Λίγες ώρες πριν την ολοκλήρωση της πολύμηνης διαπραγμάτευσης της ελληνικής κυβέρνησης με τους πιστωτές, αποτελεί θέμα πολιτικής ευθύνης η τοποθέτηση πάνω στο τελικό ερώτημα που τίθεται από την συγκυρία και το οποίο τίθεται με τρόπο απλό και συγκεκριμένο. Συμφωνία ή ναυάγιο των διαπραγματεύσεων;

Το περιεχόμενο της συμφωνίας, τα μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής που θα περιλαμβάνει, το ύψος της χρηματοδότησης για τα επόμενα χρόνια, η πρόβλεψη που θα περιλαμβάνει για το χρέος, δεν θα αποτελέσουν αντικείμενο αυτού του σημειώματος.

Γιατί μετά από 5 μήνες διαπραγμάτευσης, το δημοψήφισμα και το ΟΧΙ του ελληνικού λαού, τη συνεχή ανταλλαγή προτάσεων μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των θεσμών, την πολιτική διαπραγμάτευση στο ανώτατο επίπεδο, είναι πολιτικά αυτονόητο ότι έχουμε φτάσει στο καλύτερο σημείο που είναι δυνατόν να φτάσουμε. Η επιλογή, πλέον, γίνεται συνεκτιμώντας όλα τα δεδομένα μαζί και με βασικό κριτήριο τις προοπτικές της χώρας και τη δυνατότητα που προσφέρει κάθε εναλλακτική για την υλοποίηση ενός πολιτικού σχεδίου με αριστερό πρόσημο.

Η δική μας πρόταση ως κοοπερατίβα Μετασχηματισμός είναι η επίτευξη συμφωνίας. Δεν μιλάμε ούτε για «συμφωνία πάση θυσία» ούτε για συμφωνία μόνον εφόσον επιτευχθούν κάποιοι στόχοι, τηρηθούν κάποιες κόκκινες γραμμές κλπ. Όπως γράφουμε πιο πάνω, και οι δυο αυτές γραμμές είναι ξεπερασμένες από τη συγκυρία. Το πλαίσιο για την επίτευξη της συμφωνίας έχει ήδη διαμορφωθεί.  Υπάρχουν μέσα σ’ αυτό διαπραγματευτικές επιτυχίες της ελληνικής κυβέρνησης που αφορούν την κατανομή των φορολογικών βαρών με δικαιοσύνη, υπάρχουν παραχωρήσεις προς τους πιστωτές που αντανακλούν την αδιαλλαξία με την οποία βρεθήκαμε αντιμέτωποι το τελευταίο πεντάμηνο.

Μέσα στη συγκυρία και με το διαμορφωμένο αυτό πλαίσιο, η επίτευξη συμφωνίας αποτελεί από μόνη της επιτυχία της Ελλάδας και της κυβέρνησης της Αριστεράς.
Αυτό χωρίς να παραγνωρίζουμε ότι η αδιάλλακτη στάση των δανειστών δεν είχε προβλεφθεί πλήρως από την αρχή, ενώ καθυστέρησαν και κινήσεις στο εσωτερικό μέτωπο, οι οποίες θα ενδυνάμωναν τη διαπραγματευτική θέση της κυβέρνησης.

Κοιτάζοντας προς τα πίσω:

– Βλέπουμε πέντε μήνες κατά τους οποίους η κυβέρνηση της αριστεράς υλοποίησε την προεκλογική δέσμευση της για σκληρή διαπραγμάτευση. Τόσο σκληρή που φτάσαμε πολλές φορές στη διακοπή των συζητήσεων και σε αντιπαραθέσεις σε έντονο ύφος με τους εκπροσώπους της πιο αδιάλλακτης μερίδας των δανειστών.

-Κατά την τελευταία φάση της διαπραγμάτευσης, από την ελληνική πλευρά αναδείχθηκαν τα ζητήματα δημοκρατίας στη λειτουργία της Ευρωζώνης, ισοτιμίας όλων των κρατών – μελών, οικονομικής ισορροπίας Βορρά – Νότου, έμφασης στην κοινωνική δικαιοσύνη και στην ανάπτυξη και όχι μόνον στην οικονομική σταθερότητα της Ευρωζώνης. Ζητήματα αληθινά κρίσιμα για το μέλλον της Ευρώπης που από χρόνια έπρεπε να έχουν τεθεί. Σήμερα, ο προβληματισμός αυτός έχει βρεθεί στο επίκεντρο της συζήτησης και στα ελληνικά επιχειρήματα βρίσκουν την έκφραση τους δεκάδες εκατομμύρια Ευρωπαίων πολιτών από κάθε γωνιά της ηπείρου.

– Η διενέργεια του δημοψηφίσματος και η μεγάλη νίκη του ΟΧΙ σε συνθήκες οικονομικής ασφυξίας, κλειστών τραπεζών και ολοκληρωτικού τύπου προπαγάνδας και τρομολαγνείας από τα ΜΜΕ, αποτέλεσε μια νίκη της δημοκρατίας απέναντι στους ποικίλους μηχανισμούς χειραγώγησης των πολιτών. Μια νίκη της πολιτικής απέναντι στη δικτατορία των αγορών, των δήθεν μη πολιτικών και ουσιαστικά αυταρχικών νέων κέντρων εξουσίας, τον έλεγχο των ΜΜΕ από το κεφάλαιο. Μια νίκη που αντήχησε σε όλο τον κόσμο.

– Η επιμονή της ελληνικής κυβέρνησης της Αριστεράς για δικαιοσύνη στην κατανομή των φορολογικών βαρών αντί για τον εύκολο δρόμο της οριζόντιας μείωσης των συντάξεων, άρα, σε τελευταία ανάλυση, για την υπεράσπιση του μεριδίου της εργασίας έναντι του μεριδίου του κεφαλαίου στο εθνικό εισόδημα, επαναφέρει την κυρίαρχη αντίθεση των κοινωνιών μας στο ιστορικό προσκήνιο. Δημιουργώντας, έτσι, μια παρακαταθήκη για τις πολιτικές μάχες που μόλις ξεκινούν στην Ευρώπη.

– Σε πρακτικό επίπεδο όλα τα παραπάνω μεταφράζονται σε λιγότερο οδυνηρά μέτρα για τους πιο φτωχούς, σχετικά ανεξάρτητα από το ύψος του συνολικού δημοσιονομικού πακέτου. Βαδίζουμε, λοιπόν, προς το τέλος της κοινωνικής και ανθρωπιστικής κρίσης, που ήταν το πιο απεχθές χαρακτηριστικό της τελευταίας πενταετίας. 

– Ενώ στο κέντρο της συζήτησης βρέθηκε το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους, υπήρξαν παραδοχές από πολλές πλευρές, όπως το ΔΝΤ, για το μη βιώσιμο χαρακτήρα του και, πέραν της αναφοράς που θα υπάρχει στο κείμενο της συμφωνίας, είναι πλέον αναπόφευκτη για τους πιστωτές μια μορφή απομείωσής του στο άμεσο μέλλον. Ώστε η Ελλάδα να ξεφύγει από τον διαρκή εφιάλτη της χρηματοδότησης του χρέους και του οικονομικού ελέγχου από το εξωτερικό.

Κοιτάζοντας τώρα προς το μέλλον:

Η επίτευξη συμφωνίας μετά από αυτές τις εξελίξεις και με αυτά τα στρατηγικά χαρακτηριστικά επιτρέπει στην ελληνική κυβέρνηση να καταστρώσει και να υλοποιήσει ένα πολιτικό σχέδιο με αριστερό πρόσημο για τη διακυβέρνηση της χώρας και τις αναγκαίες παρεμβάσεις στην οικονομία και την κοινωνία. Οι αναπόφευκτες υποχωρήσεις από το λεγόμενο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης δεν σημαίνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κυβερνήσει χωρίς πρόγραμμα Αντίθετα, επείγουσα είναι η προσαρμογή του σχεδιασμού της κυβέρνησης στη μετά τη συμφωνία εποχή, με πλήρη διατήρηση, υπεράσπιση και προώθηση των στρατηγικών στόχων της Αριστεράς.

Με αυτό το σκεπτικό απαντάμε από την πλευρά μας σε κάποιες καλοπροαίρετες φωνές συντρόφων που προβληματίζονται για την υπογραφή μιας αντικειμενικά δύσκολης συμφωνίας.

Σημασία έχει ολόκληρος ο «πόλεμος» και όχι μια μόνον μάχη. Η διαπραγμάτευση ήταν μια μάχη, το ίδιο ήταν το δημοψήφισμα, το ίδιο και η συμφωνία. Ο «πόλεμος» θα κριθεί σε βάθος χρόνου, στην υλοποίηση ενός συνολικού αριστερού πολιτικού σχεδίου. Θα κριθεί στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα, καθώς, όπως είπαμε, η ελληνική κυβέρνηση της Αριστεράς έθεσε τα κρίσιμα ζητήματα για μια δημοκρατική και κοινωνική Ευρώπη. Και σε αυτόν τον «πόλεμο θέσεων», για τον οποίο έγραφε και ο Γκράμσι, θα υπάρξουν στην Ελλάδα, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στη Γερμανία κάποια στιγμή, μάχες που θα κερδίσουμε, μάχες που θα χάσουμε και μάχες που θα αποφασίσουμε να αποφύγουμε. Γιατί, όπως έλεγε ο αρχαίος Κινέζος στρατηγός Σουν Τζου στην Τέχνη του Πολέμου, ο καλός στρατηγός δίνει μια μάχη μόνον όταν έχει πολύ καλές πιθανότητες να την κερδίσει. Αλλιώς, απλά υποχωρεί και περιμένει, με τον στρατό του ακέραιο, για μια καλύτερη ευκαιρία.

Από το καλοκαίρι του 2012 και μετά, ο ΣΥΡΙΖΑ έριξε το βάρος του στην κατάκτηση της κυβέρνησης. Ο έλεγχος της κρατικής εξουσίας είναι μια διαδικασία πιο πολυσύνθετη, η οποία προϋποθέτει, πρώτον, τομές στον κρατικό μηχανισμό, δεύτερον, απόκτηση θέσεων και ερεισμάτων μέσα στους θεσμούς και, τρίτον, ενεργοποίηση του λαού και των κινημάτων. Στο πεδίο αυτό, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος να διανυθεί.

Μια στρατηγικής σημασίας επιλογή του τελευταίου διαστήματος ήταν η υποβολή αιτήματος χρηματοδότησης από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό του ESM χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ, ενέργεια που, ως Μετασχηματισμός, την είχαμε καταθέσει ως πρόταση. Ακόμη και ανεξάρτητα από το πόσο θα επιμείνει τελικά η γερμανική κυρίως πλευρά στην εμπλοκή του ΔΝΤ, η ελληνική πρόταση σηματοδοτεί τη βούληση απεμπλοκής από έναν «θεσμό» που είναι ανεξέλεγκτος από κάθε έκφραση της λαϊκής βούλησης, είναι άντρο των πιο ακραίων νεοφιλελεύθερων απόψεων και συνδέεται με πραγματικές κοινωνικές τραγωδίες στον Τρίτο Κόσμο.

Εν κατακλείδι: Είναι κοινό μυστικό ότι η αδιαλλαξία των πιστωτών, και ιδιαίτερα του άξονα Σόιμπλε – Ντάισελμπλουμ, που εκφράζει, μεταξύ άλλων, την αυξανόμενη ανησυχία των κεντρικών τραπεζών του Βορρά (με πρώτη τη Bundesbank) μπροστά στην ταχύτατα αυξανόμενη έκθεσή τους στα χρέη του ευρωπαϊκού Νότου, στόχευε όχι μόνον στην πολιτική ήττα της ελληνικής κυβέρνησης της Αριστεράς, αλλά στον εθνικό εξευτελισμό και στην ανατροπή της κυβέρνησης και προσωπικά του πρωθυπουργού.
Το σχέδιο τους απέτυχε.

Με τη στήριξη του 62% του ΟΧΙ της προηγούμενης Κυριακής, η ελληνική κυβέρνηση θα πετύχει τώρα την υπογραφή συμφωνίας που, παρά τις δυσκολίες, δίνει ελπίδα και προοπτική. Οι ίδιες οι αντιξοότητες που υπερνικήσαμε δίνουν νέο νόημα στην επίτευξη αυτής της συμφωνίας. Η κυβέρνηση, όπως τονίζαμε σε σχετικό σημείωμα πριν δυο μήνες, δεν φυγομάχησε, ούτε πρόδωσε τις στοχεύσεις της ούτε δραπέτευσε από τις ευθύνες της.

Έχουμε πετύχει το ελάχιστο, που είναι, ταυτόχρονα, και μείζον: την κατοχύρωση ενός προγεφυρώματος αριστερής διακυβέρνησης μέσα στο εχθρικό περιβάλλον των πολιτικών θεσμών της Ευρωζώνης. Από τη Δευτέρα, να βαθύνουμε και να πλατύνουμε τις κατακτήσεις μας.

Κοοπερατίβα Μετασχηματισμός