Ενώ ο ισραηλινός στρατός συνεχίζει την γενοκτονία στη Γάζα, οι μάχες στα σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο, κλιμακώνονται.

Το Foreign Policy αναρωτιέται πώς θα μπορούσε να μοιάζει ένας πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, δεδομένου ότι η τελευταία είναι πολύ καλύτερα εκπαιδευμένη και εξοπλισμένη από τη Χαμάς, ενώ οι Ισραηλινοί δεν θέλουν να θυμούνται την τελευταία φορά που επιχείρησαν να εισβάλουν στον Λίβανο.

Αν και δεν είναι καθόλου συνετή αυτή η επιλεκτική «αμνησία».

Η λιβανέζικη οργάνωση Χεζμπολάχ εξαπέλυσε την περασμένη εβδομάδα την πιο σημαντική μέχρι σήμερα επίθεση με ρουκέτες εναντίον του Ισραήλ, σε αντίποινα για μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή που σκότωσε έναν ανώτερο διοικητή της.

Οι μάχες στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ μαίνονται εδώ και μήνες, καθώς η Χεζμπολάχ, που υποστηρίζεται από το Ιράν, έχει εκτοξεύσει χιλιάδες ρουκέτες, αντιαρματικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Ισραήλ, ενώ η ισραηλινή πολεμική αεροπορία έχει απαντήσει με χιλιάδες αεροπορικές επιδρομές.

Περίπου 140.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους και στις δύο πλευρές των συνόρων.

Την Τρίτη, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι, ενώ πιστεύει ότι ούτε το Ισραήλ ούτε η Χεζμπολάχ επιδιώκουν έναν ευρύτερο πόλεμο, ωστόσο υπάρχει «δυναμική που ενδεχομένως κινείται προς αυτή την κατεύθυνση».

Ο Ισραηλινός ομόλογός του, ο υπουργός Εξωτερικών Ισραέλ Κατζ, σημείωσε την Τρίτη ότι η χώρα του βρίσκεται κοντά στην απόφαση για το αν θα προχωρήσει σε πόλεμο και προειδοποίησε ότι «σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, η Χεζμπολάχ θα καταστραφεί και ο Λίβανος θα πληγεί σκληρά».

Αλλά και το Ισραήλ θα αιματοκυλιστεί, εκτιμά το δημοσίευμα.

Η Χεζμπολάχ δεν είναι Χαμάς

Η Χεζμπολάχ είναι πολύ πιο τρομερός εχθρός από τη Χαμάς, καθώς η πρώτη θεωρείται ο πιο βαριά οπλισμένος μη κρατικός στρατιωτικός φορέας στον κόσμο, σύμφωνα με το Κέντρο Διεθνών και Στρατηγικών Σπουδών.

Η ομάδα έχει δημιουργήσει ένα εξελιγμένο οπλοστάσιο με τη βοήθεια του Ιράν, της Συρίας και της Ρωσίας.

«Η Χαμάς αντιπροσωπεύει μια τακτική απειλή για το κράτος του Ισραήλ. Η Χεζμπολάχ αποτελεί στρατηγική απειλή για το κράτος του Ισραήλ», δήλωσε ο Michael Oren, ο οποίος διετέλεσε πρέσβης του Ισραήλ στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ομπάμα.

Η οργάνωση εκτιμάται ότι διαθέτει περίπου 130.000 ρουκέτες και πυραύλους που θα μπορούσαν γρήγορα να εξουδετερώσουν τα εξελιγμένα συστήματα αεράμυνας της χώρας και να πλήξουν τις μεγαλύτερες πόλεις της.

«Έχω διαβάσει εκτιμήσεις για το τι θα μπορούσε να μας κάνει η Χεζμπολάχ σε τρεις ημέρες, που είναι απλά φρικτές», δήλωσε ο Όρεν.

«Μιλάμε για την εξουδετέρωση όλων των βασικών μας υποδομών, των διυλιστηρίων πετρελαίου, των αεροπορικών βάσεων, της Ντιμόνα», είπε, αναφερόμενος στην τοποθεσία όπου βρίσκεται η εγκατάσταση πυρηνικής έρευνας της χώρας.

Την Τρίτη, η λιβανέζικη ομάδα δημοσίευσε πλάνα από drone του λιμανιού της Χάιφα του Ισραήλ, που βρίσκεται περίπου 27 χιλιόμετρα από τα λιβανέζικα σύνορα, σε μια προφανή προσπάθεια να αποδείξει την ικανότητά της να διαπερνά την αεράμυνα του Ισραήλ και να φτάνει βαθιά στη χώρα.

Το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ διεξήγαγαν έναν πόλεμο 34 ημερών το 2006, ο οποίος έληξε σε ένα τεταμένο αδιέξοδο.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, η λιβανέζικη ομάδα ενίσχυσε το οπλοστάσιό της και απέκτησε σημαντική εμπειρία στο πεδίο της μάχης στη Συρία, πολεμώντας στο πλευρό της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς του Ιράν για να στηρίξει τον Σύριο ηγέτη Μπασάρ αλ Άσαντ κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη χώρα του.

Ένας διοικητής της Χεζμπολάχ δήλωσε στη Φωνή της Αμερικής το 2016 ότι η σύγκρουση ήταν μια «πρόβα τζενεράλε για τον επόμενο» πόλεμο με το Ισραήλ.

Όπως ισχυρίζονται οι δυτικοί και για τη Χαμάς, η Χεζμπολάχ θεωρείται επίσης ότι έχει αναπτύξει ένα δίκτυο τούνελ που εκτείνεται κάτω από τον Λίβανο, το οποίο ορισμένοι Ισραηλινοί αναλυτές έχουν υποστηρίξει ότι είναι ακόμη πιο εκτεταμένο από αυτό που χρησιμοποιεί η Χαμάς.

Και σε αντίθεση με τη Γάζα, η οποία είναι γεωγραφικά απομονωμένη από τους υποστηρικτές της στην Τεχεράνη, το Ιράν έχει δημιουργήσει χερσαίες και εναέριες οδούς ανεφοδιασμού που οδηγούν στον Λίβανο μέσω του Ιράκ και της Συρίας, οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να στηρίξουν τις δυνάμεις της Χεζμπολάχ σε περίπτωση ολοκληρωτικού πολέμου.

Η ειρήνη με τον Λίβανο περνά από τη Γάζα

Μια κλιμάκωση θα ήταν επίσης καταστροφική για τον Λίβανο, όπου η Χεζμπολάχ έχει περιγραφεί ως «κράτος εν κράτει», καθώς το Ισραήλ είναι πιθανό να στοχεύσει την πρωτεύουσα Βηρυτό και άλλες πόλεις.

Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Yoav Gallant έχει προειδοποιήσει ότι το Ισραήλ θα «επιστρέψει τον Λίβανο στη Λίθινη Εποχή», σε περίπτωση πολέμου.

Όπως η Χαμάς στη Γάζα, η Χεζμπολάχ είναι βαθιά ενσωματωμένη στον άμαχο πληθυσμό του Λιβάνου. Κατά τη διάρκεια του πολέμου του 2006, το Ισραήλ επικρίθηκε ευρέως από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη χρήση υπερβολικής βίας, πλήττοντας μια σειρά από μη στρατιωτικούς στόχους που συνδέονται με τη Χεζμπολάχ -συμπεριλαμβανομένων τραπεζών, σχολείων και πολιτικών γραφείων – και επιτιθέμενο στις μη στρατιωτικές υποδομές της χώρας.

«Το σχέδιο θα ήταν να καταστραφεί κάθε ίχνος κυριαρχίας της Χεζμπολάχ στη χώρα που κυριαρχείται από τη Χεζμπολάχ. Μιλάμε για μεγάλη ζημιά», δήλωσε ο Τζόναθαν Σάνζερ, ανώτερος αντιπρόεδρος έρευνας στο think tank του Ιδρύματος για την Υπεράσπιση των Δημοκρατιών, αν και, η αλήθεια είναι, όπως αποδεικνύεται και από την πολύχρονη τακτική του στην κατεχόμενη Παλαιστίνη, το Ισραήλ εξοντώνει αμάχους συνειδητά και αδιακρίτως.

Τα χρόνια της σχετικής ηρεμίας που ακολούθησαν τον πόλεμο του 2006 έλαβαν απότομο τέλος όταν η Χεζμπολάχ εξαπέλυσε μια σειρά ρουκετών και πυραύλων στο Ισραήλ μετά τις 7 Οκτωβρίου του 2023, σε προφανή αλληλεγγύη με τη Χαμάς.

Ο δρόμος για την αποκλιμάκωση της κρίσης στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ ενδέχεται να περάσει από τη Γάζα, δήλωσε ο Daniel Byman, καθηγητής στη Σχολή Εξωτερικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Georgetown.

«Νομίζω ότι αν η Χαμάς συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός, η Χεζμπολάχ θα το σεβαστεί επίσης», δήλωσε ο Byman.

«Έχει, σε γενικές γραμμές, προσπαθήσει να είναι αναλογική» σε σχέση με την Χαμάς, πρόσθεσε.

Οι ανώτεροι ηγέτες της Χεζμπολάχ έχουν δηλώσει ότι δεν επιθυμούν κλιμάκωση.

Μέρος της μεγάλης εικόνας του πολέμου με το Ιράν

Ένας αυξανόμενος αριθμός αξιωματούχων και αναλυτών στο Ισραήλ και πέραν αυτού βλέπουν τη Γάζα ως ένα μόνο μέτωπο σε έναν ευρύτερο πόλεμο με το Ιράν και έχουν αρχίσει να πιστεύουν ότι μια κλιμάκωση με τη Χεζμπολάχ είναι σχεδόν αναπόφευκτη.

«Η ανησυχία μου είναι ότι πρόκειται για αντιπερισπασμό, ενώ αυτοί [το Ιράν] σημειώνουν πρωτοφανή πρόοδο στο πυρηνικό τους πρόγραμμα», δήλωσε ο Eyal Hulata, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ.

Ο Amos Hochstein, ενεργειακός απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Carnegie Endowment τον περασμένο μήνα ότι ακόμη και αν οι δύο πλευρές ελπίζουν να αποφύγουν τον πόλεμο, μπορεί να σκοντάψουν πάνω του.

«Καθώς το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ συνεχίζουν να ανταλλάσσουν πυρά σε σχεδόν καθημερινή βάση, ένα ατύχημα ή ένα λάθος θα μπορούσε να προκαλέσει την κατάσταση να ξεφύγει από τον έλεγχο», είπε.

Ο Hochstein έχει γίνει το σημείο αναφοράς της κυβέρνησης Μπάιντεν στις συνομιλίες που αποσκοπούν στην αποκλιμάκωση των εντάσεων κατά μήκος των συνόρων. Αυτή την εβδομάδα πραγματοποιεί συνομιλίες με εκπροσώπους του Λιβάνου και του Ισραήλ.

«Αυτό για το οποίο ανησυχώ κάθε μέρα είναι ότι ένας λανθασμένος υπολογισμός ή ένα ατύχημα, ένας λανθασμένος πύραυλος που προορίζεται για έναν στόχο, χάνει τον στόχο και χτυπάει κάτι άλλο», δήλωσε ο Hochstein.

«Αυτό θα μπορούσε να αναγκάσει το πολιτικό σύστημα σε οποιαδήποτε χώρα να προβεί σε αντίποινα με τρόπο που θα μας οδηγήσει σε πόλεμο».

Η ισραηλινή κυβέρνηση βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση για να βρει μια λύση που θα επιτρέψει σε περίπου 60.000 ανθρώπους που εκτοπίστηκαν από τις μάχες να επιστρέψουν στα σπίτια τους σε κοινότητες κατά μήκος των βόρειων συνόρων με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς τον Σεπτέμβριο.

«Υπάρχει πολιτική πίεση και προς τις δύο κατευθύνσεις», δήλωσε ο Byman. «Ένας μαζικός γενικευμένος πόλεμος που αναγκάζει τους Ισραηλινούς σε όλη τη χώρα σε καταφύγια χωρίς ορατό τέλος δεν είναι και πολιτικά σούπερ ελκυστικός».

Φαύλος κύκλος

Αναλυτές έχουν περιγράψει τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου από τη Χαμάς ως μια σελίδα από το εγχειρίδιο της Χεζμπολάχ, σημειώνοντας ότι η ομάδα εκπαιδεύτηκε για μια χερσαία εισβολή στο Ισραήλ (σσ: βασικά πρόκειται για κατεχόμενα εδάφη της Παλαιστίνης) για χρόνια.

Ακόμη και αν οι διαπραγματεύσεις επιτύχουν να σταματήσουν τις πυραυλικές επιθέσεις, οι φόβοι για μια περαιτέρω επίθεση της Χεμπολάχ είναι πιθανό να περιπλέξουν τις προσπάθειες για την αποκατάσταση της αίσθησης ασφάλειας για τους Ισραηλινούς.

«Αν απλά σταματήσετε τα πυρά και από τις δύο πλευρές, τότε ουσιαστικά επιστρέφετε στο status quo της 6ης Οκτωβρίου και αυτό δεν θα επιτρέψει στους Ισραηλινούς να επιστρέψουν στα σπίτια τους με ασφάλεια», δήλωσε ο Hochstein στην εκδήλωση του Carnegie.

Είπε ότι μια ευρύτερη συμφωνία είναι απαραίτητη για να μπορέσουν οι πολίτες να επιστρέψουν στα σπίτια τους και στις δύο πλευρές των συνόρων.

«Ακούστε την Ιστορία»

Το The Conversation είναι λιγότερο προσχηματικό σε σχέση με την πιθανότητα να εξαπολύσει το Ισραήλ νέο πόλεμο στον Λίβανο, επικαλούμενο την ρήση του Τσόρτσιλ, ότι «όσοι δεν μαθαίνουν από την ιστορία είναι καταδικασμένοι να την επαναλάβουν».

Τα πιο ακροδεξιά μέλη του υπουργικού συμβουλίου του Νετανιάχου, ο Μπεζαλέλ Σμότριχ και ο Ιταμάρ Μπεν Γκβίρ, έχουν ζητήσει ανοιχτά από το Ισραήλ να εισβάλει στον νότιο Λίβανο. Ακόμη και χωρίς αυτή την πίεση, ο Νετανιάχου έχει αρκετούς λόγους να θέλει να εξουδετερώσει την απειλή της Χεζμπολάχ, επειδή οι κάτοικοι του βόρειου Ισραήλ είναι ισχυροί υποστηρικτές του κόμματος του Λικούντ.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν προφανώς για τον κίνδυνο το Ισραήλ να ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο στις συγκρούσεις του. Ως εκ τούτου, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έστειλε έναν απεσταλμένο, τον Άμος Χόχσταϊν, στο Ισραήλ και τον Λίβανο για να προσπαθήσει να μειώσει τις εντάσεις και στις δύο πλευρές.

Στον Λίβανο, ο απεσταλμένος του Μπάιντεν δεν μπορεί να επικοινωνήσει δημοσίως και απευθείας με τον ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, επειδή η ομάδα βρίσκεται στον αμερικανικό κατάλογο των παγκόσμιων τρομοκρατικών οργανώσεων.

Αντ’ αυτού, συναντήθηκε με τον επί μακρόν πρόεδρο του λιβανέζικου κοινοβουλίου, τον Ναμπίχ Μπέρι, ο οποίος ως συμπατριώτης του σιίτης είναι σε θέση να συνομιλήσει με τον Νασράλα.

Τι θέλει το Ιράν

Αλλά η Χεζμπολάχ λογοδοτεί στο Ιράν, τον κύριο υποστηρικτή της. Και είναι αμφίβολο αν οποιοσδήποτε Λιβανέζος ηγέτης μπορεί να την πείσει να απέχει από τις δράσεις που εγκρίνει το Ιράν.

Τα συμφέροντα του Ιράν στο ενδεχόμενο ενός πολέμου Ισραήλ-Χεζμπολάχ αυτή τη στιγμή είναι μικτά.

Προφανώς θα χαιρόταν να δει το Ισραήλ υπό στρατιωτική πίεση σε δύο μέτωπα. Αλλά οι Ιρανοί ηγέτες βλέπουν τη Χεζμπολάχ ως ασφάλεια έναντι μιας ισραηλινής επίθεσης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της.

Η Χεζμπολάχ διαθέτει περίπου 150.000 πυραύλους και ρουκέτες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που μπορούν να φτάσουν βαθιά μέσα στο Ισραήλ.

Μέχρι στιγμής, το Ιράν φαίνεται να θέλει η Χεζμπολάχ να συγκρατηθεί από μια μεγάλη κλιμάκωση με το Ισραήλ, η οποία θα μπορούσε να εξαντλήσει το μεγαλύτερο μέρος αυτού του οπλοστασίου.

Τούτου λεχθέντος, παρόλο που η αμυντική ασπίδα Iron Dome του Ισραήλ ήταν αξιοσημείωτα επιτυχής στην εξουδετέρωση της απειλής με ρουκέτες από τη Γάζα, μπορεί να μην είναι το ίδιο αποτελεσματική απέναντι σε μια μεγάλης κλίμακας καταιγίδα πιο εξελιγμένων πυραύλων.

Το Ισραήλ χρειάστηκε τη βοήθεια των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ιορδανίας για την αντιμετώπιση μιας άμεσης επίθεσης από το Ιράν τον Απρίλιο, η οποία περιελάμβανε περίπου 150 πυραύλους και 170 μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Ο άλλος παράγοντας – ειδικά για τα σοφότερα κεφάλια που θυμούνται την ιστορία – είναι ότι οι προηγούμενες επεμβάσεις της χώρας στο Λίβανο δεν ήταν καθόλου δίχως κόστος.

Η «προϊστορία»

Τα προβλήματα του Ισραήλ με τον Λίβανο ξεκίνησαν όταν ο βασιλιάς Χουσεΐν της Ιορδανίας ανάγκασε την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ), της οποίας ηγείτο τότε ο Γιάσερ Αραφάτ, να μετεγκατασταθεί στον Λίβανο το 1970.

Το έκανε αυτό επειδή η PLO χρησιμοποιούσε την Ιορδανία ως βάση για επιχειρήσεις εναντίον του Ισραήλ μετά τον πόλεμο του 1967, προκαλώντας ισραηλινά αντίποινα.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, η PLO σχημάτισε ένα κράτος μέσα στο κράτος στο Λίβανο. Ενεργούσε σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα από την αιώνια αδύναμη λιβανέζικη κυβέρνηση, η οποία ήταν διχασμένη για θρησκευτικούς λόγους και το 1975 κατέρρευσε σε έναν παρατεταμένο εμφύλιο πόλεμο.

Η PLO χρησιμοποίησε τον νότιο Λίβανο για να εξαπολύει επιθέσεις κατά του Ισραήλ, οδηγώντας το Ισραήλ να εξαπολύσει περιορισμένη εισβολή στον βόρειο γείτονά του το 1978, εκδιώκοντας παλαιστινιακές ομάδες βόρεια του ποταμού Λιτάνι.

Αυτή η εισβολή ήταν μόνο εν μέρει επιτυχής.

Οι μαχητές σύντομα επέστρεψαν προς τα σύνορα και ανανέωσαν τις επιθέσεις τους στο βόρειο Ισραήλ. Το 1982, ο τότε Ισραηλινός πρωθυπουργός Μενάχεμ Μπέγκιν αποφάσισε να απομακρύνει πλήρως την PLO από τον Λίβανο, εξαπολύοντας μια μεγάλη εισβολή στον Λίβανο μέχρι τη Βηρυτό. Αυτό ανάγκασε τελικά την ηγεσία της PLO και τον κύριο όγκο των μαχητών της να μετεγκατασταθούν στην Τυνησία.

Παρά την επιτυχία αυτή, οι δύο ισραηλινές εισβολές είχαν ως ακούσια συνέπεια τη ριζοσπαστικοποίηση του μέχρι τότε ήρεμου σιιτικού πληθυσμού του νότιου Λιβάνου.

Αυτό επέτρεψε στο Ιράν, στην πρώιμη μετεπαναστατική του φάση υπό τον Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, να συνεργαστεί με σιίτες κληρικούς στο Λίβανο για την ίδρυση της Χεζμπολάχ (Κόμμα του Θεού στα αραβικά), η οποία έγινε μεγαλύτερη απειλή για το Ισραήλ από ό,τι ήταν ποτέ η ΟΑΠ.

Ενισχυμένη από την ιρανική υποστήριξη, η Χεζμπολάχ έγινε ισχυρότερη με την πάροδο του χρόνου, έγινε υπολογίσιμη πολιτική δύναμη στον Λίβανο και εκτόξευε τακτικά πυραύλους στο Ισραήλ.

Το 2006, η Χεζμπολάχ κατάφερε να εμποδίσει την προέλαση των IDF στο νότιο Λίβανο με στόχο τη διάσωση δύο Ισραηλινών στρατιωτών που είχε αιχμαλωτίσει η Χεζμπολάχ.

Το αποτέλεσμα ήταν ουσιαστικά ισόπαλο και οι δύο στρατιώτες παρέμειναν αιχμάλωτοι μέχρι την ανταλλαγή των σορών τους με Λιβανέζους αιχμαλώτους το 2008.

Πολλοί Άραβες παρατηρητές έκριναν τότε ότι η Χεζμπολάχ, επιβιώνοντας από μια ασύμμετρη σύγκρουση, είχε αναδειχθεί με μια πολιτική και στρατιωτική νίκη.

Για ένα διάστημα κατά τη διάρκεια και μετά τη σύγκρουση αυτή, ο Νασράλα ήταν ένας από τους πιο δημοφιλείς περιφερειακούς ηγέτες, παρά το γεγονός ότι τον απεχθάνονταν οι ηγέτες συντηρητικών σουνιτικών αραβικών κρατών, όπως η Σαουδική Αραβία.

Θα επαναληφθεί η ιστορία;

Αυτό είναι το υπόβαθρο των συζητήσεων στο Ισραήλ σχετικά με την έναρξη πολέμου κατά της Χεζμπολάχ. Και αποδεικνύει πώς η ρήση του Τσόρτσιλ είναι σχετική.

Οι περισσότεροι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες θα προειδοποιούσαν κατά της επιλογής να διεξαχθεί ένας πόλεμος σε δύο μέτωπα.

Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους αποφάσισε να εισβάλει στο Ιράκ το 2003, όταν ο πόλεμος στο Αφγανιστάν δεν είχε ολοκληρωθεί. Το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικά δαπανηρό για τον αμερικανικό στρατό και καταστροφικό και για τις δύο χώρες.

Ο Αμερικανός συγγραφέας του 19ου αιώνα Μαρκ Τουέιν φέρεται να έχει πει ότι η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, αλλά συχνά κάνει ομοιοκαταληξία.

Θα ακούσουν οι ηγέτες του Ισραήλ τον απόηχο του παρελθόντος;