Στο κείμενο Τέσσερα σενάρια για ώρα ανάγκης (tvxs, 10 Ιουλίου 2015) παρουσιάζονται τέσσερα σενάρια που είναι όλα εν δυνάμει, ακόμα και το πρώτο, το «χρεωκοπία εντός, του ευρώ» μια και η- συμπεριφορά των δανειστών-εταίρων βαίνει προκλητικά κλιμακούμενη κατά της χώρας, παρα την αποδοχή απο την Ελλάδα μειωτικών και απεχθών μέτρων με στόχο την παραμονή στο ευρώ. ΄

Ομως, μέχρι να ξεκαθαρίσει τι θα γίνει, έχει ήδη επιβεβαιωθεί το σενάριο 4β σύμφωνα με το οποίο το σκληρό και δυσμενές για την καθημερινότητα των ανθρώπων σχέδιο ψηφίζεται στη Βουλή και γίνεται δεκτό απ΄όλα τα κόμματα (πλήν ΚΚΕ και Χρυσής Αυγής) αλλά με προβλήματα για την κυβερνητική συμμαχία που αριθμεί 162 βουλευτές. Όπως πιθανολογούσαμε : περνάει «με σημαντικές απώλειες  για ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛ. που ανατρέπουν τη δεδηλωμένη των 162 αλλά και των 151 ψήφων που απαιτούνται. Η συμφωνία περνάει με ψήφους άλλων κομμάτων. Η απώλεια της δεδηλωμένης δημιουργεί θέμα διακυβέρνησης και οδηγεί στην άμεση ανεξαρτητοποίηση βουλευτών και δημιουργία άλλων κοινοβουλευτικών ομάδων (ανεξαρτήτων ή μη) στη Βουλή όπως συνέβη κατά τις προηγούμενες πρόσφατες θητείες της».

Θα φανεί γρήγορα αν δημιουργηθούν περαιτέρω ζητήματα με  ανεξαρτητοποιήσεις. Το βέβαιο είναι ότι 17 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, έστω 16  (αν εξαιρέσουμε τον Γ. Βαρουφάκη που έστειλε τυπικά θετική ψήφο, επιλέγοντας όμως άκομψα και αδόκιμα την μετάβαση στη νήσο Αίγινα αντί της συμμετοχής στην ψηφοφορία) σε κορυφαίο ζήτημα αποσχίστηκαν απο την κυβερνητική πλειοψηφία. Με αποτέλεσμα αυτή να καταστεί μειοψηφία μια και συγκέντρωσε αντι των 162 που αριθμεί η κοινοβουλευτική δύναμη ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛ.) 145 ψήφους και έτσι η συμφωνία πέρασε με ψήφους άλλων κομμάτων. Λέει ο κ. Θανάσης Πετράκος, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ ότι αυτό δεν συνιστά απώλεια της δεδηλωμένης διότι η ψήφος δεν δόθηκε επι προτάσεως μομφής: «Η κυβερνητική πλειοψηφία για να αμφισβητηθεί, απαιτείται να υπάρξει πρόταση μομφής εναντίον της και να υπερψηφισθεί ή να απολέσει η κυβέρνηση την κοινοβουλευτική πλειοψηφία μετά από πρόταση εμπιστοσύνης που θα προκαλέσει η ίδια. Τίποτα από τα δύο δεν συνέβη κατά την ψηφοφορία τα ξημερώματα του Σαββάτου, 11 Ιουλίου. Η ψηφοφορία δεν αφορούσε καθόλου την ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, αλλά μια συγκεκριμένη εξουσιοδότηση επί μιας πρότασης για διαπραγμάτευση με τους «θεσμούς». Κρίσιμη και σημαντικότατη η «πρόταση», αλλά όχι πρόταση μορφής ή εμπιστοσύνης».     
                 
Τυπικά έχει δίκιο. Ουσιαστικά όμως όχι. Στην πρώτη κορυφαία δοκιμασία για την κυβερνητική συνοχή, αυτή επλήγη στη βάση προστασίας της ιδεολογικής καθαρότητας και της διαφύλαξης των αρχών. Αλλά και το κείμενο του κ. Πετράκου στο site www.iskra.gr, όπως και η αιτιολόγηση της θετικής ψήφου 15 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ παραπέμπουν σε ευθεία διαφοροποίηση απο την κυρίαρχη γραμμή στήριξης (προκειμένου να μείνουμε πάση θυσία στο ευρώ) της συμφωνίας-μνημονίου.  Σημειώνουν στο κείμενό τους οι 15 : «Αυτή η πρόταση στην ουσία συνιστά άλλο ένα πρόγραμμα λιτότητας, απορρυθμίσεων και ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο όχι μόνο δεν πρόκειται να δώσει απαντήσεις στα αγωνιώδη και τραγικά οικονομικοκοινωνικά προβλήματα της χώρας, αποτέλεσμα των μνημονιακών πολιτικών, αλλά και θα επιδεινώσει τις υφεσιακές τάσεις στην οικονομία και θα καταστήσει ακόμα πιο δυσοίωνο το μέλλον της χώρας.

Για αυτούς τους λόγους δηλώνουμε την αλληλεγγύη μας σε όσους και όσες από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ δεν ψήφισαν το νομοσχέδιο προτάσεις –πρόταση- προς τους «Θεσμούς» και υπογραμμίζουμε ότι η ίδια αυτή τοποθέτηση της μη ψήφισης ανταποκρίνεται και στις δικές μας πολιτικές πεποιθήσεις.  
                                         
Όλοι/ες θεωρούμε ότι αυτή η πρόταση δεν θα έπρεπε να ψηφισθεί από την Βουλή και αν εμείς μετά από προβληματισμό ψηφίζουμε τελικά αυτήν την πρόταση, το κάνουμε μόνο και μόνο για να μην δώσουμε αφορμές για να αξιοποιηθεί η στάση μας προκειμένου να τεθεί θέμα δεδηλωμένης προς την κυβέρνηση».

Δηλαδή αναγνωρίζουν ότι τίθεται θέμα δεδηλωμένης αν δεν ψηφίσει η κυβερνητική πλειοψηφία, κάτι που ο κ. Πετράκος στο δικό του κείμενο δεν πιστεύει, αν και έχει υπογράψει το κείμενο των 15 που επι του θέματος «δεδηλωμένη» λένε το  αντίθετο απ΄ότι λέει εκείνος!

Αλλά δεν είναι αυτό το ουσιαστικό. Ο πρωθυπουργός λίγες ώρες πριν την ψηφοφορία είχε πει με σαφήνεια ότι δεν πρόκετια να ανεχθεί θέμα ανατροπής της δεδηλωμένης, η οποία όμως ανετράπη. «Δεν θα δεχτούμε να μην έχει τη δεδηλωμένη η κυβέρνηση στη σημερινή ψηφοφορία» είπε.

Δηλαδή; Πως μεταφράζεται αυτό πρακτικά; ΄Η ο κ. Τσίπρας θα κάνει ότι δεν κατάλαβε τι συνέβη με τους 17 συν τους 15  που ψήφισαν μεν ναι σε πρώτη φάσδη αλλά δηλώνουν ότι δεν προτίθενται να ψηφίσουν προαπαιτούμενα και μνημόνιο και θα συνεχίσει ως έχει  με τα προαπαιτούμενα, τους εφαρμοιστικούς νόμους και τις συνεχείς περικοπές να περνάνε με τις ψήφους άλλων κομμάτων, ή θα πάει απο τώρα σε ξεκαθάρισμα εσωτερικό ελπίζοντας ότι θα ελέγξει την κατάσταση. Όμως, ακόμα «κι αν του βγει το φύλλο», στα μάτια και τις καρδιές των ψηφοφόρων θα έχει μεταβληθεί σε έναν ακόμα πολιτικό που προστέθηκε στη χορεία των συμβιβασμών επειδή φοβήθηκε τη ρήξη ή δεν είχε (προετοιμάσει) άλλες εναλλακτικές λύσεις. Οπότε θα έχει τύχη και πορεία ανάλογη με εκείνη των εξ ορισμού η εξ αποτελέσματος μνημονιακών ηγετών. Συγχρόνως θα έχει «τελειώσει» την αριστερά ως κυβερνητική υπόσταση και προοπτική για πολλά χρόνια αφού στην καλύτερη περίπτωση θα λέγεται και θα γίνεται αποδεκτό απο τον πολύ κόσμο «καλοί είναι, το πάλεψαν αλλά δεν μπορούν, δεν τους αφήνουν να κυβερνήσουν». Στη χειρότερη, θα λένε άλλα…

Άρα; Αν ο πρωθυπουργός πρόκειται να κάνει ρήξη πρέπει να την κάνει τώρα. ΄Εχοντας μαζέψει και προβάλλει αποδείξεις για την αρνητική διάθεση της πλειοψηφίας των εταίρων να κρατήσουν τη χώρα στο ευρώ, αποδείξεις που θα σχηματοποιούνται στη λογική «έκανα όσες υποχωρήσεις δεν θα έκανε κανένας αριστερός ηγέτης, αλλά αυτοί στην πραγματικότητα είχαν προαποφασίσει να μας τελειώσουν. Ζητούν κι άλλα, ότι κι αν δώσει η χώρα, όσο κι αν υποχωρήσει, πάντα προσθέτουν απαιτήσεις, αφαιρώντας αξιοπρέπεια και διάλογο».

Μόνο έτσι υπάρχει διέξοδος. Αλλιώς ενδέχεται να μεταβληθεί σε κάτι χειρότερο απ΄αυτό που ο ίδιος συχνά λέει ότι δεν θα γίνει: Παπαδήμος.

Την Τρίτη πάνε στη Βουλή νομοσχέδια ή «όλα σε ένα, νοικοκυρεμένα…» για εργασιακά, ΦΠΑ, ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό που δεν θίγουν την κοινωνία. Την πολτοποιούν.  Αν το πρώτη φορά Αριστερά παραπέμπει και οδηγεί σε τέτοιο χειρισμό (αναγκαστικό ίσως, δεν το διάλεξε, αλλά το κάνει!) τότε βρισκόμαστε μπροστά -ίσως και μέσα- στο πρώτο στάδιο αυτοκατάργησής της. Τι θα κάνουν οι βολευετές του ΣΥΡΙΖΑ; Και κυρίως αυτοί οι 15 που ψήφισαν ναι αλλά δεν πρόκειται να ψηφίσουν μέτρα μνημονίου. Αλλά και άλλοι που ακόμα δεν πήραν θέση αλλά είναι ηθικά και ιδεολογικά στριμωγμένοι και ενδεχομένως αρνούνται να ενταχθούν στη λογική του επιχειρήματος «προέχει η χώρα»: Τόσο επειδή δεν πιστεύουν ότι η χώρα σώζεται με συνέχιση της υπάρχουσας απο το 2010 πολιτικής («τότε τι ήρθαμε να κάνουμε, άς έμεναν οι άλλοι», όσο και επειδή οργανικά, πολιτικά και ηθικά δεν είναι ενσωματωμένοι στην εξουσία. Μπορούν πολύ πιό άνετα απο βουλευτές άλλων, κατ΄επάγγελμα και καθ΄έξιν κυβερνητικών κομμάτων, να παραιτηθούν, αρνούμενοι να συμπράξουν σε κάτι σημαντικό που θίγει τις αρχές αλλά και τη δημόσια και εσωτερική εικόνα τους.

Το κόμμα που διοικεί ο Αλέξης Τσίπρας δεν είναι ένα «κανονικό» αστικό, εύκαμπτο, ελαστικό, ευέλικτο κόμμα που προσαρμόζεται στις ανάγκες του συστήματος όπως αυτές ανα περίπτωση και περίσταση διαμορφώνονται. Δεν έχει προφτάσει να γίνει τέτοιο! Μπορεί σε πέντε-δέκα  χρόνια να είναι έτσι, αλλά σήμερα δεν είναι. Ούτε ο ίδιος είναι έτσι.

Απο την άλλη πλευρά ισχύει η λογική «δεν έχω έντολή να βγάλω τη χώρα απο το ευρώ». Σωστά. Αλλά τη βγάζουν άλλοι, αργά αλλά σταθερά, ωθώντας την προς την έξοδο χωρίς να χρειάζεται -τι αφελές αντεπιχείρημα αλήθεια!-  «μηχανισμός απομπομπής απο το κοινό νόμισμα». Με διαρκή υπονόμευση, απαιτήσεις, προααπαιτούμενα, μέτρα, περικοπές, οικονομικό στραγγαλισμό, την οδηγούν έξω απο ένα σύστημα το οποίο σε λίγο μπορεί να εκδηλώσει τη λύπη του  που «τι κρίμα, η Ελλάδα δεν τα κατάφερε… αλλά μπορεί να είναι καλύτερα έτσι για την ίδια…».

Βέβαια, για τον πρωθυπουργό, υπάρχει πάντα η εναλλακτική λύση του σεναρίου 2 (στο σχετικό κείμενο που δημοσιεύτηκε στο tvxs, 10 Ιουλίου)  ώστε να προχωρήσει σε μοίρασμα ευθυνών μέσω της αποδοχής κυβέρνησης ειδικού σκοπού. Ας το δούμε: «Ο πρωθυπουργός επιστρέφει την Κυριακή έχοντας χρόνο να απαντήσει με ναι ή όχι, μερικές ώρες. Ζητεί από τον πρόεδρο σύσκεψη πολιτικών αρχηγών. Τους ενημερώνει διευκρινίζοντας ότι δεν μπορεί η κυβέρνησή του ούτε αν δεχτεί τέτοιους όρους συμφωνίας ούτε φυσικά να τους εφαρμόσει. Αν συμφωνούν όμως οι άλλοι, για να αρθεί το αδιέξοδο και να παραμείνει έστω και έτσι η χώρα στην ευρωζώνη μπορεί να υποβάλλει στον πρόεδρο την παραίτηση της κυβέρνησής του, αλλά με την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία (ή μεγάλο μέρος αυτής) στηρίζει τον σχηματισμό άλλης κυβέρνησης «ειδικού σκοπού».

Τα άλλα κόμματα ικανοποιούνται από τη στάση αυτή και κυρίως την ψήφιση από τον ΣΥΡΙΖΑ (που ας μην ξεχνάμε ότι έχει στη Βουλή 149 βουλευτές από τους 300) άλλης κυβέρνησης. Εκφράζουν την επιθυμία να μετέχει ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή την κυβέρνηση για περαιτέρω ανάληψη ευθυνών πέραν της θετικής ψήφου. Αυτό μπορεί να γίνει εν μέρει δεκτό μπορεί και όχι. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας με τη σύμφωνη γνώμη των πολιτικών αρχηγών που δέχονται να μην πάρουν εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως (και του Ν. Μιχαλολιάκου, που ως αρχηγός του τρίτου σε δύναμη κόμματος δικαιούται την εντολή μετά το πρώτο και το δεύτερο κόμμα αν αυτά αποτύχουν να σχηματίσουν κυβέρνηση) αναθέτει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης σε πρόσωπο που θα συμφωνήσουν και θα υποδείξουν οι αρχηγοί. Όπως δηλαδή συνέβη στην περίπτωση Παπαδήμου, ίσως σήμερα στο πιο …αριστερό του προφίλ, μια και η πλειοψηφία της Βουλής ανήκει στον ΣΥΡΙΖΑ.

Η νέα κυβέρνηση ειδικού σκοπού σχηματίζεται την ίδια μέρα, αποδέχεται τις «προτάσεις» των δανειστών και η χώρα μένει στο ευρώ μπαίνοντας σε νέο μνημόνιο και δανεισμό  με συμφωνία τριετούς διάρκειας. Οι αρχηγοί με πρόταση του μεγαλύτερου κόμματος συμφωνούν σε εξάμηνη (ίσως και ετήσια) θητεία αυτής της κυβέρνησης προκειμένου να επιλυθούν όλες οι εκκρεμότητες της νέας συμφωνίας, να ψηφιστούν οι σχετικοί νόμοι, να λειτουργήσει το νέο σύστημα ελέγχου από τους «θεσμούς-τρόϊκα». Ακολουθεί διενέργεια εθνικών εκλογών στο τέλος της θητείας αυτής της κυβέρνησης».

Πρόκειται για το σενάριο-εναλλακτική που και χρόνο αφήνει στον ΣΥΡΙΖΑ να «συνέλθει» απο το σοκ της πίεσης των δανειστών και του χαρίζει το πλεονέκτημα της γενναιοδωρίας να στηρίξει μέσω της Βουλής κυβέρνηση που θα περάσει μέτρα τα οποία ο ίδιος δεν θα μπορούσε. Και είναι προφανές ότι η στήριξη αυτή δεν απαιτεί το σύνολο των βουλευτών ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ (149+13 = 162) ή έστω τους 151 απο τους 162 για να μη χαθεί η δεδηλωμένη, αλλά ζητεί απλώς «ευπρεπή πλειοψηφία» ώστε να περνάνε νομοσχέδια και εφαρμοστικοί νόμοι με την  θεσμική συνδρομή των 106 βουλευτών κομμάτων που τάσσονται υπερ των μνημονίων και της αντίληψης «ευρώ με κάθε θυσία».  Στους 106 βουλευτές που αριθμούν τα τρία αυτά κόμματα (ΝΔ 76, Ποτάμι 17, ΠΑΣΟΚ 13)  δεν θα είναι δύσκολο να προστίθενται περί τους 80-100 βουλευτές της υπάρχουσας κυβερνητικής πλειοψηφίας έτσι ώστε οι θετικές ψήφοι να υπερβαίνουν άνετα και όχι οριακά το 151. Ακόμα πιό εύκολα θα είναι τα πράγματα όταν απαιτείται η πλειοψηφία των παρόντων και όχι η πλειοψηφία του συνόλου.

Σενάρια. Ναι, αλλά τι άλλο μπορεί κανείς να περιγράψει. Είναι η εποχή που εύκολα ηττώνται οι «σίγουροι σχεδιασμοί», οι βεβαιότητες αλλά και οι αξίες.

Σενάριο 4. Ο πρωθυπουργός αποδέχεται τις παρεμβάσεις των δανειστών αφού αυτές είναι περισσότερο για εντυπώσεις (επίδειξη ισχύος του γερμανικού μπλοκ) και λιγότερο για την ουσία του πράγματος. Το σχέδιο συμφωνίας, το τελικό κείμενο είναι έτσι κι αλλιώς σκληρό για την Ελλάδα και δυσμενές για την καθημερινότητα των ανθρώπων. Πιστεύει ή ελπίζει ότι στην πορεία θα μεταβάλλει τους όρους του προγράμματος ή θα κατορθώσει να τους αντικαταστήσει με άλλους. Τα άλλα κόμματα (πλην ΚΚΕ και Χρυσής Αυγής) κάνουν δεκτή με μεγάλες ή μικρές αναταράξεις στο εσωτερικό τους  τη συμφωνία η οποία ψηφίζεται στη Βουλή:

α) με μικρές  απώλειες από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και των Ανεξαρτήτων Ελλήνων έτσι ώστε δεν διαταράσσεται και δεν ανατρέπεται η δεδηλωμένη πλειοψηφία. Μπορεί να μην περάσει με 162 ψήφους που αθροίζουν τα δύο κόμματα, αλλά οι απώλειες δεν θα είναι τέτοιες που θα χρειαστεί να περάσει με ψήφους άλλων (ΝΔ, Ποτάμι, ΠΑΣΟΚ)  κομμάτων.

β) Η επικράτηση του α ή του β δημιουργούν άλλες εξελίξεις που δεν είναι του παρόντος να ασχοληθούμε. Προς το παρόν ας κρατήσουμε τα τέσσερα σενάρια και βλέπουμε!