Λίγες μόνο μέρες μετά από το τέλος της διάσκεψης της Κοπεγχάγης και 10 χρόνια μετά από αυτές στο Σιάτλ και το Πόρτο Αλέγκρε, που χαρακτηρίστηκαν από ένα νέο κίνημα αντί-παγκοσμιοποίησης, είναι αναπόφευκτο να γίνουν συγκρίσεις για να καταλάβει κανείς καλύτερα τα προβλήματα και τις δυσκολίες που παρουσιάζονται στα κινήματα που μάχονται για μια «κλιματολογική δικαιοσύνη».

Η διάσκεψη στην Κοπεγχάγη, από την άποψη των κινημάτων, είναι πράγματι πολύ παρόμοια με αυτή στο Σιάτλ. Και στις δύο περιπτώσεις οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.) , αποτέλεσαν το μείζον θέμα των κλιματολογικών ερωτήσεων που έγιναν και επίσης μια σημαντική κινητοποίηση της νεολαίας χαρακτήρισε την εμφάνιση των νέων κινημάτων.

Από την άποψη των συντελεστών όμως, το Σιάτλ και η Κοπεγχάγη είναι σε αντίθετες μεριές. Το κίνημα, αντιτιθέμενο στις Μ.Κ.Ο και το νεοφιλελευθερισμό της αντί-παγκοσμιοποίησης, ήρθε αντιμέτωπο με το κομβικό σημείο της σύγχρονης κεφαλαιοκρατίας: το 1999, ήταν ο χρόνος της «δογματικής προσέγγισης» και η «συναίνεση της Ουάσιγκτον» που δεν είδαν οποιαδήποτε εναλλακτική πολιτική παρά μόνο αυτής του ανοίγματος και της φιλελευθεροποίησης των αγορών. Στην κλιματολογική ερώτηση, αντιθέτως, για τις Μ.Κ.Ο. και τις κοινωνικές μετακινήσεις βρέθηκαν άρρηκτα συνδεδεμένες με το σύστημα και την κεφαλαιοκρατία.

Από την άλλη οι πολιτικοί που αρνούνται ακόμα τις ιδέες του Τζορτζ Μπους, πως η πραγματικότητα για την αλλαγή του κλίματος έναντι των βιομηχανικών μονάδων που θέλουν να συντηρήσουν τις δραστηριότητές τους και τα κέρδη τους στους τομείς του αερίου και ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Επίσης οι βιομήχανοι θέλουν να βγουν νικητές και στη νέα ιδέα της«πράσινης κεφαλαιοκρατίας» με τους πολιτικούς να ενισχύουν αυτόν τον αγώνα προς όφελος της χώρας τους.

Η «κλιματική δικαιοσύνη» με τα μάτια των Άρνολντ Σβαρτζενέγκερ, Άνγκελα Μέρκελ και Νικολά Σαρκοζί!

Η πολιτική σκηνή, και ιδιαίτερα με βάση τις διεθνείς κλίμακες, είναι συνηθισμένη σε τέτοιες καταστάσεις όπου οι δράστες βρίσκονται όλοι μαζί σε μια συγκεκριμένη συμμαχία και έχουν τις ίδιες ακριβώς απόψεις. Αυτό είχε συμβεί κατά την διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ όπου οι αντιπολεμικές μετακινήσεις ήταν στη πραγματικότητα συμμαχία – πολύ σύντομης διάρκειας – με τις κυβερνήσεις της Γερμανίας της Ρωσίας και της Γαλλίας.

Το τοπίο είναι περισσότερο σαφές όσον αφορά τα κλιματολογικά θέματα, όπου είναι δύσκολο να εντοπιστούν οι συμμαχίες. Μια δυσκολία που ενισχύεται από τις ερωτήσεις που γεννά η κλιματολογική κρίση σε συνδυασμό με τη συνύπαρξη τριών διαφορετικών προσεγγίσεων που χωρίζουν τα κινήματα αλλά και διάφορους τομείς της κεφαλαιοκρατίας. Η πρώτη αυτών των προσεγγίσεων συνίσταται στην παραγωγή της εμπιστοσύνης στις αγορές και στο άτομο και την κολεκτίβα πρωτοβουλίας που επιτρέπουν την άνθηση ενός κύματος τεχνικών και οικονομικών καινοτομιών.

Ο δεύτερος, επίσημος και τεχνολογικός, είναι βασισμένος σε μεγάλα σχέδια σε τομείς όπως οι μεταφορές, η κατασκευή εγκαταστάσεων πυρηνικής ενέργειας ακόμα και σε μυστικά προγράμματα για τον άνθρακα. Η τρίτη προσέγγιση θα βασιστεί στις κοινωνικές πρωτοβουλίες: πρωτοβουλίες των κατοίκων στην άμεση μεταφορά ή την ενέργεια, ανταλλαγές μεταξύ των παραγωγών και των καταναλωτών για να επανεντοπίσει η παραγωγή ή ακόμα και εκστρατείες που θα επεκτείνουν τον τομέα των «κοινοτικών ιδιοτήτων» της πνευματικής ιδιοκτησίας στις νέες τεχνολογίες.

Εάν κάποιος δεν αναγνωρίσει τον εαυτό του σε μια από αυτές τις τρεις προσεγγίσεις, το βάρος για να τεθεί στα μεγάλα τεχνολογικά προγράμματα, θα αποτελέσει αντικείμενο διαμάχης μεταξύ των κινημάτων. Αντίθετα από το κίνημα της αντί-παγκοσμιοποίησης που υπερασπίζεται τις εγκαταστάσεις δημόσιας χρήσης και την κοινωνική προστασία έναντι μιας κεφαλαιοκρατικής εκμετάλλευσης νεοφιλελευθερισμού του «λιγότερου κράτους» και των ιδιωτικοποιήσεων.

Στο Πόρτο Αλέγκρε, το παγκόσμιο κοινωνικό φόρουμ θα μπορούσε να ικανοποιήσει με τη «συναίνεση της Ουάσιγκτον» για έναν «Ένας άλλος κόσμος είναι δυνατός». Μια απάντηση που δεν θα μπορούσε να είναι αρκετή έναντι της κλιματολογικής καταστροφής. Για να προωθήσει ένα τέτοιο σχέδιο στον καθορισμό των προτύπων ανάπτυξης ή του προγράμματος της κοινωνίας, τα κινήματα θα πρέπει εντούτοις να προσπεράσουν δύο εμπόδια:

– τις διαφορές στην άποψη για το πως πρέπει να αντιμετωπιστούν αυτοί που προκαλούν τα κλιματικά προβλήματα. Δηλαδή να πληρώσουν τις μεγάλες επιχειρήσεις; τους μικρούς αγρότες στη συγκομιδή τροφίμων ή τους ντόπιους ενός μικρού δάσους;

-η δογματική κληρονομιά των αριστερών και κοινωνικών κινημάτων που διαμορφώθηκαν κατά την διάρκεια του προηγούμενου αιώνα, κληρονομιά μάλλον αρκετά μακρινή από τις τρέχουσες ανησυχίες των κινημάτων για την «κλιματολογική δικαιοσύνη»…

Αυτή η απαρίθμηση των προκλήσεων και των προβλημάτων που λύνονται δεν είναι εξαντλητική και δεν πρέπει να γίνει κατανοητή ειδικά ως παραίτηση έναντι της επίτευξης των στόχων. Είναι, αντίθετα, μια ενθάρρυνση που μπορεί να επαναπροσδιορίσει τους προσανατολισμούς και τις στρατηγικές των νέων κινημάτων.

Πηγή: Liberation