Η Λιάνα Κανέλλη δέχτηκε κριτική, για δήλωσή της σε τηλεοπτική εκπομπή, κατά την οποία χαρακτήρισε ως ερωτική συνεύρεση τον βιασμό της 19χρονης στο αστυνομικό τμήμα, κάνοντας πολλούς να μιλούν για υιοθέτηση της υπερασπιστικής γραμμής Κούγια εκ μέρους της. Άκουσα ολόκληρο το βίντεο της εκπομπής και για να είμαι δίκαιη καταγράφω, όσα εύστοχα είπε και αγνοήθηκαν.

Μίλησε για τα στατιστικά στοιχεία που δείχνουν ότι έχουμε ένα ή δυο φανερά περιστατικά παιδοβιασμών και βιασμών την ημέρα λέγοντας:

«… Δεν μπορώ να κοιμηθώ. Βλέπω και τον απίστευτο τζίρο στο διαδίκτυο γύρω από την παιδική πορνογραφία. Κοντεύει το ένα τρις. Η καταγγελία για γυμνούς μετανάστες θεωρήθηκε πορνό και κατέβηκε από το διαδίκτυο. Οι ίδιες πλατφόρμες διανοήθηκαν να κατεβάσουν τις πλατφόρμες της παιδικής πορνογραφίας; Δεν είναι τωρινό το φαινόμενο είναι πολλαπλασιαστικό λόγω καραντίνας».

Σε άλλο σημείο μιλάει για την έλλειψη ψυχολόγων στα σχολεία και σημειώνει «…Ο βιασμός και ο παιδοβιασμός είναι άσκηση εξουσίας ισχυρού προς αδύναμο. ….Δεν ενδιαφέρθηκε κάποιος για το παιδί που κάνει την καθαρίστρια στις 11 η ώρα. Μπορεί και να είχε αποφευχθεί. Δεν υπήρξε κοινωνικό ενδιαφέρον». 

Μίλησε για τη διάκριση ανάμεσα στα ασυνόδευτα της Ουκρανίας και τα ασυνόδευτα της Συρίας, αλλά και για την ταξική διάσταση του θέματος (οι πλούσιοι θα πληρώσουν παιδοψυχολόγους).

Σε καμία περίπτωση λοιπόν, δεν θα μπορούσε κανείς να πει ότι η Κανέλλη ξεπλένει γενικά και αόριστα βιαστές.

Φαίνεται όμως να σχολιάζει κυρίως την υπόθεση του παιδοβιασμού της 12χρονης, αναλύοντας τις κοινωνικές συνθήκες που διαμορφώνουν ένα νοσηρό κλίμα, όπως τη δημοσιοποίηση των καταθέσεων για παράδειγμα, ενώ για την περίπτωση της 19χρονης, η μόνη της δήλωση είναι αυτή για την οποία δέχτηκε κριτική. Δεν θα συνέβαινε αυτό, αν στη δήλωση «Το γεγονός ότι χρησιμοποιείτε -σ.σ το κτίριο που στεγάζει το Α.Τ. Ομονοίας- ως ξενοδοχείο για μιας νύχτας ερωτικής συνεύρεσης, one stand το λέει η νεολαία, θα έπρεπε να απασχολεί την αστυνομία και το τμήμα, δεν είναι δουλειά δικιά μας. Τα υπόλοιπα είναι εκ του περισσού» είχε προηγηθεί μία μικρή φρασούλα που θα έλεγε, «ακόμα κι αν μείνουμε μόνο στα επιχειρήματα των αστυνομικών…».

Δεν θα συνέβαινε αυτό, αν είχε πει δυο λόγια παραπάνω για την καταγγελία της 19χρονης και τα ίχνη βιασμού στο σώμα της.

Σε κάθε περίπτωση, με αφορμή τη συζήτηση γύρω από τις δηλώσεις Κανέλλη είναι καλό να θυμηθούμε με στοιχεία, τι σημαίνει ενσωματωμένη πατριαρχία.

Πριν τρία χρόνια, πριν εμφανιστεί η πανδημία και ο εγκλεισμός που επιδείνωσαν την κατάσταση, δημοσιεύτηκε ο Δείκτης Κοινωνικών Προτύπων για τα Φύλα (Gender Social Norms Index – GSNI), στα πλαίσια του United Nations Human Development Program. Σκοπός είναι να μετράται ο τρόπος με τον οποίο οι κοινωνικές πεποιθήσεις εμποδίζουν την ισότητα των φύλων σε τομείς όπως πολιτική, εργασία και εκπαίδευση.

Ο δείκτης διαμορφώθηκε με δεδομένα από 75 χώρες, που καλύπτουν πάνω από 80% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Αντιγράφουμε ενδεικτικά μερικά από τα αποτελέσματα:

• 91% των ανδρών και 86% των γυναικών έχουν τουλάχιστον μία προκατάληψη σχετικά με την ισότητα των φύλων, σε θέματα όπως πολιτική, οικονομικά, εκπαίδευση, διαπροσωπικές σχέσεις και αναπαραγωγικά δικαιώματα της γυναίκας.
• Περίπου 50% των ερωτηθέντων (άντρες και γυναίκες) πιστεύουν πως οι άντρες παίρνουν καλύτερες πολιτικές αποφάσεις.
• Σχεδόν 50% των ανδρών θεωρούν πως οι άντρες θα πρέπει να έχουν περισσότερα δικαιώματα στην εργασία από όσα οι γυναίκες.
• Περίπου 30% των ερωτηθέντων (άντρες και γυναίκες) θεωρούν πως δικαιολογείται ένας άντρας να χτυπάει τη σύντροφό του.

Σε γενικές γραμμές, το ποσοστό ανδρών και γυναικών με σεξιστικές αντιλήψεις αυξάνεται σε σχέση με την τελευταία δεκαετία, παρότι σε μερικές χώρες (πχ. Χιλή, Αυστραλία, ΗΠΑ, Ολλανδία) μειώνεται αισθητά.

Είτε αντιλαμβάνεται λοιπόν η κ. Κανέλλη την καταγγελία για βιασμό ως μια ερωτική συνεύρεση, είτε όχι, αυτό που πρέπει να μας απασχολήσει είναι πως υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ανδρών και γυναικών εκεί έξω, που υιοθετούν με ευκολία τα επιχειρήματα των αστυνομικών και των βιαστών γενικότερα, αφού άνδρες και γυναίκες δικαιολογούν τη βία που προέρχεται από τον άντρα σύντροφο και το ποσοστό ανδρών και γυναικών με σεξιστικές αντιλήψεις αυξάνεται, όχι τυχαία.

Η άνοδος της ακροδεξιάς και η επικράτηση σκοταδιστικών απόψεων σε σχέση με την αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος όπως το θέμα της απαγόρευσης των αμβλώσεων, συμβάλλουν τα μάλα στην επιστροφή σε σκοτεινές εποχές.

Όσον αφορά δε την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της χώρας μας, η κυβέρνηση Μητσοτάκη και η πλειοψηφία των ΜΜΕ έχουν τεράστια ευθύνη για την κανονικοποίηση του σεξιστικού και άκρως μισογυνίστικου λόγου. Αν προσθέσει κανείς και την απόπειρα συγκάλυψης σεξουαλικών εγκλημάτων και το ξέπλυμα βιαστών και κακοποιητών, το έγκλημα είναι τέλειο και δεν προμηνύει τίποτα θετικό.

Η πατριαρχία είναι ενσωματωμένη αιώνες στο κοινωνικό σώμα. Κανείς και καμία δεν λέει πως είναι εύκολο να την αποτινάξουμε σε χρόνο dt. Και γίνεται ακόμα πιο δύσκολο, όταν η εποχή ταυτίζεται με έναν νέο εναγκαλισμό με την ακροδεξιά, της οποίας η πατριαρχία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο. Έχουμε δουλειά μπροστά μας και όταν το θηρία βρυχάται και η οργή ξεχειλίζει, οι ρήξεις είναι αναπόφευκτες.