Η καθηγήτρια επιδημιολογίας Αθηνά Λινού, τόνισε, σχετικά με το προγραμματισμένο άνοιγμα των σχολείων στις 13 Σεπτεμβρίου, πως η κυβέρνηση το πραγματοποιεί δίχως προετοιμασία, κι αυτό είναι κάτι «τρομερό».

«Χρειάζεται πολύ μεγάλη σύνεση και προσπάθεια. Δεν χρειαζόμαστε 1 εκατ. εμβολιασμούς, αλλά 1 εκατ. εμβολιασμένους, που σημαίνει 2 εκατ. εμβολιασμούς. Είναι τεράστια η δυσκολία» για να επιτευχθεί τείχος ανοσίας, είπε η κα Λινού.

«Τουλάχιστον, μέχρι τότε ας πάρει η Πολιτεία και οι πολίτες μέτρα προστασίας. Δεν μπορεί να ανοίξουν τα σχολεία -ιδιαίτερα τα δημοτικά και τα νηπιαγωγεία, που τα παιδιά δεν έχουν δυνατότητα να εμβολιαστούν, καθώς δεν υπάρχει αυτή την στιγμή εγκεκριμένο εμβόλιο για αυτές τις ηλικίες- χωρίς να έχει αλλάξει το πρόγραμμα σπουδών. Χωρίς να αυξηθούν τα μαθήματα σε εξωτερικούς χώρους. Χωρίς να έχει γίνει εκπαίδευση στους γονείς για το πώς θα εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους να φοράνε τη μάσκα. Χωρίς να γίνει αναζήτηση από τους δημάρχους για έστω και έναν χώρο σε κάθε δήμο, να πάνε τα μεγάλα τμήματα. Αυτό είναι εγκληματικό».

Η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, από την πλευρά της, δήλωσε πως φέτος θα ακολουθήσει διαφορετικό μοντέλο. Φέτος δεν θα υπάρξει γενικό «λουκέτο» στα σχολεία εάν υπάρξουν κρούσματα κορονοϊού. Όπως είπε η υπουργός Παιδείας, έχουμε τους εμβολιασμούς και δεν θα κλείνουν οριζόντια τα τμήματα. «Θα παραμένουν ανοιχτά και θα αυξάνουμε τα τεστ» σημείωσε μιλώντας στον Alpha.

Επεσήμανε επίσης πως το 80% των εκπαιδευτικών είναι εμβολιασμένο και ένα άλλο 10% έχει αποκτήσει φυσική ανοσία.

Οι πιθανότητες περαιτέρω μετάδοσης του ιού λόγω του ανοίγματος των σχολείων

Τα παιδιά σε πολλές χώρες θα επιστρέψουν στις τάξεις τους μετά τις καλοκαιρινές διακοπές. Το κλείσιμο των σχολείων ήταν μια από τις πιο συνηθισμένες πολιτικές για τον περιορισμό της εξάπλωσης του Covid-19 και μία από τις πιο αμφιλεγόμενες.

Σύμφωνα με την UNESCO, από την έναρξη της πανδημίας τα σχολεία σε όλο τον κόσμο έκλεισαν εντελώς ή για τα δύο τρίτα του ακαδημαϊκού έτους, κατά μέσο όρο, με πολλά παιδιά να βασίζονται στην τηλεκπαίδευση. Το κλείσιμο των σχολείων σίγουρα είναι κάτι που μπορεί να βλάψει τα παιδιά, ωστόσο η επαναλειτουργία τους ενέχει τον κίνδυνο περαιτέρω μετάδοσης του ιού.

Σε ποιο βαθμό όμως αυτό μπορεί να συμβεί; Πόσο συμμετέχουν τα παιδιά στη διασπορά του ιού; Μια ανασκόπηση από τα Αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) σε όλο τον κόσμο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αυξήσεις των κρουσμάτων μεταξύ των παιδιών σχολικής ηλικίας και η επαναλειτουργία των σχολείων στην πρώτη φάση της πανδημίας δεν αύξησαν ιδιαίτερα τη μετάδοση στο γενικό πληθυσμό. Ωστόσο τα στοιχεία ανατράπηκαν με την εμφάνιση και την επικράτηση της μετάλλαξης Δέλτα. 

Στην Αγγλία, για παράδειγμα, μεταξύ 20 Μαΐου και 7 Ιουνίου, τα σχολεία ήταν ανοιχτά, το πρόγραμμα εμβολιασμού της χώρας ήταν σε εξέλιξη και η εξαιρετικά μεταδοτική παραλλαγή Δέλτα έγινε το κυρίαρχο στέλεχος. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το ποσοστό των παιδιών μεταξύ 5 και 12 χρόνων, που βρέθηκαν θετικά στον ιό, ήταν πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτό των άνω των 65 ετών. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στους αυξημένους ελέγχους στα σχολεία ή στο γεγονός ότι τα παιδιά είχαν περισσότερες συναναστροφές από τους ενήλικες, καθώς οι περιορισμοί χαλάρωναν και σε αντίθεση με τους μεγαλύτερους δεν λάμβαναν μέτρα προστασίας στον ίδιο βαθμό, ούτε ήταν εμβολιασμένα. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), αναμένει ότι ένα μεγαλύτερο ποσοστό κρουσμάτων θα παρατηρηθεί μεταξύ παιδιών και εφήβων καθώς περισσότεροι ενήλικες θα έχουν εμβολιαστεί πλήρως.

Πολλές κυβερνήσεις έχουν δηλώσει ότι το κλείσιμο των σχολείων θα πρέπει να είναι η τελευταία λύση για τον περιορισμό περαιτέρω κυμάτων Covid-19, διότι το κόστος όσον αφορά στη μάθηση είναι τεράστιο. Ο βαθμός που η μετάδοση του ιού στα σχολεία συμβάλλει σε ένα επιδημικό κύμα μπορεί να είναι δύσκολο να εκτιμηθεί – εξαρτάται από πολλά πράγματα, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των κρουσμάτων στον πληθυσμό (εάν είναι υψηλά, τα κρούσματα στα σχολεία είναι πιθανό να αυξηθούν). Αλλά καθώς εμβολιάζονται περισσότεροι ενήλικες, τα σχολεία θα είναι ένα από τα λίγα μέρη όπου ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί πιο εύκολα.

Αυξημένη ανησυχία

Παρά τη μεγαλύτερη μεταδοτικότητα της μετάλλαξης Δέλτα, «στη Γαλλία, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι παιδίατροι δεν αναφέρουν ανησυχητικά μηνύματα που σχετίζονται με τη σοβαρότητα των λοιμώξεων από τη μετάλλαξη Δέλτα, ούτε αύξηση των σοβαρότερων κρουσμάτων κορονοϊού», σημείωσαν επιστημονικοί φορείς, μεταξύ των οποίων η Γαλλική Παιδιατρική Εταιρία, η Γαλλική Παιδιατρική Ομάδα Λοιμώξεων από κορονοϊό και η Γαλλική Ένωση Εξωτερικών Ιατρείων Παιδιατρικής, σε κοινή τους δήλωση στις 23 Αυγούστου.

Η Ευρώπη, σε αυτή τη φάση, δεν φαίνεται να ακολουθεί την πορεία των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου ο αριθμός των κρουσμάτων στους κάτω των 18 ετών αυξήθηκε ραγδαία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής, περισσότερα από 180.000 κρούσματα αναφέρθηκαν σε παιδιά μέσα σε μια εβδομάδα έναντι 38.000 ένα μήνα νωρίτερα.

Ο αριθμός των νοσηλειών σημείωσε ρεκόρ, με περισσότερες από 1.200 κλίνες κατειλημμένες καθημερινά σε ολόκληρη τη χώρα. Τα δεδομένα ως προς το προφίλ των προσβεβλημένων παιδιών λείπουν, αλλά σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, η σοβαρότητα των κρουσμάτων μπορεί να σχετίζεται με την υψηλότερη συχνότητα παθήσεων, πχ. του διαβήτη ή της παχυσαρκίας, που αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου.

Αυτή η εξήγηση, ωστόσο, δεν πείθει τον Ντέιβιντ Φίσμαν, επιδημιολόγο στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο (Οντάριο, Καναδάς): «Είναι μία προειδοποίηση», πιστεύει. «Είμαστε αντιμέτωποι με έναν ιό τόσο μεταδοτικό, όσο η ανεμοβλογιά. Πιθανότατα, θα εξαπλωθεί πολύ γρήγορα στα σχολεία και, εάν μολυνθεί ένας μεγάλος αριθμός παιδιών, αναμένεται αύξηση των νοσηλειών». Οι αναλύσεις του για τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί στο Οντάριο  -αδημοσίευτα ακόμη- υποδηλώνουν, επίσης, ότι η μετάλλαξη Δέλτα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο νοσηλείας για τα παιδιά. «Τα δεδομένα εξακολουθούν να είναι περιορισμένα, αλλά δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε το φθινόπωρο, για να μάθουμε εάν αυτό επιβεβαιώνεται ή όχι, διότι οι αποφάσεις για τα σχολεία πρέπει να ληφθούν τώρα», συνεχίζει. «Είναι σημαντικό οι άνθρωποι να γνωρίζουν ότι είναι δυνατόν», προσθέτει ο επιδημιολόγος.

Προβλέπεται αύξηση των μολύνσεων των παιδιών τον Σεπτέμβριο

Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Παστέρ, οι μισές μολύνσεις του Σεπτεμβρίου θα αφορούν σε παιδιά 0-17 ετών. «Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι το Σεπτέμβριο, το ποσοστό των μολυσμένων παιδιών θα αυξηθεί», σχολιάζει ο επιδημιολόγος Μαχμούντ Ζουρέικ.

«Αυτή η έναρξη της σχολικής χρονιάς γίνεται υπό τις ίδιες συνθήκες με τη λήξη της», εκφράζει με λύπη ο επιστήμονας, ο οποίος συνιστά επεμβάσεις μαζικού ελέγχου στην αρχή του σχολικού έτους, προς αξιολόγηση της κατάστασης της κυκλοφορίας των ιών στους νεότερους και αποφυγή του κλεισίματος των σχολείων, καθώς και τη διατήρηση του δικαιώματος αποζημίωσης των διαγνωστικών τεστ για τα παιδιά κάτω των 12 ετών.

«Η συχνότητα των τεστ και η υποστήριξη των μαθητών είναι καθοριστικής σημασίας», εκτιμά η διευθύντρια έρευνας στο Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικών Ερευνών «Inserm», Βιτόρια Κολίτζα. «Δεν αρκεί να πραγματοποιηθεί διαγνωστικός έλεγχος μία μόνο φορά, διότι τα παιδιά που είναι αρνητικά τη στιγμή του τεστ, λόγω πρόσφατης μόλυνσης, μπορεί να είναι μεταδοτικά λίγες μέρες αργότερα».

Αρρωσταίνουν οι νέοι πιο βαριά και γρηγορότερα;

Οι γιατροί που εργάζονται σε κεντρικά νοσοκομεία Covid στις ΗΠΑ λένε ότι οι ασθενείς στα νοσοκομεία τους δεν είναι σαν τους ασθενείς που είδαν πέρυσι. Σχεδόν πάντα χωρίς να είναι εμβολιασμένοι, οι νέες εισαγωγές τείνουν να είναι όλο και πιο νέοι, πολλοί 20 ή 30 χρόνων. Οι γιατροί επινόησαν μια νέα φράση για να τους περιγράψουν: «πιο νέοι, πιο άρρωστοι, πιο γρήγορα». Πολλοί θεράποντες γιατροί υποπτεύονται ότι παίζει ρόλο η παραλλαγή Δέλτα του κορονοϊού, η οποία αντιπροσωπεύει πλέον περισσότερο από το 80 % των νέων λοιμώξεων σε εθνικό επίπεδο.

Μελέτες, που έγιναν σε κάποιες χώρες, υποδηλώνουν ότι η παραλλαγή μπορεί να προκαλέσει σοβαρότερη νόσηση, αλλά δεν υπάρχουν οριστικά δεδομένα που να δείχνουν ότι η νέα παραλλαγή είναι χειρότερη για τους νέους. Ειδικοί θεωρούν πως αυτή η αλλαγή στα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών ενδεχομένως να προκύπτει από τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού της συγκεκριμένης ομάδας.

Ο Δρ. Καμ Πάτερσον, Πρύτανης του Πανεπιστημίου του Αρκάνσας για τις Ιατρικές Επιστήμες, ανέφερε πως «η μετάβαση που είδαμε προς τους νεότερους ασθενείς και προς ανθρώπους που αρρωσταίνουν γρηγορότερα συνέπεσε σχεδόν ακριβώς με την εμφάνιση του στελέχους Δέλτα εδώ στο Αρκάνσας. Αυτό μας φαίνεται σαν μια εντελώς διαφορετική ασθένεια».

«Στην πρώτη φάση της πανδημίας πίστευαν ότι οι νέοι ασθενείς και τα παιδιά θα κολλούσαν και δεν θα ήξεραν καν ότι το είχαν ή θα νοσούσαν ήπια. Με την παραλλαγή Δέλτα, δεν είναι έτσι. Είναι πολύ πιο σοβαρή, χωρίς αμφιβολία, από την αρχική παραλλαγή», αναφέρουν γιατροί. «Δεν έχω δει αποδείξεις ότι η Δέλτα στοχεύει επιλεκτικά παιδιά, εφήβους και νέους ενήλικες», δήλωσε ο Δρ. Πίτερ Χότεζ, κοσμήτορας της Εθνικής Σχολής Τροπικής Ιατρικής στο Κολέγιο Ιατρικής του Μπέιλορ. «Έχω την εντύπωση ότι αυτός ο ιός είναι τόσο πολύ μεταδοτικός ώστε, όποιος δεν είναι εμβολιασμένος, να παρασύρεται σε αυτό, και αυτό περιλαμβάνει τους νέους ανθρώπους».