Με αφορμή τη νέα ποιητική συλλογή της Βασιλικής Λαμπίρη «Έρχομαι από τη θάλασσα», από τις εκδόσεις Μετρονόμος, που θα παρουσιαστεί στις 29/11/24 στον Βυσσινόκηπο:

Θέλοντας να μιλήσω για μία σύγχρονη γυναίκα ποιήτρια, είναι σαν να περνάνε όλες μέσα από τα μάτια μου. Και μπροστά στις ελληνίδες ποιήτριες ένιωθα πάντα δέος:

Στη Σαπφώ, τον θηλυκό Όμηρο, όπως την αποκάλεσε ο Ιουλιανός, είτε έγραφε στίχους «Ερωτικούς», είτε «ύμνους» και «επιθαλάμια», είτε σε όλο το έργο της, με απίστευτες εικόνες της φύσης. «Ένας πραγματικός θησαυρός λόγων με στοχαστική δύναμη, παρομοιώσεων τολμηρών και πρωτότυπων εικόνων, είχε κιόλας δημιουργηθεί εκεί, στο χώρο του Ανατολικού Αιγαίου, πριν ακόμη αρχίσει ν’ ακμάζει εκείνο που, γενικά, θεωρούμε σαν ελληνικό θαύμα, κι εννοώ, βέβαια, την Αθηναϊκή Δημοκρατία» έγραφε ο Οδυσσέας Ελύτης.

Διαπερνώντας το χρόνο, η Ζωή Καρέλλη, τόλμησε να βάλει το θηλυκό άρθρο μπροστά από την ανθρωπινότητά της. Είπε: Εγώ, η άνθρωπος. Βαδίζοντας μετά από την εποχή της, δεν ξέχασε να μιλήσει με ενσυναίσθηση και για τις κακουχίες της κατοχής, τα βάσανα της καθημερινότητας, με προβληματισμούς που ακόμα και σήμερα μάς ταλιανίζουν, εκφράζοντας συγχρόνως τις τόσες αντιφάσεις μιας μεταφεμινιστικής κοινωνίας, με την πατριαρχία εμποτισμένη στον κοινωνικό και προσωπικό βίο.

Τι να πούμε για την διάφανη (γι’ αυτό ίσως και σε τόσο βάθος) Μαρία Πολυδούρη, τη νέα μιας δραματικής δεκαετίας, που «έπεσε θερισμένη και αναπολόγητη στο σύνορο της χίμαιρας», όπως είπε ο Άγγελος Τερζάκης;

Τι να πούμε για τη Μάτση Χατζηλαζάρου, τη Μυρτιώτισσα, τη Μελισσάνθη, τη Βακαλό, την Αγγελάκη – Ρουκ, τη Γώγου, τη Δημουλά, τη Μαστοράκη, και τόσες άλλες εν ζωή ή μη;

Μέσα από τους πολύτιμους ποιητικούς βιότοπους που άφησαν παρακαταθήτη, φτάνουμε σήμερα να συναντήσουμε τη Βίκυ. Πόσο άραγε μέσα από τις λέξεις της, να τις προστατεύει, να τις τιμά, να τις αγγίζει, να τις νιώθει, να συνεχίζει να παλεύει γι’ αυτό που άρχισαν; Πώς «συνομιλεί» μαζί τους από το σήμερα, προς το χθες και το αύριο;

Δε γίνεται να μη νιώθω κάπου μέσα στους στίχους της, όλες αυτές τις γυναίκες που οι περισσότερες έφτασαν στα πέρατα του κόσμου με τα μεταφρασμένα ποιήματά τους.

Διαβάζω στη νέα της συλλογή:

«Η ποίηση δεν είναι λέξεις.

Είναι σπλάχνα.» (ποίημα ΦΕΡΤΕ ΜΟΥ ΤΗΝ ΑΓΙΑΣΤΟΥΡΑ)

«Θα σταθώ στην πύλη.

Θα με ρωτήσουν:

-Γιατί;

Θα πω:

-Τίποτα δε θυμάμαι.

Συγχωρέστε με.

Αγάπησα.

Πολύ.» (ποίημα ΘΥΜΑΜΑΙ)

«Το πατρικό σπίτι. Βία. Εγκατάλειψη.

Υγρασία. Μοναξιά ως το κόκκαλο. Επιβίωση.

Δημιουργία. Η μάνα μου η φύση.

Γραφή και ανάγνωση. Η μάνα μου η ποίηση.

Η μάνα μου η θάλασσα. Η μάνα μου η γη.

Η μάνα μου η ζωή.» (ποίημα ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΟΥ ΕΛΟΥΣ)

ή

«Έχεις ψυχή;

Πότε ένιωσες άνθρωπος τελευταία φορά;

Τι ομάδα -αίματος- είσαι;

Ποιο είναι το αγαπημένο σου βιβλίο;» (ποίημα ΠΟΤΕ;)

Στις πρώτες ποιητικές της συλλογές, η βασανιστική (έως και απάνθρωπη) καθημερινή ζωή, η παράλογη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα, η ευθύνη και η τραγικότητα του ανθρώπου, του πολίτη, της γυναίκας, του άνδρα, των παιδιών, να συνυπάρξουν ελεύθεροι, με όλη τους τη δύναμη, χωρίς καταναγκαστικές «λοβοτομές» και κακοποίηση, πέρασαν με έμφαση μαζί με τον αγώνα για την ύπαρξη, τον Άλλον, την κοινωνία, ενάντια στην ανάλγητικη εξουσία, τη βία και την καταστροφή.

Με έμφαση στον σωματικό και ψυχολογικό μόχθο, αλλά και στο ταλαιπωρημένο μαζί, στην αέναη μάχη για να σωθεί το όνειρο, η ουτοπία, ό,τι ανθρώπινο, και όχι μόνο:

Γιατί, η εν λόγω συλλογή της, ακόμα πιο ώριμη, την φέρνει από τη θάλασσα, όπως δηλώνει και ο τίτλος, ως για να ενωθεί μαζί της η γη και ο ουρανός, το παρόν με το παρελθόν και το μέλλον, το μηδέν και το άπειρο του σύμπαντος. Δεν είμαστε μόνο άνθρωποι, είναι σαν να λέει, δεν έχουμε μόνο το ανθρώπινο χρέος να διαφυλάξουμε και να εξελίξουμε όσα κατακτήσαμε με θυσίες και ήρωες, αλλά έχουμε ένα μεγαλύτερο χρέος, να σταθούμε μέσα στη φύση, και σε όλο τον κόσμο, με τιμή, με αγάπη. Να υψώσουμε το μπόι μας στ’ αστέρια!

Και είναι σαν να ψιθυρίζει, πως για να το καταφέρουμε χρειάζεται πια, επιτέλους, έστω και αν αργήσαμε τόσο, να αγγαλιάσουμε την αυθεντική θηλυκότητα που έχουμε μέσα μας όλοι.

Τέλος, σε όλα τα ποιήματά της είναι σαν να ταξιδεύει και την κραυγή της Κατερίνας Γώγου, που όπως είχε εξομολογηθεί, έγραφε για τον εαυτό της, από αγανάκτηση για το κακό και από αγάπη για τον άνθρωπο και τη ζωή.

Έτσι νιώθω και για τη Βασιλική Λαμπίρη.

«Ανατέλλει ξανά.

Καινούρια μέρα. Καινούρια αρχή.

Χαιρετίζω τον Ήλιο.

Κάθε μέρα καίγεται για μας.

Κι εμείς δεν μπορούμε να ανάψουμε μια σπίθα μέσα

στην καρδιά μας να ζεσταθούμε και να ζεστάνουμε.

Ανοίγω τα παράθυρα» (ποίημα ΖΩΗ)

Πρόσκληση:

Οι εκδόσεις Μετρονόμος σας προσκαλούν στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής της Βασιλικής Λαμπίρη “Έρχομαι από τη θάλασσα”

Για το βιβλίο θα μιλήσουν:

Γιώργος Ανδρέου, συνθέτης, στιχουργός, καλλιτεχνικός διευθυντής ΔΗΠΕΘΕ Σερρών

Κρυσταλία Πατούλη, δημοσιογράφος, Σύμβουλος ψυχικής υγείας

Κώστας Φασουλάς, στιχουργός, ραδιοφωνικός παραγωγός

Θα ακουστούν τραγούδια σε στίχους της Βασιλικής Λαμπίρη από τον Θοδωρή Κουέλη (κιθάρα – φωνή)

Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2024, ώρα 19:30 στο cafe-bar Βυσσινόκηπος (Ζωοδόχου Πηγής 27, Αθήνα)