Είναι οι Βιετναμέζοι και οι Καμποτζιανοί οι καλύτεροι οδηγοί του – μάταιου τούτου – κόσμου; Προφανώς! 

Τούτοι δώ, ενώ οδηγούν ταυτόχρονα προς όλες τις κατευθύνσεις άναρχα και χαοτικά, χωρίς κανένα απολύτως Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, δεν τρακάρουνε ποτέ!
Αντιθέτως στην “πολιτισμένη” Ευρώπη και αλλαχού, όπου κυριαρχεί η καρτεσιανή λογική και οι αυστηροί οδικοί κανόνες, σκωτονόμαστε στους δρόμους σα να συνεχίζεται ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος.

Σαν διαρκής διαδήλωση εκατομμυρίων αναρχοαυτόνομων

Παραδεισένια μου πουλάκια καλώς ήλθατε στην κόλαση!

Η Χο Τσι Μινχ (Σαιγκόν) του Βιετνάμ έχει περίπου 10 εκατομμύρια κατοίκους και 10 εκατομμύρια μηχανάκια!

Καθημερινά, κατά μέσο όρο, κυκλοφορούν τουλάχιστον 7.000.000 μικρού κυβισμού μηχανάκια. 

Τα περισσότερα παπάκια. 

Χόντα!

Κινούνται ταυτόχρονα προς όλες τις κατευθύνσεις.

Άναρχα!

Κορνάρουν σαν να συνομιλούν με σφυρίγματα. 

Όπως συνεννοούνται οι κάτοικοι στα απομακρυσμένα χωριά του Κάβο Ντόρο, στη Εύβοια. 

Στην Αντιά!

Είναι ο ορισμός  της ΠΑΝ.δη.ΜΕΙΑς (όλα – είναι -ένα) – και ουχί του παν – δαιμονίου – του εύρυθμου κυκλοφοριακού χάους και της αντισυγκρουσιακής αναρχίας.

Ο αποχρών λόγος που οι απανταχού συγκοινωνιολόγοι σκίζουν τις καλτσοδέτες τους.

Φιδάκι-σουβλάκι (Καμπότζη)

Για κάποιον … ανεξήγητο λόγο στο Βιετνάμ ποτέ δεν τρακάρουν!

Χωρίς κώδικες οδικής κυκλοφορίας, προτεραιότητες, φωτεινούς σηματοδότες, διαβάσεις πεζών, τροχονόμους με σφυρίχτρες και άλλες τέτοιες αχρείαστες ιδεοψυχαναγκαστικές μαλακιούλες. 

Λες και κάνουν διαδήλωση εκατομμύρια αναρχοαυτόνομοι. 

Με καλυμμένα τα πρόσωπα από γυαλιά και πολύχρωμα μαντίλια και το κεφάλι με ροζ, πράσινα, καναρινί κράνη, με πουά και καρδούλες και …  δωδεκάποντες  γόβες, για ασφαλή  οδήγηση.

Τρικάβαλα, τετρακάβαλα, οδηγεί η ανήλικη κορούλα, στο πίσω κάθισμα η μαμά κρατάει στα χέρια δυο μωρά, το ένα δεξιά και τ’ άλλο αριστερά, πιο πίσω τρικάβαλη η γιαγιά  και ο παπούς τετρακάβαλος, μ’ ένα καλάθι στο κεφάλι με φρούτα τροπικά, μισός στην σέλα κι άλλος μισός στο κενό.

 
Πως εξηγείται αυτό το “παράδοξο”; Μα, φυσικά με βάση τις θεωρείες – τις σκεπτομορφές – του Χάους! Τουτέστιν: Την  Ευρυθμία του *χαF < XAFOΣ στην Θεογονία του Ησιόδου, την Αριστοτελική εικόνα του αδιαίρετου Κόσμου  - της πλήρους ανυπαρξίας του άδειου χώρου,  την αρχαίγονη προσέγγιση της ΠΑΝ.δη.ΜΕΙΑς, την μαγεία του Χάους  το οποίο δημιουργεί τα ίχνη μιας ιδιόμορφης -  απόκρυφης τάξης που την συναντάς στους Ηράκλειτο - Πυθαγόρα - Laozi - Tao Te Ching - Μπαγκαβάτ Γκίτα, την δίνη των αριθμών που ιχνηλατεί ο Benoît Mandelbrot στην μυστηριώδη  προσωπικότητα των Fractal, την αρχή της απροσδιοριστίας του Heisenberg και της συμπληρωματικότητας του Bohr, την δημιουργία ενός όντος με σταθερές συνήθειες και "βηματισμό μεθυσμένου" κατά  Leonard Mlodinow, τις δομές του διασκορπισμού, στους χειμάρρους των σημείων διακλάδωσης, το οριακό σημείο πολυπλοκότητας, το φράγμα της εντροπίας, τις διαλλείψεις (intennittencies) όπου νησίδες τάξης παρεμβάλλονται μέσα στις περιοχές του χάους, τον κινησιολογικό μπιχεβιορισμό των μυρμηγκιών και των μελισσών όπου η επανάληψη (iteration) γεννά τις σκεπτομορφές του χάους οι οποίες επιτυγχάνουν το μέγα θαύμα της επικονίασης! 

Με την προσωπικη μου οδηγό με μηχανάκι στους δρόμους της Χο Τσι Μινχ (Σαιγκόν)

Εν κατακλείδι, τα μηχανάκια δεν τρακάρουνε γιατί παντού όλα είναι – ένα, χάρη στα ανισόρροπα μη γραμμικά συστήματα τους που μελέτησε ο Prigοgine, τα οποία έχουν την  δυναμική να καθορίζουν την σχέση ανάμεσα στην τάξη και το χάος με μια ενιαία ολιστική διαδικασία και γι’ αυτό τον λόγο  καταφέρνουν να αποφύγουν τόσο την απομείωση της ελεύθερης ενέργειας τους, όσο και την μέγιστη εντροπία, όπως και την αυξητική τάση της αρνητικής εντροπίας – το μέτρο που προκύπτει απ’ την σχέση οργάνωσης και αποδιοργάνωσης ενός συστήματος, – ανταλλάσσοντας αδιάκοπα ύλη και ενέργεια με το – εσωτερικό – περιβάλλον τους,  εκμεταλλευόμενα τις ενεργειακές εισροές και διακυμάνσεις για να διατηρούν τη δομική τους ευστάθεια. 

Δεν τρακάρουνε, γιατί αν τρακάρανε τότε δεν θα μπορούσαν να περπατάνε οι αναστενάρηδες στα κάρβουνα και κάτι άλλα τυπάκια να χορεύουν πάνω στα σπασμένα γυαλιά, ούτε ο Ινδός γιόγκι θα αιρωρείτο διαλογιζόμενος ένα μέτρο πάνω από το έδαφος.
Και φυσικά δεν θα ήτο ποτέ(ς) δυνατόν οι Βιετναμέζοι – τρώγοντας ποντίκια, όταν τους πυρπολούσαν το ρύζι – να συντρίψουν τους Γάλλους, τους Ιάπωνες και τους Αμερικάνους…

Γκέγκε;

Γεύμα αράχνη – σουβλάκι στη Καμπότζη. Πιο υγιεινό από τα γενετικά τροποποιημένα – μεταλλαγμένα τσίπς που τρώμε εμείς οι δυτικοί μαλακοπίτουρες

Πάμε μαέστρο!;

 

Γιατί θα αυτοκτονήσει ο νέος διοικητής της τροχαίας του Άουτσβιτς

Υποτεθείσθω ότι μπουκάρει το ΔΝΤ στο Βιετνάμ για να τους χώσει σε κάνα μνημονιάκι αβάσταχτο και στέλνουν τον νέο διοικητή της τροχαίας του Άουσβιτς – εγγονό διακεκριμένου σαπουνοποιού – για να βάλει τάξη στο απερίγραπτο κυκλοφοριακό χάος της Χο Τσι Μινχ…

Είναι απολύτος βέβαιον πως ο λεγάμενος θα γενεί αυτόχειρας, μήπως καταφέρει έτσι να ανακουφιστεί από την βάσανον που προκαλεί το απόλυτο αδιέξοδο της σκέψεώς του. 

Γιατί αυτό που συμβαίνει εδωχάμου, δεν το χωράει σε καμμιά καρτεσιανή ή άλλη λογική.

 

Τι θα συμβεί αν δεν αυτοκτονήσει ο νέος διοικητής της τροχαίας του Άουσβιτς;

Αν ο διοικητής της τροχαίας του Άουσβιτς δεν προκάνει να τινάξει τα μυαλά του στον αέρα και προσπαθήσει να επιβάλει δυτικού τύπου Κώδικες Οδικής Κυκλοφορίας, τότε – χωρίς δημοψηφίσματα, επαναστάσεις κι άλλες τέτοιες μπασκλασαρίες – θα αποχωρήσει το ΔΝΤ, η Τρόικα, το Κουαρτέτο, τα πάντα-όλα. 
 

Διότι θα αποδειχτούν γα πρώτη φορά αχρείαστοι στην προσπάθεια να ξεκληριστεί  ο πληθυσμός.
 

Με το που θα μπούνε οι πρώτοι φωτεινοί σηματοδότες και θ’ αρχίσει τις χειρονομίες ο ιδεοψυχαναγκαστικός προτεστάντης τροχονομόπουλος, δίνοντας  προτεραιότητα σ’ αυτούς που πιστεύει ότι πρέπει να ξεκινήσουν, θα σκοτωθούνε μονάχοι τους οι Βιετναμέζοι, θα ‘χουμε εκατόμβες θυμάτων στους δρόμους. 

 

Δεν θα χρειαστεί ούτε άγρια λιτότητα, ούτε λουκέτα στα νοσοκομεία, ούτε άλλες τέτοιες ανοησίες της σχολής του Σικάγου για να τους εξοντώσουν.

 

Ο κινησιολογικός μπιχεβιορισμός των μυρμηγκιών και των μελισσών

Τα μυρμήγκια που κουβαλάνε πολλαπλάσια βάρη από το δικό τους και κινούνται ταυτόχρονα προς όλες τις κατευθύνσεις γιατί δεν τρακάρουν; 

Μήπως έχουν κάποιο Κ.Ο.Κ, κανά ρομποτικό κέντρο ελέγχου κυκλοφορίας που τα κατευθύνει;

Αμ, οι μέλισσες… 

Ποιος τις συντονίζει;

Υπάρχει μήπως κάποιος γερμανοτσολιάς που οργανώνει αυτό το μέγα θαύμα της επικονίασης, όπου με την γύρη τους αναπαράγουν και την φύση;… 

Όχι βέβαια! 

Η επανάληψη γεννά και δομεί τις σκεπτομορφές του χάους.

θα σου τα εξηγήσω όλα παρακάτω αναλυτικά. 

Κάνε λίγη υπομονή! 

Δεν μ’ αρέσουν οι ανυπόμονοι αναγνώστες. 
 

Πως περνάς απέναντι

Θα σου πω πρώτα πως να περάσεις απέναντι.

Κλείνεις τα μάτια, τραγουδάς φωναχτά ελληνιστί το: “Έχεε γειαα καημέενε κόσμε, έχε γειά γλυκιά ζωήη” και περπατάς με απόλυτα σταθερό βήμα  και αυτοκτονική αποφασιστικότητα, ανάμεσα στην απερίγραπτη κόλαση των (μη) συγκρουόμενων μοτοσακών, προς το απέναντι πεζοδρόμιο.

Με ένα τρόπο μαγικό παραμερίζουν το τελευταίο δευτερόλεπτο, σταματάνε και ξαναξεκινάνε κορνάροντας σου χωρίς να γενεί καραμπόλα καμιά και σα να είσαι άυλη οπτασία περνάς ανάμεσά τους αναίμακτα και βρίσκεσαι σώος, αρτιμελής, στην απέναντι μεριά.

Αλοίμονό σου αν κοντοσταθείς ή αν βιαστείς και χάσεις τον ρυθμό στον βηματισμό. 

Θα γίνεις πρωτοσέλιδο στις Βιετναμέζικες εφημερίδες αφού θα είσαι το θύμα στο πρώτο δυστύχημα στους δρόμους της Χο Τσι Μινχ.

 

Όποιος περπατάει είναι a priori τουρίστας

Αν δούνε κάποιον να περπατάει στον δρόμο καταλαβαίνουν αμέσως ότι πρόκειται για τουρίστα… 

Οι ντόπιοι, κουρασμένοι μετά την – εδώ έχουν – δουλειά, δεν πάνε ούτε στο περίπτερο με τα πόδια. 

Και να το τολμούσαν θα ΄ταν αδύνατον, δεδομένου ότι στο Βιετνάμ δεν υπάρχουν περίπτερα.

“Αγαπάμε τα μηχανάκια περισσότερο και από την κοπέλα μας”, λέει χαμογελώντας ένας πιτσιρικάς. 

Κι όμως τα πιο πολλά δαιμονισμένα με τα μηχανάκια είναι, ανήλικα, κοριτσάκια. 

Τα “Cyclo”: Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί από Εναλλακτικές Ομάδες  Ποδηλατών

Κάποτε εδώ κυκλοφορούσαν μόνο ποδήλατα. Όμως πλέον υπάρχουν μόνο τα “cyclo”, οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί από Εναλλακτικές Ομάδες  Ποδήλατών που σε μεταφέρουν με μια πολυθρόνα στην πόλη, επικοινωνώντας στην σπάνια γλώσσα των κορναρισμάτων με τα μηχανάκια για να αποφευχθεί ο τράκος.

Μας κάνει βόλτα στην πόλη μια Εναλλακτική Ομάδα Ποδηλατών. 

Τολμάω να προτείνω στον ποδηλάτη –  κοινωνικό συνεταιριστή, να κάτσει εκείνος στην καρότσα και να οδηγήσω εγώ, σοσιαλιστικά… με κλάξον μπι μπι μπίιπ στη διαπασών, ανάμεσα σε χιλιάδες μηχανάκια που, από άποψη κινησιολογίας, διαθέτουν όλες τις προδιαγραφές για πολύνεκρες συγκρούσεις, με πρώτο θύμα την αφεντομουτσουνάρα μου.

Επέζησα, αλλά δε νομίζω να έχω κάνει κάτι πιο επικίνδυνο στην ζωή μου.

 

 

Έκανα βόλτα τον πρόεδρο του μεγαλύτερου Κοινωνικού Συνεταιρισμού ποδηλατών “cyclo” της Ινδοκίνας στις  “Πύλες της Κολάσεως “…

Το επανέλαβα όταν φτάσαμε  στην πρωτεύουσα της Καμπότζης, την Πνόμ Πενχ (αφού διασχίσαμε με ταχύπλοο για 12 ώρες και βάλε τα μικρά κανάλια μέσα στην Χο Τσι Μινχ, περάσαμε από Long An, Can Giuoc River, Vam Co, μπήκαμε  στο κανάλι  Dong Tien, θαυμάσαμε  την φάρμα πουλιών Tam Nong’ και “βγήκαμε” επιτέλους στον ποταμό Μενκόγκ και γκαζώσαμε μες την νύχτα).

Έκανα βόλτα τον πρόεδρο του μεγαλύτερου Κοινωνικού Συνεταιρισμού ποδηλατών “cyclo” της Ινδοκίνας στην περιοχή που ονομάζεται:  “Οι Πύλες της Κολάσεως “…

Για περισσότερο από μια ώρα τραβούσε βίντεο ο Μανώλης Μαυρής – πούνε νέος ταλαντούχος σκηνοθέτης – καθήμενος ανάποδα σ’ ενα προπορευόμενο μηχανάκι.

Ελπίζω να μας αξιώσει ο Βούδας, μαζί με τις συνεντεύξεις που πήραμε, να φτιάξουμε ένα ντοκιμαντέρ που θα τρίβεται τα ματάκια σας, σαν θα το δείτε.

Η επιστημονική ερμηνεία: Τα βήματα του μεθυσμένου ή που πα ρε Καραμήτρο;!

Αφού είχατε την υπομονή να διαβάσετε τα παραπάνω, ας έρθουμε τώρα στο θέμα μας: Να τι θα έλεγα στον εμμονικό τροχονόμο πριν τινάξει τα μυαλά του στον αέρα μ’ αυτό το παλιό σκουριασμένο περίστροφο των Βιετκόγκ – που την κάνει ακόμη την δουλειά του…

Που πα ρε Καραμήτρο (!;) χωρίς να έχεις διαβάσει “ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΥ – Πώς η τυχαιότητα κυβερνά τη ζωή μας”

Αυτό το ασεβές, όσο και διαφωτιστικό βιβλίο του Leonard Mlodinow που κυκλοφόρησαν οι “Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης” (ξέρεις.. εκεί που έκαψαν τα χωριά και σκότωσαν τα γυναικόπαιδα οι φίλοι του παππού σου, του σαπουνοποιού).

 
Γράφει στο Κεφάλαιο 8: “Η τάξη στο χάος. Πώς οι μεγάλοι αριθμοί μπορούν να εξαλείψουν την αταξία της τυχαιότητας . . . ή γιατί 200.000.000 οδηγοί δημιουργούν ένα ον με σταθερές συνήθειες.”

Αυτοί εδώ δεν τρακάρουν, διότι δεν είναι 7.000.000 μασκοφόροι μοτοσυκλετιστές που – έχεις την ψευδαίσθηση πως – ο ένας πάει καταπάνου στον άλλον. 

ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΟΝ ΜΕ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ!
 

Πρόκειται για χαρακτηριστική περίπτωση ΠΑΝ.δη.ΜΕΙΑς. Τουτέστιν: Όλοι είναι Ένα!

Τα μηχανάκια που κινούνται  στους δρόμους επηρεάζουν το ένα το άλλο, σχηματίζοντας εναλλασσόμενες περιοχές με προβλήματα κυκλοφοριακού χάους.

Απότομα ξεκινήματα, σταματήματα, κορναρίσματα, λωρίδες με συνεχή ροή, οδήγηση με διαφορετική ταχύτητα, αντίθετη φορά και κατεύθυνση που, λογικά, θα κατέληγε σε διαρκείς συγκρούσεις.

Κοιτάζοντας ενώ οδηγούμε ένα μηχανάκι αυτή την κατάσταση εύκολα μπορούμε να δούμε το χάος, την αταξία, που υπάρχει σε ένα τέτοιο μποτιλιάρισμα. 

Η κίνηση φαίνεται τυχαία χωρίς σχήμα και κάποια συγκεκριμένη ροή.

Αν παρατηρήσουμε την ίδια εικόνα από ένα αεροπλάνο θα δούμε πως δεν είναι έτσι.

Η κίνηση στον δρόμο μοιάζει να είναι σχηματοποιημένη, με ομαλή ροή. 

Υπάρχει μέσα στο χάος, μια μη φανερή, μια απόκρυφη τάξη.

 

Το *χαF < XAFOΣ της Θεογονίας του Ησιόδου επιφέρει  Ευρυθμία – ομαλό ρυθμό  και  Αρμονία

Μετά τη διατύπωση της ιδέας του ατόμου από τους Δημόκριτο και Λεύκιππο, ο Παρμενίδης ισχυρίστηκε ότι αν το άτομο είναι η βασική μονάδα ύλης, τότε τα διάφορα σώματα του κόσμου, ποτέ δεν είναι δυνατόν να χωριστούν στα άτομα που τα αποτελούν. 

Διότι αν συμβεί αυτό, τότε στον μεταξύ τους χώρο θα υπάρχει κενό.

Η έννοια του κενού είναι απόλυτη. Δηλαδή δεν πρόκειται για έναν κενό χώρο,  κενό από γεγονότα, αλλά  ο ίδιος ο χώρος δεν υπάρχει, άρα το νόημα του “τίποτα” περιλαμβάνει ακόμα και την ίδια την υπόσταση του χώρου.

Στο Χάος της Θεογονίας του Ησιόδου, η ρίζα του το *χαF < XAFOΣ σημαίνει το χάσμα και όχι, αταξία, όπως εννοείται λανθασμένα, το Χάος σήμερα.

Συνεπώς μεταξύ των χωρισθέντων ατόμων δεν υπάρχει απολύτως τίποτα. 

Ούτε καν άδειος χώρος, έννοια που θεωρεί απαράδεκτη ο Αριστοτέλης. 

Αφού μεταξύ των χωρισθέντων ατόμων δεν υπάρχει τίποτα, τότε θα αγγίζουν το ένα το άλλο και στην πραγματικότητα, ποτέ δεν θα έχουν χωρισθεί! 

Βασική θεώρηση της Θεωρίας του Χάους είναι, ότι ακόμη και οι πιο μικρές, φαινομενικά ασήμαντες αλλαγές, μπορούν να επιφέρουν συνταρακτικές μεταβολές στην ισορροπία του συστήματος (το πέταγμα της πεταλούδας). 

Η θεωρία του Χάους δεν εστιάζει στην εσωτερική αταξία του συστήματος κατά τη μεταβολή του, αλλά αντίθετα στην Ευρυθμία και Αρμονία  που χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά του συστήματος και κατά συνέπεια τη συμπεριφορά παρόμοιων συστημάτων. 

Είναι ο  Χαοτικός ο Έρωτας που τους προφυλάσσει απο τον τράκο;

Αρχικά οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι θεώρησαν τον κόσμο ως ένα πεδίο μάχης μεταξύ των δυνάμεων της τάξης, που δημιούργησαν τον κόσμο και εκείνων της αναταραχής, που οδήγησαν στο Χάος. 

Ανάμεσα σε αυτούς ο Έρωτας που προσωποποιεί την γέννηση, την δημιουργία  την ζωή και υπερνικά τον φόβο του θανάτου.

Χωρίς τον Χαοτικό Έρωτα δεν μπορεί να υπάρξει ζωή, άρα οι δυνάμεις της τάξης αφού δημιούργησαν τον κόσμο απεβίωσαν, εγκαταλείποντάς τον στην αναταραχή της αταξίας, η οποία έχει τον δικό της – ακατανόητο σε μας – τρόπο να προωθεί την ηθελημένη τάξη και να προστατεύει την ζωή. 
 

Η μαγεία του Χάους και τα Fractal

Για να δεις το πως λειτουργεί η μαγεία του Χάους και δημιουργεί μια νέα τάξη, μπορείς να διαβάσεις Ηράκλειτο, Πυθαγόρα, Laozi, Tao Te Ching, Μπαγκαβάτ Γκίτα.

Βαθιά μέσα στις λογικά ταξινομημένες δομές των μαθηματικών, υπάρχει μια δίνη αριθμών, που πήραν το όνομα τους από τον Benoît Mandelbrot, τον μαθηματικό που τους ανακάλυψε και τους έκανε διάσημους. 

Ο Mandelbrot  επινόησε την λέξη Fractal που σήμερα χρησιμοποιείται ευρύτατα  στο πλαίσιο της θεωρίας του χάους, η οποία αναφέρεται σε ίχνη, σημάδια, σχήματα και σκεπτομορφές που δημιουργήθηκαν από την δράση χαοτικών δυναμικών συστημάτων.

Τα Fractal έχουν δική τους προσωπικότητα,  βάθος, ποιότητα και μυστήριο που κανένας αλγόριθμος, ούτε καν ένας μη γραμμικός δεν είναι σε θέση να αναπαράγει.

Η Αριστοτελική εικόνα του Κόσμου ως ένας ζωντανός οργανισμός, ο 
Νεύτωνας και το κοσμικό μέλλον στο δόγμα Λαπλάς

Μετά από τη διατύπωση των νόμων της μηχανικής από τον Ισαάκ Νεύτωνα το 17ο αιώνα, οι επιστήμονες εξοικειώθηκαν με τη σκέψη ότι ο κόσμος είναι ένας ενιαίος γιγαντιαίος μηχανισμός.

Η πιο ακραία μορφή αυτού του δόγματος αναπτύχθηκε από τον Λαπλάς το 19ο αιώνα. 

Προέβλεψε ότι κάθε σωματίδιο της ύλης είναι σταθερά κλεισμένο μέσα στον εναγκαλισμό των αυστηρών μαθηματικών νόμων της κίνησης. 

Αυτοί οι νόμοι υπαγόρευαν τη συμπεριφορά ακόμη και του μικρότερου ατόμου με την πιο παραμικρή λεπτομέρεια. 

Ο Λαπλάς υποστήριξε ότι, λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση του Κόσμου σε οποιαδήποτε στιγμή, τότε ολόκληρο το κοσμικό μέλλον θα καθοριζόταν μοναδικά, με άπειρη ακρίβεια, από τους νόμους του Νεύτωνα.

Η εικόνα που έχει ο Λαπλάς για ένα κόσμο σαν ρολόι, περιέχει ένα ευρύ φάσμα και χαοτικών και μη-χαοτικών συστημάτων.

Εκείνα που είναι χαοτικά έχουν περιορίσει σοβαρά την προβλεψιμότητα.

Σε μια τρυφερή στιγμή με το γνωστό λιοντάρι στην Λουάνγκ Πραμπάνγκ του Λάος

Αλλά ακόμη και ένα τέτοιο σύστημα θα εξαντλούσε γρήγορα την ικανότητα ολόκληρου του κόσμου να υπολογιστεί η συμπεριφορά του. 

Φαίνεται, έπειτα, ότι το Σύμπαν είναι ανίκανο να υπολογίσει την μελλοντική συμπεριφορά ακόμη και ενός μικρού μέρους του.

Αν θέλουμε να το εκφράσουμε πιο εντυπωσιακά: “Το Σύμπαν είναι ο γρηγορότερος προσομοιωτής του εαυτού του”.

Η ιδέα ενός κόσμου ως μια αυστηρά αιτιοκρατική μηχανή που κυβερνάται από αιώνιους νόμους, επηρέασε βαθιά την επιστημονική παγκόσμια άποψη, που ήρθε σε βαθιά αντίθεση με την παλαιά Αριστοτελική εικόνα του κόσμου ως ένα ζωντανό οργανισμό.

Μια μηχανή δεν μπορεί να έχει “ελεύθερη βούληση”. 

Όπως το έχει εκφράσει εύγλωττα ο Ilya Progogine, ένας θεωρητικός χημικός στο πανεπιστήμιο των Βρυξελλών: “Ο Θεός ανάγεται σε έναν αρχειοφύλακα μόνο, που γυρίζει τις σελίδες του κοσμικού βιβλίου της ιστορίας που είναι ήδη γραμμένο.”

Με τον Χο Τσι Μινχ την εποχή που μπαίναμε νικητές στο Ανόι.  Την ιστορική φωτο τράβηξε η Κάτια Φυντανίδου 

Στον αντίποδα, όπως γράφει ο Paul Davies στο NewScientist: “Αυτό το συμπέρασμα είναι σίγουρα βαθύ. Σημαίνει ότι, ακόμη και αν δεχτούμε ένα αυστηρά αιτιοκρατικό απολογισμό της φύσης, οι μελλοντικές καταστάσεις του Σύμπαντος είναι υπό κάποια έννοια “ανοικτές””. 

Μερικοί άνθρωποι έχουν αντιληφθεί αυτήν την ιδέα του ανοικτού για να υποστηρίξουν την πραγματικότητα της ελεύθερης ανθρώπινης βούλησης.

Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι παραχωρείται στη φύση ένα στοιχείο της δημιουργικότητας, μια δυνατότητα να παρουσιαστεί αυτό που είναι πραγματικά νέο.

Το μέλλον του Κόσμου δεν είναι καθορισμένο και σταθερό.

Για να παραφράσουμε τον Prigogine, το τελευταίο κεφάλαιο του μεγάλου κοσμικού βιβλίου απομένει να γραφτεί ακόμα… 

Μόνο από το χάος αναδύεται η τάξη

Σ’ αυτό το χάος που βλέπεις, υπάρχουν τα ίχνη μιας ιδιόμορφης τάξης. 

Οι νησίδες τάξης, που παρεμβάλλονται μέσα στις περιοχές του χάους, ονομάζονται διαλλείψεις (intennittencies). 

Η σχέση ανάμεσα στην τάξη και το χάος είναι μια ενιαία ολιστική διαδικασία, η οποία υπόκειται στην δυναμική των μη γραμμικών συστημάτων.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του χάους παρουσιάστηκαν στις εργασίες του μαθηματικού Henri Poincare στο γύρισμα του αιώνα.

Ο πρώτος που κατανόησε την λειτουργία του Χάους ήταν ο σοβιετικός επιστήμων A.Kolmogorov, το 1954.

Ο πρώτος  που διέκρινε πως η επανάληψη (iteration) γεννά το χάος, ήταν ο Αμερικανός μετεωρολόγος Edward Lorenz που εργαζόταν στο MIT.

Ο Lorenz  διατύπωσε την θεωρία της πεταλούδας που πετάει στο Χονγκ-Κονγκ και μπορεί να δημιουργήσει καταιγίδα στη Νέα Υόρκη.

Φορώντας στολές μελισσοκόμου για τα κουνούπια, στο απόκρυμνο μονοπάτι (που δεν υπήρχε…) στα βάθη της ζούγκλας του Λάος. Σκαρφαλώνοντας σε βουνά, περνώντας λίμνες και ποτάμια, παλεύοντας με τίγρεις και τρώγοντας φίδια, προσπαθούμε να φτάσουμε για να κοιμηθούμε σε ένα απομονωμένο χωριό ιθαγενών της φυλής των Άκα.

Η ονομασία “Θεωρία του Χάους”  έγινε απο τον μαθηματικό του Πανεπιστημίου του Maryland, Jim York, μόλις το 1975.

Το χάος ορίζεται σαν την εξαιρετικά ευαίσθητη εξάρτηση της κίνησης από τις αρχικές συνθήκες. 

Η παραμικρή μεταβολή στις αρχικές συνθήκες είναι το στοιχείο του χάους – της αταξίας –  που εκδηλώνεται σε μια τακτική και σταθερή διαδικασία.

Είναι η κατάσταση που προκύπτει όταν μεταβληθούν έστω και κατ’ ελάχιστο τα αρχικά δεδομένα ενός δυναμικού συστήματος.

Ένα μη γραμμικό δυναμικό σύστημα μπορεί να παρουσιάζει μια ή περισσότερες από τις παρακάτω συμπεριφορές:
–  Να καταλήγει σε ηρεμία (ακινησία).
–   Να επεκτείνεται συνεχώς (μόνο για μη φραγμένα συστήματα) ή όπως λέγεται να συμβαίνει μια «έκρηξη».
–  Να εκτελεί περιοδική κίνηση ή ημι-περιοδική κίνηση.
–  Να εκτελεί χαοτική κίνηση.

Ένα μη γραμμικό δυναμικό σύστημα είναι “ανοιχτό”, κάτι που σημαίνει πως ανταλλάσσει ενέργεια και πληροφορία με άλλα και διατηρούν τη δομική τους ευστάθεια

Τα ανοιχτά συστήματα είναι ο κανόνας. 

Τα κλειστά συστήματα που ισορροπούν είναι μια παραδοχή που στην πλειονότητα των περιπτώσεων γίνεται μονάχα για την διευκόλυνση των παρατηρητών.

Αντιθέτως με τα στατικά, γραμμικά συστήματα, τα ανοιχτά βρίσκονται μακριά από την κατάσταση ισορροπίας και ανταλλάσσουν αδιάκοπα ύλη και ενέργεια με το περιβάλλον τους. 

Δεν τείνουν αναγκαστικά προς μια κατάσταση ελάχιστης ελεύθερης ενέργειας και μέγιστης εντροπίας, αλλά αντίθετα, εκμεταλλεύονται κάποιες ενεργειακές εισροές και διακυμάνσεις όχι μόνο για να διατηρούν τη δομική τους ευστάθεια αλλά και για να εξελίσσονται προς νέες δυναμικές καταστάσεις.
Πως γίνεται ο διασκορπισμός στα σημεία  διακλάδωσης, χωρίς να τρακάρουν τα μηχανάκια; 

Οι θεωρείς του Χάους έχουν απαντήσει, προ πολλού και σε αυτό το ερώτημα.

Οι δομές του διασκορπισμού και ο χείμαρρος των σημείων διακλάδωσης

Πρώτος ο Prigogine απέδειξε ότι η ύλη αποκτά νέες απρόσμενες ιδιότητες, αυτοοργανώνεται και παράγει πολύπλοκες δομές από τυχαίες διακυμάνσεις (Νόμπελ Χημείας το 1977).

Τις δομές αυτές τις ονόμασε dissipative structures, χρησιμοποιώντας ένα φαινομενικά οξύμωρο σχήμα. 

Ο όρος θα μπορούσε να αποδοθεί στα ελληνικά ως δομές διασποράς ή διασκορπισμού ή εκλυτογενείς ή ακόμη και καταναλωτικές δομές.

Στην ουσία πρόκειται για συστήματα που καταναλώνουν ενέργεια.

Οι δομές διασκορπισμού είναι καταστάσεις που αντανακλούν την αλληλεπίδρασή τους με το περιβάλλον, με το οποίο ανταλλάσσουν ενέργεια, διατηρούμενα μέσα από μια ατελείωτη δυναμική ροή.

Ο Prigozine λέει ότι αυτές οι τυχαίες (μη προβλέψιμες) διαδικασίες φανερώνουν ότι τα ανοικτά συστήματα και επομένως και το μεγαλύτερο μέρος του σύμπαντός, δεν είναι μηχανιστικό αλλά τυχαίο. 

Η ιδέα του τυχαίου χρησιμοποιείται εδώ αρκετά διαφορετικά από τον συνηθισμένο τρόπο. 

Για παράδειγμα, για τον Jacques Monod, συγγραφέα του βιβλίου “Τύχη και Αναγκαιότητα”, η τύχη συνεπάγεται έναν κόσμο που κυβερνάται τυφλά και υποδηλώνει ένα σύμπαν, που σύμφωνα με τους ανθρώπινους όρους στερείται νοήματος, δηλαδή βρίσκεται πολύ κοντά στον παράλογο κόσμο της υπαρξιστικής φιλοσοφίας, από την οποία ο Monod αντλεί τα επιχειρήματά του.

Ωστόσο, για τον Prigozine η τύχη είναι συνώνυμο του μη ντετερμινισμού, του αυθόρμητου, της καινοτομίας και της δημιουργικότητας. 

Το σύμπαν του Prigozine δεν απέχει πολύ από το να είναι έμβιος οργανισμός, ακριβώς γιατί έχει χώρο για την τυχαία συμπεριφορά.’

Ετσι, επιτρέπει στις δομές διασκορπισμού – που είναι οτιδήποτε – από ένα χημικό διάλυμα μέχρι ένα σύννεφο, έναν εγκέφαλο ή έναν άνθρωπο – να αναδημιουργήσουν τον εαυτό τους σύμφωνα με απρόβλεπτα πρότυπα.

Αυτά τα καινούργια πρότυπα συχνά προκαλούνται από μικρές μεταβολές ή διαταράξεις, των οποίων η παρουσία μπορεί να αποσπάσει το όλο σύστημα μακριά από ένα είδος συμπεριφοράς προς ένα νέο και απρόβλεπτο και ως εκ τούτου να αψηφήσει τόσο μια μηχανιστική ερμηνεία της εντροπίας, όσο και μία συμβατική ανάγνωση του βέλους του χρόνου.

Ένας σπουδαίος παράγοντας στην εμφάνιση νέων δομών είναι η συνεισφορά των διακυμάνσεων ή διαταράξεων, δηλαδή των ξαφνικών αλλαγών που επιτρέπουν κάτι καινούργιο να εμφανιστεί, ακόμη και εκεί που η ύπαρξη της εντροπίας θα το απέκλειε.

 

 
Αυτό συμβαίνει επειδή οι δομές διασποράς είναι μη γραμμικά συστήματα, η τάξη των οποίων αναδύεται από το χάος

Μια και μόνο διακύμανση προστιθέμενη σε άλλες θα μπορούσε να γίνει αρκετά ισχυρή ώστε να επαναοργανώσει το όλο σύστημα σε ένα νέο πρότυπο.

Τα σημεία αυτά, τα ονομάζει σημεία διακλάδωσης και είναι σημεία στα οποία καταρρέει η ντετερμινιστική περιγραφή και το σύστημα τότε ακολουθεί μία από τις πολλές πιθανές διακλαδώσεις του δρόμου.

Σαν στιγμιαίο παράθυρο στο όλον, η ενίσχυση των διακλαδώσεων οδηγεί σε τάξη ή χάος.

Η διακλάδωση –λέξη που σημαίνει το σημείο διχασμού ή διαίρεσης– αποτελεί βασική έννοια. 

Η διακλάδωση σε ένα σύστημα είναι μια στιγμή ζωτικής σημασίας όταν κάτι τόσο μικρό όσο ένα μεμονωμένο φωτόνιο, μια ελαφρά διακύμανση της εξωτερικής θερμοκρασίας, μια αλλαγή της πυκνότητας, ή το φτερούγισμα μιας πεταλούδας στο Χονγκ Κονγκ, η ηθική ίσως ενός μεμονομένου ατόμου, διογκώνεται τόσο πολύ με την επανάληψη ώστε δημιουργείται μια διχάλα -και το σύστημα παίρνει νέα κατεύθυνση. 

Με το πέρασμα του χρόνου, ο χείμαρρος των σημείων διακλάδωσης κάνει το σύστημα είτε να κατακερματιστεί καταλήγοντας στο χάος, είτε να σταθεροποιήσει μια νέα συμπεριφορά μέσω σειράς βρόχων ανάδρασης.

Στα σημεία διακλάδωσής του, προσφέρεται πραγματικά στο σύστημα που ακολουθεί μια πορεία η δυνατότητα «επιλογής» ανάμεσα σε διάφορα είδη τάξης. 

Η εσωτερική ανάδραση μερικών επιλογών είναι τόσο σύνθετη ώστε υπάρχει ουσιαστικά άπειρο πλήθος βαθμών ελευθερίας. Με άλλα λόγια, η τάξη της επιλογής είναι τόσο υψηλή ώστε πρόκειται για χάος.

 Αλλα σημεία διακλάδωσης προσφέρουν επιλογές όπου η ανάδραση παράγει λιγότερους βαθμούς ελευθερίας. 

Το καθαρό αποτέλεσμα των διακλαδώσεων στην εξέλιξη των ζωντανών κυττάρων ήταν να δημιουργηθούν οργανικές χημικές αντιδράσεις που έχουν υφανθεί με πολύπλοκο και σταθερό τρόπο στο περιβάλλον του κυττάρου.

Αυτήν ακριβώς την ύφανση βρόχων ανάδρασης εννοεί ο Prigogine με τον όρο «επικοινωνία». Μέσω τέτοιας επικοινωνίας το σύστημα διατηρείται άθικτο.

Τα σημεία διακλάδωσης είναι ορόσημα στην εξέλιξη του συστήματος και αποκρυσταλλώνουν την ιστορία του.

Η αρχή της αβεβαιότητας, το οριακό σημείο πολυπλοκότητας όπου τα συστήματα οδεύουν προς μη προβλέψιμες κατευθύνσεις και το φράγμα εντροπίας

Σύμφωνα με την αρχή της αβεβαιότητας, διατυπωμένη για την κβαντομηχανική από τον Wemer Heisenberg, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε με πλήρη ακρίβεια και τη θέση και την ορμή οποιουδήποτε υποατομικού σωματιδίου.

Η αρχή της αβεβαιότητας εισήγαγε την ανάγκη για την πιθανότητα στην περιγραφή της συμπεριφοράς των σωματιδίων.

 Η νέα αρχή αβεβαιότητας του Prigogine μας λέει ότι πέρα από κάποιο οριακό σημείο πολυπλοκότητας, τα συστήματα οδεύουν προς μη προβλέψιμες κατευθύνσεις.

Χάνουν τις αρχικές τους συνθήκες και δεν μπορούν να τις ανακτήσουν ή να αντιστρέψουν την πορεία τους. 

Η αδυναμία τους να κοιτάνε πίσω στο χρόνο αποτελεί ένα  “φράγμα εντροπίας”.

Συγκεκριμένα,η θεωρία του Χάους μελετά τη συμπεριφορά ορισμένων μη γραμμικών δυναμικών συστημάτων, τα οποία χαρακτηρίζονται κυρίως από μια ευαίσθητη εξάρτηση από τις αρχικές συνθήκες αλλά και από μια μη περιοδικότητα.

Τα ανοιχτά θερμοδυναμικά συστήματα δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας.

Σε αυτά περιλαμβάνονται όχι μόνο οι ζωντανοί οργανισμοί, οι ανθρώπινες κοινωνίες, αλλά και το μεγαλύτερο μέρος των “απλούστερων” φυσικοχημικών συστημάτων.

Γεύμα αράχνη – σουβλάκι στη Καμπότζη. Πιο υγιεινό από τα γενετικά τροποποιημένα – μεταλλαγμένα τσίπς που τρώμε εμείς οι δυτικοί μαλακοπίτουρες

 

Το Δημιουργικό Χάος, η  αρχή της απροσδιοριστίας του Heisenberg και της συμπληρωματικότητας του Bohr

Σύμφωνα με την αρχή της απροσδιοριστίας του Heisenberg και της συμπληρωματικότητας του Bohr, είναι αδύνατη η ουδέτερη και ντετερμινιστική περιγραφή του μικρόκοσμου από κάποιον παρατηρητή.
Η φύση της αιτιοκρατίας όμως σπάει οριστικά και αμετάκλητα μόνο εφόσον αιρεθεί η χρονική συμμετρία. 

Όταν ο χρόνος αποκτήσει πλέον την γεννεσιουργό θέση που του αρμόζει και δεν αντιμετωπίζεται απλά ως αδυναμία της ανθρώπινης σκέψης.

’Οπως αναφέρθηκε, το κλασικό ιδεώδες στην φυσική και τη σκέψη ταυτόχρονα, ήταν να μπορούμε να προβλέπουμε με βεβαιότητα τη μελλοντική εξέλιξη ενός φυσικού συστήματος.

Αλλά, όπως υποστηρίζει ο Prigοgine: “Το θανάσιμο πλήγμα στην κλασική περιγραφή θα δοθεί από δύο σχετικά περιθωριακές, κατά το παρελθόν, περιοχές τη φυσικής: τη θερμοδυναμική των ανοιχτών συστημάτων και τη μελέτη των μη γραμμικών δυναμικών συστημάτων, τη λεγόμενη επιστήμη του χάους”.

Με τον Άλμπερτ την εποχή που προβληματιζόμασταν αν πρέπει να δημοσιοποιήσουμε τη θεωρία της σχετικότητας

Η πολυπλοκότητα της φύσης θεωρείται από τους επιστήμονες ως ιεραρχία που ξεκινάει με την δομή του α-τόμου και καταλήγει σε σύνθετους βιολογικούς οργανισμούς. 

Κάθε επίπεδο επιστημονικής περιγραφής υποτίθεται πως οικοδομείται πάνω στο προηγούμενο, ενώ προτεραιότητα έχουν οι περιγραφές στο πιο θεμελιώδες επίπεδο.
Αλλά για τον Prigogine: “Η φύση δεν είναι οικοδομημένη έτσι που να ανεβαίνουμε προς τα πάνω από κάποιο χαμηλότερο επίπεδο, αλλά με ανάδραση μεταξύ όλων των επιπέδων”. 

Επομένως, η αντίληψή του για μια επιστημονική περιγραφή της φύσης: “Δεν υποθέτει κανέναν θεμελιώδη τρόπο περιγραφής”.

Κάθε επίπεδο περιγραφής προκύπτει από ένα άλλο και συνεπάγεται το άλλο.

“Χρειαζόμαστε πλήθος επιπέδων που συνδέονται όλα μεταξύ τους, ενώ κανένα τους δεν μπορεί να διεκδικήσει την υπεροχή.”

Φφφφφχαριστώ!…

Πλένοντας τον ελέφαντά μου στον ποταμό Μεκόνγκ (Λάος) – ΦΩΤΟ: Λίλλη Τσίγκου

Σε μια απομονωμένη φυλή της ζούγκλας του Λάος – Νοέμβριος 2016

Αυτό ήταν το ταξίδι μας (χάρτες)

 

Το enallaktikos.gr ταξιδεύει στην Ινδοκίνα. Εναλλακτικός τουρισμός σε Λάος, Καμπότζη, Βιετνάμ. Το  enallaktikos.gr κάνει ένα ταξίδι – περιπέτεια στην Ινδοκίνα,  για 30 ημέρες στις πόλεις και στις ζούγκλες του Λάος, της Καμπότζης και του Βιετνάμ, που θα το ζήσουμε παρέα. Βήμα – βήμα, μέρα – μέρα, ένα ταξιδιωτικό, πολιτιστικό ημερολόγιο σε συνέχειες, με ιστορικές αναδρομές και εκατοντάδες φωτογραφίες – βίντεο.

Απο την Χο Τσι Μινχ του Βιετνάμ νοικιάζουμε  δικό μας ταχύπλοο και μέσω του ποταμού Μεκόνγκ περνάμε τα θαλάσσια σύνορα της Καμπότζης και φτάνουμε στην πρωτεύουσα Πνομ Πενχ. Συνεχίζουμε στην Σιέμ Ρεπ και θαυμάζουμε τους αρχαίους ναούς του Αγκόρ. Από εκεί  περνάμε στο Λάος και ανεβαίνουμε με ποταμόπλοιο,  ταχύπλοα,  κανό και πολύωρες πεζοπορίες τον Μεκόνγκ, μέχρι το Χρυσό Τρίγωνο (στα σύνορα Λάος – Βιρμανίας – Βιετνάμ), στο κέντρο του οπίου και της ηρωίνης.

Κάνουμε μια διαδρομή μέσα από βουνά, ζούγκλες, μεγάλα ποτάμια, ανάκτορα βασιλέων, που μας οδηγεί σε απομονωμένες φυλές, ολοζώντανες πόλεις,  ξεχασμένες ηρωικές επαρχίες, πανέμορφους ανθρώπους.

Περνάμε πεζοί τα σύνορα του Λάος και διασχίζουμε όλο το Βιετνάμ από πάνω μέχρι κάτω με πλοία, τραίνα, βανάκια.

Σε αυτό το μεγάλο αφιέρωμα του enallaktikos.gr μέσα απο τα ιστορικά στοιχεία, τα “παράξενα” θρησκευτικά και λαϊκά έθιμα, με ακριβείς αναφορές σε θρησκείες και ναούς, θα γνωρίσουμε την Ινδοκίνα.

Εκεί που συναντιούνται η Ινδία και η Κίνα, για να δημιουργήσουν τελικά μια υπέροχη πολυπολιτισμική κουλτούρα.

Πάμε!

enallaktikos.gr