Γιάννης Μυλόπουλος / Πολιτικά και όχι τεχνικά τα προβλήματα στο Μετρό Θεσσαλονίκης

Αυτό που συμβαίνει με το Μετρό της Θεσσαλονίκης δεν έχει προηγούμενο. Οι συρμοί ακινητοποιούνται από την πρώτη ημέρα της λειτουργίας του.

Ήδη, τις πρώτες τρεις βδομάδες, έχουμε πέντε ακινητοποιήσεις, λόγω βλάβης, συρμών, μεγαλύτερης ή μικρότερης διάρκειας. Με μεγαλύτερη εκείνη του Σαββάτου 14/12 που κράτησε κοντά 3 ώρες.

Οι βλάβες συνεχίζονται, με πιο πρόσφατη αυτή της Κυριακής 22/12, η οποία προκάλεσε μείζονα καθυστέρηση στα δρομολόγια του Μετρό, που αντί για κάθε 3’ έρχονταν κάθε 15’. Με συνέπεια μεγάλο συνωστισμό στους σταθμούς και διαμαρτυρίες των επιβατών που είχαν εγκλωβιστεί σε αυτούς.

Οι βλάβες στο μετρό θα εξακολουθήσουν να ταλαιπωρούν τους επιβάτες γιατί δεν αντιμετωπίζονται οι αιτίες τους, αλλά θεραπεύονται προσωρινά μόνο τα συμπτώματα.

Η αιτία της δυσλειτουργίας του Μετρό είναι ότι παραδόθηκε ημιτελές και ανέτοιμο λειτουργικά.

Ενώ έπρεπε οι βλάβες να έχουν εντοπιστεί και οι αιτίες τους να έχουν αποκατασταθεί κατά τη διάρκεια των δοκιμαστικών δρομολογίων, αυτά δεν ολοκληρώθηκαν, όπως προβλέπουν οι προδιαγραφές του συστήματος.

Γι’ αυτό και η λειτουργία του Μετρό δοκιμάζεται εν κινήσει, με τους επιβάτες σε ρόλο πειραματόζωων.

Το πρόβλημα είναι ότι με τους συρμούς πλήρεις επιβατών και με το Μετρό σε εμπορική λειτουργία δεν μπορούν να γίνουν οι χειρισμοί εκείνοι που θα εντόπιζαν τις αιτίες των βλαβών και θα τις αποκαθιστούσαν. Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι η πυροσβεστική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων των βλαβών.

Και γι’ αυτό οι ακινητοποιήσεις των συρμών επαναλαμβάνονται και συνεχίζονται.

Είναι σημαντικό να αντιληφθεί κανείς ότι ένα αυτόματο Μετρό, για τους χειρισμούς του οποίου κάτω από όλα τα πιθανά ενδεχόμενα δεν αποφασίζει ένας έμπειρος μηχανοδηγός, αλλά ένα έμπειρο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας κατά τρόπο αυτόματο, πρέπει να τροφοδοτηθεί με όλες τις πληροφορίες των πιθανών περιστατικών που μπορεί να αντιμετωπίσει.

Και αυτή η άσκηση της τροφοδότησης του κεντρικού υπολογιστή του συστήματος με όλες τις πιθανές πληροφορίες, χρειάζεται μεγάλο χρονικό διάστημα δοκιμών. Που οι προδιαγραφές του συστήματος υπολογίζουν σε 18 μήνες εξαντλητικών δοκιμών.

Στο Μετρό της Θεσσαλονίκης αυτό το 18μηνο διάστημα δεν τηρήθηκε, καθώς υπήρξε αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην προμήθεια των ηλεκτρονικών συστημάτων και στην ανάθεση της λειτουργίας στην εταιρεία ΤHEMA. Η οποία έγινε μόλις τον Οκτώβριο του 2023.

Η καθυστέρηση είναι αδικαιολόγητη και υπάρχουν ευθύνες γι’ αυτήν, καθώς από το 2019 που η σημερινή κυβέρνηση ανέλαβε το Μετρό, μέχρι το 2024 που το παρέδωσε, είχε να ολοκληρώσει ένα μόλις 25% του έργου. Αφού το 75% της είχε παραδοθεί έτοιμο και ολοκληρωμένο.

Εδώ αρχίζει η παραπλάνηση από πλευράς κυβερνητικής προπαγάνδας και εδώ βρίσκεται και η αιτία για τις επικοινωνιακές ανοησίες περί μουσαμάδων. Οι οποίες εξυπηρέτησαν ακριβώς τη διαστρέβλωση αυτής της αλήθειας, ότι είχαν μόλις ένα 25% του έργου να ολοκληρώσουν και έπρεπε να βρουν δικαιολογίες γιατί δεν το παρέδωσαν στην ώρα του.

Που έπρεπε να ήταν, σύμφωνα με το συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα με τον εργολάβο, το τέλος του 2020 με αρχή του 2021. Με δεδομένο, άλλωστε, ότι η αρχική σύμβαση όριζε την ολοκλήρωση του συνόλου του έργου σε 6 χρόνια και με δεδομένο ότι το 2016-2019 είχε ολοκληρωθεί σε 3,5 χρόνια το 45% του έργου, το 25% που απέμενε το 2019 έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί σε 1,5, το πολύ σε 2 χρόνια.

Και αντ’ αυτού, ολοκληρώθηκε τελικά σε 5,5 χρόνια.

Αυτές οι καθυστερήσεις στις οποίες οφείλονται οι σημερινές παθογένειες του έργου οδήγησαν, όμως, και σε διασπάθιση δημόσιου χρήματος.

Με 200 εκατομμύρια ευρώ αντιπαραγωγικού χρήματος να οδηγούνται στα ταμεία των εργολάβων, σαν αποζημιώσεις για τις καθυστερήσεις που η ίδια η κυβέρνηση προκάλεσε.

Και όλα αυτά, επειδή ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ως μη όφειλε, στα εγκαίνια της ΔΕΘ το 2019, άλλαξε τον σχεδιασμό του έργου χωρίς καμία τεχνική τεκμηρίωση, προκειμένου τα αρχαία της Βενιζέλου να μην παραμείνουν στη θέση τους, αλλά να τεμαχιστούν, να αποσπαστούν και να μεταφερθούν αλλού.

Αυτή η αλλαγή σχεδιασμού του έργου το 2019 προκάλεσε τη μεγάλη καθυστέρηση. Καθώς για να εξυπηρετήσουν τα σχέδιά τους αποδόμησαν το έργο που είχε εντωμεταξύ γίνει στο σταθμό Βενιζέλου, αξίας 4 εκατομμυρίων ευρώ, ξανάκαναν μελέτες από την αρχή και ξεκίνησαν εξ αρχής τη νέα κατασκευαστική λύση.

Η αλλαγή σχεδιασμού του έργου, όμως, το 2019, δεν προκάλεσε μόνο τη σοβαρή καθυστέρηση του έργου. Προκάλεσε και την ακύρωση του συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος με τον εργολάβο.

Με συνέπεια, στο εξής, να μην είναι ο εργολάβος που πλήρωνε ρήτρες στο δημόσιο για τις καθυστερήσεις στο έργο, αλλά το δημόσιο που πλήρωνε αποζημιώσεις στον εργολάβο.

Αυτά κρύβονται πίσω από τις ανοησίες περί μουσαμάδων.

Οι οποίες επικοινωνιακές ανοησίες, αν είχαν την παραμικρή αντιστοίχιση στην πραγματικότητα, το Μετρό σήμερα θα ήταν… μουσαμαδένιο. Αφού τίποτε δεν άλλαξαν εντωμεταξύ από τις κατασκευές στους υπόλοιπους, πλην Βενιζέλου, σταθμούς…

Αν ήθελε κανείς, άλλωστε, να τους ανταγωνιστεί σε ανοησίες, θα αντιπαρέβαλλε επικοινωνιακά στους μουσαμάδες, τους κουβάδες με τους οποίους έγιναν τα εγκαίνια του έργου, επειδή οι σταθμοί έσταζαν την ώρα της βροχής…

Αλλά αυτό δεν είναι επίπεδο αντιπαράθεσης όταν πρόκειται για ένα έργο που εξυπηρετεί εκατοντάδες χιλιάδες επιβάτες.

Η αλήθεια, λοιπόν, είναι ότι για τις σημερινές βλάβες και την ανετοιμότητα του έργου, υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες ευθύνες. Τις οποίες κάποιοι προσπαθούν να αποφύγουν.

Γι’ αυτό και πετούν τη μπάλα στην κερκίδα των μουσαμάδων όταν στριμώχνονται από την αλήθεια. Και γι’ αυτό και αναγκάζονται και επιστρατεύουν ψευδείς δικαιολογίες, ότι δήθεν δεν χρειάζονται 18μηνης διάρκειας δοκιμαστικά δρομολόγια, όταν οι ίδιοι λίγα χρόνια πριν διέψευδαν τους εαυτούς τους, ότι δήθεν για τις βλάβες φταίει διακοπή ρεύματος, τη στιγμή που το Μετρό διαθέτει δικό του υποσταθμό ή ότι δήθεν οι βλάβες είναι παιδικές ασθένειες του συστήματος, όταν είναι γνωστό ότι αυτές όφειλαν να έχουν διαγνωστεί και αποκατασταθεί εγκαίρως, πριν την παράδοση του έργου.

Το πρόβλημα με το Μετρό δεν είναι τεχνικό. Είναι κατ’ εξοχήν πολιτικό.

Το Μετρό ως Μέσο Σταθερής Τροχιάς είναι εξαιρετικά αξιόπιστο και ασφαλές.

Αυτοί που το διαχειρίζονται έχουν το πρόβλημα. Γιατί αποδείχθηκαν πολύ κατώτεροι της εμπιστοσύνης που τους έδειξαν εκατομμύρια πολίτες, αναθέτοντάς τους να διαχειριστούν τα δημόσια πράγματα.

Από τα Τέμπη μέχρι το Μετρό Θεσσαλονίκης αποδεικνύεται η ίδια παθογένεια μιας κυβέρνησης που αντί να λύνει προβλήματα στις μεταφορές διαστρεβλώνει την αλήθεια και προσπαθεί να εξαπατήσει τον κόσμο, επιστρατεύοντας αναληθείς και αβάσιμες δικαιολογίες.

*Του Γιάννη Α. Μυλόπουλου, Καθηγητή, πρώην Πρύτανη ΑΠΘ, Πρώην Προέδρου Αττικό Μετρό ΑΕ, Επικεφαλής παράταξης «ΑΛΛΑΓΗ στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας»