Πολλοί καλλιτέχνες έχουν γράψει κομμάτια που έμειναν στην ιστορία, ορμώμενοι από την ψυχική διαταραχή τους, που την χρησιμοποίησαν ως «μούσα» ή από συμβάντα του οικείου περιβάλλοντός τους. Βρήκαμε δέκα από αυτά τα κομμάτια – που είναι εκατοντάδες – και σας τα παρουσιάζουμε σημειώνοντας εν συντομία τις ιστορίες τους. 

1. Pink Floyd – Shine on you Crazy Diamond

To τραγούδι “Shine on you Crazy Diamond” των Pink Floyd που κυκλοφόρησε το 1975, ως μέρος του άλμπουμ “Wish you were here”, αποκαλύπτει μια σπαρακτική ιστορία. Πρωταγωνιστής της είναι ο Syd Barrett, ο πρώτος τραγουδιστής του συγκροτήματος – γνωστός για την εξάρτηση του από ναρκωτικές ουσίες (LSD) και την ψυχική του αστάθεια που οδήγησαν στην κατάρρευση και την οριστική αποχώρηση του από συγκρότημα, το 1968.

Ωστόσο, το 1974 καθώς οι Pink Floyd βρίσκονταν στο στούντιο ηχογραφώντας νέο υλικό, μια άγνωστη αντρική φιγούρα έκανε την εμφάνιση της. Ήταν ένας άντρας χωρίς ίχνος τρίχας πάνω του – είχε ξυρίσει ακόμη και τα φρύδια του- ο οποίος, μόλις τους είδε, άρχισε να χοροπηδάει προσπαθώντας να βουρτσίσει τα δόντια του. Μόνο τότε τα μέλη του συγκροτήματος αναγνώρισαν στο πρόσωπο του παράφρονα, τον παλιό σύντροφο τους Syd, 6 χρόνια μετά την εξαφάνιση του. Το γεγονός αυτό και η έντονη συγκινησιακή φόρτιση που δημιούργησε γέννησε το τραγούδι. Για πολλά χρόνια η ιστορία αυτή θεωρούνταν ένας μύθος, ώσπου την επιβεβαίωσε πρόσφατα ο David Gilmour. 

2. The Beatles-I’m so tired

Το τραγούδι “I’m so tired” των Beatles ηχογραφήθηκε to 1968 και φανερώνει την ψυχική κατάσταση του John Lennon εκείνη την εποχή που βίωνε έντονα την αϋπνία ως αποτέλεσμα προβληματισμών της προσωπικής του ζωής. O Lennon βρισκόταν στην Ινδία όταν συνέθεσε το κομμάτι και χρησιμοποιούσε τον διαλογισμό για να αντιμετωπίσει την αϋπνία. Το ίδιο θέμα, ακριβώς, πραγματεύεται και το γνωστό τραγούδι “I’m only sleeping” του δίσκου Revolver. 

3. Jimi Hendrix – Manic Depression

Κυκλοφόρησε το 1967 στο ντεμπούτο άλμπουμ του “Are you experienced?” και αναφέρεται στη μανιοκατάθλιψη ή αλλιώς διπολική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από επεισόδια ανεβασμένης ή ευερέθιστης διάθεσης γνωστά ως «μανία» και εναλλάσσονται με επεισόδια κατάθλιψης. Δεν υπάρχει κάποιο στοιχείο που να συνδέει τον Hendrix με την συγκεκριμένη ψυχική νόσο, όμως, κάποιες πηγές αποδεικνύουν ότι ο μάνατζερ του Chas Chandler του είχε πει σε συνέντευξη τύπου στο Λονδίνου ότι ακούγεται σαν μανιοκαταθλιπτικός. Έτσι, την επόμενη μέρα ο Hendrix έγραψε τους στίχους του Manic Depression, όπου ο ήρωας φανερώνει σύγχυση, απόγνωση, θυμό, και μοναδική σωτηρία του είναι η μουσική. 

4. Alice in Chains – Phantom Limb

To πιο πρόσφατο τραγούδι της λίστας μας “Phantom Limb” έρχεται από τους Alice in Chains και το άλμπουμ τους “The Devil Put Dinosaurs Here” που κυκλοφόρησε το 2013. Phantom Limb ονομάζεται το φαινόμενο κατά το οποίο ενώ ένα άκρο ή κάποιο όργανο του σώματος έχει ακρωτηριαστεί ή αφαιρεθεί, ο ασθενής συνεχίζει να έχει την αίσθηση ότι υπάρχει και όταν αποπειραθεί να το χρησιμοποιήσει, αισθάνεται ψυχικό και σωματικό πόνο. Μάλιστα, πόνος αυτός – γνωστός ως “phantom pain” – εμφανίζεται και σε άτομα που έχουν γεννηθεί χωρίς άκρα ή και σε παράλυτους. Σύμφωνα με τους τραγουδιστές William Duvall και Jerry Cantrell, o πόνος αυτός σε στοιχειώνει (“ I’ll just haunt you like a phantom limb”). 

5. Nine Inch Nails – Hurt

Έγινε γνωστό στο ευρύ κοινό από τον Johnny Cash, ωστόσο γράφτηκε από τον Trent Reznor και ερμηνεύτηκε για πρώτη φορά από τους Nine Inch Nails. Μάλιστα ο Reznor αναφέρει χαρακτηριστικά ότι την πρώτη φορά που άκουσε την ερμηνεία του Cash του φάνηκε σαν ένα εντελώς διαφορετικό τραγούδι που μιλάει πιθανώς για μια ερωτική απογοήτευση. To Hurt διερευνά συγχρόνως πολλά σκοτεινά ζητήματα, όπως η αυτοκαταστροφή, η εξάρτηση από την ηρωίνη, η κατάθλιψη και η αυτοκτονία. Ο ίδιος ο Reznor αποκαλύπτει σε συνέντευξη του ότι το τραγούδι γράφτηκε σε μία προσπάθεια να ξεφύγει από την παραφροσύνη στον φρικτό κόσμο που βρισκόταν ολομόναχος. 

6. David Bowie – All the Madmen

Μέρος της συλλογής “The Man who Sold the World” του 1970. Είναι εμπνευσμένο από μια πραγματική ιστορία, σύμφωνα με το βιβλίο “The Complete David Bowie” του βιογράφου Nicholas Pegg. Ήρωας της είναι o ετεροθαλής αδερφός του Bowie Terry Burns, o οποίος ήταν ψυχικά διαταραγμένος οπότε και εισήχθη σε ψυχιατρική κλινική. Ο ίδιος ήταν κοινωνικά απροσάρμοστος και όπως παραστατικά περιγράφει στο τραγούδι ο Bowie προτίμησε να παραμείνει έγκλειστος με τους “madmen” παρά να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα με τους “sadmen”. Τελικά, απέδρασε από το άσυλο και αυτοκτόνησε, ξαπλώνοντας σε σιδηροδρομικές ράγες. 

7. Pearl Jam – Hey Foxymophandlemama, That’s Me

Ή αλλιώς “Stupid Mop” ανήκει στο άλμπουμ “Vitalogy” των Pearl Jam που κυκλοφόρησε το 1994 και αποτέλεσε την πιο πρωτότυπη ως τότε σύνθεση τους. Το ενδιαφέρον στο συγκεκριμένο κομμάτι, εντοπίζεται στο γεγονός ότι περιέχει αληθινές μαρτυρίες ασθενών από ψυχιατρικό άσυλο. Μάλιστα, αποτελείται από την συνομιλία δύο εγκλείστων για την αγάπη, την αυτοκαταστροφή και την αυτοκτονία που φανερώνει το αδιέξοδο της σκέψης τους -σαν μια κασέτα να παίζει στο replay. Προφανώς και πολύ σωστά, το όνομα του ασύλου καθώς και η ταυτότητα των μαρτύρων έχει αποσιωπηθεί για λόγους δεοντολογίας. 

8. Muse – Stockholm Syndrome

Από το άλμπουμ “Absolution”, όπου επίσης φιλοξενείται το “Hysteria”. Το σύνδρομο της Στοκχόλμης είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο κατά το οποίο όμηροι εκφράζουν συμπάθεια και συμπόνια και έχουν θετικά συναισθήματα προς τους απαγωγείς τους, μερικές φορές σε σημείο που να υπερασπίζονται και ταυτίζονται με τους απαγωγείς. Υπό το φως της φροϋδικής θεωρίας, η ταύτιση με τον επιτιθέμενο είναι ένας τρόπος που το ίδιο το εγώ υπερασπίζεται τον εαυτό του. Όταν ένα θύμα πιστεύει τις ίδιες αξίες με τον επιτιθέμενο, αυτός παύει να γίνεται αντιληπτός ως απειλή. Το Σύστημα Βάσεων Δεδομένων Ομήρων του FBI δείχνει ότι περίπου 8 τοις εκατό των θυμάτων παρουσιάζουν ενδείξεις συνδρόμου της Στοκχόλμης. 

9. Joy Division – She’s lost control 

O σκοτεινός δίσκος ορόσημο των Joy Division “Unknown Pleasures” αποτελεί ένα αλφαβητάρι της ψυχικής διαταραχής με χαρακτηριστικότερα κομμάτια το “Disorder” και “She lost control”. Αναλυτικότερα, το “She’s lost Control” αφηγείται την ιστορία ή μάλλον την ψυχοπαθολογία μιας γυναίκας που ο Ian Curtis γνώρισε στην υπηρεσία εύρεσης εργασίας και η οποία έπασχε από επιληψία. Η ενασχόληση με αυτό και παρόμοια θέματα δεν μας εκπλήσσει καθώς ήταν γνωστό ότι ο Curtis έπασχε από επιληψία και κατάθλιψη και οδηγήθηκε τελικά στην αυτοκτονία το 1980. 

10. Nirvana – Lithium

Ένα τραγούδι που δεν θα μπορούσε σίγουρα να λείπει από αυτή τη λίστα είναι το “Lithium” μέρος του δίσκου των Nirvana “Nevermind”. To λίθιο είναι χημικό στοιχείο χρήσιμο για τη θεραπεία της διπολικής διαταραχής. Τα άλατα του λιθίου μπορεί επίσης να είναι χρήσιμα για σχετιζόμενες διαγνώσεις, όπως η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή και η κυκλική μείζονα καταθλιπτική διαταραχή. Σε πρόσφατες έρευνες που γίνονται για τις συνθήκες θανάτου του Kurt Cobain φαίνεται ότι πιθανότατα έπασχε από διπολική διαταραχή ο ίδιος.

musicpaper.gr