Με δύο επιστολές προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη η διεθνής κοινότητα των αρχαιολόγων που ασχολούνται με τις βυζαντινές αρχαιότητες τους καλούν να αποσοβήσουν «μια τραγωδία», όπως αναφέρουν, να μην προχωρήσουν δηλαδή στην απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης. Διότι, όπως τονίζουν χαρακτηριστικά, οι αρχαιότητες αυτές είναι πολύ περισσότερα πράγματα και «δεν είναι απλώς η βυζαντινή εκδοχή της Ρωμαϊκής Πομπηίας».

Ads

Οι δύο επιστολές, που εστάλησαν απευθείας στον πρωθυπουργό και την υπουργό Πολιτισμού με ημερομηνία 21 Απριλίου, φέρουν τις υπογραφές του πρόεδρου του Διεθνoύς Συνδέσμου Βυζαντινών Σπουδών, καθηγητή στο Πρίνστον, John F. Haldon, και του καθηγητή Α. Vionis, προέδρου του τμήματος Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Διεθνούς Συνδέσμου Βυζαντινών Σπουδών, που μεταφέρει την απόφαση της ολομέλειας του τμήματος.

Η παγκόσμια κατακραυγή λοιπόν για την απόσπαση του βυζαντινού σταυροδρομιού είναι πλέον προ των πυλών, καθώς στον Διεθνή Σύνδεσμο συγκαταλέγονται τα πλέον διακεκριμένα στις βυζαντινές σπουδές μέλη, ακαδημαϊκοί ή ερευνητές από την παγκόσμια κοινότητα (σε περισσότερες από 40 χώρες), οπότε οι επιστολές προς τον πρωθυπουργό αποκτούν βαρύνουσα σημασία.
Οπως σημειώνει ο κ. Haldon, «με βαθιά ανησυχία παρακολουθούμε τα μεταβαλλόμενα σχέδια για τις σημαντικές αρχαιότητες και αρχαιολογικό υλικό που ανασκάφηκαν κατά την προετοιμασία για την κατασκευή του σταθμού του μετρό» και «με τη μεγαλύτερη απογοήτευση σημειώνουμε την εντολή του 2019 από εσάς, πρωθυπουργέ, να αποσπάσετε και, στη συνέχεια, να επανατοποθετήσετε τις αρχαιότητες».

Τονίζει επίσης ότι «ως ειδικοί στον χώρο των Βυζαντινών Σπουδών θέλουμε να τονίσουμε το υψηλό επίπεδο βλαβών που θα προκύψει από τη μετακίνηση των αρχαιοτήτων και να σημειώσουμε ότι αυτό δεν είναι απλώς περίπτωση ζημίας στο ίδιο το αυθεντικό υλικό, αλλά και στα αρχαιολογικά του συμφραζόμενα τα οποία είναι από μόνα τους η πηγή μιας δυνητικά τεράστιας ποσότητας κρίσιμων και πολύ σημαντικών πληροφοριών, που προέρχονται μάλλον από τις παραδοσιακές «αρχαιολογικές» μεθόδους παρά από τις σύγχρονες επιστημονικές διαδικασίες συλλογής και ανάλυσης δεδομένων».
Μάλιστα «θα ήταν τραγωδία να θέσουμε σε κίνδυνο αυτήν την καλά κερδισμένη φήμη (της χώρας) σπαταλώντας τον θησαυρό αυτού του μοναδικού αρχαιολογικού συνόλου και των ιστορικών δεδομένων της Θεσσαλονίκης μέσω ενός ανώφελα βιαστικού κατασκευαστικού έργου», πολύ δε περισσότερο «δεδομένης της ύπαρξης μιας ήδη υπαρκτής κατασκευαστικής λύσης […], φαίνεται περίεργα κοντόφθαλμο η νυν κυβέρνηση να το αγνοήσει, μαζί με το κόστος για την εθνική και διεθνή κληρονομιά που αυτό συνεπάγεται».

Ads

Στο κείμενο της Επιτροπής Βυζαντινής Αρχαιολογίας, που υπογράφει ο κ. Vionis, εκφράζεται η «βαθιά ανησυχία και απογοήτευση σχετικά με την απόφαση που εξέδωσε ο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (19/12/2019) της χώρας, η οποία επιτρέπει τη μεταφορά των ευρημάτων σε άλλη περιοχή» και τονίζεται χαρακτηριστικά ότι «αν και η ανακάλυψη έχει ονομαστεί «Βυζαντινή Πομπηία» σε διαφορετικές περιπτώσεις, εμείς υπογραμμίζουμε ότι τα ερείπια στο βυζαντινό και σύγχρονο κέντρο της πόλης δεν είναι απλώς η βυζαντινή εκδοχή της Ρωμαϊκής Πομπηίας. Αποτελούν πολύ περισσότερα, όχι μόνο λόγω της αξιοσημείωτης κατάστασης διατήρησής τους, αλλά, το πιο σημαντικό, επειδή παρέχουν μια απαράμιλλη προβολή της έννοιας του βυζαντινού αστικού χώρου επί τόπου. Ετσι τα αρχαιολογικά στοιχεία πρέπει να συνεχίσουν να είναι προσβάσιμα, διδακτικά και άθικτα».