Την ώρα που οι αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις στην Λευκορωσία δε λένε να κοπάσουν εδώ και περισσότερες από δύο εβδομάδες, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται στο παρασκήνιο το διεθνές power game σχετικά με την «επόμενη μέρα» στην συγκεκριμένη χώρα της Βαλτικής.

Και μπορεί η ανακοίνωση της «νίκης» του (επί 26 συναπτά χρόνια) προέδρου,  Αλεξάντερ Λουκασένκο, στις πρόσφατες εκλογές να υπήρξε η θρυαλλίδα για την έκρηξη οργής μιας πολύ μεγάλης μερίδας της λευκορωσικης κοινωνίας, με τις καταγγελίες για νοθεία στις εκλογές της 9ης Αυγούστου να αποκτούν μορφή χιονοστιβάδας, όμως για μια ακόμη φορά δε λείπουν τα σενάρια για «ξένο δάκτυλο» πίσω από τις κινητοποιήσεις.

Μάλιστα, αρκετοί έσπευσαν να κάνουν λόγο για «νέο Μαϊντάν», ανακαλώντας στη μνήμη τους την τραυματική εμπειρία του 2014 στην Ουκρανία, όταν ένοπλες ομάδες νεοναζί κατάφεραν να δώσουν τον τόνο των διαδηλώσεων, που οδήγησαν στην ανατροπή της φιλορωσικής κυβέρνησης του Βίκτορ Γιανουκόβιτς.

Οι εν λόγω ανησυχίες εντείνονται έτι περαιτέρω από το γεγονός ότι και στις -μαζικές αλλά και ειρηνικές- κινητοποιήσεις στο Μινσκ, το Μπρεστ και τις υπόλοιπες πόλεις της Λευκορωσίας, έγινε πάλι αισθητή η παρουσία ακροδεξιών στοιχείων, παρά το γεγονός πως αυτή μέχρι στιγμής δεν συνοδευτεί από ξέσπασμα βίας.

Από την άλλη, όπως σημειώνει το Associated Press, υπάρχουν πολλά δεδομένα που διαφοροποιούν την Λευρωσία του 2020 από την Ουκρανία του 2014.

Αμφίσημη η στάση Ρωσίας και Δύσης

Το σημαντικότερο ίσως από αυτά έχει να κάνει με την απουσία είτε φυλοδυτικής είτε αντιρωσικής προσέγγισης εκ μέρους των δεκάδων χιλιάδων διαδηλωτών. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στην Ουκρανία, στις σημερινές κινητοποιήσεις δεν υπάρχει ούτε μια σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε φιλονατοϊκά συνθήματα. 

Ταυτόχρονα, «θολή» είναι εικόνα αναφορικά με τις σχέσεις του Λουκασένκο αλλά και των υπόλοιπων πολιτικών ηγετών με τη Ρωσία αλλά και τις χώρες της Δύσης.

Πρέπει να σημειωθεί μάλιστα ότι οι εντάσεις μεταξύ του Λευκορώσου προέδρου και του Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν πολύ συχνό φαινόμενο τα τελευταία χρόνια. Το πιο πρόσφατο επεισόδιο είχε να κάνει με τις κατηγορίες -παραμονές της διενέργειας εκλογών- εκ μέρους της Λευκορώσικης κυβέρνησης προς τη Μόσχα ότι έστειλε μισθοφόρους στη χώρα για να πραγματοποιήσουν τρομοκρατικές ενέργειες.

Και μπορεί προς στην παρούσα συγκυρία ο Λουκασένκο να στράφηκε πάλι στον Πούτιν για στήριξη, αρκετοί παρατηρητές θεωρούν όμως πως αυτή δε θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, τουλάχιστον σε βάθος χρόνου.

Από την άλλη, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ αρκέστηκαν σε αρκετά χλιαρές αντιδράσεις μπροστά στις τελευταίες εξελίξεις, έχοντας ίσως στο μυαλό τους πως το έδαφος της Λευκορωσίας είναι αρκετά κρίσιμο για τη διανομή του ρωσικού φυσικού αερίου. Και μη έχοντας (προσώρας) αξιόπιστο πολιτικό συνομιλητή, προτιμούν μάλλον να μην τα «σπάσουν» με αυτόν που έχουν απέναντί τους.

Ποια τα αίτια των διαδηλώσεων

Σε κάθε περίπτωση, η οργή κατά του Λουκασένκο είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού κι έχει να κάνει σε πολύ μεγάλο βαθμό με τις σοβαρές αυξήσεις τιμών σε υπηρεσίες και αγαθά, κάτι που οδήγησε σε ραγδαία πτώση στην ποιότητα ζωής των Λευκορώσων.

Ίσως αυτή να είναι και η βασική κοινή συνισταμένη μεταξύ της Λευκορωσίας του 2020 και της Ουκρανίας του 2014, όταν και πάλι τα οικονομικά προβλήματα -απόρροια της διακυβέρνησης Γιανουκόβιτς- είχαν οδηγήσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε πλήρες αδιέξοδο.

Από την πλευρά του, ο Λευκορώσος πρόεδρος φαίνεται να επιχειρεί να ξεφύγει από το τέλμα κάνοντας επίδειξη αυταρχισμού (εμφανιζόμενος δημόσια ακόμη κι οπλισμένος), κάτι που στην ουσία οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα καθώς φαίνεται να οδηγεί όλο και περισσότερο κόσμο στους δρόμους. Στην πραγματικότητα δεν είναι η πρώτη φορά που ο Λευκορώσος πρόεδρος καταφεύγει στη βία και στην ακραία καταστολή, καθώς και στο παρελθόν είχε προχωρήσει σε μαζικές συλλήψεις πολιτικών του αντιπάλων. 

Το αν θα είναι η τελευταία μένει να αποδειχτεί από την ανθεκτικότητα των διαδηλώσεων. Όπως μένει να αποδειχτεί και κατά πόσο υπάρχουν πιθανότητες η Λευκορωσία να ζήσει μια τραυματική εμπειρία ανάλογη εκείνης της Ουκρανίας.