Στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε για δημόσια διαβούλευση πριν από λίγες ημέρες με τίτλο «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις», περιλαμβάνονται και αλλαγές στο σύστημα εισαγωγικών εξετάσεων για την εισαγωγή σπουδαστών στα Τμήματα Μουσικών Σπουδών.

Σύμφωνα με το άρθρο 321 του προαναφερθέντος σχεδίου νόμου, το Υπουργείο Παιδείας θα προχωρήσει στις εξής αλλαγές:

α) Προστίθεται άλλο ένα εξεταζόμενο μάθημα γενικής παιδείας και μάλιστα όχι ενιαίο για όλους τους υποψήφιους αλλά διαφορετικό ανάλογα με την ομάδα προσανατολισμού ή του τομέα που επιλέγει ο υποψήφιος ΓΕ.Λ. ή ΕΠΑ.Λ. αντίστοιχα ως εξής: δα) Ιστορία για τους υποψηφίους του πρώτου επιστημονικού πεδίου ΓΕ.Λ., δβ) Μαθηματικά για τους υποψηφίους του δεύτερου επιστημονικού πεδίου ΓΕ.Λ., δγ) Φυσική για τους υποψηφίους του τρίτου επιστημονικού πεδίου ΓΕ.Λ., δδ) Πληροφορική για τους υποψηφίους του τέταρτου επιστημονικού πεδίου ΓΕ.Λ. και δε) Μαθηματικά (Άλγεβρα) για τους υποψηφίους όλων των τομέων των ΕΠΑ.Λ.

β) Εισάγεται η ΕΒΕ (Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής) όχι μόνο επί της γενικής βαθμολογίας του υποψηφίου αλλά και ανά εξεταζόμενο μάθημα (!!!)

γ) Το σύστημα αυτό θα αποτελεί τον μοναδικό και ενιαίο τρόπο εισαγωγής σε όλα τα Τμήματα Μουσικών Σπουδών (δηλαδή θα συμπεριλαμβάνει πλέον και αυτά των ΑΠΘ και ΕΚΠΑ)

Όσο αφορά στην εισαγωγή ενός ακόμη εξεταζόμενου μαθήματος γενικής παιδείας, δυσκολεύομαι ειλικρινά να κατανοήσω την χρησιμότητά αυτής της προσθήκης, διότι αυτή δεν αφορά ένα κοινό μάθημα για όλους τους υποψηφίους, κάτι που ενδεχομένως θα δικαιολογούσε την αναγκαιότητα της εξέτασής του ως απαραίτητο γνωστικό εφόδιο για τους νεοεισερχόμενους φοιτητές των τμημάτων αυτών, όπως π.χ η εξέταση στη Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία (ή στα Νέα Ελληνικά για τα ΕΠΑΛ).

Ο τρόπος εισαγωγής στα Τμήματα Μουσικών Σπουδών που θεσπίστηκε το 2019 που είναι και γνωστός ως «σύστημα Γαβρόγλου» ήταν ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, προκειμένου οι εγχώριες διαδικασίες εισαγωγής στα Τμήματα Μουσικών Σπουδών να  συνάδουν με τη διεθνή πρακτική.

Η προσθήκη άλλου ενός μαθήματος όπως αυτή προτείνεται, δυστυχώς αποτελεί ξεκάθαρα βήμα οπισθοδρόμησης. Ενώ καταφέραμε να φτάσουμε σε ένα επίπεδο που εξετάζονταν εστιασμένα τα απολύτως απαραίτητα (και αυτονόητα), μαθήματα και ικανότητες των υποψηφίων -γεγονός το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να λειτουργήσει και ως παράδειγμα και για άλλους τομείς- πάμε πάλι προς τα πίσω. Οι συντάκτες του νομοσχεδίου αδυνατούν δυστυχώς να ξεφύγουν από τη λογική του προηγούμενου συστήματος εισαγωγής με το οποίο οι υποψήφιοι εξουθενώνονταν (ψυχικά, πνευματικά αλλά και οικονομικά!) εξεταζόμενοι σε έναν μεγάλο αριθμό μαθημάτων γενικής παιδείας και δύο ειδικών μαθημάτων.

Η αλλαγή αυτή αποτελεί άλλο ένα κομμάτι της γενικής κατεύθυνσης που βλέπει το χθες ως αύριο και η μεταρρυθμιστική της «έμπνευση» εξαντλείται…στην ίδρυση ξενόγλωσσων προγραμμάτων σπουδών και «βιομηχανικών διδακτορικών»…

Άραγε οι παντός είδους «άριστοι», «ειδικοί», οι «κοσμογυρισμένοι παντογνώστες», που αρέσκονται να φέρνουν στο δημόσιο διάλογο παραδείγματα καλών πρακτικών από άλλες χώρες, μπορούν να απαντήσουν σε αυτό το απλό ερώτημα:
– Σε ποια χώρα από αυτές που παρουσιάζουν συνήθως ως καλά παραδείγματα, οι υποψήφιοι που επιθυμούν να σπουδάσουν μουσική εξετάζονται στη Φυσική, στα Μαθηματικά στην Ιστορία και την Πληροφορική…και μάλιστα όχι όλοι μαζί στο ίδιο μάθημα αλλά ο καθένας να επιλέγει στην ουσία όποιο θέλει από αυτά;

Για τα προβλήματα που δημιουργεί η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής εκτός το ότι έχουν μιλήσει δημόσια και αρθρογραφήσει πολλοί και εξαιρετικοί συνάδελφοι πανεπιστημιακοί, υπάρχει και η περυσινή βιωματική πικρή εμπειρία που αποκόμισε η Ελληνική κοινωνία, με τα φαινόμενα άδικων αποκλεισμών υποψηφίων από τα Πανεπιστήμια από τη μια και τμήματα που έμειναν χωρίς φοιτητές από την άλλη. Στη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία οι προτεινόμενες αλλαγές θεωρώ ότι αγγίζουν -αν δεν ξεπερνούν- τα όρια την εμμονής.

Πως αλλιώς να εξηγήσει κανείς το γεγονός ότι το Υπουργείο δεν ικανοποιείται ούτε καν με την εισαγωγή της ΕΒΕ μόνο στον γενικό βαθμό αλλά θέλει να ισχύει η ΕΒΕ και σε κάθε ένα ξεχωριστό εξεταζόμενο μάθημα! Προς το παρόν δεν μπορούμε να προβούμε σε μία εκτίμηση των επιπτώσεων της εισαγωγής αυτής της «πολυεπίπεδης» ΕΒΕ. Η εμπειρία όμως από την περυσινή εφαρμογή της μας δείχνει ότι αυτή σίγουρα θα έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο για τους υποψηφίους όσο και για τα τμήματα. Όσο αφορά στα Τμήματα, χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των Τμημάτων Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ και του ΕΚΠΑ τα οποία επειδή είχαν παραμείνει στο παλιό σύστημα εισαγωγικών εξετάσεων (με την εξέταση δύο ειδικών μαθημάτων) όπου ίσχυσε η ΕΒΕ, βρέθηκαν φέτος να έχουν κενές θέσεις.

Συμπερασματικά, οι προτεινόμενες αλλαγές αποδομούν μία μεταρρύθμιση, η οποία εκτός από τα απτά, πολύ θετικά αποτέλεσμα που είχαμε αρχίσει να παρατηρούμε τα τελευταία τρία χρόνια όσο αφορά στην ποιότητα της προετοιμασίας των υποψήφιων φοιτητών των Τμημάτων Μουσικών Σπουδών, αποτέλεσε και ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση προκειμένου το σύστημα εισαγωγής των Ελληνικών Τμημάτων Μουσικών Σπουδών να πλησιάσει τη αντίστοιχη διεθνή πρακτική. Οι προτεινόμενες αλλαγές συνιστούν αποτέλεσμα εγχώριων πολιτικών και ακαδημαϊκών εμμονών και αγκυλώσεων, οι οποίες ουδεμία σχέση έχουν με την διεθνή πρακτική.

Όσο αφορά στην «πενταπλή» ΕΒΕ που εισάγει εν τέλει το εν λόγω νομοσχέδιο για τα Τμήματα Μουσικών Σπουδών, αποτελεί άλλο ένα απτό δείγμα της ιδιαίτερης «στοργής» που δείχνει η κυβέρνηση των «αρίστων» στις τέχνες απ’ όπου κι αν προέρχονται…

* Ο Γιάννης Τούλης είναι καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου