Κυκλοφόρησε πριν μερικούς μήνες ένα ακόμη μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή, από τις καλαίσθητες και πολύ καλά φροντισμένες εκδόσεις Άγρα. Πρόκειται για «Το τρένο των 9.45», με εισαγωγή του Ανδρέα Αποστολίδη και εικονογράφηση του Νίκου Νομικού. Το μυθιστόρημα είχε πρωτοκυκλοφορήσει σε συνέχειες στην εφημερίδα Ακρόπολη, στο διάστημα 31/7/1960 έως 7/5/1961.

Ο Γιάννης Μαρής γεννήθηκε στη Σκόπελο το 1916.  Καταγόταν από τη Φθιώτιδα και ήταν ξάδερφος του Ηλία Τσιριμώκου – με  τον οποίο μετά την αποστασία, ήταν ιδιαίτερα χολωμένος. Σπούδασε νομικά και εντάχθηκε στον χώρο των σοσιαλιστών, ενώ μαζί με τον Τσιριμώκο και τον Σβώλο συμμετείχε στην ίδρυση της «Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας» (ΕΛΔ), ενώ αργότερα προσχώρησε στο ΕΑΜ.

Εργάζεται στην εφημερίδα Μάχη και μετά τις αποκαλύψεις που κάνει η εφημερίδα για τη Μακρόνησο θα φυλακιστεί. Αποφυλακίστηκε με παρέμβαση της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και του Αλέξανδρου Σβώλου. Θα εργαστεί στις εφημερίδες Προοδευτικός Φιλελεύθερος, Ελεύθερος Λόγος, Αθηναϊκή για να καταλήξει τελικά στο συγκρότημα Μπότση- Ακρόπολις, Απογευματινή, περιοδικό Πρώτο.

Ξεκίνησε το συγγραφικό του έργο στις αρχές της δεκαετίας του ’50 δημοσιεύοντας σε συνέχειες στο εβδομαδιαίο περιοδικό Οικογένεια το μυθιστόρημά του Έγκλημα στο Κολωνάκι (1953), με το οποίο και καθιερώθηκε, ενώ εκτός από α μυθιστορήματά του έχει γράψει περίπου είκοσι κινηματογραφικά σενάρια και δύο θεατρικά έργα.

Στο τρένο των 9.45 έχουμε μια μετατόπιση από τις κλασικές ιστορίες του Μαρή. Η δράση εκτυλίσσεται στα τέλη του 19ου αιώνα. Ένας απόστρατος αξιωματικός, τυφλός από μονομαχία, συναντά μια γυναίκα που τον παρασύρει και τον εμπλέκει σε μια υπόθεση φόνου. Το μόνο που γνωρίζει γι΄ αυτήν είναι το άρωμά της. Η ζωή του θα μπει σε κίνδυνο και θα εμπλακεί στην αναζήτησή της με μόνο οδηγό το άρωμά της, που θα τον οδηγήσει στην μόλις απελευθερωμένη Θεσσαλία, σε μια περιοχή όπου ακόμα το πλαίσιο του νόμου είναι ασαφές.

Ο Μαρής εδώ δημιουργεί το δικό του Άρωμα Γυναίκας, με τρόπο εντυπωσιακό. Το στυλ του παραμένει ακόμη αξεπέραστο. Η δημοσιογραφική του εμπειρία κάνει τη γραφή του λιτή, δεμένη πολύ καλά με την πλοκή. Η μεγάλη απήχηση που έχουν μέχρι σήμερα τα μυθιστορήματα του Γιάννη Μαρή, οφείλεται κυρίως στη μορφή τους, στο στυλ του Μαρή- ένα κομψό αστυνομικό αφήγημα με εμβάθυνση στο κοινωνικό φόντο της ιστορίας- που χωρίς δισταγμό θα μπορούσε να συγκριθεί με το στυλ του Ζωρζ Σιμενόν.

Ο Μαρής είναι ο έλληνας Σιμενόν και ο αστυνόμος Μπέκας ο αντίστοιχος επιθεωρητής Μεγκρέ. Ο Μαρής είναι υπαινικτικός, αβρός με τα πρόσωπα, ατμοσφαιρικός. Η αστυνομική πλοκή  στοχεύει στο να αναδείξει αφενός το κοινωνικό φόντο μιας κοσμικής Αθήνας και αφετέρου να διεισδύσει στον χαρακτήρα των πρωταγωνιστών. Αποκαλύψει το έγκλημα, αλλά και τις ερωτικές επιθυμίες ενός mainstream κόσμου, το έγκλημα δηλαδή στην βασική του πηγή, όχι στις περιθωριακές του εκφάνσεις. Η πλοκή αναπτύσσεται κυρίως σε γνωστά κοσμικά αθηναϊκά στέκια, αλλά πολύ συχνά και εκτός Αθηνών – Υδρα, Μύκονος, Θεσσαλονίκη, Βόλος.  

Η ψυχολογική ανάλυση των χαρακτήρων δεν αναδύεται έτσι τόσο από τις ατομικές περιπτώσεις, αλλά προκύπτει κυρίως από το κοινωνικό φόντο και την εικόνα. Δεν διεισδύουμε στην ψυχολογία των ηρώων μέσω της ατομικής ψυχής, αλλά στο πρόσωπο ως μέρος μιας κοινωνικής ιστορίας. Η βία στον Μαρή δεν εικονογραφείται, εξυπονοείται και συνοδεύει με φυσικό τρόπο τα πρόσωπα. Αναδεικνύεται έτσι η κοινωνική και προσωπική λάμψη και το έγκλημα όχι ως ατομική παρεκτροπή, αλλά ως φυσικό προϊόν κοινωνικών σχέσεων.

Η αίσθηση που αναδύεται από τις ιστορίες του Μαρή είναι αυτή της αστικής μεταπολεμικής Αθήνας και αναδεικνύεται η λαμπερή ατμόσφαιρα ενός κόσμου που αν και δεν υπάρχει πια, ωστόσο μένει έντονα η ανάμνησή του, όχι ως νοσταλγία μόνον, αλλά και ως ιστορικό μέτρο σύγκρισης με την σημερινή Αθήνα και τον κόσμο της.

Η φιγούρα του Γιάννη Μαρή, με την μακριά του πίπα και τα άφιλτρα τσιγάρα, να γράφει καθισμένος σε ένα τραπέζι του παλιού μπαρ 17 της Βουκουρεστίου, πίνοντας δυο τρια ουίσκυ, λίγο πριν πάει στην εφημερίδα του για δουλειά, είναι αυτή που θα μας θυμίζει, με κάπως μελαγχολικό τρόπο, την εποχή που οι εφημερίδες είχαν κείμενα και που οι δημοσιογράφοι- σαν τον Μέηλερ ή τον Χεμινγουέη- ήξεραν να γράφουν ιστορίες.