Παύλος Νεράντζης / Χαμένες ζωές στη Μεσόγειο και στο Αιγαίο: Οι πραγματικοί ένοχοι παραμένουν ατιμώρητοι

Το γεγονός ότι η Μεσόγειος έχει μετατραπεί σε υδάτινο τάφο για χιλιάδες ανθρώπους είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια. Σπανίως, όμως, αποδίδεται δικαιοσύνη.

Συνήθως κατηγορούνται ως διακινητές μετανάστες και πρόσφυγες που πιάνουν το τιμόνι του δουλεμπορικού για να σώσουν τη ζωή, τη δική τους και των υπολοίπων.

Οι πραγματικοί ένοχοι και οι ηθικοί αυτουργοί ενός διαρκούς εγκλήματος παραμένουν στο απυρόβλητο.

Περίπου 2.000 άτομα, πολλά από αυτά γυναίκες και ανήλικα παιδιά, πνίγηκαν το 2022.

Τουλάχιστον 3.129 έχασαν τη ζωή τους το 2023, καθιστώντας αυτή τη χρονιά την πλέον θανατηφόρα από το 2017.

Ήταν η χρονιά που συνέβη το τραγικό ναυάγιο 50 ναυτικά μίλια ανοικτά της Πύλου.

Τουλάχιστον 650 ήταν οι νεκροί και οι αγνοούμενοι.

Πριν δέκα μέρες στη θαλάσσια περιοχή της Γαύδου πέντε μετανάστες πνίγηκαν, δεκάδες διασώθηκαν από παρακείμενα πλοία και άλλοι εξακολουθούν να παραμένουν  αγνοούμενοι.

Και μόλις την περασμένη Παρασκευή (20/12/2024) η εμπλοκή ενός σκάφους του Λιμενικού στο ναυάγιο της Ρόδου (8 νεκροί, πέντε τραυματίες και ένα αγνοούμενο παιδί) θέτει σοβαρά ερωτηματικά για τη μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι με τη βοήθεια των φιλοκυβερνητικών Μέσων, που αναπαράγουν την κυβερνητική προπαγάνδα και διαστρεβλώνουν ή αποσιωπούν κρίσιμες λεπτομέρειες, χωρίς να ερευνούν, σύντομα ξεχνούμε όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αυτές τις τραγωδίες, που αποτελούν πλέον κανονικότητα μέχρι να έρθει η επόμενη.

Σε αντίθεση με τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις οποίες πρωταγωνιστεί κάποιος μετανάστης, φανατικός ισλαμιστής, που απασχολούν ΜΜΕ και κοινή γνώμη για μέρες και εβδομάδες. Διότι τότε τίθεται θέμα ευρωπαϊκής, εθνικής ασφάλειας. Και η δικαιοσύνη επιτελεί το έργο της.

Κοντολογίς, ενδιαφερόμαστε για τη «δική μας» ασφάλεια και αδιαφορούμε, ή λίγο νοιαζόμαστε για την ασφάλεια των Άλλων. Δεν θα πρέπει, συνεπώς, να εκπλήσσει ότι πολλοί Ευρωπαίοι στρέφονται προς την ακροδεξιά.

Ελάχιστοι επισημαίνουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρόνο με τον χρόνο διολισθαίνει προς το χειρότερο. Ότι με τις πολιτικές που ασκεί στην αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών όχι μόνον παραβιάζει διεθνείς συνθήκες, αλλά δρα φοβικά, ενίοτε εγκληματικά, στρουθοκαμηλίζει απάνθρωπα και οδηγείται σε αδιέξοδο.

Πριν μερικά χρόνια έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για την παράνομη διακίνηση μεταναστών και προσφύγων (η πρώτη που έγινε) ανέφερε ότι οι δουλέμποροι «αποκομίζουν κέρδη ύψους τουλάχιστον 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων».

Μια άλλη έρευνα του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης αναφέρει ότι το 3% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι μετανάστες -με το 50% αυτού να είναι παιδιά- που παράγουν πλέον του 9% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ήτοι περισσότερα από 3 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως».

Αντί, λοιπόν, οι ευρωπαϊκές χώρες να αντιμετωπίσουν τα αίτια που οδηγούν στην προσφυγιά και τη μετανάστευση, οι περισσότερες εξακολουθούν να τροφοδοτούν με όπλα εμπόλεμες χώρες και σε ορισμένες περιπτώσεις συμμετέχουν οι ίδιες σε εισβολές εναντίον τρίτων χωρών.

Αντί να ελέγξουν και να περιορίσουν την παραγωγή οπλικών συστημάτων από τις πολεμικές βιομηχανίες τους, τις πριμοδοτούν διότι με τις πωλήσεις ενισχύονται οι εθνικές οικονομίες.

Σημειώνω ότι αρκετές πολεμικές βιομηχανίες εξοπλίζουν τρίτες χώρες με εμπάργκο στην αγορά όπλων, εφαρμόζοντας τη γνωστή μέθοδο της τριγωνοποίησης, και είναι οι ίδιες που προμηθεύουν με οπλικά συστήματα την Frontex για να αντιμετωπίσει πρόσφυγες που φεύγουν από τις εστίες ένοπλων συγκρούσεων.

Αντί οι ευρωπαίοι ηγέτες να εφαρμόσουν κριτήρια ορθολογικής διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών, η οποία θα ωφελήσει την πλευρά των χωρών υποδοχής (ανάλογα με τα μέτρα που είχε λάβει η Μέρκελ το 2015), τις χώρες προέλευσης και τους ίδιους τους μετανάστες, σκληραίνουν ακόμη περισσότερο τη στάση τους, παραβιάζοντας συνθήκες που οι ίδιοι υιοθέτησαν.

Αντί να δημιουργήσουν ένα σταθερό μηχανισμό υποχρεωτικών μετεγκαταστάσεων για όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, όπως ορθά επισημαίνει σε πρόσφατη δήλωσή του ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (LEFT), Κώστας Αρβανίτης, συχνά πυκνά ερίζουν μεταξύ τους με ό,τι συνεπάγεται αυτός ο ανταγωνισμός στους κόλπους της ΕΕ για τις χώρες πρώτης υποδοχής, που κινδυνεύουν να μετατραπούν σε αποθήκες ψυχών. Το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου είναι η ταφόπλακα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες, αντί να διασφαλίσουν νόμιμες και ασφαλείς οδούς μετακίνησης ώστε να «σπάσει» η υπερεκμετάλλευση των εκτοπισμένων και των δικαιούχων διεθνούς προστασίας από τα κυκλώματα διακίνησης, υψώνουν φράχτες, ζητούν τη λήψη επιπλέον μέτρων καταστολής ή/και επιχειρούν να εξοβελίσουν το πρόβλημα έξω από τα εθνικά τους σύνορα.

Ευτυχώς, όμως, όπως στην περίπτωση της  Τζόρτζια Μελόνι, που πριν ένα χρόνο είχε συνάψει συμφωνία με τον Έντι Ράμα ώστε η Ιταλία να μπορεί να στέλνει αιτούντες άσυλο στην Αλβανία, η Δικαιοσύνη αντέδρασε.

Οι ιταλοί δικαστές, επικαλούμενοι το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποφάσισαν ότι η συμφωνία είναι παράνομη και διέταξαν την επιστροφή στην Ιταλία όσων είχαν μεταφερθεί στην Αλβανία.

Τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα στην Ελλάδα.

Όπως είναι γνωστό διεθνείς οργανισμοί (OHE, Human Rights Watch, Διεθνής Αμνηστία, κ.ά.) και διεθνή ΜΜΕ (New York Times, Guardian, Spiegel, κ.ά.) έχουν επικρίνει την κυβέρνηση Μητσοτάκη και τις ελληνικές αρχές για παράνομες επαναπροωθήσεις (pushbacks), κακοποιήσεις μεταναστών, κατασχέσεις προσωπικών αντικειμένων τους και ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης στα κέντρα υποδοχής.

Δημοσιογράφοι μάλιστα -και σ΄ αυτό έχω προσωπική εμπειρία- παρεμποδίζονται να καταγράψουν τις συνθήκες. Ή εκφοβίζονται με συλλήψεις και παράνομες κρατήσεις την ίδια ώρα που τα κυρίαρχα ελληνικά ΜΜΕ αποσιωπούν τέτοιες δυσάρεστες για την κυβέρνηση ειδήσεις.

Ανάλογη σκληρή κριτική ασκεί και η αντιπολίτευση με εξαίρεση εύλογα την ακροδεξιά.

Αυτό, όμως, που ενοχλεί τον κάθε δημοκράτη, τον καθένα που νοιάζεται για τα κοινά, που υπερασπίζεται το κράτος δικαίου, είναι η στάση της ελληνικής Δικαιοσύνης.

Η οποία συχνά δίνει την εντύπωση ότι δεν υπερασπίζεται το κράτος δικαίου, ότι κωφεύει, εξυπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες, καθυστερεί αδικαιολόγητα να αποδώσει δικαιοσύνη.

Το είδαμε με το σκάνδαλο των υποκλοπών στο οποίο δεν καλέστηκαν να καταθέσουν βασικοί μάρτυρες, οι οποίοι μάλιστα είχαν χαρακτηριστεί «άμεσα εμπλεκόμενοι».

Το βλέπουμε με την υπόθεση του εγκλήματος των Τεμπών, στο οποίο σχεδόν δύο χρόνια μετά οι συγγενείς των θυμάτων ακόμη περιμένουν δικαίωση.

Το διαπιστώσαμε χτες με την απόφαση του Ναυτοδικείου Πειραιά να μην καλέσει σε εξέταση την ηγεσία του Λιμενικού Σώματος για το έγκλημα της Πύλου.

Παρότι, όπως υπογραμμίζει η Πρωτοβουλία δικηγόρων και νομικών για το ναυάγιο της Πύλου, «από τα στοιχεία της δικογραφίας… προκύπτουν ευθύνες και του Αρχηγού και του Υπαρχηγού του Λιμενικού Σώματος, καθώς, ενώ είχαν ιδιαίτερη νομική υποχρέωση, ενώ γνώριζαν για την κατάσταση κινδύνου του σκάφους Adriana, δεν ενήργησαν, ως όφειλαν, επιχείρηση για τη διάσωση των επιβαινόντων στο σκάφος».

Για το ναυάγιο, την τραγωδία και κατ΄ άλλους έγκλημα της Ρόδου θα επέμβει η ελληνική Δικαιοσύνη;

Ή κι αυτό θα πάει στις καλένδες;