Σχεδόν τέσσερις εβδομάδες απεργιακών κινητοποιήσεων συμπληρώθηκαν στη Γαλλία, απεργίες που ξεκίνησαν από τα διυλιστήρια της χώρας αλλά εξαπλώθηκαν σε σχολεία, νοσοκομεία, εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας και φυσικά στις συγκοινωνίες, όπου ακόμα βρίσκονται σε εξέλιξη. Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση του Εμμανουέλ Μακρόν, δαπανώντας πολύ μεγάλα ποσά, έχει κρατήσει τον πληθωρισμό στο επίπεδο περίπου του 6% – έναντι 10% του ευρωπαϊκού μέσου όρου και 12% στην Ελλάδα – τα γαλλικά συνδικάτα κατέβηκαν μαζικά στους δρόμους για να δηλώσουν ότι δεν σκοπεύουν να ζήσουν με ακόμη λιγότερα.

Η ελληνική Αριστερά έχει ανέκαθεν το βλέμμα της στα γαλλικά κινήματα αλλά στη σημερινή συγκυρία έχει έναν ακόμη λόγο, το γεγονός πως σε πολλά σημεία ο Κυριάκος Μητσοτάκης ακολουθεί το στίγμα του Εμμανουέλ Μακρόν. Μιλώντας στο tvxs.gr ο πρώην καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο King’s College του Λονδίνου Στάθης Κουβελάκης αποκωδικοποιεί τις εξελίξεις στη Γαλλία όπου και μένει από τη δεκαετία του 80 και εξηγεί, μεταξύ άλλων, γιατί δεν έχουν κάνει εκ νέου την εμφάνισή τους τα «κίτρινα γιλέκα». Το στίγμα της καθημερινότητας και των κινητοποιήσεων στη γαλλική πρωτεύουσα δίνει ο εργαζόμενος εκεί, Αντώνης Νάσης.

Κλαδικές συμβάσεις κάτω από τον βασικό μισθό

«Θα έλεγα ότι το απεργιακό κύμα και ο γενικότερος αναβρασμός που βλέπουμε στη γαλλική κοινωνία οφείλεται σε δύο παράγοντες: Αφενός τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των μισθών λόγω του πληθωρισμού, αφετέρου την κατάσταση διάλυσης στην οποία έχουν φέρει το δημόσιο τομέα οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εφαρμόζονται όλες τις τελευταίες δεκαετίες αλλά εντάθηκαν περαιτέρω στα χρόνια της προεδρίας του Εμμανουέλ Μακρόν», λέει εισαγωγικά ο καθηγητής.

«Όσον αφορά στο πρώτο, αξίζει να σημειώσουμε ότι περίπου τα 2/3 των κλαδικών συμβάσεων προβλέπουν αποδοχές χαμηλότερες από το βασικό μισθό. Καθώς στη Γαλλία το συνδικαλιστικό κίνημα είναι διασπασμένο – υπάρχουν πέντε διαφορετικές συνομοσπονδίες αντίστοιχες της ΓΣΕΕ που συνάπτουν έγκυρες για το κράτος συλλογικές συμβάσεις – τα λιγότερο μαχητικά συνδικάτα έχουν συμβιβαστεί με αυξήσεις χαμηλότερες από τον πληθωρισμό», επισημαίνει ο κ. Κουβελάκης.

«Επιπλέον, με τις αλλαγές στην εργατική νομοθεσία των τελευταίων ετών, επί προεδρίας Ολάντ και κατόπιν Μακρόν, οι συμβάσεις συνάπτονται στο επίπεδο της κάθε επιχείρησης όπου ο συσχετισμός είναι ακόμη δυσμενέστερος για τα συνδικάτα. Τέτοιες συμβάσεις επικαλείται η κυβέρνηση όταν κατηγορεί τη CGT ότι συνεχίζει τις κινητοποιήσεις ενώ υπάρχει ήδη συμφωνία», προσθέτει.

Η διάλυση στις συγκοινωνίες είναι το παράδειγμα

«Σχετικά με τον Δημόσιο τομέα», συνεχίζει ο καθηγητής, «χαρακτηριστικό παράδειγμα του τί συμβαίνει είναι οι εξελίξεις στο δημόσιο οργανισμό σιδηροδρόμων SNCF, ένα από τα μεγαλύτερα σιδηροδρομικά δίκτυα στην Ευρώπη. Η SNCF λοιπόν ‘σαλαμοποιείται’, κατακερματίζεται δηλαδή σε μικρότερες επιχειρήσεις στις οποίες δρομολογείται η είσοδος ιδιωτών, προκειμένου να δημιουργηθεί με τεχνητό τρόπο ανταγωνισμός».

«Οι εργαζόμενοι εκεί», συνεχίζει ο καθηγητής, «αν και διαχρονικά με σχετικά χαμηλές αμοιβές, απολάμβαναν ένα καθεστώς εργασιακής ασφάλειας και εξαιτίας των δύσκολων συνθηκών-ωραρίων είχαν δικαίωμα συνταξιοδότησης στα 55 έτη. Αυτό το εργασιακό καθεστώς καταργήθηκε στην πρώτη θητεία του Μακρόν, με αποτέλεσμα να μειωθεί δραστικά το ενδιαφέρον για εργασία στην SNCF και τις αστικές συγκοινωνίες και τελικά να καταργούνται ή να αραιώνουν πολλά δρομολόγια».

Σχετικά με τους υπόλοιπους τομείς που παραδοσιακά, σε Ελλάδα και Γαλλία, διαχειρίζεται το Δημόσιο, ο κ. Κουβελάκης σημειώνει: «Η δημόσια υγεία βρίσκεται εδώ και χρόνια σε κατάρρευση, ακόμα και πριν την πανδημία. Το 1/3 των νοσηλευτών έχει φύγει από το δημόσιο σύστημα, οι ελλείψεις σε γιατρούς είναι επίσης μεγάλες και γίνονται πολλές συγχωνεύσεις νοσοκομείων. Ογδόντα χιλιάδες νοσοκομειακές κλίνες καταργήθηκαν τις δύο τελευταίες δεκαετίες, με την πολιτική αυτή να συνεχίζεται και τα δύο τελευταία χρόνια της πανδημίας, με την κατάργηση επιπλέον έξι χιλιάδων κλινών. Στη δημόσια εκπαίδευση πολλαπλασιάζονται τα κενά σε διδακτικό προσωπικό που καλύπτονται όπως-όπως από συμβασιούχους».

Η «νίκη» της Αριστεράς έχει αλλάξει τις κινητοποιήσεις

Στο πλαίσιο που ανέλυσε ο καθηγητής, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι βγήκαν στους δρόμους των γαλλικών πόλεων αυτές τις εβδομάδες. Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της Νέας Λαϊκής Ενότητας» στις βουλευτικές εκλογές φαίνεται πως έχουν αλλάξει το κλίμα. «Κατέβηκα στη διαδήλωση της απεργίας την περασμένη Τρίτη. Η διαφορά σε σχέση με κινητοποιήσεις άλλων ετών είναι η μεγάλη δύναμη της Αριστεράς στην Εθνοσυνέλευση που συνοδεύεται παράλληλα με παρουσία στον δρόμο. Θα είδατε φαντάζομαι ότι στην πορεία βρισκόταν ο Μελανσόν μαζί με την πρόσφατα βραβευμένη με βραβείο Νόμπελ, Ανί Ερνό», λέει στο tvxs.gr ο Αντώνης Νάσης που εργάζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη ενώ προετοιμάζει το διδακτορικό του.

«Υπάρχει η αίσθηση μιας πιο ισχυρής σύνδεσης του δρόμου με την πολιτική εκπροσώπηση. Μένει να φανεί, και είναι σε ένα βαθμό στο χέρι μας, αν αυτή η συνθήκη μπορεί να φέρει νίκες, βελτίωση της ζωής των εργαζομένων, ειδικά σε συνθήκες ενεργειακής κρίσης και αυξημένου πληθωρισμού», συμπληρώνει ο ίδιος.

Και στη Γαλλία κλίμα τρομοκρατίας με τις τιμές της ενέργειας

Μπορεί ο Μακρόν να έχει κρατήσει τον πληθωρισμό χαμηλότερα από την υπόλοιπη Ευρώπη, και σίγουρα από την Ελλάδα, ωστόσο και εκεί το κόστος ζωής έχει ανέβει σημαντικά. «Σκεφτείτε ότι τα ζυμαρικά για παράδειγμα έχουν ανέβει περί το 30%. Έχουν γίνει κάποιες αυξήσεις μισθών, χωρίς αυτό να λύνει 100% το πρόβλημα. Σίγουρα πάντως η κατάσταση με τις τιμές δεν έχει ξεφύγει όσο στην Ελλάδα, ειδικά αν λάβουμε υπόψη την πολύ μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη των μισθών στη Γαλλία από τους αντίστοιχους ελληνικούς», μεταφέρει ο Αντώνης Νάσης.

Όσον αφορά στη θέρμανση, ειδικά με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που καταγράφονται τον χειμώνα στο Παρίσι και τον υπόλοιπο γαλλικό βορρά, ο Έλληνας υποψήφιος διδάκτορας σημειώνει: «Για το ζήτημα της θέρμανσης υπάρχει μια τρομοκρατία, στη δουλειά ακούγεται ότι θα επανέλθουν κάποιες μέρες τηλεργασίας με πρόφαση την ενεργειακή εξοικονόμηση.
Επίσης, στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, όπου απο τις αρχές Μαΐου γίνονται απεργίες και κινητοποιήσεις, έχουν ήδη κατεβάσει τη θερμοκρασία στους κοινούς χώρους δύο βαθμούς».

Υπό τον φόβο των «κίτρινων γιλέκων»

Ο καθηγητής Στάθης Κουβελάκης ερμηνεύει την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης από την κυβέρνηση Μακρόν. «Η κυβέρνηση έχει δαπανήσει τεράστια ποσά προκειμένου να συγκρατήσει τις τιμές των καυσίμων και του ρεύματος. Το κόστος αυτών των μέτρων ανέρχεται σε 24 δις για τους 12 τελευταίους μήνες και αναμένεται να φθάσει τα 45 δις την επόμενη χρονιά. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο σύνολο του αμυντικού προϋπολογισμού και στο 60% των δαπανών για την παιδεία».

Ο πρώην καθηγητής του King’s College υπογραμμίζει ότι «εάν οι τιμές των καυσίμων είχαν εκτοξευθεί, η αντίδραση από τους κατοίκους της λεγόμενης ‘περιφερειακής Γαλλίας’ – δηλαδή όσων κατοικούν στις περιφέρειες, τις ημι-αστικές περιοχές και την ύπαιθρο, των οποίων η καθημερινότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την χρήση αυτοκινήτου – θα ήταν σίγουρα μεγάλη». «Θυμίζω ότι από περιοχές με τέτοια χαρακτηριστικά ξεκίνησαν οι κινητοποιήσεις των ‘Κίτρινων Γιλέκων’ το 2019», παρατηρεί ο ίδιος.

«Ο Εμμανουέλ Μακρόν πιστεύει ότι μπορεί να χειριστεί τις απεργίες στα διυλιστήρια και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, χωρίς μεγάλο πολιτικό κόστος και με ιδιαίτερα αυταρχικές μεθόδους. Γι αυτό και κατέφυγε και στην πολιτική επιστράτευση των απεργών στα διυλιστήρια. Κινήματα απρόβλεπτα και μη ελέγξιμα όπως τα ‘Κίτρινα Γιλέκα’ θέλει πάση θυσία να αποφύγει και μέχρι στιγμής το έχει καταφέρει, αν και με υψηλό αντίτιμο αν κρίνουμε από το κόστος της αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης για το δημόσιο προϋπολογισμό», καταλήγει ο κ. Κουβελάκης.