Facebook / Ετοιμαστείτε για αγώνες κατς

Η Meta, η μητρική εταιρεία των Facebook, Instagram αποφάσισε να ξεφορτωθεί το πρόγραμμα ανεξάρτητου ελέγχου γεγονότων, αντικαθιστώντας το με ένα σύστημα «σχολίων κοινότητας».

Το επιχείρημα; Ότι οι ανεξάρτητοι ελεγκτές γεγονότων είναι προκατειλημμένοι αριστεροί, χαλάνε τη διάθεση στους χρήστες και ασκούν λογοκρισία. Αντί να έχουμε ειδικούς ανθρώπους, λοιπόν, τώρα θα βασιζόμαστε στο «συλλογικό πνεύμα» των χρηστών. Με λίγα λόγια, «θα αφήσουμε τους λύκους να φυλάνε τα πρόβατα».

Η αλλαγή αυτή ανακοινώθηκε από τον ίδιο τον Μαρκ Ζούγκεμπεργκ, ο οποίος υποστήριξε πως έτσι προωθείται η ελευθερία της έκφρασης. Βέβαια, αν θυμηθούμε τι έχει περάσει από τα post του τα τελευταία χρόνια, η «ελευθερία της έκφρασης» μάλλον μεταφράζεται ως «ό,τι ανοησία και συνωμοσία τραβάει η όρεξή σου».

Όπως υποστηρίζει η ειδικός παραπληροφόρησης Κλάρα Χιμένεθ Κρουζ, «η αφαίρεση επαγγελματικού ελέγχου θα οδηγήσει σε ακόμη περισσότερη παραπληροφόρηση». Ή, όπως το έθεσε κάποιος στο Twitter, «η Meta μόλις είπε στην παραπληροφόρηση: Καλωσήρθες στο σπίτι σου».

Το πρόγραμμα ανεξάρτητου ελέγχου γεγονότων της Meta ξεκίνησε το 2016, μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ που κατακλύστηκαν από ψευδείς ειδήσεις. Με συνεργασίες από 100 και πλέον οργανισμούς, το πρόγραμμα φάνηκε να λειτουργεί – τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό. Τώρα, όμως, η Meta στρέφεται στο μοντέλο των «σχολίων της κοινότητας», κάτι που μοιάζει με το αντίστοιχο της πλατφόρμας X (πρώην Twitter), που έχει αποδειχθεί πιο αργό και επικίνδυνο από τη σιδηροδρομική γραμμή Αθήνας – Θεσσαλονίκης.

Ο καθηγητής μέσων ενημέρωσης Σίβα Βαϊντιαναθάν προειδοποιεί πως αυτός ο νέος μηχανισμός θα κάνει τις πλατφόρμες πιο ευάλωτες σε επιθέσεις παραπληροφόρησης. «Η συλλογική κρίση είναι ωραία ιδέα, εκτός κι αν το κοινό αποτελείται από οπαδούς της συνωμοσίας», σημείωσε με μία δόση ειρωνείας.

• Διαβάστε: ΟΗΕ για Facebook / «Ο έλεγχος του περιεχομένου μίσους δεν αποτελεί λογοκρισία»

Αλλά το πάρτι δεν τελειώνει εδώ – η Meta μας επιφύλασσε και μια ακόμη έκπληξη: την ένταξη του Ντάνα Γουάιτ, του Επικεφαλής του Ultimate Fighting Championship (UFC) και στενού συμμάχου του Ντόναλντ Τραμπ, στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας.

Το άθλημα είναι κάτι σαν πιο βίαιο κατς, αν υπάρχει κάτι τέτοιο: οι αθλητές αγωνίζονται μέσα σε ένα οκτάγωνο κλουβί (γνωστό ως «The Octagon»), με σκοπό είτε να κερδίσουν τον αντίπαλό τους με νοκ-άουτ, με υποταγή (submission) ή πόντους, ανάλογα με τους γύρους. Ρίξτε μια ματιά:

Η επιλογή του Γουάιτ είναι σαν να βάζεις έναν πυγμάχο να συντονίσει συζήτηση περί φιλοσοφίας. Η ένταξή του στο διοικητικό συμβούλιο είναι μια ξεκάθαρη ένδειξη ότι η Meta παίρνει σοβαρά την πολιτισμένη συζήτηση στο διαδίκτυο. Όταν οι ψευδείς ειδήσεις πολλαπλασιάζονται, υπάρχει πιο κατάλληλος από κάποιον που έχει εκπαιδευτεί να ρίχνει χτυπήματα κάτω από τη ζώνη;

Ο Ρόμπερτ Ράιχ, πρώην Αμερικανός Υπουργός Εργασίας, δήλωσε ότι η κίνηση αυτή «βρωμάει πολιτική σκοπιμότητα» και ρώτησε στο X (πρώην Twitter): «Γιατί ο Ζούγκεμπεργκ φιλάει το δαχτυλίδι του Τραμπ;». Η απάντηση, όπως την υπέθεσε ο ίδιος, είναι απλή: «Ίσως επειδή η FTC (Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου) έχει καταθέσει αγωγή κατά της Meta για παραβίαση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας».

Αυτό το «φιλί» δεν είναι απλά ένας συμβολισμός – είναι η απόλυτη στρατηγική. Ο Ζούγκεμπεργκ σκέφτεται: «Αν κερδίσω την εύνοια του Τραμπ, ίσως η κυβέρνηση κάνει τα στραβά μάτια στο μονοπώλιό μου». Είναι σαν να προσφέρεις στον νταή της γειτονιάς το τελευταίο σου κομμάτι πίτσα, ώστε να μη σου σπάσει τα γυαλιά.

Το αποτέλεσμα; Ένα μείγμα από παραπληροφόρηση, πολιτικά μαγειρέματα και διαδικτυακό θέαμα που θα κάνει ακόμα και τον πιο έμπειρο χρήστη του Facebook να αναρωτιέται: «Αυτό το post είναι troll, αλήθεια ή διαφήμιση για το Mac Donalds;».

Τι μένει τώρα; Η Ευρωπαϊκή Ένωση, τουλάχιστον, έχει θεσπίσει αυστηρούς κανονισμούς, όπως ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες, απαιτώντας από τις πλατφόρμες να αφαιρούν παράνομο περιεχόμενο. Αν η Meta συνεχίσει να παίζει με τη φωτιά, ίσως έρθει αντιμέτωπη με σκληρές κυρώσεις από την Ευρώπη, αν φυσικά η τελευταία πάψει να αποτελεί τον κολαούζο των ΗΠΑ.

Στο μεταξύ, για εμάς τους υπόλοιπους, το μέλλον του διαδικτύου μοιάζει ακόμα πιο γεμάτο από ψευδείς ειδήσεις, ανούσιες διαμάχες και memes που θα μας κάνουν να σκεφτόμαστε πόσο χαμηλά μπορεί να πέσει ο άνθρωπος. Και ο Ζούγκεμπεργκ.