Βράδυ Δευτέρας 27 Νοεμβρίου 2017. Μια παρέα φίλων αποφασίζει να παρευρεθεί σε τριήμερο εκδηλώσεων (διοργανωμένο από τις Πρυτανικές Αρχές της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών) αφιερωμένο στον Walter Benjamin, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 180 χρόνια από την ίδρυση της Σχολής. Φτάνοντας στην είσοδο, παρατηρούν με έκπληξη την έντονη παρουσία αστυνομικών δυνάμεων (ένστολων και μη) τόσο έξω όσο και μέσα στον προαύλιο χώρο του ιδρύματος. Παραξενεύονται και αναρωτιούνται μήπως έγινε κάτι. Κάτι από αυτά για τα οποία συνήθως κινητοποιείται η αστυνομία γύρω από τα πανεπιστημιακά κτήρια. Προχωρώντας, ακούνε εκκωφαντική μουσική που προσιδιάζει, σε ύφος και ποιότητα ήχου, σε mainstream club και βλέπουν ένα ασυνήθιστο, για το πλαίσιο του χώρου, πλήθος ανθρώπων να «παρελαύνουν» εν μέσω φωτορυθμικών ντισκοτέκ: μεγαλοκυρίες με βραδινές τουαλέτες και πανάκριβες τσάντες, μοντέλα με  περπάτημα πασαρέλας, μεσήλικες με κοστούμια μερικών χιλιάδων ευρώ και αλαζονικό βλέμμα να βγαίνουν μέσα από χλιδάτα αυτοκίνητα με φιμέ τζάμια και διάσπαρτους αινιγματικούς τύπους με ασυρμάτους και στυλ «under cover».

Πηγαίνοντας προς το αμφιθέατρο De Chirico, όπου διεξαγόταν η συζήτηση για τον Benjamin, η παρέα των φίλων αντικρίζει ένα μεγάλο banner με το λογότυπο Swarovski και συνειδητοποιεί ότι στον εκθεσιακό χώρο «Νίκος Κεσσανλής» πραγματοποιείται φιέστα-δεξίωση-παρουσίαση collection του γνωστού οίκου κοσμημάτων, υπό τον ευφάνταστο τίτλο «Rainbow Paradise» (αναπόφευκτος και ο συνειρμός με τα Paradise Papers). Αυθόρμητα και ενστικτωδώς δοκιμάζοντας να μπουν μέσα στο συγκεκριμένο χώρο, έρχονται ενώπιον μιας γνωστής πρακτικής πολλών νυχτερινών κέντρων: της «πόρτας»! Με τη δέουσα ευγένεια και ειρωνεία που αρμόζει σε μια τέτοια κοσμική εκδήλωση οι φίλοι μας, απόφοιτοι κάποιοι εξ αυτών της Α.Σ.Κ.Τ, εμποδίστηκαν να εισέλθουν σε χώρο της ίδιας τους της Σχολής! «Σίγουρα το μόνο πράγμα που απουσιάζει εδώ απόψε στη Σχολή Καλών Τεχνών είναι η τέχνη», αναφώνησε ο ένας από τους φίλους.

Αλήθεια, ποιος έδωσε άδεια για την πραγματοποίηση μιας κοσμικής φιέστας του οίκου Swarovski μέσα στο πανεπιστήμιο; Η Σύγκλητος της Α.Σ.Κ.Τ μάλλον είναι το αρμόδιο όργανο. Ήταν λοιπόν, απόφαση της Συγκλήτου; Και με ποιο σκεπτικό το όργανο αυτό αποφασίζει να παραδώσει ένα χώρο δημόσιας εκπαίδευσης προς χρήση σε κάποιους μεγαλοκαρχαρίες του κεφαλαίου; Μήπως η χειρονομία αυτή εντάσσεται στους… εναλλακτικούς τρόπους ανεύρεσης χρηματοδότησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και είναι η λογική συνέχεια της -από το 2015 διακηρυγμένης- γραμμής της κυβέρνησης για την ουσιαστική απόσυρση της οικονομικής στήριξης των πανεπιστημίων από την Πολιτεία; Με ποια κριτήρια ένας χώρος ασύλου διάδοσης των ιδεών μετατρέπεται σε τσιφλίκι μιας πολυεθνικής εταιρείας που εξουσιοδοτείται να απαγορεύει την είσοδο σε όσους δεν περιλαμβάνονται στη λίστα των «υψηλών» προσκεκλημένων; Τι δουλειά έχει η ελληνική αστυνομία στην υπόθεση αυτή και από ποιον πήραν εντολή οι συγκεκριμένοι αστυνομικοί να αναπτυχθούν πέριξ και εντός της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών; Εστάλησαν από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, κλήθηκαν από τις Πρυτανικές Αρχές για να διασφαλίσουν την ομαλή διεξαγωγή του… καλλιτεχνικού δρώμενου ή μήπως τελικά ενήργησαν ως απευθείας υπάλληλοι των καπιταλιστών που έκαναν το party τους;

Εμβρόντητοι οι φίλοι κατευθύνθηκαν προς το αμφιθέατρο De Chirico θεωρώντας δεδομένο ότι κάτι τέτοιο δε θα μπορούσε να μην τεθεί ως σοβαρό ζήτημα προς κινητοποίηση σε έναν κόσμο που συγκεντρώθηκε να συζητήσει για μια σπουδαία μορφή από το πάνθεον της επαναστατικής πολιτικής σκέψης. Το δεύτερο σοκ δεν άργησε να έρθει. Πάνω από 200 άτομα (με διαφορετικό ενδυματολογικό κώδικα και intellectual attitude φυσικά…) παρακολουθούσαν ωσάν υπνωτισμένοι και μέσα σε μια ατμόσφαιρα που θύμιζε νεκροταφείο, διαδοχικούς μονολόγους αναφορικά με την «αύρα» του έργου τέχνης και τον Μεσοπόλεμο. Μεταξύ των ομιλητών δε, ήταν και ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος Αριστείδης Μπαλτάς. Ναι, ο άνθρωπος αυτός που ψήφισε το μνημόνιο υπ’ αριθμόν… τάδε, ο άνθρωπος αυτός που τους πρώτους μήνες της θητείας του ως Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων αντιμετώπισε παντελώς υποτιμητικά και περιφρονητικά τους φοιτητικούς συλλόγους που έκαναν έκκληση για αύξηση της χρηματοδότησης στην Παιδεία, αυτός ο άνθρωπος μιλούσε για τον Walter Benjamin, σε μια άνευρη εκδήλωση που ίσως τελικά και να ήταν η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος εκείνης της βραδιάς.

Την άνοιξη του 2017 στη Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών φιλοξενήθηκε έκθεση της documenta 14. Άσχετο; Όχι και τόσο. Αλήθεια, ο οίκος Swarovski γιατί άραγε επέλεξε τον συγκεκριμένο χώρο; Μήπως μέσα από τέτοια γεγονότα, όπως μεγάλες, θεσμικές εκθέσεις που επικαλούνται έναν εναλλακτικό και underground πολιτισμό, ανοίγει ο δρόμος για να γίνονται mainstream ακόμα και οι χώροι που σηματοδοτούν κάτι διαφορετικό; Ή, μήπως, απλά τους ήρθε πιο φτηνά από ένα ξενοδοχείο, όπως η Μεγάλη Βρετάνια, που ίσως θα ήταν πιο ταιριαστό, έτσι όπως ξέραμε μέχρι τώρα τον κόσμο; Ό,τι και να συμβαίνει, είναι εξοργιστικό. Εδώ και καιρό, μεθοδεύεται μια συστηματική επίθεση στο δημόσιο πανεπιστήμιο, η οποία εντελώς απροκάλυπτα φανερώνει την ασφυκτική κυριαρχία των εταιρειών σε κάθε σπιθαμή της δημόσιας σφαίρας, με συνοδεία μιας πανταχού παρούσας αστυνομοκρατίας.

Είναι εξοργιστικό ότι μια Σχολή που αποτέλεσε κέντρο του αντιστασιακού αγώνα επί κατοχής, εμπροσθοφυλακή καλλιτεχνικών και πολιτικών ακτιβισμών ενός ριζοσπαστικού κινήματος τις δεκαετίες του 1980 και 1990 και πρωταγωνίστρια στο πλαίσιο του μεγαλειώδους φοιτητικού κινήματος του 2006-07 μετατρέπεται σε κέντρο προώθησης πωλήσεων. Εξίσου εξοργιστικό και αυτό που συνέβαινε στο αμφιθέατρο De Chirico. Δηλαδή το ότι δεν αντιδρούσε κανείς σε ό,τι γινόταν ακριβώς δίπλα ενώ οι παρευρισκόμενοι είχαν ως θέματα συζήτησης την επαναστατική βία και την υλιστική ιστοριογραφία. Δε θα αποτελούσε μάλλον υπερβολή να ιδωθεί όλο το παραπάνω ως μια μικρογραφία των διαφόρων παράξενων συνυπάρξεων ιδεολογικών ταυτοτήτων που παρατηρούμε έντονα τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και η οποία αν δεν πρόκειται για σύμπτωμα πολιτικής σχιζοφρένειας, τότε είναι μάλλον ένα εξαιρετικά επιτυχημένο υπόδειγμα της αφομοιωτικής ικανότητας του συστήματος.

«Συγγνώμη η εκδήλωση για τον Benjamin που γίνεται;», ρώτησε ένα κορίτσι την παρέα των φίλων στην αρχή. «Τα Swarovski ψάχνεις…; Να εκεί πέρα!», της απάντησε ένας φοιτητής που μόλις είχε τελειώσει το εργαστήριό του. Στο τέλος, κόσμος και από τις δύο εκδηλώσεις ανακατεύτηκε στο προαύλιο.  Δυο εκδηλώσεις ήταν. Την ίδια ώρα. Δίπλα-δίπλα.

*η κεντρική φωτογραφία απεικονίζει graffiti που βρίσκεται στον τοίχο δίπλα από την είσοδο στον εκθεσιακό χώρο «Νίκος Κεσσανλής»

Πηγή: Το Περιοδικό