Μπορεί το κύριο θέμα συζήτησης της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη να ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία, μετά την εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου, ωστόσο και η Κίνα κέρδισε μια θέση μεταξύ των «ανησυχιών» της Συμμαχίας, με ρητή αναφορά για πρώτη φορά στο νέο στρατηγικό δόγμα που υιοθετήθηκε, με φόντο ένα κόσμο που αναδιαμορφώνεται, γεγονός που οι New York Times αποκάλεσαν «θεμελιώδη αλλαγή».

Ειδικότερα, στο περίπου 10 σελίδες κείμενο, παρατηρούνται παραπάνω από μια αναφορές στην Κίνα. Η Συμμαχία μοιάζει να εγκαινιάζει ένα νέο ψυχρό πόλεμο, σχεδόν 70 χρόνια μετά την ίδρυσή της, κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, ενώ λίγες ώρες πριν είχε ανακοινώσει ένα τεράστιο πρόγραμμα επενδύσεων, ύψους 600 δισεκατομμυρίων, για τις αναπτυσσόμενες χώρες, έτσι ώστε να απαντήσει στα τεράστια έργα που χρηματοδοτεί εκεί η Κίνα (Νέοι Δρόμοι του Μεταξιού).

Επίσης, στη Σύνοδο είχαν κληθεί και η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, που σύμφωνα με το ΝΑΤΟ νιώθουν να απειλούνται από την Κίνα.

Ειδικότερα, μπορεί η Ρωσία να αποτελεί «τη σημαντικότερη και αμεσότερη απειλή για την ασφάλεια των Συμμάχων και για την ειρήνη και τη σταθερότητα στον ευρωατλαντικό χώρο», ωστόσο στο στρατηγικό δόγμα του 2022 αναφέρεται πως οι φιλοδοξίες της Κίνας, η οποία σύμφωνα με το ΝΑΤΟ χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα πολιτικών, οικονομικών και στρατιωτικών εργαλείων για να αυξήσει το παγκόσμιο αποτύπωμά της, «αμφισβητούν τα συμφέροντα, την ασφάλεια και τις αξίες» της Συμμαχίας.

Επιπλέον, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας κατηγορείται ότι χρησιμοποιεί κακόβουλες υβριδικές και κυβερνοεπιχειρήσεις, συγκρουσιακή ρητορική και παραπληροφόρηση για να στοχοποιήσει συμμάχους του ΝΑΤΟ και να βλάψει την ασφάλειά του, ενώ παράλληλα επιδιώκει να ελέγξει βασικούς τεχνολογικούς και βιομηχανικούς τομείς, κρίσιμες υποδομές, καθώς και στρατηγικά υλικά και αλυσίδες εφοδιασμού.

«Χρησιμοποιεί την οικονομική της επιρροή για να δημιουργήσει στρατηγικές εξαρτήσεις και να ενισχύσει την επιρροή της», αναφέρεται συγκεκριμένα.

«Προσπαθεί να ανατρέψει τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες, μεταξύ άλλων στο διάστημα, στον κυβερνοχώρο και στη θάλασσα», σημειώνεται επίσης, ενώ εκφράζεται ανησυχία για τους στενότερους δεσμούς μεταξύ της Μόσχας και Πεκίνου, οι οποίοι – σύμφωνα με το ΝΑΤΟ – «ενισχύουν αμοιβαία τις προσπάθειες υπονόμευσης της διεθνούς τάξης που βασίζεται σε κανόνες».

Μπορεί το ΝΑΤΟ να τονίζει πως παραμένει ανοιχτό για οποιαδήποτε εποικοδομητική συμφωνία με τη Κίνα, με αμοιβαία διαφάνεια, έτσι ώστε να διαφυλάξει τα συμφέροντα της Συμμαχίας, ωστόσο από την άλλη κάνει λόγο για «συστηματικές προκλήσεις» της τελευταίας, ενώ εκφράζει φόβους για το γεγονός πως η Κίνα επεκτείνει με ταχύτατους ρυθμούς το πυρηνικό της οπλοστάσιο, όπως αναφέρεται στο νέο στρατηγικό δόγμα.

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε πως η Κίνα μπορεί να μην συνιστά «αντίπαλο», ωστόσο αντιπροσωπεύει «σοβαρές προκλήσεις», σε μια νέα εποχή «στρατηγικού ανταγωνισμού», ενώ η ίδια εκφοβίζει τους γείτονές της, σύμφωνα με τον ίδιο, φέρνοντας ως παράδειγμα την Ταϊβάν.

Ο Αυστραλός πρωθυπουργός επίσης, Άντονι Αλμπανέζε, υποστήριξε πως η ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ Πεκίνου και Μόσχας αποτελεί κίνδυνο «για όλα τα δημοκρατικά έθνη».

Η Κίνα, από την πλευρά της, μέσω του εκπροσώπου του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Ζάο Λιτζιάν, απάντησε λέγοντας πως το ΝΑΤΟ πρέπει να σταματήσει την προσπάθεια «για ένα νέο ψυχρό πόλεμο», προσθέτοντας: «Σταματήστε να προσπαθείτε να καταστρέψετε την Ασία και τον υπόλοιπο κόσμο, αφού καταστρέψατε την Ευρώπη», καλώντας τη Δύση να εγκαταλείψει την ψυχροπολεμική νοοτροπία.

 Νέος πολυδιάστατος «πόλεμος»;

Ο Michael Hirsh, ανταποκριτής του Foreign Policy, ο οποίος ασχολείται με θέματα εξωτερικής πολιτικής, σε άρθρο του με τίτλο «Βρισκόμαστε τώρα σε ένα παγκόσμιο Ψυχρό Πόλεμο», σημειώνει πως βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου τύπου «Ψυχρού πολέμου».

Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτός χαρακτηρίζεται από μια πολυδιάστατη σχέση, όπου η Κίνα και η Ρωσία συναλλάσσονται και επενδύουν η μία στην άλλη, την ώρα που η Ρωσία, ενώ «τιμωρείται» μέσω των κυρώσεων που της έχουν επιβληθεί εξαιτίας της εισβολής της στην Ουκρανία, παραμένει βιώσιμη, αφού προμηθεύει με πετρέλαιο, φυσικό αέριο και σιτηρά την Κίνα.

Αυτό που αντιμετωπίζουμε, γράφει ο Hirsh, δεν βρίσκεται στο πεδίο της μάχης, αλλά εντοπίζεται στο παρασκήνιο και σε ιδιωτικές συμφωνίες. Πρόκειται δηλαδή τις περισσότερες φορές για συγκαλυμμένη δράση, ενώ πλέον ακόμα και η ουσία της σύγκρουσης δεν είναι φανερή. Παλαιότερα, όπως επισημαίνει, ήταν σαφής η ιδεολογική σύγκρουση κομμουνισμού – καπιταλισμού/Δημοκρατίας, έστω θεωρητικά.

Σήμερα, πάρα πολλές χώρες, από τη Μέση Ανατολή και τη Νότια Ασία έως τη Λατινική Αμερική και την Αφρική, δεν συμμερίζονται αυτό που ο Μπάιντεν ονομάζει «παγκόσμιο αγώνα για ελευθερία», την ώρα μάλιστα που έχουμε να κάνουμε με «παγκοσμιοποιημένες» οικονομίες, κάτι που δεν συνέβαινε τόσο στον Ψυχρό Πόλεμο.

Γενικότερα, η μεγάλη αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ που θα βρίσκονται σε κατάσταση ύψιστης ετοιμότητας (από 40 σε 300 χιλιάδες), η εγκατάσταση μόνιμης βάσης των ΗΠΑ στην ανατολική πτέρυγα (Πολωνία), η επίσημη πρόσκληση της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Συμμαχία, τυπικά ουδέτερων και ανένταχτων μέχρι σήμερα χωρών, αλλά και όσα αναφέρονται στο νέο στρατηγικό δόγμα (ιδιαίτερα για την Κίνα), δείχνουν σύμφωνα με αναλυτές το δόγμα του Ψυχρού Πολέμου επιστρέφει. Ίσως με ορισμένες διαφορές…