Περίπου 360 εκατομμύρια ψηφοφόροι προσέρχονται αυτές τις μέρες (6-9 Ιουνίου) στις κάλπες των ευρωεκλογών, προκειμένου να εκλέξουν τους 720 βουλευτές του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ευρωεκλογές 2024: Διαβάστε αναλυτικά όλες τις ειδήσεις, ρεπορτάζ και συνεντεύξεις στο tvxs
Ήδη οι ψηφοφόροι στην Ολλανδία ψήφισαν την Πέμπτη 6 Ιουνίου, ενώ τους ακολούθησαν οι Ιρλανδοί χθες Παρασκευή 7 Ιουνίου. Οι εκλογείς στη Λετονία, τη Μάλτα και τη Σλοβακία ψηφίζουν σήμερα Σάββατο 8 Ιουνίου. Η Δημοκρατία της Τσεχίας και η Ιταλία ψηφίζουν για δύο ημέρες στις 7-8 Ιουνίου και στις 8-9 Ιουνίου αντίστοιχα. Στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα), οι εκλογές θα διεξαχθούν την Κυριακή 9 Ιουνίου.
AdsΔείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ευρωεκλογές 2024: Ποιοι έχουν δικαίωμα ψήφου
Στην πλειονότητα των κρατών μελών, η ελάχιστη ηλικία για τους ψηφοφόρους είναι τα 18 έτη. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, μια κάποιες χώρες έχουν μειώσει το όριο σε μια προσπάθεια να αυξήσουν τη συμμετοχή.
Στην Ελλάδα, επιτρέπεται να ψηφίζουν άτομα ηλικίας 17 ετών, ενώ στο Βέλγιο, τη Γερμανία, τη Μάλτα και την Αυστρία, το όριο ηλικίας έχει οριστεί στα 16 έτη.
Ευρωεκλογές 2024: Πόσους Ευρωβουλευτές εκλέγει η κάθε χώρα
Ο αριθμός των ευρωβουλευτών που εκλέγονται από κάθε χώρα της ΕΕ συμφωνείται πριν από κάθε εκλογική διαδικασία και βασίζεται στην αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας, που σημαίνει ότι κάθε ευρωβουλευτής από μια μεγαλύτερη χώρα αντιπροσωπεύει περισσότερους ανθρώπους από έναν ευρωβουλευτή από μια μικρότερη χώρα. Ο ελάχιστος αριθμός ευρωβουλευτών από οποιαδήποτε χώρα είναι έξι και ο μέγιστος αριθμός είναι 96.
Μετά τις ευρωεκλογές, οι έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα αυξηθούν από 705 σε 720. Αυτή η αύξηση κατά δεκαπέντε έδρες αντικατοπτρίζει «δημογραφικές αλλαγές στα κράτη μέλη». Ωφελήθηκαν δώδεκα χώρες που απέκτησαν επιπλέον έδρες. Ο αριθμός των εδρών για την Ελλάδα παρέμεινε ο ίδιος και εκλέγει 21 ευρωβουλευτές.
Αναλυτικά, ο αριθμός των ευρωβουλευτών που θα εκλέξει η κάθε χώρα στις φετινές ευρωεκλογές έχει ως εξής:
- Γερμανία: 96
- Γαλλία: 81
- Ιταλία: 76
- Ισπανία: 61
- Πολωνία: 53
- Ρουμανία: 33
- Ολλανδία: 31
- Βέλγιο: 22
- Ελλάδα: 21
- Τσεχία: 21
- Σουηδία: 21
- Πορτογαλία: 21
- Ουγγαρία: 21
- Αυστρία: 20
- Βουλγαρία: 17
- Δανία: 15
- Φινλανδία: 15
- Σλοβακία: 15
- Ιρλανδία: 14
- Κροατία: 12
- Λιθουανία: 11
- Σλοβενία: 9
- Λετονία: 9
- Εσθονία: 7
- Κύπρος: 6
- Λουξεμβούργο: 6
- Μάλτα: 6
Ευρωεκλογές 2024: Ποιες οι σημερινές ευρωομάδες
Σημειώνεται πως οι εκλεγμένοι ευρωβουλευτές οργανώνονται σε πολιτικές ομάδες ανάλογα με την ιδεολογία και τις προτεραιότητές τους. Οι ομάδες αυτές πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον 23 νομοθέτες από τουλάχιστον επτά χώρες. Όσοι μένουν εκτός θα θεωρούνται “μη εγγεγραμμένοι” (ή “μη προσκείμενοι”) και θα έχουν μικρότερη προβολή στις συζητήσεις και τις επιτροπές.
Το σημερινό ημικύκλιο του Ευρωκοινοβουλίου περιλαμβάνει επτά ομάδες: το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D), την Ανανεωτική Ευρώπη, τους Πράσινους/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία, τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR), την Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) και την Αριστερά.
Ευρωεκλογές 2024: Τι «βλέπουν» οι δημοσκοπήσεις
Όλες οι τελευταίες δημοσκοπήσεις βλέπουν άνοδο για τα ακροδεξιά κόμματα της Ευρωβουλής, όχι όμως σε σημείο που να μπορούν να διαλύσουν τον «μεγάλο συνασπισμό» των τριών πολιτικών ομάδων (δεξιοί, σοσιαλιστές, φιλελεύθεροι) εντός των οποίων σφυρηλατούνται συμβιβασμοί που καθιστούν δυνατή την επίτευξη μεγάλης πλειοψηφίας.
Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του Europe Elects, οι τρεις πολιτικές ομάδες που σχηματίζουν έναν άτυπο συνασπισμό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο -το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP), οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) και οι Κεντρώοι-Φιλελεύθεροι (Renew)- αναμένεται να συγκεντρώσουν συνολικά 404 από τις 720 έδρες, δηλαδή μια άνετη πλειοψηφία, αρκετά πάνω από το ελάχιστο όριο των 361 ψήφων.
Παρά τις κάποιες απώλειες, πρώτη πολιτική δύναμη στο ημικύκλιο αναμένεται να παραμένει το ΕΛΚ, με 180 έδρες, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του Europe Elects. Ωστόσο, το αν οι Σοσιαλιστές, με 138 έδρες, θα παραμείνουν στη δεύτερη θέση και οι Φιλελεύθεροι, με 86 έδρες, στην τρίτη θέση, θα εξαρτηθεί από τις ζυμώσεις που θα γίνουν στα κόμματα των δύο ακροδεξιών παρατάξεων της Ευρωβουλής: τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR) με 75 έδρες και την Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) με 68 έδρες.
Ευρωεκλογές 2024: Στα «σκαριά» η μεγάλη συμμαχία της Ακροδεξιάς
Το ECR μετρά στις τάξεις του το «Αδέλφια της Ιταλίας» της πρωθυπουργού, Τζόρτζια Μελόνι, το πολωνικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), το ισπανικό Vox και το γαλλικό Reconquest του Ερίκ Ζεμούρ. Το ID συγκεντρώνει, μεταξύ άλλων, το γαλλικό Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν, την Ιταλική Λίγκα του Ματέο Σαλβίνι και το Ολλανδικό PVV του Γκερτ Βίλντερς που κέρδισε τις εκλογές στην Ολλανδία το Νοέμβριο.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, η Μαρίν Λεπέν, η πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση, κάλεσε τη Τζόρτζια Μελόνι, να ενώσουν τις δυνάμεις του ID και ECR. «Αν τα καταφέρουμε, θα μπορούσαμε να γίνουμε η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», είπε η Λεπέν κατά τη διάρκεια επίσκεψής της στη βόρεια Γαλλία. Αυτή η επιθυμία της Μαρίν Λεπέν για στενότερους δεσμούς με τη Τζόρτζια Μελόνι και με το ECR, συνέπεσε επίσης με τη ρήξη του Εθνικού Μετώπου με τη γερμανική ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) και τον αποκλεισμό αυτού του κόμματος από την ομάδα ID.
Ακόμα όμως και αν οι δύο ακροδεξιές παρατάξεις της Ευρωβουλής δεν ενωθούν, το κόμμα των Συντηρητικών Μεταρρυθμιστών (ECR), στο οποίο ανήκει το κόμμα της κ. Μελόνι, οδεύει να αναδειχθεί τρίτη πολιτική δύναμη στο ημικύκλιο, εάν δεχθεί να ενωθεί μαζί με τους Ούγγρους ευρωβουλευτές του Fidesz του Βίκτορ Όρμπαν (σ.σ. επί του παρόντος δεν είναι ενταγμένοι σε καμία ομάδα).
Από την άλλη, το ΕΛΚ το οποίο προβλέπεται ότι θα παραμείνει η ηγετική πολιτική δύναμη, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο συνεργασίας με το ECR και συγκεκριμένα με τους ευρωβουλευτές του κόμματος της Μελόνι. Η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει δηλώσει ότι θα συνεργαστεί μόνο με κόμματα που είναι υπέρ της Ευρώπης, υπέρ της Ουκρανίας και κατά του Πούτιν και υπέρ του κράτους δικαίου. Στην τηλεμαχία που έγινε πριν από λίγες ημέρες με τους άλλους υποψηφίους για την Προεδρία της Κομισιόν, η φον ντερ Λάιεν δεν απέκλεισε τη συνεργασία με το κόμμα της Τζ. Μελόνι, υποστηρίζοντας ότι είναι “φιλοευρωπαία, σαφώς κατά του Πούτιν και υπέρ του κράτους δικαίου”. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις πολιτικές ομάδες που θα σχηματιστούν μετά τις ευρωεκλογές.
Ευρωεκλογές 2024: Πού εκτιμάται πως θα κινηθούν Πράσινοι και Αριστερά
Σύμφωνα πάντα με τη δημοσκόπηση του Europe Elects, οι Πράσινοι (G/EFA) προβλέπεται να κατέβουν στις 56 έδρες (από τις 72 που έχουν στην απερχόμενη Ευρωβουλή), ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά (GUE/NGL) προβλέπεται να λάβει 39 έδρες (από 37 που έχει σήμερα).
Οι ευρωβουλευτές που δεν ανήκουν σε καμία πολιτική ομάδα της Ευρωβουλής, οι Μη Εγγεγραμμένοι (NI), προβλέπεται να αυξηθούν από 61 που είναι σήμερα σε 76.
Ευρωεκλογές 2024: Το χρονοδιάγραμμα για τον σχηματισμό νέων πολιτικών ομάδων
Τις ημέρες αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των ευρωεκλογών, τα νέα μέλη του νέου Κοινοβουλίου εργάζονται για να σχηματίσουν πολιτικές ομάδες. Η πολιτική σύνθεση του νέου Κοινοβουλίου θα καταστήσει ενδεχομένως αναγκαία τη δημιουργία νέων συμμαχιών και την ανάδειξη νέων ομάδων. Σε κάθε περίπτωση, ο σχηματισμός των νέων πολιτικών ομάδων στο Ευρωεκοινοβούλιο, καθώς και η ανάδειξη των ηγεσιων τους θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι τις 17 Ιουνίου.
Ευρωεκλογές 2024: Πότε θα γίνει η πρώτη συνεδρίαση του νέου Ευρωκοινοβουλίου
Η 10η νομοθετική περίοδος του Ευρωκοινοβουλίου θα ξεκινήσει στις 16 Ιουλίου, ημερομηνία της πρώτης συνεδρίασης της ολομέλειας. Εκείνη την ημέρα, οι 720 ευρωβουλευτές θα εκλέξουν τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου καθώς και των 14 αντιπροέδρων.
Η πρώτη συνεδρίαση θα διαρκέσει έως τις 19 Ιουλίου, ενώ κατά τη διάρκειά της θα γίνει η ανάδειξη των επιτροπών και των υποεπιτροπών. Αντίθετα η επιλογή των προέδρων τους -η οποία γίνεται μετά από συμφωνία των κύριων ευρωομάδων- θα ανακοινωθεί με τις επόμενες ημέρες μετά την ολομέλεια.
Ευρωεκλογές 2024: Η «επόμενη μέρα» και το «παζάρι» για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας της ΕΕ
Την επομένη των Ευρωεκλογών, ξεκινάει το «παζάρι» για τις κορυφαίες θέσεις στην ΕΕ (Πρόεδροι Κομισιόν, Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ). To αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών και ο συσχετισμός των δυνάμεων στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα παίξει σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις που θα ληφθούν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αυτό το «παζάρι», θα εκτυλιχθεί σε πρώτη φάση στις 17 Ιουνίου στις Βρυξέλλες, σε ένα άτυπο δείπνο μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών και θα ολοκληρωθεί με τη Σύνοδο Κορυφής της 27-28ης Ιουνίου. Στην επιλογή των προσώπων υποτίθεται ότι πρέπει να τηρηθεί μια ισορροπία (πολιτική, γεωγραφική, μεγέθους χώρας και φύλου).
Παραδοσιακά, στην εκλογή της νέας ηγεσίας της Επιτροπής σημαντικό ρόλο παίζει η επιθυμία του γαλλογερμανικού άξονα. Προς το παρόν πάντως καλλιεργείται πλήρης ασάφεια σχετικά με την υποστήριξη της Γερμανίδας υποψήφιας του ΕΛΚ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για μια δεύτερη θητεία στην Επιτροπή.
Ο Όλαφ Σολτς έχει δηλώσει ότι η εκλογή του Προέδρου της Επιτροπής θα είναι επιτυχής μόνο εάν βασίζεται σε «καθιερωμένα κόμματα» και ότι «οποιαδήποτε άλλη λύση θα ήταν λάθος για το μέλλον της Ευρώπης». Παράλληλα, ο Γερμανός Καγκελάριος έχει δηλώσει συγκλονισμένος με «την ασάφεια ορισμένων πολιτικών δηλώσεων που ακούσαμε πρόσφατα», φωτογραφίζοντας την κ. Φον ντερ Λάιεν.
Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, από την πλευρά του, έχει δηλώσει σε συνέντευξη Τύπου, μετά τη Σύνοδο Κορυφής στις 22 Μαρτίου, ότι «η Επιτροπή πρέπει να είναι υπεράνω κομμάτων και χωρών» – μια δήλωση η οποία έγινε αντιληπτή ως αποκήρυξη της κ. Φον ντερ Λάιεν, μόλις είχε στεφθεί επικεφαλής υποψήφια του ΕΛΚ. Σύμφωνα με Γάλλους αναλυτές, μετά την «υπερπολιτικοποιημένη» θητεία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το Μέγαρο των Ηλυσίων σκέφτεται ένα πιο «τεχνοκρατικό προφίλ» για την ηγεσία της Επιτροπής. Ένα από τα πιο γνωστά ονόματα που έχουν αρχίσει να κυκλοφορούν εδώ και καιρό, είναι εκείνο του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και πρώην Ιταλού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι.
Σημειώνεται πάντως πως εκτός της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υποψηφιότητα για την προεδρία της Κομισιόν έχουν επίσης καταθέσεις ο Βάλτερ Μπάιερ εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ο Σάντρο Γκότζι από το Renew Europe, η Τερί Ράιντκε από τους Ευρωπαίους Πράσινους και ο Νικολά Σμιτ από το κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών.
Βάσει των Συνθηκών, ο μελλοντικός πρόεδρος της Επιτροπής θα πρέπει να έχει τη στήριξη και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που προτείνει το πρόσωπο και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καλείται να το ψηφίσει. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απαιτείται ειδική πλειοψηφία και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απλή πλειοψηφία.
Ευρωεκλογές 2024: Πότε αναμένεται να εκλεγεί η νέα ηγεσία της Κομισιόν
Το Ευρωπαϊκο Κοινοβούλιο αναμένεται να πραγματοποιήσει σύνοδο ολομέλειας μεταξύ 16 και 19 Σεπτεμβρίου προκειμένου να επιτρέψει στον κάθε υποψήφιο να κάνει την πολιτική του τοποθέτηση και να κερδίσει την έγκριση, τουλάχιστον, 361 από τα 720 μέλη του.
Ακίζει να επισημανθεί πάντως πως η εν λόγω ημερομηνία δεν είναι επιβεβαιωμένη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι Πράσινοι, οι Σοσιαλιστές και οι Φιλελεύθεροι (Renew) θέλουν να προγραμματίσουν την ψηφοφορία κατά τη διάρκεια της εβδομάδας της ολομέλειας 16-19 Ιουλίου, αντί να περιμένουν την Σύνοδο του Σεπτεμβρίου.
Εάν ο πρόεδρος της Επιτροπής εκλεγεί σε αυτή τη σύνοδο, το Κοινοβούλιο θα αρχίσει τις ακροάσεις των υποψήφιων επιτρόπων σύμφωνα με τα χαρτοφυλάκια που τους έχουν ανατεθεί. Αυτές αναμένεται να διεξαχθούν το δίμηνο Οκτρωβρίου-Νοεμβρίου. Υπενθυμίζεται πως το 2019, τρία υποψήφιοι απορρίφθηκαν κατά τη διαδικασία ελέγχου.
Μόλις όλοι οι υποψήφιοι Επίτροποι περάσουν από τις ακροάσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα δώσει ψήφο εμπιστοσύνης σε ολόκληρο το Σώμα των Επιτρόπων για πενταετή θητεία. Μόνο τότε θα αναλάβει καθήκοντα η νέα Επιτροπή και θα ξεκινήσει το νομοθετικό έργο.
