Αποτελεί τον πολύφερνο “γαμπρό” του πολιτικού μας συστήματος, διαθέτει μεγάλη “προίκα” ψηφοφόρων και ουδείς ανεβαίνει στην εξουσία χωρίς να αποσπάσει σημαντικό κομμάτι του. Μιλάμε φυσικά για τον χώρο του πολιτικού κέντρου, σταθερό ενοποιητικό παράγοντα όλων των κυβερνήσεων από τον προηγούμενο αιώνα μέχρι σήμερα. Πολιτικός απόγονος του βενιζελισμού, χάνει τον βηματισμό του μετά την δικτατορία της 4ης Αυγούστου με την συντηρητική παράταξη να κυριαρχεί για μακρά περίοδο. Μεταπολεμικά,ακόμα και όταν κομμάτια αυτού του σχηματισμού συγκροτούν κυβερνήσεις, αυτές είναι θνησιγενείς αφού μη έχοντας ευρεία αποδοχή είναι επιρρεπείς σε υποχωρήσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά το μικρό διάλειμμα διακυβέρνησης Νικολάου Πλαστήρα (1950-1952), στις επόμενες εκλογές του 1952 ο Ελληνικός Συναγερμός του Αλέξανδρου Παπάγου κατακτά 247 έδρες έναντι 51 του κεντρώου συνασπισμού, ενώ ο, μόλις λίγες ημέρες πριν, πρωθυπουργός Πλαστήρας δεν εκλέγεται καν βουλευτής…
Το πολιτικό σοκ που προκαλούν τα αποτελέσματα των εκλογών του 1958 με την ΕΔΑ αξιωματική αντιπολίτευση εν μέσω ψυχρού πολέμου, αποτελεί σημείο καμπής για το πολιτικό σύστημα της χώρας, που, μαζί με πιέσεις από το εξωτερικό, βρίσκει ως αντίβαρο στην κατακόρυφα άνοδο της Αριστεράς την συσπείρωση του πολυκερματισμένου μέχρι τότε κεντρώου χώρου.
Είναι 11 Φεβρουαρίου 1961 όταν τρία κεντρώα κόμματα της εποχής–Δημοκρατικό Φιλελεύθερο, Νέα Πολιτική Κίνηση, και ομάδα των ανεξαρτήτων Φιλελευθέρων Βορείου Ελλάδος-αυτοδιαλύονται, δημιουργώντας ένα καινούργιο ενιαίο κόμμα υπό την ηγεσία του Γεωργίου Παπανδρέου με την επωνυμία «Δημοκρατικό Κέντρο–Αγροτική Φιλελευθέρα Ένωσις». Στη νεοσύστατη Κοινοβουλευτική Ομάδα του νέου σχηματισμού βρίσκονται κορυφαία πολιτικά ονόματα της περιόδου όπως Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Γεώργιος Μαύρος, Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας, Αλέξανδρος Μπαλτατζής, Γεώργιος Μπακατσέλος κλπ.
Όμως οι ζυμώσεις στον κεντρώο χώρο δεν σταματούν εκεί. Στις 29 Οκτωβρίου 1960, έχει προηγηθεί η ίδρυση της Κίνησης Εθνικής Αναδημιουργία (ΚΕΑ) στην οποία συμμετέχουν το Κόμμα Φιλελευθέρων, το Λαϊκό Κοινωνικό Κόμμα, το Προοδευτικό Εργατοτεχνικό Κόμμα και η Εθνική Πολιτική Ένωση Κέντρου, ενώ στον ίδιο πολιτικό χώρο υπάρχουν ακόμα η Νέα Πολιτική Κίνησις και η Δημοκρατική Ένωση. Οι παραπάνω μικροί κεντρώοι κομματικοί μηχανισμοί δεν μπορούν να επιβιώσουν στο νέο πολιτικό περιβάλλον, άρα η συστέγασή τους σε ευρύτερο φορέα αποτελεί όρο πολιτικής επιβίωσης γι αυτούς.
Οι διαδικασίες ανασύστασης του κεντρώου χώρου ολοκληρώνονται στις 19 Σεπτεμβρίου 1961 -ημέρα καθορισμού της διεξαγωγής εκλογών ένα μήνα μετά- με την ίδρυση της Ένωσης Κέντρου. Το νέο κόμμα ενοποιεί ένα ευρύ πολιτικό φάσμα που ξεκινά από τον συντηρητικό Στέφανο Στεφανόπουλο, φτάνει μέχρι την Αριστερά που εκπροσωπεί ο Ηλίας Τσιριμώκος, και ζητά να κατακτήσει τον χώρο ανάμεσα στην ΕΡΕ και την ΕΔΑ αποτελώντας φερέγγυα εναλλακτική λύση. Αρχηγός της ορίζεται, ομόφωνα, ο Γεώργιος Παπανδρέου ενώ διοικείται από οκταμελή Διοικούσα Επιτροπή με έναν εκπρόσωπο από κάθε κόμμα.
Ένα μόλις μήνα μετά, στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961, το νέο κόμμα λαμβάνει το 33,36% του εκλογικού σώματος, που, ενώ απέχει από το 50,81% της ΕΡΕ, αποτελεί μια σημαντική συσπείρωση ενός πολιτικού χώρου που αναδύεται για πρώτη φορά μεταπολεμικά. Με την πρώτη κιόλας εκλογική παρουσία της η Ένωση Κέντρου καταφέρνει να μειώσει το ποσοστό της ΕΔΑ από 24,42% το 1958 σε 14,63 % τρία μόλις χρόνια μετά, ενώ δημιουργεί το νέο κομματικό δίπολο στο οποίο βαδίζει η χώρα τα επόμενα χρόνια.
Η σημαντική εκλογική συσπείρωση εδραιώνει στη ηγεσία του κόμματος τον Γεώργιο Παπανδρέου, εξασθενώντας παράλληλα εσωκομματική αντιπολίτευση, και οκταμελή Διοικούσα Επιτροπή. Η Ε.Κ μετατρέπεται σε προσωποπαγές κόμμα, με μοναδικό ουσιαστικό εσωκομματικό αντίπαλο του Παπανδρέου τον Σοφοκλή Βενιζέλο. Η εκλογική νίκη του κόμματος τον Νοέμβριο του 1963, ο αιφνίδιος θάνατος του Σοφοκλή Βενιζέλου τον Φεβρουάριο του 1964, δύο μόλις εβδομάδες πριν τον εκλογικό θρίαμβο, αλλάζουν όλα τα δεδομένα.
Η Ένωση Κέντρου βρίσκεται πλέον στην εξουσία, το εσωκομματικό κενό στη μετριοπαθή τάση της αξιοποιείται από τον ταχύτατα ανερχόμενο στην κομματική επετηρίδα Ανδρέα Παπανδρέου που δημιουργεί μέσα στο κόμμα μια ριζοσπαστικότερη τάση που έρχεται σε σύγκρουση με την “παλιά φρουρά”.
Όμως ούτε η ρητορική του δηλωμένου αντικομουνιστή πατέρα του θυμίζει μετριοπαθές κέντρο, και δεν είναι τυχαίο πως μέσα σε σύντομο διάστημα ο πρωθυπουργός του 52% έρχεται σε ρήξη με τη Δεξιά, τα ανάκτορα, το στράτευμα και τους Αμερικάνους, κάτι που “πληρώνει” αρχικά ο ίδιος με την αποστασία και την αποπομπή του από την εξουσία, και στη συνέχεια ο τόπος με την επερχόμενη δικτατορία.
Μεταπολιτευτικά, εκτός των εκλογών του 1984 όπου ο φοβισμένος από την δικτατορία κεντρώος ψηφοφόρος στρέφεται στη Δεξιά του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αφήνοντας μόνο ένα 20% στη νέα Ένωση Κέντρου του Γεώργιου Μαύρου, ο χώρος “αλώνεται” από το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου και στρέφεται προς την κεντροαριστερά, δημιουργώντας το δίπολο των επόμενων δεκαετιών.
Στην Ελλάδα τα ΜΜΕ που στηρίζουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, χρημαδοτούνται από το ... κράτος. Tο tvxs.gr στηρίζεται στους αναγνώστες του και αποτελεί μια από τις ελάχιστες ανεξάρτητες φωνές στη χώρα. Mε μια συνδρομή, από 2.9 €/μήνα,ενισχύετε την αυτονομία του tvxs.gr και των δημοσιογραφικών του ερευνών. Συγχρόνως αποκτάτε πρόσβαση στα ντοκιμαντέρ και το περιεχόμενο του 24ores.gr.
Δες τα πακέτα συνδρομών >