Εννέα χρόνια συμπληρώθηκαν χθες από τη μέρα που ο περιβαλλοντικός ακτιβιστής Volkert van der Graaf, δολοφόνησε εν ψυχρώ τον Ολλανδό πολιτικό Pim Fortuyn για τις αμφιλεγόμενες θέσεις του γύρω από το Ισλάμ. Επρόκειτο για την πρώτη πολιτική δολοφονία στη σύγχρονη ιστορία της Ολλανδίας, και συντάραξε για τα καλά τα θεμέλια της ολλανδικής πολυπολιτισμικής κοινωνίας.

Ads

Ο Fortuyn κατέβαινε στις εκλογές του 2002 με το νεοϊδρυθέν κόμμα του «Lijst Pim Fortuyn» (LPF), και στήριξε την προεκλογική του καμπάνια στο ζήτημα των μουσουλμάνων μεταναστών. Θεωρούσε το Ισλάμ «οπισθοδρομικό πολιτισμό», χρησιμοποιώντας όμως τη λέξη achterlijk, που μεταφορικά έχει την αρνητική έννοια του «καθυστερημένου».

«Δε μισώ το Ισλάμ. Το θεωρώ οπισθοδρομική κουλτούρα. Έχω ταξιδέψει αρκετά στον κόσμο, και όπου έχει επικρατήσει το Ισλάμ τα πράγματα είναι φρικτά. Είναι υποκριτές, όπως οι παλιοί ρεφορμιστές προτεστάντες. Κοιτάξτε την Ολλανδία. Που αλλού μπορεί ένας αρχηγός κόμματος σαν εμένα, να δηλώσει ανοιχτά ότι είναι ομοφυλόφιλος; Αυτό είναι υπέροχο και πρέπει να είμαστε υπερήφανοι. Και θέλω να μείνει έτσι», είχε δηλώσει στην εφημερίδα Volkskrant.

Τα λεγόμενά του έχουν ερμηνευτεί με διαφορετικούς τρόπους. Ορισμένοι τον παρουσίαζαν ως λαϊκιστή ακροδεξιό και επικεντρώνονταν στη θέλησή του να σταματήσει την εισροή Μουσουλμάνων μεταναστών στην Ολλανδία. «Αν είναι δυνατόν, θα έλεγα πως δεν πρέπει να μπουν άλλοι Μουσουλμάνοι εδώ μέσα». Ο Fortuyn είχε ταχθεί υπέρ ενός «Ψυχρού Πολέμου» εναντίον του Ισλάμ, το οποίο έβλεπε ως «τρομακτική απειλή και ως μία αφιλόξενη, εχθρική θρησκεία».

Ο ίδιος αρνούνταν οποιαδήποτε πολιτική ομοιότητα με τον Jean-Marie Le Pen και άλλους ακροδεξιούς Ευρωπαίους πολιτικούς, ενώ περιέγραφε την ιδεολογία του ως πραγματιστική. Ήταν ανοιχτά ομοφυλόφιλος και διατηρούσε γενικά φιλελεύθερες θέσεις υπέρ της νομοθεσίας περί ναρκωτικών, του δικαιώματος γάμου για τους ομοφυλόφιλους, της ευθανασίας, κλπ.

Αρκετοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως τα λεγόμενά του είχαν παρεξηγηθεί, και πως στην πραγματικότητα υποστήριζε ότι οι Μουσουλμάνοι πρέπει να μάθουν να ζουν μαζί με τους Ολλανδούς και να σεβαστούν τις αξίες της ολλανδικής κουλτούρας. «Θέλω να ζήσω μαζί με τους Μουσουλμάνους, αλλά το τανγκό θέλει δύο», είχε πει.

Πίστευε πως η μουσουλμανική κουλτούρα δεν πέρασε ποτέ από το στάδιο της μοντερνοποίησης, και συνεπώς δεν αποδεχόταν τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών, των ομοφυλόφιλων και των μειονοτήτων.

Σε κάθε περίπτωση, ο Pim Fortuyn «πλήρωσε» για τις πολιτικές του απόψεις 9 ημέρες πριν τις εκλογές. Στις 6 Μαΐου 2002, βγαίνοντας από ένα ραδιοφωνικό στούντιο όπου έδινε συνέντευξη, ο Fortuyn έπεσε νεκρός από τις σφαίρες του Volkert van der Graaf.

Στη δίκη, ο ακτιβιστής για το περιβάλλον και τα δικαιώματα των ζώων υποστήριξε ότι σκότωσε τον Fortuyn, έτσι ώστε να τον σταματήσει από το να εκμεταλλεύεται τους Μουσουλμάνους ως «αποδιοπομπαίους τράγους» και να στοχεύει «τα αδύναμα μέλη της κοινωνίας» για να εξυπηρετήσει τα πολιτικά του συμφέροντα.

Ο απόηχος του θανάτου του Ολλανδού πολιτικού ήταν εκρηκτικός. Μεγάλο μέρος της ολλανδικής κοινωνίας θεώρησε τον Fortuyn «μάρτυρα» και το κόμμα του κέρδισε τις εκλογές, χωρίς τον ίδιο φυσικά.

Μπορεί να θεωρηθεί φυσιολογικό, το γεγονός πως η ολλανδική πολιτική σκηνή έχει πολωθεί σε μεγάλο βαθμό από τότε, ειδικά στα θέματα του Ισλάμ και των μεταναστών. Η ακροδεξιά έχει σημειώσει σημαντική άνοδο, και η πολυπολιτισμικότητα της χώρας βρίσκεται σε κρίση.

Το 2004, η κυβέρνηση απέλασε ένα μεγάλο αριθμό μεταναστών, των οποίων απορρίφθηκε η αίτηση για πολιτικό άσυλο, γεγονός που ξεσήκωσε πολλές αντιδράσεις. Η ειρωνεία της υπόθεσης, έγκειται στο ότι ίδιος ο Fortuyn, ήταν ανοιχτά υπέρ της παροχή αμνηστίας για όλους τους μετανάστες που βρίσκονται ήδη στην Ολλανδία.