Παρουσιάστηκε χτες από τον επίτροπο Διεύρυνσης κ. Γιοχάνες Χαν, ενώπιον της επιτροπής Εξωτερικών του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η έκθεση προόδου για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Μια έκθεση που ασκεί σκληρή κριτική στην Τουρκία, κυρίως σε θέματα δημοκρατίας και απονομής της Δικαιοσύνης. 

Κάνει επίσης σαφή διασύνδεση της πιθανότητας ανοίγματος νέων κεφαλαίων με την επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Διευκρινίζω ότι για πρώτη φορά γίνεται μια τέτοια καθαρή σύνδεση των δυο θεμάτων, αφού σε όλες τις προηγούμενες εκθέσεις η αναφορά για άνοιγμα κεφαλαίων γινόταν αυτόνομα πράγμα που ερμηνευόταν σωστά ως πίεση πάνω στην κυπριακή κυβέρνηση. 

Είμαι της άποψης μετά και από πολλές συναντήσεις με αξιωματούχους της ένωσης, αλλά και με αξιωματούχους της Τουρκίας, πως η χώρα αυτή έστειλε πολύ θετικά μηνύματα προς την Κομισιόν και γενικότερα στην ΕΕ ότι η συμβολή της στην επίλυση θα είναι ουσιαστική και πως θα πρέπει να αναμένονται εξελίξεις σε σύντομο χρόνο. 

Φαίνεται δε ότι και η Κομισιόν αξιολόγησε ως ειλικρινή αυτή την πληροφόρηση που εξέπεμψε η Τουρκία. Άλλωστε αυτό φαίνεται και από το ίδιο το έγγραφο στο οποίο αναφερόμαστε. 

Η Τουρκία με πολύ απλά λόγια έστειλε το μήνυμα στην Ευρώπη πως αντιλαμβάνεται ότι χωρίς λύση, τερματίζονται τα ευρωπαϊκά της όνειρα, και πως αυτό είναι κάτι που θέλει οπωσδήποτε να αποφύγει. Επιπρόσθετα μάλιστα στέλνει και το μήνυμα ότι και το θέμα των εγγυήσεων είναι προς συζήτηση, καθώς και το δικαίωμα όλων των Κυπρίων σε όλες τις βασικές ελευθερίες. 

Ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων, ελεύθερη εγκατάσταση και αγορά περιουσίας. Αυτές είναι πάρα πολύ σοβαρές πληροφορίες και πρέπει η Κύπριοι πολιτικοί και πολίτες να αξιολογήσουμε σωστά. 

Να μην βρεθούμε εν πάση περιπτώσει μπροστά στον κίνδυνο να εμφανιστεί ενώπιον της διεθνούς κοινότητας η Τουρκία, ως η χώρα που επιδιώκει τη λύση, και εμείς ασμένως να πολεμούμε σε χρόνο μετά τα γεγονότα, να πείσουμε πως τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς έτσι. 

Σε μια τέτοια περίπτωση θα μας αφαιρεθούν σημαντικά όπλα από τη φαρέτρα. Αν πάλι η Τουρκία έχει συμφέρον από τη λύση (χωρίς εγγυητικά δικαιώματα και με κατοχυρωμένες τις βασικές ελευθερίες) τότε πρέπει να το δούμε έγκαιρα και να πράξουμε αναλόγως. 

Τώρα δυο λόγια για την ίδια την έκθεση, στην οποία καταγράφεται με σαφήνεια πως η Τουρκία είναι υπόλογη και υποχρεωμένη να εφαρμόσει πλήρως το πρόσθετο πρωτόκολλο,  να ανοίξει τα αεροδρόμια και τα λιμάνια της και να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της με την Κύπρο. 

Υπενθυμίζει ακόμη η Έκθεση ότι οι αποφάσεις του Συμβουλίου του 2006 βρίσκονται σε ισχύ, υπονοώντας ότι τα οκτώ κεφάλαια που το Συμβούλιο κρατά κλειστά θα παραμείνουν ως τέτοια. Επιπρόσθετα  στην παρουσίαση του ο κος Χαν δεν έκανε καμία ευθεία αναφορά για άνοιγμα κεφαλαίων, αντίθετα συνδύασε τη πιθανότητα ανοίγματος κεφαλαίων με πρόοδο στο κυπριακό.
 
Σε παρέμβαση μου τόνισα αρχικά ότι η καθυστέρηση στην παρουσίαση της Έκθεσης Προόδου για την Τουρκία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν σκόπιμη με απώτερο σκοπό να εξυπηρετήσει τις εκλογικές φιλοδοξίες του ΑΚΠ και του Ερτογάν. «Αυτή η στάση δείχνει και την γενικότερη προσέγγιση της Επιτροπής για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Η οποία είναι ανειλικρινής. Πίσω από κλειστές πόρτες λέτε ότι η Τουρκία δεν θα ενταχθεί ενώ δημόσια δηλώνετε ότι η ένταξη της είναι πιθανή, και μάλιστα σε σύντομο χρόνο».  
 
Συμφώνησα επίσης  με τον Επίτροπο Χαν  ότι πιθανή λύση του κυπριακού μπορεί  να δώσει ώθηση στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας  και επεσήμανα ότι  την ίδια στιγμή  η ΕΕ θα πρέπει να γνωρίζει ότι κανένας κύπριος πολιτικός δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος ανοίγματος κεφαλαίων χωρίς ουσιαστική και ξεκάθαρη προοπτική επίλυσης του κυπριακού προβλήματος.
 
Στην παρέμβαση μου έκανα επίσης αναφορά και για το κουρδικό καυτηριάζοντας το γεγονός  ότι η ΕΕ συνεχίζει να μην είναι ξεκάθαρη για το μέγα αυτό ζήτημα. «Είναι πασιφανές ότι η Τουρκία δεν επιδιώκει επίλυση του κουρδικού. Αντιθέτως καταπνίγει κάθε προσπάθεια αναζήτησης ουσιαστικών πολιτικών ελευθεριών». 
 
Ο κος Χαν επανερχόμενος στις επισημάνσεις μου επανέλαβε ότι η ΕΕ στηρίζει τις διαπραγματευτικές προσπάθειες για επίλυση του κυπριακού και ότι μόνο με επιτυχή κατάληξη τους μπορούμε να έχουμε θετικές επιπτώσεις στις διαπραγματεύσεις ένταξης της Τουρκίας. 

Τόνισε ότι το άνοιγμα κεφαλαίων εναπόκειται στο Συμβούλιο και μόνο με ομοφωνία μπορεί να αλλάξει κάτι. Παρόλα αυτά, συνέχισε, κάθε προετοιμασία εκ μέρους της ΕΕ για άνοιγμα νέων κεφαλαίων θα πρέπει να συνοδεύεται και με αντίστοιχη προσπάθεια θετικών μεταρρυθμίσεων/αλλαγών από την Τουρκία.

* Ο Τάκης Χατζηγεωργίου είναι Κύπριος ευρωβουλευτής με το ΑΚΕΛ και μέλος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς