Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Δημήτρης Ψαρράς, μιλάει στο tvxs για το δεύτερο κατά σειρά βιβλίο του για τα πεπραγμένα του πρωθυπουργού. Στο νέο του βιβλίο “Μια θητεία: Το «επιτελικό κράτος» του Κυριάκου Μητσοτάκη 2019-2024” (εκδόσεις Πόλις), ο Δημήτρης Ψαρράς πιάνει το το νήμα από την ανάδειξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας στις αρχές του 2016, και φτάνει στη διπλή εκλογική του επικράτηση το 2019 και το 2023-2024, την οποία και θεωρεί ένα αίνιγμα. Εξηγεί τους μύθους στους οποίους στηρίχθηκε η επικράτησή του, το πως εκμεταλλεύτηκε ο Κ. Μητσοτάκης προς όφελός του τις θεσμικές κρίσεις και ποιο είναι το “unfair” του γιου Μητσοτάκη.

Το βιβλίο παρουσιάζεται σήμερα Πέμπτη 23 Ιανουαρίου στις 7.00 στην ΕΣΗΕΑ με ομιλητές τους: Έφη Αχτσιόγλου, Όλγα Γεροβασίλη και Παύλο Γερουλάνο.

Γιατί αποτελεί πολιτικό αίνιγμα η διπλή εκλογική επικράτηση του Μητσοτάκη το 2019 και το 2023-24;

Αίνιγμα αποτελεί το γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης κατάφερε να αναδειχθεί πανίσχυρος αρχηγός της Δεξιάς και εν συνεχεία πρωθυπουργός, χωρίς να διαθέτει καμιά ιδιαίτερη πολιτική ικανότητα, ενώ το πέρασμά του από τον επιχειρηματικό τομέα υπήρξε απολύτως αποτυχημένο. Οι θέσεις στον τραπεζικό τομέα που κατέλαβε τού είχαν αποδοθεί από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ ως κίνηση ευγένειας προς τον πατέρα του και γλίτωσε από διώξεις επειδή είχε ήδη προλάβει να αποκτήσει τη βουλευτική ασυλία. Αυτό που εξετάζω στο βιβλίο είναι ακριβώς οι τρόποι που μηχανεύτηκε ο ίδιος και οι επιτελείς του να καταστεί πανίσχυρος και αδιαφιλονίκητος «αρχηγός».

Στο βιβλίο αυτό μεταξύ άλλων αποδομείς τους τρεις προπαγανδιστικούς μύθους πάνω στους οποίους στηρίχθηκε η επιτυχία του: «ίδρυση επιτελικού κράτους», «καταπολέμηση λαϊκισμού» και «άνοιγμα προς το Κέντρο». Πες μας δυο λόγια για τον καθένα.

Αυτό που ονομάζεται «επιτελικό κράτος» είναι στην πραγματικότητα η ομάδα συνεργατών που επέλεξε εξαρχής ο κ. Μητσοτάκης, από τότε που εκλέχτηκε πρόεδρος στη ΝΔ το 2016 και τις μετέφερε στο Μαξίμου ως πρωθυπουργός. Η «καταπολέμηση του λαϊκισμού» δεν ήταν τίποτα άλλο παρά η αποδοχή του πιο ακραίου λαϊκισμού. Αυτό, λ.χ. συνέβαινε όταν κρυβόταν πίσω από τον Αντώνη Σαμαρά στα συλλαλητήρια των κατά φαντασίαν μακεδονομάχων. Και βέβαια το «άνοιγμα προς το Κέντρο» συνοδεύτηκε από την υπουργοποίηση των ηγετικών στελεχών του ΛΑΟΣ και την τοποθέτηση δίπλα του στο πρωθυπουργικό βάθρο τού Μάκη Βορίδη και του Άδωνη Γεωργιάδη.

Γράφεις ότι ο Κ. Μητσοτάκης εκμεταλλεύτηκε μια σειρά από θεσμικές κρίσεις (πανδημία, υποκλοπές, Τέμπη) προκειμένου να συγκαλύψει τις δικές του ευθύνες και να εξουδετερώσει τους πολιτικούς του αντιπάλους, ιδρύοντας το «κράτος του Μαξίμου». Η υπόθεση των Τεμπών δεν είναι αγκάθι για τον πρωθυπουργό;

Ασφαλώς η υπόθεση αυτή είναι εξαιρετικά σοβαρή. Αλλά όπως και οι άλλες που αναφέρεις (πανδημία, υποκλοπές) ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατόρθωσε να μετακυλήσει τις ευθύνες σε άλλους. Θυμίζω ότι για τις ευθύνες στην πανδημία δεν δίστασε να εκθέσει τον στενό του συνεργάτη κ. Τσιόδρα, για τις υποκλοπές υπέδειξε ως υπεύθυνους τον Κοντολέοντα της ΕΥΠ και τον ανιψιό του Δημητριάδη, και για τα Τέμπη φρόντισε να στραφούν οι πρώτες αιτιάσεις στον Κώστα Καραμανλή. Είναι γεγονός ότι τα Τέμπη δεν μπορούν να ξεχαστούν όπως θα ήθελε ο κ. Μητσοτάκης, αλλά από μόνη της η επίκληση των θυμάτων δεν τον θίγει. Αντιπαραθέτει τα θύματα στο Μάτι και κάποιοι θυμούνται τα θύματα στην Ηλεία. Εκεί που αρχίζει να τα χάνει είναι όταν οι μεγάλες αυτές θεσμικές κρίσεις συμπλέκονται. Όταν, λ.χ., αποκαλύπτεται η χρήση υποκλοπών για τη συγκάλυψη του εγκλήματος των Τεμπών. Καμιά από αυτές τις υποθέσεις δεν έχει κλείσει.

Είναι πασιφανές πως ο μηχανισμός προπαγάνδας υπέρ του Κ. Μητσοτάκη προσωπικά, είναι αδιανόητα ισχυρός και αποτελεί πρόβλημα για τη δημοκρατία. Αρκεί όμως για να εξηγήσει τη μονοκρατορία του;

Ο μηχανισμός προπαγάνδας ασφαλώς είναι ισχυρότερος από κάθε άλλη περίοδο της Μεταπολίτευσης. Μάλιστα η κυβέρνηση Τσίπρα που προηγήθηκε είχε εναντίον της τη μεγάλη πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης. Όμως συμφωνώ μαζί σου ότι δεν είναι μόνο αυτό. Η επιτυχία του βασίζεται στη μεθοδική υπονόμευση όλων των αντιπάλων του, τόσο στην αντιπολίτευση όσο και εντός του κόμματός του.

Γιατί ενώ απέρριψε τη μεταπολιτευτική παράδοση του κόμματός του και αντέγραψε την προδικτατορική ΕΡΕ όπως γράφεις, αυτό δεν δημιούργησε ισχυρές δονήσεις στον πυρήνα του κυβερνώντος κόμματος;

Ο κ. Μητσοτάκης ανέλαβε τα ηνία του κόμματος μετά από τη διπλή ήττα στις εκλογές του 2015. Το πρώτο που έκανε –και ελάχιστοι το πήραν χαμπάρι- ήταν ότι διέλυσε την ΟΝΝΕΔ και άλλαξε το καταστατικό του κόμματος έτσι ώστε να επιλέγει ο αρχηγός όλους τους υποψήφιους βουλευτές, όχι μόνο τους ευρωβουλευτές και τους επικρατείας. Στην πραγματικότητα κάτω από τη μύτη των ομοϊδεατών του πήρε το κόμμα στα χέρια του. Βλέπουμε τώρα, μετά από 9 χρόνια να έχουν συσπειρωθεί Σαμαράς και Καραμανλής για να αντιδράσουν. Αλλά είναι πολύ αργά. Ο Καραμανλής σήμερα επικαλείται τη συμφωνία του με τον Σαμαρά για τα «εθνικά», αλλά εκείνος είναι ήδη διαγραμμένος.

Ποιο είναι το «unfair» του γιου Μητσοτάκη;

Οι μεγαλύτεροι θυμούνται ότι ο πατέρας Μητσοτάκης είχε χαρακτηρίσει «unfair» το Δημοψήφισμα του 1974, με το οποίο καταργήθηκε η βασιλεία στην Ελλάδα. Ο γιος Μητσοτάκης, ως νεοφιλελεύθερος, έχει επιχειρήσει να εκσυγχρονίσει το «unfair», προσφέροντας το Τατόι για επένδυση στο Κάρολο της Αγγλίας. Αλλά ο Κάρολος έχει ήδη υποστεί ως διάδοχος δικαστική διερεύνηση για τον τρόπο που διαχειρίστηκε τα βρετανικά «βασιλικά κτήματα». Η ανάθεση σ’ αυτόν παρόμοιας αρμοδιότητας αποτελεί μεγάλο σκάνδαλο.

Σε ένα κεφάλαιο βάζεις το ερώτημα «Νεοφιλελεύθερος ή λαϊκιστής;». Μήπως πρόκειται για τον πρωθυπουργό που κατάφερε και τα δύο;

Ακριβώς έτσι είναι. Αυτό είναι το περιεχόμενο του κεφαλαίου. Είναι γεγονός ότι οι παλιοί νεοφιλελεύθεροι αρνούνταν τον λαϊκισμό, τον οποίο παραχωρούσαν στην Αριστερά. Όμως οι σύγχρονοι νεοφιλελεύθεροι είναι ταυτόχρονα «λαϊκιστές», μόνο που στην περίπτωσή τους ο «λαϊκισμός» δεν συνδέεται με κοινωνικές και οικονομικές παραχωρήσεις, αλλά με υιοθέτηση μιας σειράς μέτρων εναντίον μερίδων του πληθυσμού (μετανάστες, φτωχότερα στρώματα), από τις οποίες υποτίθεται ότι ευνοούνται κάποια άλλα (μεσαία) στρώματα.

Σύμφωνα με αυτά που κατέγραψες στα 2 βιβλία σου για τον πρωθυπουργό, είχαν τελικά δίκιο από τη μεριά τους οι μηχανισμοί του βαθέος κράτους που πόνταραν στο πρόσωπό του προκειμένου να επιβάλλουν τον ακραίο νεοφιλελευθερισμό υπό τον φόβο μιας δυνατής Αριστεράς;

Αυτό αποδείχτηκε ήδη. Δυστυχώς είχαν δίκιο. Ο κ. Μητσοτάκης προσέφερε στο «βαθύ κράτος» μια κυνική διαχείριση της κρίσης, ξοδεύοντας το «μαξιλάρι» που είχε κληρονομήσει από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και υιοθετώντας μια πολιτική επιδομάτων, την οποία υποτίθεται ότι θεωρούσε καταστροφική μέχρι το 2019. Αλλά πίσω από αυτό το προκάλυμμα το «επιτελικό κράτος» προσέφερε εξαρχής τις υπηρεσίες και τους πόρους σε μια σειρά μεγαλοεπιχειρηματίες που είχαν προλάβει να χτυπήσουν την πόρτα του. Το φάντασμα της επανόδου μιας κυβέρνησης της Αριστεράς είναι αυτό που κατάγγελλε κάθε λίγο ο Βορίδης και βέβαια μέχρι σήμερα αποτελεί το ισχυρότερο «επιχείρημα» του ίδιου του κ. Μητσοτάκη. Μέχρι για «συμμαχία της δραχμής» κατήγγειλε χθες την προσπάθεια συσπείρωσης της δημοκρατικής αντιπολίτευσης.

Στο προηγούμενο βιβλίο σου «Κ. Μητσοτάκης: Η καριέρα» ακολουθούμε την πολιτική διαδρομή του Κ. Μητσοτάκη, στο καινούριο «Κ. Μητσοτάκης: Η θητεία» την περίοδο της κυβερνησιμότητας. Θα υπάρξει και τρίτο;

Ελπίζω να μη χρειαστεί! Και νομίζω ότι τα πρώτα βήματα της νέας θητείας Μητσοτάκη δείχνουν ότι και ο ίδιος καταλαβαίνει ότι το τέλος δεν είναι μακριά.

Το ερώτημα που πλανάται στον αέρα εδώ και καιρό στον προοδευτικό χώρο, είναι «πως θα γλιτώσει η χώρα από τον Μητσοτάκη και τις καταστροφικές πολιτικές του». Τα ποσοστά του πέφτουν αλλά αντίπαλο δέος δεν δημιουργείται. Με αφορμή και τα παραπολιτικά σχόλια σε σχέση με την παρουσία εκπροσώπων από τα κόμματα ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά στην παρουσίαση του βιβλίου σου απευθύνω την ερώτηση, αν είναι λύση κατά τη γνώμη σου η συσπείρωση δυνάμεων και γιατί φαίνεται τόσο δύσκολο αυτό στην παρούσα συγκυρία.

Μα αυτό που προσπαθώ να αποδείξω με την καταγραφή των κινήσεων Μητσοτάκη είναι ότι η επιτυχία του δεν οφείλεται στην επικράτηση μιας δικής του πολιτικής πρότασης. Οφείλεται στο γεγονός ότι έχει κατορθώσει να αποδυναμώσει ή και να καταστρέψει τα κόμματα του Κέντρου και της Αριστεράς. Το ΠΑΣΟΚ υπέστη τη μεγαλύτερη φθορά από τη συμμετοχή του στις κυβερνήσεις της κρίσης, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε εκτεθειμένος στις αρπακτικές διαθέσεις της Δεξιάς που δεν δίστασε να συμμαχήσει με τις πιο συντηρητικές δυνάμεις στην Ευρώπη, προκειμένου να αποκαθηλώσει την κυβέρνηση Τσίπρα και να σβήσει τα πραγματικά της επιτεύγματα. Το γεγονός ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται ήδη μπροστά σε κάποιους που φωνάζουν ότι «ο βασιλιάς είναι γυμνός» είναι το πρώτο βήμα. Δεν χρειάζεται συσπείρωση δυνάμεων, κάτι που απαιτεί γενικότερη σύγκλιση και σκοντάφτει στις ανοιχτές πληγές των κομματικών αντιπαραθέσεων του χτες. Αρκεί να υπάρξει συμφωνία στο ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σ’ αυτόν τον δρόμο που χάραξε το «επιτελικό κράτος».

Ο κίνδυνος να απορροφήσει η Ακροδεξιά την δυσαρέσκεια πόσο μεγάλος είναι και ποια είναι η δική σου πρόβλεψη με δεδομένη και τη μελέτη σου επί χρόνια στον τρόπο που δρα η Ακροδεξιά στη χώρα.

Δυστυχώς, όπως γνωρίζουν τώρα όλοι, το φαινόμενο της ανερχόμενης Ακροδεξιάς έχει πλέον διαστάσεις παγκόσμιες. Δεν με ικανοποιεί καθόλου το γεγονός ότι ανήκω στους λίγους «βοσκούς» που φώναζαν ότι «έρχεται ο λύκος». Το κρίσιμο ζήτημα σήμερα είναι να μην υποταχθούν τα κόμματα του λεγόμενου «δημοκρατικού τόξου» στη λογική του μικρότερου κακού. Να μην ανοίξουν την αγκαλιά της δημοκρατίας στην ξενοφοβία και τον ρατσισμό, όπως συμβαίνει σήμερα σε πολλές χώρες, νομίζοντας ότι αυτή τη φορά θα πετύχει η «πολιτική του κατευνασμού» που επιχείρησε ο Τσάμπερλεν απέναντι στον Χίτλερ με τη Συμφωνία του Μονάχου. Η μόνη απάντηση που μπορεί να σταματήσει την Ακροδεξιά είναι η επιμονή στις αρχές της δημοκρατίας και ο σεβασμός των δικαιωμάτων. Θυμίζω ότι και το 2012 ο Αντώνης Σαμαράς επιχείρησε να «ανακαταλάβει» τις ελληνικές πόλεις από τους μετανάστες, ανοίγοντας διάπλατα τις πύλες στην εγκληματική ναζιστική οργάνωση Χρυσή Αυγή. Τώρα γνωρίζουμε. Και κανείς δεν δικαιολογείται να επαναλάβει τα ίδια.