«Όταν τα κρούσματα ημερησίως σε όλη την Ελλάδα πέσουν στα 1.000, τότε μπορεί να γίνει συζήτηση για μερικό άνοιγμα της αγοράς» εκτιμά, μιλώντας στο tvxs.gr ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης, ο οποίος είχε προβλέψει το δεύτερο κύμα της διασποράς με σχετική μελέτη από τις αρχές Αυγούστου, προειδοποιώντας από τότε για 3.000 κρούσματα μέχρι το Δεκέμβριο.

Σύμφωνα με τον κ. Σαρηγιάννη, «οι ελπίδες των λοιμωξιολόγων και του υπουργού Υγείας για 500 κρούσματα ημερησίως μέσα στον Δεκέμβρη σύμφωνα με το δικό μας μοντέλο μου είναι φρούδες, δεν μπορεί να συμβεί αυτό μέσα στον Δεκέμβρη, εκτός αν γίνει κάποιο θαύμα, θα πρέπει να κλειστούμε όλοι μέσα και να εφαρμοστούν όλα όσα δεν εφαρμόστηκαν».

Όπως υποστηρίζει αν ισχύσει η σχεδιαζόμενη από την κυβέρνηση σταδιακή άρση των περιορισμών από τις 7 Δεκεμβρίου, ακόμη κι «αν ανοίξουμε πριν τις γιορτές στις 14 Δεκεμβρίου, θα οδηγηθούμε αναπόφευκτα σε μια αύξηση κρουσμάτων μέσα στις γιορτές, ένα νέο κύμα, που κάποια στιγμή πριν την Πρωτοχρονιά ή τις πρώτες 2-3 ημέρες του Ιανουαρίου ή οριακά μετά τα Φώτα, θα πρέπει να επανέλθουμε με άλλα, νέα περιοριστικά μέτρα» και μάλιστα σήμερα πρόκειται να καταθέσει στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη τη σχετική μελέτη – έκθεση της ομάδας, διότι υποχρεούται όπως λέει να γνωρίζει τα στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψιν για την πολιτική απόφαση.

Γιατί όμως είναι δυσοίωνες οι προβλέψεις μπροστά στο σενάριο άρσης του lockdown, δεδομένης της διαφαινόμενης τάσης αποκλιμάκωσης και στη Θεσσαλονίκη, και πως μεταφράζονται αυτές σε αριθμούς με βάση το μοντέλο του ΑΠΘ;

«Ναι, έχουμε μια σημαντική μείωση στο ιϊκό φορτίο στα λύματα στη Θεσσαλονίκη, με την εικόνα να είναι ανάλογη και στην Αθήνα. Είμαστε σε μια φάση αποκλιμάκωσης του ιϊκού φορτίου, η οποία θα μεταφερθεί σε φάση αποκλιμάκωσης και των κρουσμάτων. Μέχρι τις 15 Δεκέμβρη, τα κρούσματα θα έχουν πέσει στα 2.000 σε όλη την Ελλάδα, στην πόλη της Θεσσαλονίκης τα κρούσματα θα φτάσουν στα 400 μέσα στην επόμενη εβδομάδα. Όμως αυτό που ανησυχεί είναι η αρνητική κλίση της καμπύλης προς τα κάτω. Δεν είναι αρκετά μεγάλη για να πούμε ότι θα ανοίξουμε στις 7 ή στις 14 του Δεκέμβρη. Πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη τα εξής. Η ενδεχόμενη περίοδος του ανοίγματος θα έρθει στις πιο κρύες μέρες του χρόνου, με μεγαλύτερη μεταδοτικότητα του ιού και λόγω περιβάλλοντος και λόγω συμπεριφοράς. Λόγω περιβάλλοντος γιατί το κρύο και η έλλειψη ηλιοφάνειας ευνοούν τη μεγαλύτερη μεταδοτικότητα του ιού, αλλά και με τις συνθήκες αυτές ο κόσμος αναγκαστικά βρίσκεται σε κλειστούς χώρους λόγω κρύου, οπότε ευνοείται ο συγχρωτισμός. Η μεταδοτικότητα λοιπόν τις ημέρες εκείνες θα είναι στο μέγιστο. Δεν θα δούμε στις 15 Δεκεμβρίου αύξηση, όμως από τις 20 Δεκεμβρίου θα έχουμε ορατή αύξηση. Κατά τη γνώμη μου όταν ο αριθμός φτάσει στα 1.000 κρούσματα, τότε μπορεί να γίνει συζήτηση για κάποιου είδους άνοιγμα της αγοράς. Ένα μικρό άνοιγμα της αγοράς, επιλεκτικό, όπως το λιανεμπόριο για παράδειγμα και μέρος της εστίασης και πάλι με μεγάλη προσοχή».

Ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης, επικεφαλής του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ, και η ομάδα HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Ανθρώπινη Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ), σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Προηγμένων Σπουδών στην Παβία και την Πίζα της Ιταλίας είχαν καταθέσει σχετική έρευνα η οποία είχε προβλέψει αύξηση κρουσμάτων COVID 19 την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου, τονίζοντας τότε πως πρέπει να ληφθούν αυστηρά μέτρα. Ξεκινώντας από μια βάση 200 κρουσμάτων, φτάσαμε δυστυχώς όπως είχε προβλέψει ότι μπορεί να συμβεί στις 3.000. Τι πήγε στραβά και πραγματοποιήθηκε το χειρότερο σενάριο;

«Από τα μέτρα που είχαμε προτείνει εφαρμόστηκε μόνο ως ένα βαθμό η τηλεργασία, αν και το 70% είναι σαφώς πιο ασφαλές από το 50%, το κλείσιμο των γυμνασίων και λυκείων και τελευταία άρχισαν τα κυλιόμενα lockdown. Δεν εφαρμόστηκαν σίγουρα όλα τα προτεινόμενα μέτρα και όχι έγκαιρα. Το πρόβλημα της διασποράς του ιού είναι δυναμικό, έτσι το πότε θα πάρεις τα μέτρα είναι καθοριστικό» λέει ο κ. Σαρηγιάννης και εξηγεί: «Ο χρόνος του μέτρου είναι σε αναλογία με την απόδοσή του. Όσο πιο αργά πάρεις μέτρα, τόσο πιο αργά θα αποδόσουν. Για παράδειγμα τα κυλιόμενα lockdown θα έπρεπε να εφαρμοστούν από τις 10, 15 Οκτώβρη. Αυτό κάνει σημαντική διαφορά, αν θυμηθούμε την επιδημιολογική εικόνα εκείνων των ημερών κι αν σκεφτούμε την επιδημιολογική εικόνα όταν ξεκίνησε το lockdown των τριών εβδομάδων. Ξεκινήσαμε τα lockdown από πολύ υψηλά κρούσματα, γι΄ αυτό και παραμένουν ψηλά. Ξεκινώντας από μια βάση 200-500 κρουσμάτων, φτάσαμε τις 3.000. Επιπλέον, μια άλλη διάσταση είναι η αυξημένη μεταδοτικότητα του ιού λόγω χειμώνα, για αυτό και βλέπουμε τη διαφορά μεταξύ βόρειας και νότιας Ελλάδας. Όσο προχωράμε σε πιο ψυχρή περίοδο τόσο εν τω μεταξύ δυσκολεύει και η εφαρμογή των μέτρων, διότι συναθροίζονται οι άνθρωποι σε κλειστούς χώρους. Ευθύνεται λοιπόν και η καθυστέρηση των αυστηρών μέτρων και ο καιρός που όμως το γνωρίζαμε αλλά και η συμπεριφορά του κόσμου που ακόμη και στη Θεσσαλονίκη μέχρι και αυτήν τη στιγμή πολλοί λειτουργούν περισσότερο με όρους πως θα αποφύγω το πρόστιμο και λιγότερο πως θα αποφύγω τη μετάδοση.

Μεγάλο πρόβλημα όμως υπάρχει και στο θέμα της τηλεργασίας, η οποία υποτίθεται ότι λειτουργεί στο 50% αλλά όχι μόνο στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που είναι κατανοητή η δυσκολία αλλά και στις μεγάλες επιχειρήσεις στην πραγματικότητα η εφαρμογή υπολείπεται πολύ του 50%. Και οι επιχειρήσεις αυτές λοιπόν λειτουργούν με τη λογική πως θα αποφύγουν το πρόστιμο και όχι τη διασπορά. Έτσι προφανώς αυξάνονται οι επαφές, οι μετακινήσεις, κ.λπ.. Το σύστημα υγείας όμως, έχει όρια. Και θα φτάσουμε σε αυτά πολύ πιο γρήγορα, μετά το άνοιγμα, γιατί ο κόσμος που ήταν ήδη νοσηλευόμενος δεν θα έχει προλάβει να αναρρώσει. Μπορεί να φτάσουμε ξανά στα 3.000 κρούσματα. Σημασία λοιπόν έχει και το πώς θα ανοίξουμε, όχι μόνο το πότε».