Κατ’ αρχήν, τί είναι το θέρεμιν (αλλιώς θερεμίνη, αρχικά αιθερόφωνο);

Είναι το πρώτο ηλεκτρονικό μουσικό όργανο. Εφευρέθηκε το 1919. Είναι το μόνο διαδεδομένο μουσικό όργανο το οποίο μπορεί να παιχτεί εκ του μακρόθεν, δηλαδή «στον αέρα», χωρίς να το αγγίξεις.

Το όνομά του το πήρε από τον εφευρέτη του, το Ρώσο Λιου Τέρμεν, ο οποίος αργότερα – μεταβαίνοντας από τη σοβιετική Ρωσία στις ΗΠΑ – άλλαξε το όνομά του σε Λέον Θέρεμιν. 

Η βιρτουόζος Κλάρα Ρόκμορ 

Η Κλάρα Ρόκμορ (Clara Rockmore), γεννημένη σαν σήμερα, στις 9 Μαρτίου 1911, έχει συνδέσει άρρηκτα το όνομα της με το θέρεμιν και θεωρείται η πρωτοπόρος της ηλεκτρονικής μουσικής. 

Ήταν παιδί θαύμα. Μόλις πέντε ετών έγινε δεκτή στο Αυτοκρατορικό Ωδείο της Αγίας Πετρούπολης. Το απόλυτο μουσικό της αυτί ήταν αυτό που την οδηγούσε. Είχε την ευκαιρία να συνεργαστεί στενά με τον Λέον Θέρεμιν προτείνοντας μάλιστα διάφορες σημαντικές βελτιώσεις και μετατροπές για το όργανό. Ενώ πολλοί μουσικοί το χρησιμοποιούσαν κυρίως για ηχητικά εφέ η Κλάρα το αντιμετώπιζε σαν ένα κανονικό κλασικό όργανο.

^{_{* Η Ρόκμορ σε μουσική δράση}}

Το θέρεμιν και η Ρόκμορ ενέπνευσαν πλήθος μουσικών και συγκροτημάτων όπως οι Rolling Stones, Led Zeppelin, Beach Boys, Pixies, Placebo, Portishead και Radiohead.

Η θερεμίνη κατέλαβε ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της μουσικής μέσα από τον οργανοποιό Robert Moog, ο οποίος χρησιμοποιώντας τις εμπειρίες που αποκόμισε από την κατασκευή του συγκεκριμένου οργάνου στην αρχή της καριέρας του, έφτιαξε τα πρώτα συνθεσάιζερ.

Πως λειτουργεί το θέρεμιν

Η θερεμίνη είναι ένα κουτί, από το οποίο προεξέχουν δύο κεραίες, που δημιουργούν ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο. Με την κίνηση του χεριού του ανάμεσα στις κεραίες και το ηλεκτρικό δυναμικό του σώματός του, ο μουσικός επιδρά στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο. Οι μεταβολές αυτές του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου αναγνωρίζονται, ενισχύονται και αναπαράγονται από τις κεραίες ως ήχος. 

Λέον Θέρεμιν 

Ο Λέον Θέρεμιν εφηύρε το όργανο το 1919 και το παρουσίασε το 1920 στον απόηχο της ρωσικής επανάστασης και του φουτουριστικού κύματος που σημάδεψε τόσο τις τέχνες όσο και την τεχνολογία. 

Ο ίδιος ο Λένιν είχε εκφράσει την επιθυμία να εξασκηθεί στο νέο όργανο, που τόσο τον εντυπωσίασε ώστε παρήγγειλε 600 συσκευές για να διατεθούν σε ολόκληρη τη Ρωσία. 

Αργότερα ο Θέρεμιν εγκατέλειψε τη Ρωσία για τις ΗΠΑ. Επέστρεψε το 1938. Επί Στάλιν τότε στάλθηκε στα περιβόητα ορυχεία χρυσού της Kolyma στη Σιβηρία. Από εκεί σε ένα από τα μυστικά εργαστήρια που είχε ενσωματώσει το σταλινικό καθεστώς στο σύστημα των γκούλαγκ, όπου συνεργάστηκε με άλλους έγκλειστους διάσημους Ρώσους επιστήμονες και τεχνικούς όπως ο Αντρέι Τουπόλεφ και ο Σεργκέι Κορόλεφ. 

Τα ίχνη του χάθηκαν για πολλά χρόνια. Ακόμη και μετά την αποσταλινοποίηση και την επίσημη αποκατάσταση του, ουδείς γνώριζε αν ζούσε. Τον ανακάλυψε στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ο Άγγλος σκηνοθέτης Στιβ Μάρτιν που τον αναζήτησε με τη βοήθεια της Ρόκμορ για τις ανάγκες ενός ντοκιμαντέρ για το θερεμίν.