Ο Ρόμπερτ Φίτσο, ο οποίος υπηρετεί την τρίτη θητεία του ως πρωθυπουργός της Σλοβακίας, πυροβολήθηκε την Τετάρτη στην πόλη Handlová, όπου βρισκόταν σε προγραμματισμένη συνάντηση με υποστηρικτές του, και μεταφέρθηκε κατεπειγόντως στο νοσοκομείο, όπου νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση.

Ποιος είναι ο Φίτσο;

Γεννημένος σε οικογένεια της εργατικής τάξης στις 15 Σεπτεμβρίου 1964, ο Φίτσο – δικηγόρος στο επάγγελμα – ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα με το Κομμουνιστικό Κόμμα λίγο πριν από τη Βελούδινη Επανάσταση του 1989 που οδήγησε στη διάλυση της πρώην Τσεχοσλοβακίας.

Ήταν εκπρόσωπος της Σλοβακίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από το 1994 έως το 2000, και ίδρυσε το κεντροαριστερό κόμμα του Smer-SD το 1999, αφού απορρίφθηκε για υπουργική θέση από τη Δημοκρατική Αριστερά, τους πολιτικούς κληρονόμους των κομμουνιστών.

Το Smer κέρδισε μια σαρωτική νίκη το 2006 εκτοξεύοντας τον Φίτσο στη θέση του πρωθυπουργού δύο χρόνια μετά την ένταξη της Σλοβακίας στην ΕΕ. Το 2009 οδήγησε μεν τη χώρα του στην ευρωζώνη αλλά δεν μπόρεσε να σχηματίσει συνασπισμό την επόμενη χρονιά, παρά το γεγονός ότι κέρδισε τις εκλογές.

Σημείωσε άλλη μια σαρωτική νίκη το 2012 μετά την ήττα ενός κεντροδεξιού συνασπισμού που κατηγορήθηκε για διαφθορά και κέρδισε ξανά το 2016 – αλλά έπρεπε να παραιτηθεί δύο χρόνια αργότερα εν μέσω μαζικών διαμαρτυριών για τη δολοφονία ενός ερευνητή δημοσιογράφου και της αρραβωνιαστικιάς του. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, επέστρεψε για τρίτη θητεία ως πρωθυπουργός επικεφαλής ενός λαϊκιστικού-εθνικιστικού συνασπισμού.

Φερόμενος ως εμπλεκόμενος σε υποθέσεις διαφθοράς – κατηγορίες που πάντα ο ίδιος αρνούνταν – ο Φίτσο είναι θρασύς και ειλικρινής, και ασχολείται με το bodybuilding, το ποδόσφαιρο και τα σπορ αυτοκίνητα.

Ποια είναι η πολιτική του;

Ο Φίτσο θαυμάζει τόσο τον Βλαντιμίρ Πούτιν όσο και τον Βίκτορ Ορμπάν, έχοντας δηλώσει ότι δεν θα επέτρεπε τη σύλληψη του Ρώσου προέδρου βάσει διεθνούς εντάλματος εάν ερχόταν στη Σλοβακία, και πως ο ανελεύθερος ηγέτης της Ουγγαρίας «υπερασπίζεται τα συμφέροντα της χώρας του και του λαού του».

Ο ηγέτης του Smer είναι επίσης τακτικιστής: σε μια καριέρα τριών δεκαετιών, έχει πλοηγηθεί με επιτυχία μεταξύ των κυρίαρχων φιλοευρωπαϊκών θέσεων και μιας έντονα εθνικιστικής, αντι-Δυτικής ρητορικής που προορίζεται κυρίως για εγχώρια κατανάλωση, αποδεικνύοντας πως είναι κάτι περισσότερο από πρόθυμος να αλλάξει πορεία ανάλογα με την κοινή γνώμη ή την πολιτική πραγματικότητα.

Λέγοντας ότι έχει μόνο το συμφέρον της Σλοβακίας στην καρδιά του, ο Φίτσο έχει μιλήσει ανοιχτά για πολλά καίρια θέματα, επιτιθέμενος στην ΕΕ και τις διεθνείς ΜΚΟ, προσβάλλοντας τους αντιπάλους του, ισχυριζόμενος ψευδώς μια συνωμοσία πραξικοπήματος και ισχυριζόμενος ότι η ψηφοφορία θα ήταν νοθευμένη.

Αντιτίθεται επίσης σθεναρά στη μετανάστευση – βασικό παράγοντα για την εκλογική του νίκη το 2016 – και απορρίπτει «μια ξεχωριστή μουσουλμανική κοινότητα στη Σλοβακία». Πιο πρόσφατα, επέκρινε τον γάμο ατόμων του ιδίου φύλου και περιέγραψε την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια ως «διαστροφή».

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid έγινε η πιο εξέχουσα φωνή της χώρας κατά των μασκών, των lockdown και του εμβολιασμού. Πριν αναλάβει ξανά καθήκοντα τον Οκτώβριο, εκμεταλλεύτηκε τα υψηλά επίπεδα φιλο-Ρωσικού αισθήματος στη Σλοβακία για να υπονομεύσει τη φιλοδυτική πορεία της κυβέρνησης.

Τι συνέβη στην τρίτη θητεία του ως πρωθυπουργός;

Οι επικριτές της πολιτικής του ανησυχούν ότι ο Φίτσο εγκαταλείπει τη φιλοδυτική πορεία της Σλοβακίας και ακολουθεί την κατεύθυνση της Ουγγαρίας υπό τον Ορμπάν, ενώ χιλιάδες άνθρωποι έχουν συγκεντρωθεί επανειλημμένως στην πρωτεύουσα και σε όλη τη Σλοβακία για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στις πολιτικές του.

Τον Φεβρουάριο οι βουλευτές ενέκριναν νομικές αλλαγές που κατήργησαν το γραφείο του ειδικού εισαγγελέα που ασχολείται με τη διαφθορά σε υψηλά κλιμάκια, μείωσαν τις ποινές για οικονομικά εγκλήματα και μείωσαν το καθεστώς παραγραφής για βιασμό.

Τον Απρίλιο, η κυβέρνηση ενέκρινε πρόταση για την κατάργηση του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα και την αντικατάστασή του με νέο φορέα. Το σχέδιο έχει προκαλέσει έντονη κριτική από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία λένε ότι θα δώσει στην κυβέρνηση τον πλήρη έλεγχο της δημόσιας ραδιοφωνίας και τηλεόρασης.

Επίσης τον Απρίλιο, ο Peter Pellegrini, επικριτής της Ουκρανίας και στενός σύμμαχος του Φίτσο, κέρδισε τις επαναληπτικές προεδρικές εκλογές εναντίον του φιλελεύθερου, φιλο-Δυτικού υποψηφίου της αντιπολίτευσης, Ivan Korčok.

Ο Pellegrini πρόκειται να διαδεχθεί τη Ζουζάννα Τσαπουτόβα, την πρώτη γυναίκα αρχηγό κράτους της χώρας. Η Τσαπουτόβα, ένθερμη υποστηρίκτρια της γειτονικής Ουκρανίας στον αγώνα της κατά της εισβολής της Ρωσίας, ανακοίνωσε ότι δεν θα θέσει υποψηφιότητα για επανεκλογή τον περασμένο Ιούνιο, αφού έλαβε απειλές κατά της ζωής της.