μία βουβή πορεία θανάτου και διαμαρτυρίας για την παγκόσμια αλληλοσφαγή.

Εκεί είδα κάποια μέρα μία μαθητριούλα, που μόλις είχε σχολάσει να δείχνει στις συμμαθήτριές της κάποιο όνομα που είχε μαρκάρει μέσα στις χιλιάδες της νεκρής στρατιάς, και το οποίο ανήκε προφανώς σε κάποιον προπάππο της. Η μνήμη ως παρηγοριά, αλλά κυρίως ως υπόμνηση. Σ’ έναν άλλον ιστορικό τοίχο του ίδιου νεκροταφείου, τον “Τοίχο των Ομόσπονδων” (Mur des Fédérés) στήθηκαν και έπεσαν από τα πυρά των δυνάμεων του Θιέρσου οι τελευταίοι 147 Κομμουνάροι, στο τέλος της “ματωμένης βδομάδας” του Μαΐου του 1871, στην διάρκεια της οποίας σκοτώθηκαν έως και 30 χιλιάδες εξεγερμένοι.

Αν οι τοίχοι του νεκροταφείου του Père-Lachaise είχαν φωνή, θα ήταν χιλιάδες ουρανομήκεις ανθρώπινες κραυγές για ειρήνη, ελευθερία, ισότητα και αδελφοσύνη. Το τρίπτυχο liberté – égalité – fraternité (ελευθερία – ισότητα – αδελφοσύνη) παραμένει, 2,5 αιώνες μετά την Γαλλική Επανάσταση, παγκόσμιο αίτημα και όχι ένα τυπικό εθνικό σύνθημα της Γαλλίας, η Δημοκρατία της οποίας ακόμη και εν έτει 2022 ψάχνει ακόμη τα χνάρια της.

*  Ο  Γ. Βαρεμένος είναι βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας και αναπληρωτής τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ.