Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι θερμοκρασίες αυξάνονται παγκοσμίως, φέρνοντας περισσότερους καύσωνες λόγω της κλιματικής αλλαγής. Το να παραμένετε δροσεροί στον καύσωνα δεν είναι απλώς θέμα άνεσης ή προτίμησης – είναι κρίσιμο για την υγεία και την ασφάλεια των μελών μιας οικογένειας, των κατοικίδιων ζώων, των ηλικιωμένων και των ευάλωτων ατόμων.

Με δεδομένους τους καύσωνες που σαρώνουν και την Ευρώπη, η ασφάλεια μας λόγω της ακραίας ζέστης και η κατανόηση του τρόπου διαχείρισης και πρόληψης των καταστάσεων που απειλούν την υγεία μας λόγω της ζέστης αποκτούν όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα.

Αυτός ο οδηγός προσφέρει μερικές από τις πιο αποτελεσματικές συμβουλές για τον καύσωνα που θα σας βοηθήσουν να παραμείνετε ψύχραιμοι και ήρεμοι κατά τη διάρκεια μιας καυτής ημέρας.

Κατανόηση της ζέστης και γιατί μπορεί να είναι επικίνδυνη

Το σώμα μας προσπαθεί πάντα να διατηρεί μια κατάσταση ομοιόστασης ή ισορροπίας. Αυτό περιλαμβάνει τη διατήρηση μιας σταθερής εσωτερικής θερμοκρασίας. Όταν είμαστε εκτεθειμένοι σε ακραία ζέστη, το σώμα εργάζεται σκληρά για να μας κρατήσει πιο δροσερούς εσωτερικά, κυρίως μέσω του μηχανισμού της εφίδρωσης. Αν έχετε ασχοληθεί ποτέ με σωματική δραστηριότητα στη ζέστη, θα παρατηρήσετε πόσο γρήγορα το σώμα σας αρχίζει να ιδρώνει για να προσπαθήσει να σας δροσίσει, καθώς ο ιδρώτας εξατμίζεται από το δέρμα σας.

Ωστόσο, όταν είμαστε εκτεθειμένοι σε ακραία καλοκαιρινή ζέστη ή περνάμε παρατεταμένες περιόδους σε υψηλές θερμοκρασίες, αυτός ο μηχανισμός ψύξης μπορεί να υπερλειτουργήσει και να υπερφορτωθεί, οδηγώντας ενδεχομένως στην εμφάνιση ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη.

Εξάντληση από θερμότητα

Η θερμική εξάντληση συμβαίνει όταν το σώμα σας χάνει υπερβολικά πολύ νερό και αλάτι μέσω της υπερβολικής εφίδρωσης μετά την έκθεσή του σε υψηλές θερμοκρασίες. Τα συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε περιλαμβάνουν:

• Ισχυρή εφίδρωση
• Ζάλη
• Ναυτία
• Πονοκέφαλοι
• Μυϊκές κράμπες

Αυτά τα συμπτώματα πρέπει να αντιμετωπιστούν γρήγορα και αποτελεσματικά για να προλάβετε την ανάπτυξη πιο σοβαρών καταστάσεων.

Περισσότεροι καύσωνες

Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Nature Medicine, οι ερευνητές εκτιμούν ότι περισσότεροι από 60.000 επιπλέον θάνατοι προκλήθηκαν από τη ζέστη στην Ευρώπη μεταξύ Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2022, ενώ το 2023 στις ΗΠΑ καταγράφηκαν οι περισσότεροι καύσωνες (ασυνήθιστα ζεστός καιρός που διαρκεί δύο ή περισσότερες ημέρες) από το 1936.

Θερμοπληξία

Όταν τα συστήματα ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματός μας αποτυγχάνουν, κινδυνεύουμε από μια σοβαρή και δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση που ονομάζεται θερμοπληξία. Μπορεί να έχετε ακούσει τον όρο να χρησιμοποιείται στις ειδήσεις κάθε φορά που υπάρχει καύσωνας και είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι πρέπει να προσέχετε. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Θερμοκρασία σώματος άνω των 40°C (104°F)
• Σύγχυση
• Γρήγορος καρδιακός παλμός
• Λιποθυμία / απώλεια συνείδησης

Έξι τρόποι για να παραμείνετε δροσεροί στη ζέστη

Με τις υψηλές θερμοκρασίες να ζεσταίνουν όλον τον πλανήτη, το να γνωρίζετε πως να διατηρήσετε τη δροσιά σας μπορεί να σημαίνει τη διαφορά μεταξύ του να παραμείνετε υγιείς στη ζέστη, να λιώσετε σε μια λίμνη ιδρώτα ή να υποφέρετε ενδεχομένως από μια πιο σοβαρή κατάσταση που σχετίζεται με τη ζέστη. Συγκεντρώσαμε έξι από τις πιο χρήσιμες συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να παραμείνετε δροσεροί κατά τη διάρκεια της ζέστης.

Μείνετε ενυδατωμένοι

Προκειμένου το σώμα μας να ρυθμίζει αποτελεσματικά τη θερμοκρασία, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι παραμένουμε ενυδατωμένοι. Όταν ιδρώνουμε, χάνουμε πολλά υγρά και αυτό αυξάνεται κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης ή κατά τη διάρκεια καύσωνα. Προσέχετε τα συμπτώματα αφυδάτωσης, όπως το αίσθημα δίψας, την ξηροστομία ή το αίσθημα κόπωσης ενώ έχετε κοιμηθεί αρκετά.

• Η τακτική κατανάλωση νερού βοηθά το σώμα μας να λειτουργεί βέλτιστα και αποτρέπει την αφυδάτωση, ενώ τα ποτά ηλεκτρολυτών και τα ισοτονικά αθλητικά ποτά μπορούν να αναπληρώσουν τους ηλεκτρολύτες που χάνονται με την εφίδρωση και την άσκηση.
• Να έχετε μαζί σας ένα μπουκάλι νερό, να βάζετε υπενθυμίσεις για να πίνετε σε τακτά χρονικά διαστήματα και να αποφεύγετε την αφυδάτωση από το αλκοόλ, η οποία μπορεί να είναι πιο διαδεδομένη στη ζέστη.

Ντυθείτε για τη ζέστη

Το σωστό ντύσιμο ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά στην άνεσή σας κατά τη διάρκεια των πιο ζεστών εποχών. Η επιλογή ρούχων που αφήνουν το σώμα σας να αναπνέει θα είναι μια πιο έξυπνη επιλογή από τα συνθετικά υφάσματα που θεωρούνται παγίδες ιδρώτα.

• Επιλέξτε ελαφριά και αναπνέοντα υφάσματα, όπως βαμβάκι και λινό, και βεβαιωθείτε ότι τα ρούχα σας είναι φαρδιά, ώστε ο αέρας να μπορεί να ρέει ελεύθερα.
• Τα ανοιχτόχρωμα ρούχα είναι καλύτερα, καθώς αντανακλούν το φως του ήλιου αντί για τις σκούρες αποχρώσεις, οι οποίες απορροφούν περισσότερη θερμότητα.
• Μην ξεχνάτε το αντηλιακό σας και ένα καλό καπέλο για να σας παρέχει σκιά και να προστατεύει το κεφάλι σας από την άμεση ηλιακή ακτινοβολία. Τα γυαλιά ηλίου θα προστατεύσουν επίσης τα μάτια σας από τη σκληρή αντανάκλαση του ήλιου και τις βλαβερές υπεριώδεις ακτίνες UV.

Τρώτε ελαφριά και ενυδατικά τρόφιμα

Η επιλογή ελαφρών γευμάτων και τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό θα σας βοηθήσει με τα επίπεδα ενυδάτωσης και θα σας σταματήσει από το να αισθάνεστε πολύ ζεστοί, βαρείς και γεμάτοι.

• Τροφές όπως το αγγούρι, το καρπούζι, ο ανανάς και οι φράουλες περιέχουν πολύ νερό και σας βοηθούν να ενυδατωθείτε.
• Αποφύγετε τις βαριές και καυτές τροφές, επειδή τα πυκνά γεύματα αυξάνουν την παραγωγή θερμότητας καθώς το σώμα σας χωνεύει και μεταβολίζει.
• Δοκιμάστε να προσθέσετε ψιλοκομμένες φράουλες και αγγούρι με ένα κλαδάκι φρέσκο λάιμ σε μια κανάτα με παγωμένο νερό. Θα έχετε μια ωραία, φρουτώδη, δροσερή γεύση και μπορείτε επίσης να τσιμπολογήσετε τα φρούτα.

Μείνετε σε εσωτερικούς χώρους κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της ζέστης

Κατά τη διάρκεια των πιο ζεστών τμημάτων της ημέρας, προσπαθήστε να αποφεύγετε όσο το δυνατόν περισσότερο τους εξωτερικούς χώρους για να αποφύγετε τις ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη.

• Ο συγχρονισμός είναι το παν, καθώς ο ήλιος είναι συνήθως πιο δυνατός μεταξύ 10 π.μ. και 4 μ.μ. Προγραμματίστε τις υπαίθριες δραστηριότητές σας για νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα, όταν είναι ελαφρώς πιο δροσερό.
• Εάν βρίσκεστε έξω κατά τη διάρκεια της ζεστής ημέρας, βεβαιωθείτε ότι έχετε πρόσβαση σε σκιερά μέρη για να ξεκουράζεστε και να κάνετε συχνά διαλείμματα μακριά από τον ήλιο.
  Κορυφαία συμβουλή
• Εάν πρέπει να βρίσκεστε έξω όταν ο ήλιος καίει, δημιουργήστε σκιερά σημεία με τη χρήση ομπρελών στα οποία μπορείτε να ξεκουράζεστε.

Χρησιμοποιήστε τεχνικές ψύξης

Μερικές φορές, το να αποφύγετε εντελώς τη ζέστη δεν είναι εφικτό, γι’ αυτό σας παραθέτουμε μερικές τεχνικές δροσιάς που μπορείτε να χρησιμοποιείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας.

• Χρησιμοποιήστε παγοκύστες και κρύες, υγρές πετσέτες και κάντε κρύα ντους για να μειώσετε τη θερμοκρασία του σώματός σας και να ανακουφιστείτε άμεσα από τη ζέστη.
• Βεβαιωθείτε ότι έχετε καλό εξαερισμό και ροή αέρα χρησιμοποιώντας ανεμιστήρες, κλιματισμό και ανοίγοντας τα παράθυρα κατά τις πιο δροσερές ώρες της ημέρας.
• Οι αυτοσχέδιες λύσεις, όπως τα σπιτικά παγωτά και τα μπουκάλια με ομίχλη, είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να δροσιστείτε κατά τη διάρκεια του καύσωνα.

Διατηρήστε το χώρο διαβίωσης δροσερό

Όταν έξω κάνει καύσωνα, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι το εσωτερικό σας περιβάλλον σας προσφέρει ένα καταφύγιο από τη ζέστη.

• Αποκλείστε το άμεσο ηλιακό φως χρησιμοποιώντας κουρτίνες και περσίδες για να μην ζεσταθούν πολύ τα δωμάτιά σας.
• Η χρήση ενός αφυγραντήρα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα υγρασίας στο σπίτι, γεγονός που μπορεί να κάνει τον αέρα να αισθάνεται πιο δροσερός και λίγο πιο άνετος.
• Εάν γνωρίζετε ότι ζείτε σε περιοχή που είναι επιρρεπής σε καύσωνες, σκεφτείτε να προμηθευτείτε περσίδες ή παντζούρια συσκότισης για να κρατήσετε μακριά την καυτή ηλιοφάνεια κατά τη διάρκεια του ζεστού μέρους της ημέρας.

Ειδικές παρατηρήσεις για ευάλωτες ομάδες

Υπάρχουν ορισμένες ευάλωτες ομάδες στη ζέστη, οι οποίες είναι γενικά πιο επιρρεπείς στο να υποφέρουν από κινδύνους για την υγεία που σχετίζονται με τη ζέστη. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς να φροντίζουμε τα ευάλωτα άτομα στις οικογένειες και την κοινότητά μας όταν υπάρχει καύσωνας, γι’ αυτό παραθέτουμε ορισμένες προφυλάξεις που πρέπει να έχετε κατά νου.

Παιδιά και ηλικιωμένοι

Τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι δεν είναι σε θέση να ρυθμίζουν τη θερμοκρασία του σώματός τους τόσο αποτελεσματικά, γεγονός που τους θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο να επηρεαστούν άσχημα από την παρατεταμένη έκθεση στη ζέστη. Για να τα βοηθήσετε να παραμείνουν ασφαλή, βεβαιωθείτε ότι τα βοηθάτε να παραμένουν σωστά ενυδατωμένα, εξασφαλίστε ότι φορούν τον κατάλληλο ρουχισμό και κρατήστε τα όσο το δυνατόν περισσότερο μακριά από την υπερβολική ζέστη.

Άτομα με προβλήματα υγείας

Όσοι πάσχουν από υποκείμενες παθήσεις ή λαμβάνουν συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις της έκθεσης στη ζέστη. Συμβουλευτείτε τους επαγγελματίες υγείας για συγκεκριμένες προφυλάξεις που σχετίζονται με την κατάστασή τους και βεβαιωθείτε ότι έχουν ένα δροσερό, ασφαλές περιβάλλον μακριά από το έντονο ηλιακό φως.

Κατοικίδια και ζώα

Δεν είναι μόνο οι άνθρωποι που χρειάζονται προστασία από τη ζέστη. Τα κατοικίδια και τα ζώα μας χρειάζονται επίσης μέρη για να διατηρούνται δροσερά. Βεβαιωθείτε ότι υπάρχει άφθονο νερό και πρόσβαση σε σκιά και μην τα βγάζετε έξω κατά τις ώρες αιχμής του καύσωνα της ημέρας.

Πρώτες ενδείξεις

Το να είστε σε θέση να ανταποκριθείτε γρήγορα και αποτελεσματικά στις ενδείξεις και τα συμπτώματα μιας ασθένειας που σχετίζεται με τη ζέστη μπορεί ενδεχομένως να σώσει τη ζωή κάποιου. Ο παρακάτω πίνακας περιγράφει λεπτομερώς τι πρέπει να προσέξετε σε ένα άτομο που μπορεί να πάσχει από θερμική πάθηση και τις σχετικές με τη ζέστη ενέργειες πρώτων βοηθειών που μπορείτε να λάβετε για να βοηθήσετε.

Εξάντληση από τη ζέστη

Βαριά εφίδρωση, αδυναμία, ζάλη, ναυτία και μυϊκές κράμπες. Μετακινήστε το άτομο σε δροσερό μέρος, παρέχετε νερό ή αθλητικά ποτά και δροσίστε το δέρμα με ένα υγρό πανί ή ένα δροσερό ντους.

Θερμοπληξία

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν υψηλή θερμοκρασία σώματος, σύγχυση, ταχυκαρδία και απώλεια αισθήσεων. Καλέστε αμέσως τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Μετακινήστε το άτομο σε δροσερό μέρος, εφαρμόστε ψυχρά ή παγωμένα επιθέματα, βάλτε υγρά πανιά στο σώμα και μην δίνετε υγρά για να πιει.

Δεν είναι πάντα εύκολο να διατηρείτε την ψυχραιμία σας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ειδικά όταν πλήττεστε από έναν καύσωνα.

Ωστόσο, η ετοιμότητα για τον καύσωνα μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά στην άνεση και την ασφάλειά σας. Η γνώση του τρόπου με τον οποίο το σώμα αντιδρά στη ζέστη και η υιοθέτηση αποτελεσματικών στρατηγικών για τη μείωση της θερμοκρασίας του σώματός σας μπορεί να προστατεύσει εσάς, την οικογένειά σας και τους αγαπημένους σας από τους κινδύνους ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη.

Πώς να παραμείνετε δροσεροί χωρίς κλιματιστικό

Η διατήρηση της δροσιάς σε εσωτερικούς χώρους χωρίς κλιματιστικό περιλαμβάνει τη χρήση ανεμιστήρων για να διατηρείτε τη ροή του αέρα και να κρατάτε τις κουρτίνες σας κλειστές κατά τη διάρκεια της ημέρας για να εμποδίζετε το φως.

Η λήψη δροσερών ντους μπορεί να μειώσει τη θερμοκρασία του σώματός σας. Φορέστε φαρδιά, ελαφριά ρούχα από φυσικά υλικά και βεβαιωθείτε ότι είστε επαρκώς ενυδατωμένοι.

Ποια είναι τα πρώτα σημάδια της θερμικής εξάντλησης

Προσέξτε για έντονη και υπερβολική εφίδρωση, ζάλη, ναυτία, αδυναμία και μυϊκές κράμπες. Όλα αυτά αποτελούν πρώιμες ενδείξεις θερμικής εξάντλησης.

Πόσο νερό πρέπει να πίνετε σε ζεστό καιρό

Όταν κάνει ζέστη, θα πρέπει να επιδιώκετε να πίνετε τουλάχιστον 8-10 ποτήρια νερό την ημέρα και περισσότερα αν είστε σωματικά δραστήριοι ή ιδρώνετε πολύ.

Βασικά συμπεράσματα

• Για να παραμείνετε δροσεροί στη ζέστη, πρέπει να παραμείνετε ενυδατωμένοι, να τρώτε ελαφριά τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό και να φροντίζετε να φοράτε ελαφριά ρούχα που αναπνέουν.
• Μείνετε μακριά από τον ήλιο κατά τις ώρες αιχμής, συνήθως 10 π.μ.-4 μ.μ., και αν πρέπει να βρίσκεστε έξω, να φοράτε καπέλο, γυαλιά ηλίου, αντηλιακή προστασία και να αναζητάτε συχνά σκιά.
• Χρησιμοποιήστε παγοκύστες και ψυχρά πακέτα, σπρέι ψεκασμού και κρύα ντους για να ανακουφιστείτε άμεσα από τη ζέστη και να μειώσετε τη θερμοκρασία του σώματός σας.
• Προσέξτε για συμπτώματα όπως ζάλη, σύγχυση, υπερβολική εφίδρωση, ταχυκαρδία και ναυτία, καθώς αυτά αποτελούν ενδείξεις ασθένειας που σχετίζεται με τη ζέστη. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τα κατοικίδια ζώα, καθώς μπορεί να είναι πιο ευαίσθητα στη ζέστη.