Το Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής, MuSifanto, επιστρέφει στη Σίφνο για 9η χρονιά, θέλοντας να χτίσει με γερά θεμέλια την γέφυρα που ενώνει την κλασική μουσική με τη φυσική ομορφιά και τη ζώσα μουσική παράδοση του νησιού.

Μιλήσαμε με την Αλίκη Νταή, υπεύθυνη των μουσικών εργαστηρίων και μέλος του συνδέσμου «Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας» για τη σημασία του Φεστιβάλ και τα εκπαιδευτικά προγράμματα του.

1.Μιλήστε μας για το 9ο MuSifanto. Τι να περιμένουν οι επισκέπτες;

Το 9ο Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής MuSifanto στη Σίφνο, με τη θεματική «Νερά, Δέντρα, Περιβόλια», προσκαλεί τους επισκέπτες να εξερευνήσουν την αρμονία μεταξύ κλασικής μουσικής και φυσικής ομορφιάς. Το φεστιβάλ εστιάζει στην ανάδειξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού μέσα από μουσικές εκδηλώσεις που απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες.

Στο πρόγραμμα του φεστιβάλ συμπεριλαμβάνονται καθημερινές συναυλίες και ρεσιτάλ από καταξιωμένους ερμηνευτές και μουσικούς δασκάλους. Ανάμεσά τους, το μουσικό σύνολο Ex Silentio που θα παρουσιάσει έργα της ουτοπικής Αρκαδίας των 16ου και 17ου αιώνων, και το Galan Trio που θα ερμηνεύσει μουσική εμπνευσμένη από τη φύση. Ακόμη, ο διεθνώς βραβευμένος κιθαρίστας Μιχάλης Σουρβίνος μαζί με τους D&A GuitarDuo θα προσφέρουν ένα ρεσιτάλ κιθάρας, ενώ τα Σιφνέικα γλέντια θα φέρουν την τοπική μουσική παράδοση στο προσκήνιο με μια ειδική βραδιά αφιερωμένη στους μουσικούς του νησιού.

Ταυτόχρονα, θα πραγματοποιηθεί έκθεση με τα έργα των μαθητών που συμμετείχαν στον Διαγωνισμό Ζωγραφικής 2024 και φωτογραφίες της περιβαλλοντολόγου Κατερίνας Κανακάρη, στο Πολιτιστικό Κέντρο Μαριάνθη Σίμου στον Αρτεμώνα και στο Μουσικό Εργαστήρι Φραγκίσκη Ψαχαροπούλου Καρόρη στο Κάτω Πετάλι.

2.Τα εκπαιδευτικά προγράμματα που πραγματοποιούνται καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους από τον Σύνδεσμο «Οι φίλοι του ελληνικού νησιού και της θάλασσας» ξεκίνησαν πολύ πριν από το ίδιο το Φεστιβάλ. Σε ποια ανάγκη ανταποκρίθηκαν;

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα που πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους από τον Σύνδεσμο «Οι φίλοι του ελληνικού νησιού και της θάλασσας» ξεκίνησαν πολύ πριν από το ίδιο το φεστιβάλ. Τα μουσικά εργαστηρία είναι η κύρια δραστηριότητα του Συνδέσμου. Ιδρύθηκαν το 1996 από την μουσικοπαιδαγωγό Φραγκίσκη Ψαχαροπούλου Καρόρη, με σκοπό να δώσουν την ευκαιρία στα παιδιά και τους νέους των νησιών να γνωρίσουν τον κόσμο της κλασικής μουσικής και της μουσικής τους παράδοσης. Στα 32 χρόνια λειτουργίας του Συνδέσμου, ιδρύθηκαν μουσικά εργαστήρια σε 10 νησιά και 60 περίπου δάσκαλοι δίδαξαν σε περισσότερους από 6.000 μαθητές πιάνο, κιθάρα, φλάουτο, βιολί, μουσικοκινητική αγωγή, χορωδία, χορό και άλλα.

Σήμερα λειτουργούν μουσικά εργαστήρια σε έξι νησιά, στη Σίφνο, τη Σέριφο, τη Κέα, την Ικαρία, τη Λήμνο και τη Κάσο. Σε αυτά συμμετέχουν 300 μαθητές και 18 δάσκαλοι μουσικής, που με την αφοσίωση, τη συνέπεια, τη φαντασία και τη κοινωνική τους ευαισθησία, έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν κυψέλλες πολιτισμού στα νησιά.

3.Ποια πιστεύετε ότι είναι τα οφέλη της καλλιέργειας της μουσικής παιδείας για τα παιδιά;

Η ενασχόληση των παιδιών με τη μουσική συμβάλλει στην καλλιέργεια της φαντασίας και της δημιουργικότητάς τους, βοηθά στο να αποκτήσουν υπομονή, πειθαρχία, υπευθυνότητα και αυτοπεποίθηση, αναπτύσσει την κοινωνικότητα και τη συνεργασία με άλλα άτομα, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί ένα μέσο εκτόνωσης και χαλάρωσης.

4.Πόσο σημαντική είναι για τα παιδιά της Σίφνου και των άλλων νησιών η εμπειρία των σεμιναρίων και των συναυλιών; Πόσοι περίπου μαθητές έχουν συμμετάσχει μέχρι σήμερα;

Τα παιδιά μέσω των σεμιναρίων και των συναυλιών του φεστιβάλ έρχονται σε επαφή με καταξιωμένους μουσικούς από τους οποίους διδάσκονται και εμπνέονται. Ταυτόχρονα έρχονται σε επαφή με παιδιά από τα μουσικά εργαστήρια των άλλων νησιών αλλά και της υπόλοιπης Ελλάδας, με τα οποία αλληλεπιδρούν και συνεργάζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ, παρακολουθώντας σεμινάρια, παίζοντας μαζί στις μαθητικές ορχήστες και συμμετέχοντας στις μαθητικές συναυλίες. Μέχρι σήμερα στο φεστιβάλ έχουν συμμετάσχει περίπου 350 μαθητές.

5.Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να βρεθούν δάσκαλοι πρόθυμοι να ταξιδέψουν όλο το χρόνο στα νησιά για να διδάξουν μουσική στα παιδιά; Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν και πώς τις ξεπερνούν;

Η εξεύρεση των δασκάλων για τα μουσικά εργαστήρια των νησιών είναι μια δύσκολη υπόθεση. Ο δάσκαλος δεν αρκεί να έχει μόνο κατάρτιση, αλλά και την κατάλληλη προσωπικότητα για να αναλάβει μια τέτοια ευθύνη και να ανταπεξέλθει στις αντίξοες συνθήκες που μπορεί να αντιμετωπίσει. Οι δυσκολίες για τους δασκάλους είναι πολλές, όπως οι απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες, τον ενδεχόμενο να αποκλειστούν στο νησί ή να ακυρωθεί το ταξίδι τους προς αυτό, την καθήλωσή τους στο νησί μεγαλύτερο διάστημα από το απαιτούμενο λόγω έλλειψης δρομολογίων, την αλλαγή των δρομολογίων στη διάρκεια της χρονιάς που συνεπάγεται αλλαγής στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα των μαθητών και των δασκάλων.

Ακόμα πιο δύσκολη είναι η εξεύρεση κατάλληλων δασκάλων για τα πιο απομακρυσμένα νησιά, για παράδειγμα της Κάσου, λόγω του επιπλέον κόστους μετακίνησης και της έλλειψης αξιόπιστης συγκοινωνίας. Όλα αυτά απαιτούν τη στήριξη των δήμων και την εύρεση χορηγιών για την πραγματοποίηση των μετακινήσεων. Τα παραπάνω εμπόδια ξεπερνιούνται από τους δασκάλους βλέποντας τη λαχτάρα των παιδιών για τη μουσική και τη θετική επίδραση που έχει αυτή στη ζωή τους, με κάποια από αυτά να έχουν κάνει μουσική καριέρα στην Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό.

6.Ποια θεωρείτε ότι είναι τα μακροπρόθεσμα οφέλη του Φεστιβάλ και της μουσικής εκπαίδευσης για το νησί και την τοπική κοινωνία;

Η μουσική εκπαίδευση και το φεστιβάλ ως επιστέγασμα αυτής αποτελούν ένα λίχνο πολιτισμού για τον νησί και την τοπική κοινωνία. Εκτός από την πνευματική και ψυχική καλλιέργεια που προσφέρει η επαφή με την κλασική μουσική και την μουσική παράδοση του τόπου, η διοργάνωση του φεστιβάλ συμβάλλει στην ανάπτυξη του ομοδικού πνεύματος και της συνεργασίας μεταξύ των κατοίκων, αλλά και μεταξύ των κατοίκων και της δημοτικής αρχής και των τοπικών φορέων. Ενώ δεν πρέπει να παραβλέψουμε τη συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη του νησιού και της τοπικής κοινωνίας.

7.Πώς μπορεί ένα Φεστιβάλ να προσαρμοστεί στις προκλήσεις που δημιουργούν η κλιματική κρίση, τα κύματα των τουριστών και η υπερεκμετάλλευση των πόρων στα νησιά;

Το φεστιβάλ έχει στόχο να δημιουργήσει ένα πολιτιστικό περιβάλλον που καλλιεργεί το σεβασμό προς τον άνθρωπο και τη φύση, προτείνοντας έναν εναλλακτικό τρόπο προσέγγισης της παράδοσης και της πολιτιστικής πληρονομιάς του νησιού, διαφορετικό από το μοντέλο της τουριστικής ανάπτυξης που αποβλέπει στην χωρίς μέτρο εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του τόπου. Ο τίτλος άλλωστε του φετινού φεστιβάλ «Νερά, δέντρα, περιβόλια» αποβλέπει ακριβώς στο να στρέψει το ενδιαφέρον του κοινού προς το φυσικό περιβάλλον του νησιού και να θέσει τον προβληματισμό για τη βιώσιμη ανάπτυξή του.