ΑΡΧΗ

Αθήνα, 20/12/2008

Πώς βρίσκεσαι ξαφνικά με χειροπέδες και δεν χάνεις τα λογικά σου

Κρατητήρια Ασφάλειας, παραμονές Χριστουγέννων. Φυλακές Κορυδαλλού, παραμονές Πρωτοχρονιάς. Παρέα με την τρομοκρατία του φακού και της κάμερας. Πόσες δοκιμασίες είναι πιο δυσάρεστες ή περισσότερο ακραίες;

Δεν μπορώ να απαντήσω με σιγουριά.

Ένας χρόνος μετά τη δημοσιοποίηση. Το ψυχικό μου φορτίο όμως υπήρχε καιρό πριν και προσπαθούσα να απελευθερωθώ. Αισιοδοξούσα ότι θα προλάβαινα να φύγω, προτού χάσω οριστικά σημαντικό μέρος του εαυτού μου. Η προσωπική εμπλοκή ήταν το μεγαλύτερο λάθος, εξαρχής. Και ακόμη πιο ανάρμοστη η ανοχή μου, που κράτησε εγκληματικά πολύ. Όμως η αρπακτικότητα της εξουσίας ήταν ο καταλύτης για την αγανάκτηση και την απερισκεψία μου. Κι έτσι εμπιστεύτηκα λάθος πρόσωπα, εξομολογήθηκα την απόγνωσή μου σε ανθρώπους αδίστακτους. Δεν μπόρεσα καν να διανοηθώ ότι οι άλλοι θα με έβλαπταν με τρόπο που δεν θα το έκανα ποτέ εγώ σε εκείνους. Κι αυτό δεν έχει να κάνει απλώς με άγνοια ή αφέλεια, ή έστω με αδυναμία, αλλά με στάση ζωής. Σταμάτησα εγκαίρως, για να μη συμβούν τα χειρότερα. Για όσα έγιναν ερήμην μου, έχω μιλήσει ξανά και ξανά. Φώναζα τότε για την αδικία και για όσα ποτέ δεν προκάλεσα, αλλά αυτοί που έπρεπε να με ακούσουν προσεκτικά έκλειναν προκλητικά τα αυτιά τους.

Υπόθεση σκανδαλώδης, παγιδευμένη στα κάθε λογής μηδενικά της. Προβλήθηκε σε ροζ φόντο, κακότεχνο, και πώς να διαλευκανθεί; Γι΄ αυτό και μαύριζε ολοένα και περισσότερο, αντί να ξεθωριάζει. Μια ιστορία που έγινε τρομακτική και μια καθημερινότητα που κατέληξε να μην μοιάζει σε τίποτε με την προηγούμενη. «Πολιτικο-δημοσιογραφικό σκάνδαλο» ονομάστηκε, μεταξύ άλλων, με οικονομικές και άλλες προεκτάσεις. Τελικά είχε όλα τα απαραίτητα συστατικά για να γίνει ένα αποτυχημένο θρίλερ.

Μια αιφνιδιαστική πτώση, πρώτα μεταφορική κι έπειτα κυριολεκτική. Παγωμάρα. Και αμέσως μετά οι απονενοημένες αντιδράσεις ξέσπασαν αλυσιδωτά. Λες και σείστηκε ένα ντόμινο φτιαγμένο από κομμάτια νοσηρότητας. Αναπάντεχο ταρακούνημα για τη ρουτίνα των φιλήσυχων και ανυποψίαστων πολιτών. Βλέπετε, δεν έτυχε ποτέ να ακούσουν για τη φοβερή δυσχέρεια στην αγορά εργασίας ή για την άγρια εκμετάλλευση σε χώρους εξουσίας. Ούτε για τη θλιβερή αναξιοκρατία είχαν ιδέα, ούτε για τους στημένους διαγωνισμούς. Ούτε για την ανεργία ήξεραν, ούτε για τα ρουσφέτια. Και φυσικά ελάχιστοι παραδέχονταν ότι και οι ίδιοι έχουν βιώσει τον εξαναγκασμό των παραχωρήσεων και των συμβιβασμών. Είναι απλώς ένα κοινό μυστικό, περίτεχνα κρυμμένο στο εδραιωμένο σύστημα των συναλλαγών και των ανταλλαγών.

Η απρόβλεπτη πράξη προκάλεσε σύγχυση και αποστροφή. Ανελέητος ο κλεφτοπόλεμος ερωτηματικών και πιθανοτήτων. «Πώς και γιατί συνέβη». Με πολλά θαυμαστικά, υστερίες και αυθαιρεσίες. Τόσες, όσες και οι σκοπιμότητες συσκότισης. Πόσοι αναζήτησαν τα υπαρξιακά αδιέξοδα του παρ’ ολίγον αυτόχειρα και πόσοι είχαν διάθεση να ψάξουν να βρουν την πραγματική ρίζα του κακού; Ποιο δαιμόνιο σκεπτικό υπαγόρευσε άραγε τη σύλληψή μου ως την προσφορότερη «λύση»; Διέξοδος βεβιασμένη και αστήρικτη. Ίσως επειδή έπρεπε οπωσδήποτε να υπάρξει ένας ένοχος, να συρθεί σιδηροδέσμιος και βέβαια να κατακρεουργηθεί επικοινωνιακά (για λόγους εντυπωσιασμού της κοινής γνώμης).

Οι μηχανισμοί στρέβλωσης άρχισαν να λειτουργούν πυρετωδώς και ο διασυρμός έκανε γιορτή. Έγκριτοι και επικριτικοί σχολιαστές ασκούσαν κοινωνική κριτική, προβάλλοντας τη δική τους ηθική ανωτερότητα (…). Ατέλειωτες τηλεδίκες και λαϊκά δικαστήρια. Η εκρηκτική δημοσιότητα ήταν ένας ακόμη εφιάλτης μέσα στον εφιάλτη του εγκλεισμού. Αν με ρωτήσετε ποιες ήταν οι «καλύτερες» μέρες μέσα στη φυλακή, θα απαντήσω χωρίς δισταγμό: «Αυτές οι δυο τρεις, τότε που κήρυξε 24ωρη απεργία η ΕΣΗΕΑ και δεν μεταδίδονταν ειδήσεις».

Ανακρίσεις, άρση απορρήτων και μαραθώνιες απολογίες. Ανταποκρίθηκα στα προστάγματα των δικαστικών αρχών με συνέπεια, από την πρώτη στιγμή κι ενώ δεν είχα ξαναδώσει ποτέ τόσο σκληρές εξετάσεις, με τέτοια κρισιμότητα για τη ζωή μου. Στο μεταξύ όμως είχαν μεσολαβήσει μαρτυρίες εκδικητικές που δεν αμφισβητήθηκαν. Ακολούθησαν και καταθέσεις απάνθρωπες που επίσης αντιμετωπίστηκαν σαν θέσφατα. Με αποτέλειωσε μια απίστευτη διάταξη, όταν συμπληρώθηκαν πέντε μήνες αιχμαλωσίας, που αποφαινόταν ότι ήμουν «επικίνδυνη για την τέλεση καινούργιων αδικημάτων». Χρειάστηκαν 7 ολόκληροι μήνες για να διαπιστωθεί ότι η παρατεινόμενη κράτησή μου ήταν κραυγαλέα αδικαιολόγητη. Έτσι ήρθε η πολυπόθητη απόφαση: αφού μου είχαν αποστερήσει την ελευθερία, με κατηγορίες ακόμη και ανύπαρκτες στον Ποινικό Κώδικα, τότε μου επέστρεψαν το αυτονόητο. Και η χαρά ξεχείλισε, περίσσεψαν τα χαμόγελα.

Πέρασε το υπόλοιπο του καλοκαιριού και ήρθε ένα δημιουργικό φθινόπωρο, που έφερε το «202», βιβλίο-γέννημα των ακροτήτων. «Η ματαίωση μιας εργασιακής προσδοκίας» ή αλλιώς: οι νόμιμες προδιαγραφές είναι εντελώς άχρηστες. Ακόμη κι όταν συνδυάζονται με πολύπλευρες «προσφορές».

Η κομματική απόχρωση έχει σημασία, σε συνδυασμό με το ονοματεπώνυμο.

Ο φόβος της αβεβαιότητας και ο εγκλωβισμός της εργασιακής εξάρτησης.

Η παρενόχληση με τα πολλά πρόσωπα. Το ελληνικό σύστημα με τις πελατειακές σχέσεις, για την παραμικρή διευκόλυνση και όχι μόνο για την εξασφάλιση μόνιμης εργασίας. Όταν είσαι 35 χρονών και δουλεύεις ήδη πολλά χρόνια ακατάπαυστα, θέλεις να εξασφαλίσεις τη σταθερότητα και το επιδιώκεις πρώτα απ’ όλα μέσα από την ίδια τη δουλειά σου. Από πότε αυτή η ανάγκη, που έχει πίσω της μια σοβαρή επαγγελματική πορεία, μετονομάζεται σε «μικροαστική νοοτροπία» για την κατάκτηση αυτού που λέμε «δημοσιοϋπαλληλίκι»;

Όταν λάθος πρόσωπα καταλαμβάνουν τις σωστές θέσεις, φαίνεται πως νομιμοποιούνται αυτομάτως να εκμεταλλεύονται και να εξαπατούν τους γύρω τους, εκ του ασφαλούς και αφ’ υψηλού.

Και εδώ θα ήθελα να πω κάτι για την υποκριτική στάση της άλλης πλευράς:

Η ντροπή δεν μπορεί να είναι κάτι που εμφανίζεται ξαφνικά και περιστασιακά.

Η ευθιξία δεν είναι ουρανοκατέβατη, είναι πάντα εκεί. Δεν γίνεται να την ανακαλύπτουμε μόνο όταν οι άλλοι μας ανακαλύπτουν και αποκαλύπτουν τις ατιμίες μας. Η ηθικολογία είναι ο πιο μάταιος τρόπος για να επιβάλουμε τη δικαίωσή μας.

Δώδεκα μήνες μετά. Ακριβώς. Μόλις χθες έκλεισε και ο φάκελος της δικογραφίας (!). Ολοκληρώθηκε λοιπόν η ανακριτική διαδικασία και η υπόθεση θα συνεχίσει το ταξίδι της. Με λίγη τύχη, μπορεί και να βαδίσει στο μονοπάτι της ισονομίας.

Σήμερα οι περισσότεροι με ρωτούν: «Πώς τα κατάφερες και δεν τρελάθηκες; Πώς τα έβγαλες πέρα με τη δημοσιότητα;». Κάποιοι λένε, με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «Αν είχε συμβεί αυτό σε εμένα, δεν ξέρω τι θα έκανα, θα είχα διαλυθεί».

Για την οικογένειά μου, τι να πω, θα υποκλίνομαι πάντα μπροστά στη ψυχραιμία και την κατανόησή τους… Όσο για μένα, έχω καταλήξει σε κάποιες σκέψεις. Στα δύσκολα, πανικοβάλλονται συνήθως αυτοί που φταίνε. Αυτοί που τρέμουν από τις τύψεις για τα ανομολόγητα. Εγώ ήξερα τι είχα και τι δεν είχα κάνει, ήξερα πού σταματούσε η ευθύνη μου. Νομίζω ότι τελικά κρατήθηκα όρθια με αυτή την επίγνωση, παρόλο που επωμίστηκα πολύ περισσότερα και βαρύτερα απ΄ όσα μου αναλογούσαν.

«Μα ήταν βάρβαρη η διαπόμπευσή σου» θα διαμαρτυρηθούν οι φίλοι. «Όντως, έτσι ήταν, αλλά όχι από όλους και όχι όλον τον καιρό» απαντώ, με κάποια κατάλοιπα πικρίας, ωστόσο. Ευτυχώς, πάρα πολλοί άνθρωποι έχουν καταλάβει τι πραγματικά συνέβη.

Μια πολυτραυματική εμπειρία λειτουργεί συνήθως ως μέτρο για το καθετί και αφού έχει αρχίσει η επούλωση. Παραμένει πάντα προσωπικό ζήτημα η αναθεώρηση και πόσο ριζική ή όχι θα είναι.

Καλή χρονιά να έχουμε. Η δίσεκτη απομακρύνεται ολοταχώς…

ΤΕΛΟΣ