Ο Τούρκος πρόεδρος ευδοκιμεί στις συγκρούσεις. Είτε πρόκειται για εθνική, περιφερειακή ή διεθνή σύγκρουση, αν δεν υπάρχει ήδη σύγκρουση, ο Ερντογάν είναι πολύ καλός στο να εφευρίσκει μία. Πιστεύει ότι μπορεί πάντα να επωφεληθεί από οποιαδήποτε σύγκρουση. Αυτό δεν ισχύει σε όλα τα παραδείγματα.

Ads

Η εξωτερική του πολιτική περιγράφεται ως “ευέλικτη” από τους υποστηρικτές του, αλλά ανεξάρτητοι παρατηρητές και αντίπαλοι λένε ότι είναι καθαρά και απλά “καιροσκοπική, χωρίς αρχές και ακόμη και χωρίς ελπίδα”.

Ο Ερντογάν, ο οποίος είχε ήδη καλές σχέσεις τόσο με τη Μόσχα όσο και με το Κίεβο, ήθελε να συνεχίσει τους δεσμούς του και με τις δύο πρωτεύουσες. Αλλά όταν η αντίθεση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έγινε ανταγωνιστική, οι δύο πρωτεύουσες άρχισαν να μην εμπιστεύονται την Άγκυρα. Δεν μπορούσες να είσαι φιλορώσος και φιλοουκρανός ταυτόχρονα.

Όσον αφορά την ισραηλινοαραβική σύγκρουση, το πρόβλημα είναι ακόμη πιο περίπλοκο, επειδή η συντριπτική πλειοψηφία του τουρκικού πληθυσμού βρίσκεται στο πλευρό της Παλαιστίνης, άλλοι για θρησκευτικούς λόγους και άλλοι από πολιτική συμπάθεια. Αυτή η ίδια πλειοψηφία μισεί το Ισραήλ, άλλοι για αντισημιτικούς λόγους και άλλοι για πολιτικούς λόγους.

Ads

Ο Ερντογάν έχει να εκπληρώσει μια πολύ δύσκολη αποστολή: πρέπει να εμφανίζεται ως αντιαμερικανός, αντιδυτικός και εναντίον του κράτους του Ισραήλ, προκειμένου να ικανοποιήσει τις προσδοκίες των ψηφοφόρων του.

Αλλά είναι επίσης υποχρεωμένος να διατηρήσει καλές σχέσεις με την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες, επειδή η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και υποψήφια για να γίνει πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι οικονομικοί και χρηματοπιστωτικοί περιορισμοί υποχρεώνουν την Τουρκία να διατηρήσει τουλάχιστον κανονικές σχέσεις με τον δυτικό κόσμο.

Αμέσως μετά την εκλογική του νίκη στις 14 Μαΐου 2023, ο Τούρκος Πρόεδρος υποσχέθηκε να βελτιώσει τις πολιτικές και διπλωματικές σχέσεις με την Ευρώπη.

Οι διπλωματικές σχέσεις με το Τελ Αβίβ επρόκειτο να ανανεωθούν.

Όμως οι υποσχέσεις αυτές δεν εκπληρώθηκαν. Το καθεστώς του μονάρχη εξακολουθεί να επιμένει να παραβιάζει τους θεμελιώδεις κανόνες της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία. Συνεχίζει επίσης να υποστηρίζει Χαμάς και να ασκεί σκληρή και αντισημιτική κριτική στο Ισραήλ.

Το τελευταίο απέσυρε πρόσφατα όλους τους διπλωμάτες του από την Άγκυρα και όλοι οι Ισραηλινοί πολίτες στην Τουρκία κλήθηκαν να επιστρέψουν αμέσως στις εστίες τους.

Οι Τούρκοι, ιδίως οι μουσουλμάνοι, οι ισλαμιστές και οι αριστεροί, συνεχίζουν να διαδηλώνουν μαζικά την οργή τους έξω από τα διπλωματικά κτίρια του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο άνθρωπος που προσέφερε τις υπηρεσίες του ως μεσολαβητής μεταξύ Τελ Αβίβ και Χαμάς από την πρώτη κιόλας ημέρα της σύγκρουσης δεν θεωρείται πλέον ουδέτερος και έγκυρος ανταποκριτής από το Ισραήλ.

Οι Παλαιστίνιοι δεν υπολογίζουν πλέον στον Ερντογάν, ο οποίος δεν έπαψε ποτέ να ενθαρρύνει την ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ.

Ο κ. Καλιν, πρώην εκπρόσωπος του προέδρου Ερντογάν, νυν επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών είχε επινοήσει τη φράση ”πολύτιμη μοναξιά” το 2013 για να περιγράψει τη διπλωματία της Άγκυρας, όταν ήταν απομονωμένη τόσο από τον δυτικό κόσμο όσο και από τη Μέση Ανατολή.

Οι διπλωματικές, πολιτικές, ακόμη και στρατιωτικές επιχειρήσεις του καθεστώτος Ερντογάν δεν κατάφεραν να σπάσουν αυτή την απομόνωση, παρά τις πρωτοβουλίες του στο Ιράκ και τη Συρία, στον Καύκασο, στο Αιγαίο και στη Λιβύη.

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η τυφλή προσήλωση στο Ισραήλ των κύριων δυνάμεων του δυτικού κόσμου, αρχής γενομένης από την Ουάσιγκτον, το Λονδίνο και το Βερολίνο, ενισχύει έμμεσα τον Τούρκο μονάρχη.

Η Τουρκία, μια μουσουλμανική χώρα και πρώην υπερδύναμη στη Μέση Ανατολή, θέλει ταυτόχρονα να είναι μέρος του δυτικού κόσμου, αλλά δεν έχει καταφέρει να διατηρήσει τη θέση της στον ισλαμικό κόσμο ή να ενταχθεί στον κύκλο των πολιτισμένων χωρών”, λέει ένας εξόριστος καθηγητής νομικής στο Βέλγιο.

Η πολύτιμη μοναξιά της διπλωματίας της Άγκυρας δεν είναι πλέον πολύτιμη”, καταλήγει.