Πετάει ο γάιδαρος; Εννοείται! Αυτή θα μπορούσε να είναι η μόνιμη επωδός της ειδησεογραφίας των τελευταίων μηνών, τουλάχιστον αυτής που εκπορεύεται από τα περισσότερα γνωστά ΜΜΕ. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που είναι κάθε άλλο παρά πρωτοφανές και αφορά τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας προς εξυπηρέτηση κυβερνητικών, μικροπολιτικών και στενά κομματικών σκοπιμοτήτων. Πρωτοφανής όμως είναι η έκταση που έχει λάβει και η μεθοδικότητα με την οποία εξελίσσεται, σε σημείο που να αποτελεί εξαίρεση το να μην παρουσιάζεται διαρκώς το άσπρο ως μαύρο και αντιστρόφως. 
 
Όσο όμως και να επιχειρήσει κανείς να ελέγξει και να κατευθύνει την επικοινωνία και την ενημέρωση, η πραγματικότητα έχει τη δική της, αυτόνομη ύπαρξη. Η οποία ούτε ελέγχεται ούτε καθορίζεται με βάση τις ιδιοτελείς προθέσεις της οποιασδήποτε ομάδας συμφερόντων. Κοινώς, «δεν είναι έτσι, αν έτσι νομίζετε, ούτε αν έτσι ισχυρίζεστε». Και μπορεί ο νέος ιός να έχει δώσει άλλοθι και πίστωση χρόνου για παρά πολλά, δεν αρκεί όμως για να συγκαλύψει εσαεί τα όσα συμβαίνουν. Με πρώτη και καλύτερη την πολυδιαφημισμένη «ανάπτυξη», η οποία θα ερχόταν ταχύτατα, αναβαθμίζοντας τον ιδιωτικό τομέα και την οικονομία εν ριπή οφθαλμού, αμέσως με την ανάληψη των καθηκόντων της παρούσας κυβέρνησης. Όχι απλά βέβαια κάτι τέτοιο δεν συνέβη όπως κάποιοι επιφανείς διαβεβαίωναν, αλλά είχε ήδη διαψευστεί πανηγυρικά πριν καν ακουστεί η λέξη «κορωνοϊός» οπουδήποτε στον πλανήτη. Γεγονός που απέδειξε για μία ακόμη φορά ότι δεν αρκούν πρόχειρες διακηρύξεις και νεοφιλελεύθερες θεωρητικές κορώνες για να «βρέξει» ανάπτυξη και λεφτά. Το αντίθετο μάλλον συμβαίνει, αφού όλα αυτά λειτουργούν συνήθως ως προκάλυμμα για να λάβουν χώρα υπογείως συγκεκριμένες ενέργειες προς όφελος «φιλικών» επιχειρηματικών συμφερόντων, δηλαδή ούτε κατά διάνοια για ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής της χώρας συνολικά. 
 
Όσο για τη χρηματοδότηση της χώρας από την ΕΕ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας (όχι απλά δεν θα έχουμε ανάπτυξη, αλλά βαθύτατη ύφεση), οι πανηγυρισμοί που ακολούθησαν την ανακοίνωση των συμφωνηθέντων, φανερώνουν στην καλύτερη περίπτωση άγνοια και προχειρότητα και στη χειρότερη σκόπιμη προσπάθεια δημιουργίας προκαταβολικής σύγχυσης για τα όσα θα συνοδεύσουν τη χρηματοδότηση. Ας περιμένουμε λοιπόν να δούμε πότε ακριβώς και με ποιούς συγκεκριμένους όρους (βλ. μέτρα, δεσμεύσεις και περικοπή άλλων πόρων) θα εκταμιευθούν τα ποσά της ενίσχυσης, ώστε να μπορούμε μετά να αποτιμήσουμε με ασφάλεια το ουσιαστικό περιεχόμενο και την πραγματική αξία των αντίστοιχων συμφωνιών. Παράλληλα, στο πεδίο της δημόσιας διοίκησης, ακόμα και σε μια τόσο δυσμενή συγκυρία, ο αριθμός των μετακλητών αυξάνεται διαρκώς, με κάθε πιθανό τρόπο, γεγονός που συνεπάγεται νέα δημοσιονομική επιβάρυνση και επιπρόσθετες δυσλειτουργίες στον κρατικό μηχανισμό, και μάλιστα σε μια περίοδο στην οποία απαιτείται το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή η περιστολή των περιττών δαπανών και η όσο το δυνατόν αποδοτικότερη διοικητική λειτουργία. Αναιρείται έτσι, διά της πλαγίας οδού, κάθε ουσιαστική δυνατότητα αποκομματικοποίησης της δημόσιας διοίκησης, παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις που συνόδευαν τον νόμο για το «επιτελικό κράτος». 
 
Στα διεθνή δρώμενα, η πατριδοκαπηλία που χρησιμοποιήθηκε εργαλειακά και ψηφοθηρικά για τη Συμφωνία των Πρεσπών, μετατράπηκε εν μία νυκτί σε αναγνώριση, αποδοχή και εκμετάλλευση των θετικών πτυχών της. Ταυτόχρονα, ο αναθεωρητισμός και η επιθετικότητα της Τουρκίας βρίσκονται στα κορυφαία εδώ και πολλά χρόνια επίπεδά τους, χωρίς από την πλευρά μας να έχει διατυπωθεί μια ξεκάθαρη και μακρόπνοη στρατηγική για την αποτελεσματική ανάσχεσή τους. Οι διάφορες επιμέρους κινήσεις, κατόπιν πιέσεων και τετελεσμένων γεγονότων, δεν θεμελιώνουν την ύπαρξη μιας τέτοιας στρατηγικής, αλλά αντίθετα αναδεικνύουν την απουσία της. 
 
Τέλος, το πεδίο της ακατάσχετης θριαμβολογίας, αυτό της διαχείρισης της πανδημίας, αποδεικνύεται ότι είναι μια μαραθώνια διαδικασία με άγνωστο ακόμα τελικό αποτύπωμα στην κοινωνία και την οικονομία. Και από τη βιασύνη μας να αναδειχτούμε ως «πρότυπο κράτος» στον πλανήτη, έχουμε καταλήξει να παρακαλάμε να σταθούμε τυχεροί για να μη μας ξεφύγει εντελώς η κατάσταση, εν μέσω σοβαρών παλινωδιών και ασυνεννοησίας. Στην ίδια λογική, ακόμα και τα λάθη στη διαχείριση φυσικών καταστροφών, δεν αναγνωρίζονται ως τέτοια, προκειμένου να μην κλυδωνιστεί το αφήγημα των κυβερνητικών «επιτυχιών». Έτσι η στόχευση μετατοπίζεται από την ουσιαστική αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων στη διάδοση και τη διατήρηση κάποιων «αφηγημάτων». 
 
Κανένα κυβερνητικό έργο δεν είναι εύκολο. Επειδή όμως σαν χώρα βρισκόμαστε μπροστά σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, είναι αναγκαίο, αντί για κούφια λόγια, αβάσιμες διακηρύξεις και θριαμβολογίες κενές περιεχομένου, να είμαστε πολύ πιο προσεκτικοί σε όσα λέμε και -κυρίως- σε όσα κάνουμε. Όσοι επιμείνουν στη δημιουργία και τη διασπορά ψευδεπίγραφων εικόνων ανύπαρκτων θριάμβων και επιτυχιών, καλό είναι να θυμούνται ότι ακόμα και η καλύτερη προπαγάνδα, όταν συγκρουστεί με την πραγματικότητα, θα καταρρεύσει παταγωδώς. Όπως θα καταρρεύσει, σαν χάρτινος πύργος, και η εξ ορισμού προσωρινή δημοφιλία όσων εκμεταλλεύονται θέσεις εξουσίας για να εξυπηρετήσουν, αντί για το συλλογικό συμφέρον, ιδιοτελείς επιδιώξεις. 

* Ο Ηλίας Βασιλειάδης είναι νομικός, Διδάκτωρ Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών