Η παράταξη «Αλλαγή στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας», μέσα από τις 39 ερωτήσεις που υπέβαλε κατά τη διάρκεια του 2024 στο Περιφερειακό Συμβούλιο, απευθυνόμενη προς τη Διοίκηση της Περιφέρειας, είτε με τη διαδικασία της γραπτής απάντησης, είτε με εκείνη της λογοδοσίας, ανέδειξε τους δέκα σοβαρότερους κινδύνους που απειλούν την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, καταθέτοντας συγχρόνως επεξεργασμένες θέσεις και υλοποιήσιμες προτάσεις για την αντιμετώπισή τους.

Ads

Τα προβλήματα που αναδείχθηκαν και οι προτάσεις που υποβλήθηκαν για την αντιμετώπισή τους, είναι:

1. Υποβάθμιση του αυτοδιοικητικού ρόλου της Περιφέρειας. Ο συγκεντρωτισμός αρμοδιοτήτων από πλευράς κυβέρνησης τα τελευταία χρόνια και το έλλειμμα δημοκρατίας που προκαλεί η αποδυνάμωση του θεσμού της περιφερειακής αυτοδιοίκησης, αναδεικνύουν την ανάγκη μιας μεγάλης αλλαγής στην πολιτική της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Μιας αλλαγής στην κατεύθυνση:

Α) Της ανάληψης ευθύνης σε μια σειρά από σοβαρά ζητήματα που η λύση τους παραπέμπεται στην κυβέρνηση, για την ενίσχυση του αυτοδιοικητικού ρόλου της Περιφέρειας

Ads

Β) Της επεξεργασίας σειράς προτάσεων και εφαρμόσιμων λύσεων για την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων που απειλούν τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στην Περιφέρεια, ακόμη και αν οι αρμοδιότητες γι’ αυτά έχουν μεταφερθεί στο κράτος, στο πλαίσιο μιας συγκεντρωτικής κυβερνητικής πολιτικής και

Γ) Της διεκδίκησης θεσμικών αλλαγών και νέων χρηματοδοτικών πόρων, για την απόδοση στην Περιφέρεια του γνήσια αυτοδιοικητικού της ρόλου.

Δεν είναι δυνατόν η περιφερειακή αυτοδιοίκηση να υποβαθμίζεται σε κρατική υπηρεσία που εφαρμόζει νόμους και εκτελεί εντολές της κρατικής διοίκησης, μένοντας χωρίς αποφασιστικές αυτοδιοικητικές αρμοδιότητες και χωρίς τις ανάλογες χρηματοδοτήσεις.

Και βέβαια, δεν είναι δυνατόν οι αρμόδιοι της Διοίκησης της Περιφέρειας να επικαλούνται συνεχώς τον συγκεντρωτισμό των αρμοδιοτήτων και την έλλειψη χρηματοδοτικών πόρων για να δικαιολογήσουν την αδράνεια της Περιφέρειας στην αντιμετώπιση σειράς σοβαρών προβλημάτων που έχουν να κάνουν από την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, μέχρι την αδυναμία δρομολόγησης, σε αυτοδιοικητικό επίπεδο, βιώσιμων λύσεων στα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα της Περιφέρειας.

2. Αδιαφανής διαχείριση του δημόσιου χρήματος και συντήρηση πελατειακών σχέσεων. Η διαφάνεια στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος των απευθείας αναθέσεων για τη χρηματοδότηση εκδηλώσεων και την παροχή χορηγιών σε κοινωνικούς φορείς, είναι ένα μεγάλο ζητούμενο στην ΠΚΜ.

Αν η σημερινή πολιτική δεν αλλάξει, σύμφωνα με την πρόταση που η παράταξή μας έχει υποβάλει για τη διαφάνεια στην προκήρυξη των χορηγιών και για την αξιοκρατία στην αξιολόγηση των προτάσεων χρηματοδότησης που υποβάλλονται, η παθογένεια των πελατειακών σχέσεων μεταξύ διοίκησης και ωφελούμενων δεν θα ξεπεραστεί.

3. Ανάγκη σχεδιασμού μιας νέας πολιτικής πρόβλεψης των ακραίων φαινομένων και περιορισμού των φυσικών καταστροφών που συντελούνται ή απειλούνται να συντελεστούν στο πλαίσιο της κλιμακούμενης κλιματικής κρίσης.

Η υιοθέτηση της νέας πολιτικής πρόληψης των φυσικών καταστροφών και έγκαιρου περιορισμού των συνεπειών τους που εισηγείται η παράταξή μας, αντί της πολιτικής της εκ των υστέρων, πυροσβεστικής παρέμβασης που εφαρμόζεται σήμερα, θα συμβάλει αποφασιστικά στη μείωση των απειλών και στην αντιμετώπιση των κινδύνων.

Ανοίγοντας τον δρόμο για την προοπτική της Βιώσιμης Ανάπτυξης στην ΠΚΜ.

4. Οι ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων αγαθών και οικοσυστημάτων απομακρύνουν τον στόχο της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Βασική προϋπόθεση της Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι η ύπαρξη κοινών αγαθών. Που σημαίνει ότι η ιδιωτικοποίηση οικοσυστημάτων είναι πρακτική εκτός κάθε πνεύματος αειφορίας.

Η υιοθέτηση των προτάσεων που υποβάλλει η παράταξή μας για τη διατήρηση των κοινών αγαθών και των Οικοσυστημάτων σε δημόσιο χαρακτήρα είναι αναγκαία προϋπόθεση για να διατηρηθεί ζωντανή η προοπτικής της Βιώσιμης Ανάπτυξης στην Περιφέρεια.

5. Η ολιγοπωλιακή και εκτός Χωροταξικού Σχεδιασμού αντιμετώπιση της πράσινης ενεργειακής μετάβασης είναι καταστροφική για την οικονομία και για το περιβάλλον και απειλεί την ύπαιθρο με περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική απερήμωση.

Η ανεξέλεγκτη και χωρίς Χωροταξικό Σχεδιασμό εγκατάσταση εκτεταμένων βιομηχανικών συστημάτων ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών πάρκων στα οικοσυστήματα της περιφέρειας είναι εκτός πλαισίου κάθε έννοιας Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Γι’ αυτό και η παράταξή μας προτείνει την αναστολή της έγκρισης εγκατάστασης νέων φαραωνικών και βιομηχανικής έκτασης αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων στην Περιφέρεια, μέχρι να αποκατασταθεί ένας Χωροταξικός Σχεδιασμός που θα εξασφαλίζει την προστασία των τοπικών αναπτυξιακών δραστηριοτήτων και τη διατήρηση του περιβάλλοντος στην ύπαιθρο.

6. Η Περιφέρεια παραμένει αθωράκιστη απέναντι στον επαπειλούμενο πλημμυρικό κίνδυνο που φέρνει η προϊούσα κλιματική αλλαγή.

Η ανάγκη αναθεώρησης και εκσυγχρονισμού του αντιπλημμυρικού σχεδιασμού, με αιχμή τη διεκδίκηση θεσμικής αναθεώρησης και εξεύρεσης πρόσθετων χρηματοδοτικών πηγών για τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό και την ενίσχυση της αντιπλημμυρικής θωράκισης της Περιφέρειας, που έχει προτείνει η παράταξή μας εδώ και ένα χρόνο, με τη συγκρότηση Ειδικής Διαπαραταξιακής Επιτροπής, παρά το γεγονός ότι έγινε αποδεκτή από τη Διοίκηση της Περιφέρειας, εντούτοις δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί.

Ελπίζουμε ότι η νέα Περιφερειάρχης θα τιμήσει την υπόσχεσή της και θα ανταποκριθεί το συντομότερο δυνατό στη μεγάλη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής.

7. Η λειψυδρία που χτυπά την πόρτα της Περιφέρειας με οξυμένα προβλήματα στην Χαλκιδική και αλλού, δεν είναι θεομηνία. Είναι πρόβλημα απολύτως ανθρωπογενές.

Η ανάγκη ανάληψης ευθύνης σε επίπεδο περιφερειακής αυτοδιοίκησης, με την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πλαισίου μέτρων, έργων και παρεμβάσεων σε όλα τα επίπεδα της αναπτυξιακής διαδικασίας, για την αντιμετώπιση της μεγάλης απειλής της λειψυδρίας είναι επείγουσα και δεν μπορεί να μένει σε υποσχέσεις παρέμβασης της κυβέρνησης.

8. Ο πρωτογενής τομέας μιας πάλαι ποτέ ακμάζουσας αγροτικά Περιφέρειας υποβαθμίζεται και παρακμάζει.

Ο υποβιβασμός της περιφέρειας ως προς την απασχόληση τα τελευταία χρόνια από τη δεύτερη στην όγδοη θέση μεταξύ των 13 περιφερειών της χώρας, είναι το αποτέλεσμα και της παρακμής του πάλαι ποτέ ακμάζοντα πρωτογενούς της τομέα.

Η πρότασή μας για μια πολιτική ενίσχυσης του πρωτογενούς τομέα της Οικονομίας, με την εφαρμογή μιας πολιτικές στήριξης της αγροτικής ανάπτυξης και σχεδιασμού σύγχρονων εγγειοβελτιωτικών έργων, με έμφαση στην παραγωγή διεθνώς ισχυρά ανταγωνιστικών προϊόντων που αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιφέρειας Κ. Μακεδονίας, είναι μονόδρομος για την ενίσχυση της απασχόλησης, την αντιμετώπιση της ερημοποίησης της υπαίθρου και την επαναφορά της Περιφέρειας σε τροχιά ανάπτυξης.

9. Η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού έχει υπερβεί τη Φέρουσα Ικανότητα του οικοσυστήματος στη Χαλκιδική.

Η πρότασή μας για αναθεώρηση του μοντέλου του υπερτουρισμού είναι αναγκαία, προκειμένου να αποκατασταθεί ένα νέο μοντέλο ισόρροπης και ποιοτικής τουριστικής ανάπτυξης που θα ωφελεί συγχρόνως και την Οικονομία και την Κοινωνία και το Περιβάλλον.

10. Αναγκαία προϋπόθεση για την επίτευξη του στόχου της Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι ο σχεδιασμός σύγχρονων υποδομών στην Περιφέρεια.

Η πρότασή μας για ανάπτυξη σύγχρονων υποδομών για τις Μεταφορές, με έμφαση στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και στα Έργα Σταθερής Τροχιάς θα αναβαθμίσει την ποιότητα των Μεταφορών, θα βελτιώσει σημαντικά το Περιβάλλον και θα τονώσει την Οικονομία, ενισχύοντας το εμπόριο, τις εξαγωγές και τον Τουρισμό στην περιφέρεια.

Η περιφέρεια Κ. Μακεδονίας δεν μπορεί να μην έχει σιδηροδρομικό δίκτυο που να τη συνδέει με τις υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας. Όπως δεν μπορεί να είναι η μόνη διασυνοριακή περιφέρεια στην Ευρώπη, χωρίς σιδηροδρομική σύνδεση με αυτήν.

Αλλά και η Θεσσαλονίκη του ενός και πλέον εκατομμυρίου κατοίκων δεν μπορεί να διαθέτει μια μόνο γραμμή Μετρό, μήκους μόλις 9,5 χιλιομέτρων και να μην έχουν ακόμη ξεκινήσει οι επεκτάσεις δυτικά και προς αεροδρόμιο. Ούτε μπορεί να μην έχει ξεκινήσει ακόμη ο σχεδιασμός ενός δικτύου προαστιακού σιδηροδρόμου που να συνδέει το αεροδρόμιο το λιμάνι και τον σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης με τις υπόλοιπες ΠΕ της περιφέρειας.

Και τέλος, όταν η προσπάθεια στο πλαίσιο της Βιώσιμης Ανάπτυξης γίνεται για μείωση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων, μέσω του σχεδιασμού Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, δεν είναι δυνατόν να κατασκευάζεται στη Θεσσαλονίκη ένα ακόμη φαραωνικό οδικό έργο, ο FlyOver, η αναγκαιότητα του οποίου, μάλιστα, δεν έχει τεκμηριωθεί στη μετά τη λειτουργία του Μετρό εποχή.

Η πρακτική αυτή ενισχύει, αντί να αποδυναμώνει τη χρήση ΙΧ αυτοκινήτων, γεγονός που ανατροφοδοτεί τα οξυμμένα κυκλοφοριακά προβλήματα στη Θεσσαλονίκη.

*Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι Καθηγητής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ, επικεφαλής Παράταξης «ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ»