Νέα δεδομένα στο -ήδη ρευστό- πολιτικό σκηνικό στην πορεία προς τις κάλπες της 21ης Μαϊου φαίνεται δημιουργεί η απόφαση του Αρείου Πάγου να απαγορεύσει την εκλογική κάθοδο του κόμματος «Έλληνες» του Ηλία Κασιδιάρη.

Ήδη δημοσκόποι και πολιτικοί αναλυτές επιχειρούν μια πρώτη προσέγγιση της καινούργιας κατάστασης αναφορικά με την εκλογική συμπεριφορά των «ορφανών» ψηφοφόρων (υπολογίζονται γύρω στο 3,5%) του φυλακισμένου πρώην χρυσαυγίτη βουλευτή. Ο ίδιος πάντως ο Ηλίας Κασιδιάρης προσπάθησε να «θολώσει τα νερά» αναφορικά με την πολιτική του στόχευση στις επικείμενες εκλογές, διαψεύδοντας τις φήμες για παροχή στήριξης στο ΕΑΝ του Αναστάσιου Κανελλόπουλου και προαναγγέλλοντας πως θα είναι «παρών» στις δεύτερες κάλπες.

Οι πρώτες προσεγγίσεις

Σε κάθε περίπτωση, οι πρώτες εκτιμήσεις δημοσκόπων αναφέρουν ότι πολλοί από τους ψηφοφόρους του κόμματος Κασιδιάρη θα επιλέξουν τον δρόμο της αποχής μετα τις πρόσφατες εξελίξεις. Οι ίδιες εκτιμήσεις λνε ότι ένα άλλο ποσοστό των εν λόγω ψηφοφόρων θα κατευθυνθεί προς μικρά αντισυστημικά κόμματα, στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας, όπως για παράδειγμα στην Ελληνική Λύση, με κοντινές ιδέες στα εθνικά, είτε σε άκρα αριστερά κόμματα, με τη μορφή διαμαρτυρίας.

Ο διευθύνων σύμβουλος της MRB και αντιπρόεδρος του ΣΕΔΕΑ, Δημήτρης Μαύρος, επεσήμανε μιλώντας στην ΕΡΤ προ ολίγων ημερών ότι είχε γίνει μία προσπάθεια μέτρησης, στην περίπτωση που το κόμμα δεν θα ήταν διαθέσιμο.

«Εκεί φαινόταν λοιπόν» επεσήμανε ο κ. Μαύρος, οτι «οι περισσότεροι εξ’αυτών δεν είχαν πού να πάνε, ένα ποσοστό 60%. Το 20% μας δήλωνε ότι θα πήγαινε σε άλλα πολύ μικρά κόμματα και υπήρχε και μία διασπορά ποσοστών σε μεγαλύτερα κόμματα”. Η κατεύθυνση προς τη ΝΔ πάντως ήταν πολύ αδύναμη, αφού ήταν η κυβέρνηση που πρωτοστάτησε για να κοπούν οι “Ελληνες” από τις εκλογες. Το μεγαλύτερο ποσοστό πήγαινε στον Κυριάκο Βελόπουλο, και ένα άλλο μέρος στον ΣΥΡΙΖΑ, το πιθανότερο γιατί δεν ψήφισε την τροπολογία της ΝΔ».

Την ίδια στιγμή, σε πρόσφατη έρευνα της Prorata, για το Attica tv, στο ειδικό ερώτημα για το πού θα κατευθυνθούν οι ψηφοφόροι του κόμματος «Έλληνες» του Ηλία Κασιδιάρη (σ.σ. η δημοσκόπηση διενεργήθηκε πριν το «μπλόκο» του Άρειου Πάγου στο κόμμα Έλληνες) το 24% δήλωσε ότι θα πάει στο ΕΑΝ του Αν. Κανελλόπουλου, το 11% Ελληνική Λύση, το 10% Πλεύση Ελευθερίας, άλλο 10% Εθνική Δημιουργία. Αντιθετα, μόλις 4% ήταν το ποσοστό των ψηφοφόρων που δήλωσαν ότι θα ψήφιζαν ΝΔ, ενώ ακριβώς το ίδιο είναι το ποσοστό των ψηφοφόρων που δήλωσαν ότι θα ψήφιζαν ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.

Παρακινδυνευμένες οι εκτιμήσεις πριν την έκδοση της απόφασης

Από την πλευρά του οδιευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Pulse RC, Γιώργος Αράπογλου, σημειώνει μιλώντας στο tvxs ότι «η προσπάθεια να μετρήσουμε το τι θα κάνουν οι ψηφοφόροι ενός κόμματος πριν αυτό το κόμμα απαγορευθεί -όπως επεχείρησαν όλες σχεδόν οι δημοσκοπήσεις μέχρι τώρα- θεωρώ πως έχει ένα βασικό πρόβλημα. Ειδικότερα, εν προκειμένω για την περίπτωση του κόμματος “Έλληνες” του Ηλία Κασιδιάρη, οφείλουμε να επισημάνουμε πως στις έρευνες μέχρι σήμερα το βρίσκαμε γύρω στο 4%, κάτι που μεταφράζεται σε περίπου 40 στα 1000 άτομα, τα οποία ρωτούσαμε για τις προτιμήσεις τους».

Ο ίδιος μάλιστα υπενθυμίζει πως «ο νόμος για τις δημοσκοπήσεις αναφέρει πως δεν δημοσιοποιούμε υποαναλύσεις που στηρίζονται σε κάτω από 60 συνεντεύξεις. Υπό κανονικές συνθήκες, εμείς θέλουμε πάνω από 100 συνεντεύξεις για να είναι αξιόπιστο το αποτέλεσμα. Εν πάση περιπτώσει, μπορούμε να δημοσιοποιήσουμε αναλύσεις που στηρίζονται σε 60-100 συνεντεύξεις, με αστερίσκο και την επισήμανση πως το αποτέλεσμα είναι ενδεικτικό».

«Σε περιπτώσεις όμως που το δείγμα στηρίζεται σε κάτω από 60 συνεντεύξεις κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί, κι ο λόγος είναι απλός: το στατιστικό-δειγματοληπτικό σφάλμα όταν παρουσιάζεις μια ανάλυση που στηρίζεται πχ σε 40 συνεντεύξεις -όπως στην περίπτωση του κόμματος Κασιδιάρης- είναι  +/-15%. Άρα αντιλαμβάνεστε πως το να λες πως από αυτούς τους ψηφοφόρους θα πάρει 10% ο ένας και 5% ο άλλος όταν το στατιστικό σφάλμα  +/-15% σημαίνει πως το 10% μπορεί να είναι 25% ή ακόμη και 0%, ενώ αντιστοίχως το 5% μπορεί να είναι 20% ή και 0%. Έχει λοιπόν πολύ μεγάλο περιθώριο σφάλματος» προσθέτει ο κ. Αράπογλου.

Πάνω από 5% του εκλογικού σώματος «στον αέρα»

Συνεχίζοντας ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Pulse RC υπογραμμίζει: «Επιπλέον, πρέπει να λάβετε υπόψη πως όταν ρωτάμε για ένα υποθετικό γεγονός πριν αυτό συμβεί -πχ τι θα ψηφίσετε στις δεύτερες εκλογές αν δεν βγει κυβέρνηση από τις πρώτες ή τι θα κάνετε αν απαγορευτεί το τάδε κόμμα- δεν είναι σίγουρο πως λαμβάνουμε την σωστή αντίδραση, γιατί πιθανώς να υπάρχουν σκοπιμότητες, αμφιβολίες, δεύτερες σκέψεις κλπ. Δεν έχει συμβεί δηλαδή το γεγονός για να διαμορφώσει ο ψηφοφόρος σίγουρη άποψη για το τι θα κάνει. Για όλους αυτούς τους λόγους, εκτιμώ πως να μετρήσουμε εκ των προτέρων την επίδραση της απαγόρευσης του κόμματος Κασιδιάρη στο εκλογικό σώμα δεν θα μας έδινε την εικόνα που θα αντικρύσουμε τώρα. Θεωρώ λοιπόν πως πρέπει να περιμένουμε τις έρευνες που θα ξεκίνησαν να μετράνε αυτές τις μέρες -από τη στιγμή δηλαδή που το γεγονός έχει τελεστεί- για να δούμε τι πραγματικά συμβαίνει μετά την απαγόρευση του κόμματος Κασιδιάρη, αλλά και των υπολοίπων -όπως αυτό των Εμφιετζόγλου-Μπογδάνου- που “κόπηκαν” από τον Άρειο Πάγο». 

Εκφράζει την εκτίμηση πως «θα δούμε κάποιες αλλαγές» προσθέτοντας όμως ότι «δεν μπορώ όμως ακόμη να ξέρω αν θα δούμε εκπλήξεις -μικρότερου ή μεγαλύτερου μεγέθους».

«Αλλαγές πάντως σίγουρα θα δούμε, γιατί το σύνολο των κομμάτων που απαγορεύτηκαν αθροίζεται σε ένα ποσοστό γύρω στο 5%. Επιπλέον, είχαμε διαπιστώσει σε μια έρευνα για τις τάσεις των αναποφάσιστων ότι ένα αξιόλογο ποσοστό μέσα στην “γκρίζα ζώνη” που δήλωνε κοντά στο κόμμα “Έλληνες”. Επομένως, έχουμε κι εκεί μια δεξαμενή. Ακόμη δε κι η στάση που κράτησαν τα μεγάλα κόμματα -όπως η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ ή το ΠΑΣΟΚ- ενδεχομένως να παίξει επίσης ρόλο στις εκλογικές προτιμήσεις αυτών των ψηφοφόρων» επισημαίνει ο κ. Αράπογλου και προσθέτει:

«Προσωπικά, θα έλεγα πως μπορούμε να συζητήσουμε να πάντα ως εκδοχές, αλλά την πραγματική εικόνα εκτιμώ πως θα την δούμε στα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων που θα ξεκινήσουν να μετράνε -στο σύνολό τους- από την επομένη της απόφασης και μετά».

Η πρώτη ασφαλής εικόνα και ο ρόλος του κοντινού ορίζοντα των εκλογών

Σε ερώτηση εάν ακόμη κι αυτές οι έρευνες θα δίνουν την σωστή εικόνα για τις τάσεις στο εσωτερικό των ψηφοφόρων του κόμματος Κασιδιάρη, με δεδομένο πως είναι πολύ νωπή ακόμη η απόφαση του Αρείου Πάγου ο ίδιος απαντά:

«Έχει βάση και αυτή η παράμετρος. Όπως είχαμε δε και με τα Τέμπη, με το να μετράς εν θερμώ δεν είναι σίγουρο πως αποτυπώνεις τις πραγματικές διαθέσεις. Κάποιοι λοιπόν από τους ψηφοφόρους των κομμάτων που κόπηκαν μπορεί σήμερα να σου απαντήσουν εν θερμώ, ίσως και με κάποιο θυμό. Αν τους ρωτήσεις μετά από κάποιες μέρες, τότε είναι πιθανό να αποτυπώσεις καλύτερα τις προθέσεις τους. Κατά συνέπεια, ίσως να είναι καλύτερο να δούμε τις δημοσκοπήσεις της επόμενης εβδομάδας για να έχουμε ασφαλέστερη εικόνα όχι μόνο για την επίδραση της απόφασης του Αρείου Πάγου αλλά και αναφορικά με την αποτύπωση της κάλπης».

«Μια λογική εκτίμηση θα έλεγε πως μια πρώτη αντίδραση κάποιων ψηφοφόρων που διαπιστώνουν πως το κόμμα που θα ψήφιζαν δεν θα κατέβει τελικά στις εκλογές, θα ήταν να αντιδράσουν με συναίσθημα -πιθανότατα με θυμό- και να κάνουν μια επιλογή που θα μεταφράζεται ως αντίδραση σε όσους συνηγόρησαν κατά κάποιο τρόπο σε αυτό. Όσο πλησιάζουμε όμως στην κάλπη, μια επίσης λογική εκτίμηση αναφέρει πως θα τους δούμε πιθανότατα να επιλέγουν κάτι που θα είναι πιο κοντά στις απόψεις και τις θέσεις τους» υπογραμμίζει ο κ. Αράπογλου και καταλήγει:

«Όλα τα παραπάνω βέβαια αποτελούν εκτιμήσεις, οι οποίες δεν είναι βέβαια πως αποτυπωθούν στην κάλπη, με δεδομένο πως και ο χρόνος που απομένει είναι αρκετά περιορισμένος. Με άλλα λόγια, δεν ξέρουμε κατά πόσο στις επόμενες δυομιση περίπου εβδομάδες που με θα προλάβουμε να περάσουμε στο δεύτερο στάδιο ή θα μείνουμε στο πρώτο».