Καθαρογράφτηκε, ύστερα από τρία χρόνια, η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ που είχε συνεδριάσει τον Οκτώβριο του 2007 κρίνοντας αντισυνταγματικές διατάξεις που αφορούν τις ΠΟΤΑ. Στο μεταξύ, η πρώτη, και μοναδική ως σήμερα, ΠΟΤΑ, του ομίλου Κωνσταντακόπουλου, λειτουργεί ήδη από τα τέλη Μαΐου.

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τις υπ’ αριθμ. 3397 και 3398/2010 αποφάσεις της, έκρινε ότι οι διατάξεις του άρθρου 29 του Ν. 2545/1997 που οποίες επιτρέπουν τον καθορισμό Περιοχής Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ) σε περιοχή για την οποία δεν υφίσταται προηγουμένως χωροταξικό σχέδιο, αντίκεινται στο άρθρο 24 του Συντάγματος. Να σημειωθεί ότι ως ΠΟΤΑ μπορεί να οριστεί μια περιοχή μεγαλύτερη των 800 στρεμμάτων για ποικίλες τουριστικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των γηπέδων γκολφ.

Ο νόμος 2545 ψηφίστηκε το 1997, ύστερα από διάφορες αποσπασματικές νομοθετικές παρεμβάσεις σε μια σειρά από νομοσχέδια (1892/1990, 2234/1994), με τίτλο «Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (ΒΙΠΕ), και άλλες διατάξεις». Τότε, ο όμιλος Κωνσταντακόπουλου, του μεσσήνιου εφοπλιστή Βασίλη Κωνσταντακόπουλου που ζούσε και δρατηριοποιούνταν στην Αμερική, ενέταξε την περιοχή της Πύλου στο «όραμά του» όπως λέει ο ίδιος για τον τόπο του προκειμένου η Μεσσηνία να γίνει παγκόσμιος τουριστικός προορισμός. Να σημειωθεί ότι ο Β. Κωνσταντακόπουλος αγόραζε ήδη γη προς αξιοποίηση στην περιοχή από τα μέσα του ’80. Η εν λόγω περιοχή, που γειτνιάζει με την λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας (που είναι ρυθμιστική λεκάνη απορροής των υδάτων της περιοχής) έχει χαρακτηριστεί ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (εκεί κάνουν τον τελευταίο τους σταθμό τα αποδημητικά πουλιά της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους για την υποσαχάρια Αφρική), και φιλοξενεί τόσο το προστατευόμενο από εξαφάνιση είδος θαλάσσιας χελώνας Καρέτα-Καρέτα όσο και τον μοναδικό ευρωπαϊκό πληθυσμό αφρικανικού χαμαιλέοντα! Σε αυτή την περιοχή εγκρίθηκε, και τελικά υλοποιήθηκε, μια τουριστική επένδυση 1400 κλινών, εξοχικών κατοικιών προς πώληση/ενοικίαση, συνεδριακού κέντρου 1500 ατόμων, κέντρο σπα και θαλασσοθεραπείας, καθώς και γήπεδο γκολφ 18 οπών. Εγκρίθηκε δηλαδή μια Ολοκληρωμένη Τουριστική Ανάπτυξη σε μια περιοχή ενταγμένη από το 2000 στο δίκτυο Νatura και, ως εκ τούτου, επιτρέπει μόνο ήπια τουριστική ανάπτυξη. Να σημειωθεί ότι, όλα τα δημοσιεύματα του τύπου, σχετικά με την απόφαση του ΣτΕ αναφέρουν ότι η περιοχή προκειται να ενταχθεί στο δίκτυο Natura!

Στο ΣτΕ είχαν προσφύγει οικοπεδούχοι των περιοχών Ρωμανού και Πύλου Μεσσηνίας και ζητούσαν την ακύρωση τής από 11.10.2004 απόφασης των υφυπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης, κ.κ. Αλογοσκούφη, Δούκα και Αβραμόπουλου, με την οποία κηρύχθηκε αναγκαστική απαλλοτρίωση –λόγω «κοινής ωφελείας»- ακινήτων όσων δεν είχαν δεχτεί να πουλήσουν τη γη τους στον εφοπλιστή συνολικού εμβαδού 260 στρεμμάτων, υπέρ της ανώνυμης εταιρείας «Τουριστικές Επιχειρήσεις Μεσσηνίας Α.Ε.» του ομίλου Κωνσταντακόπουλου, στις περιοχές Ρωμανού και Πύλου του Νομού Μεσσηνίας. Η συνεδρίαση του Συμβουλίου παρέπεμψε το ζήτημα στην Ολομέλεια προτείνοντας την ακύρωση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης αλλά και θέτοντας επιπλέον το ερώτημα της συνταγματικότητας των διατάξεων που έδιναν την δυνατότητα δημιουργίας ΠΟΤΑ χωρίς να απαιτείται χωροταξικός σχεδιασμός! Ο νόμος 2545/1997 απάλλασε κατ’ εξαίρεσην τις ΠΟΤΑ από την ύπαρξη χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, και όχι για τις ΒΙΠΕ γενικά, και απαιτούσε μόνο την γνωμοδότηση του ΕΟΤ και την έγκριση των αρμοδίων υπουργών. Τέλος, να υπογραμιστεί ότι η επένδυση αυτή εγκρίθηκε πριν κατατεθεί από την εταιρεία η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), όπως και απαιτείται από τον ίδιο τον νόμο – η ΜΠΕ κατατέθηκε τον Ιούλιο του 2005.
Η εν λόγω επένδυση χτιζόταν παρόλο που εκρεμούσε η έκδοση της απόφασης του ΣτΕ, η οποία και εκδόθηκε πέντε μήνες μετά την επίσημη έναρξη λειτουργίας της ΠΟΤΑ. Πρόκειται, όμως, για την πρώτη ΠΟΤΑ, τον τμήμα Ρωμανού, καθώς έχει σχεδιαστεί άλλη μία, σε απόσταση 10 χιλιομέτρων, στην Πύλο.

Της Νέλλης Ψαρού