Επείγουσα έκκληση για να αντιμετωπιστεί η λειψυδρία απευθύνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση 21 κράτη-μέλη, ανάμεσά τους και η Ελλάδα με κοινή επιστολή, ζητώντας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις ενίσχυσης της ασφάλειας του νερού και της ανθεκτικότητας των υδάτινων συστημάτων σε όλο το μπλοκ.

Η επιστολή δημοσιοποιήθηκε πρωτίστως στην άτυπη σύσκεψη των υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ, υπό την προεδρία της Ουγγαρίας, που έλαβε χώρα στις 11-12 Ιουλίου, και δόθηκε στην δημοσιότητα εχθές Πέμπτη.

Η Ελλάδα, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Δανία, η Εσθονία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Ισπανία εξέφρασαν τις ανησυχίες τους κατά την άτυπη Σύνοδο των υπουργών περιβάλλοντος, υπό την ουγγρική Προεδρία αυτή την εβδομάδα, και κάλεσαν την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ να προβεί σε συγκεκριμένα μέτρα για την ανάπτυξη μιας «συνολικής προσέγγισης» σύμφωνα με τη Στρατηγική Ατζέντα, το έγγραφο καθοδήγησης πολιτικής του Συμβουλίου, που εγκρίθηκε στις 27 Ιουνίου.

Στην κοινή επιστολή αναφέρεται ότι η ενίσχυση της διαχείρισης των υδάτων στην ΕΕ θα απαιτήσει συγκεκριμένη δράση και στρατηγική κινητοποίηση. Στο συγκεκριμένο έγγραφο, τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενισχύσει την ασφάλεια των υδάτων και την ανθεκτικότητα σε ολόκληρο το μπλοκ, λέγοντας ότι ο στρατηγικός και ζωτικής σημασίας φυσικός πόρος θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως «ύψιστη προτεραιότητα» στην επερχόμενη ατζέντα της ΕΕ.

Με επικεφαλής την Πορτογαλία, η κοινή προειδοποίηση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το υψηλό επίπεδο ξηρασίας, λειψυδρίας και πλημμύρων σε ολόκληρη την ΕΕ. Τα 21 κράτη μέλη ζήτησαν μια ολιστική προσέγγιση με «υψηλότερο επίπεδο άρθρωσης» σε επίπεδο ΕΕ που καλύπτει τους πόρους γλυκού και αλμυρού νερού, την προστασία των οικοσυστημάτων, την ανθρώπινη κατανάλωση, τη γεωργία και τα συστήματα τροφίμων, ενέργεια και βιομηχανίες.

«Χρειάζεται μια συστημική προσέγγιση για τη διασφάλιση συνέργειας και συνοχής σε όλες τις νομοθετικές και σχεδιαστικές διαδικασίες, για την καλύτερη ενσωμάτωση των εκτιμήσεων για το νερό και των στόχων διατήρησης για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας και της ασφάλειας των αποθεμάτων νερού», αναφέρεται στην κοινή επιστολή.

Όσον αφορά στις πλημμύρες, «μια μελέτη που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2021 υπολόγισε το συνολικό κόστος μετριασμού των κινδύνων πλημμύρας για την περίοδο 2016-2021 σε τουλάχιστον 14 δισεκατομμύρια ευρώ», προσθέτει η επιστολή, αναφέροντας επίσης την ανάγκη για μεγαλύτερο συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο οποίος να καλύπτει το νερό σε όλες του τις διαστάσεις: πόροι γλυκού και αλμυρού νερού, προστασία των οικοσυστημάτων, ανθρώπινη κατανάλωση, γεωργία και συστήματα τροφίμων, ενέργεια και βιομηχανίες. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος εκτιμά το οικονομικό κόστος σε περίπου 9 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ενώ εάν συνυπολογιστεί και η ζημιά στα οικοσυστήματα το κόστος θα φτάσει πιθανώς 65 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το τέλος του αιώνα.

Προβλήματα με το νερό για το 30% των Ευρωπαίων

Όπως υπενθυμίζει η επιστολή, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, κάθε χρόνο περίπου το 20% των περιοχών εντός της ευρωπαϊκής επικράτειας και το 30% των Ευρωπαίων, υποφέρουν από έλλειψη νερού ή άλλα αντίστοιχα προβλήματα.

Το άμεσο οικονομικό κόστος των φαινομένων λειψυδρίας, ανέρχεται σε περίπου 9 δισ. ευρώ κάθε χρόνο. Σε αυτό το ποσό δεν περιλαμβάνονται οι ζημιές στα οικοσυστήματα. Αν συνυπολογίσουμε και αυτές, το συνολικό κόστος της έλλειψης νερού ενδεχομένως να φθάσει τα 65 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το τέλος του αιώνα.

Στον αντίποδα της λειψυδρίας, εξίσου καταστροφικές, αλλά και οικονομικά ζημιογόνες, είναι οι συνέπεις από τα πλημμυρικά φαινόμενα. Μελέτη που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2021 υπολόγισε το συνολικό κόστος μετριασμού των κινδύνων πλημμύρας για την περίοδο 2016-2021 σε τουλάχιστον 14 δισεκατομμύρια ευρώ.

Στερεύουν οι ταμιευτήρες στην Αθήνα

Τα ευρωπαϊκά κράτη αντιμετωπίζουν πρωτόγνωρα επίπεδα λειψυδρίας και επιβάλλουν έκτακτα μέτρα εν μέσω της τουριστικής περιόδου (περιορισμός στην κατανάλωση νερού, περιορισμοί στις πισίνες κλπ). Στην Ελλάδα το πρόβλημα αρχίζει επίσης να επιδεινώνεται.

Πρόσφατα, μιλώντας στη Βουλή, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, είχε σημειώσει ότι «ουσιαστικά τα τελευταία δύο χρόνια δεν έχει βρέξει. Στην Αθήνα, στην Αττική καταναλώνουμε περίπου 400 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού και με όλα αυτά τα έργα τα οποία έχουν γίνει τις προηγούμενες δεκαετίες και τον Μόρνο και τον Εύηνο ουσιαστικά όσο νερό μπαίνει στους ταμιευτήρες μας τόσο νερό βγαίνει, μπαίνουν 400 εκατομμύρια κυβικά και βγαίνουν 400 εκατομμύρια κυβικά.»