Το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας ελέγχθηκε, κατασχέθηκε και τώρα μένει να καταστραφεί, όπως προβλέπεται στο σχέδιο της διεθνούς κοινότητας. «Που θα καταστραφεί;» ωστόσο είναι το ερώτημα που παραμένει. Η μία χώρα μετά την άλλη αρνείται να αναλάβει αυτή την αποστολή και πλέον σύμφωνα με πληροφορίες δυτικοί αξιωματούχοι και ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων εξετάζουν το ενδεχόμενο το ενδεχόμενο η επιχείρηση να πραγματοποιηθεί εν πλω σε διεθνή ύδατα. 

Ads

Ο έλεγχος του συριακού χημικου οπλοστασίου έχει ολοκληρωθεί και «τώρα αρχίζει η πραγματική δουλειά», όπως επισημαίνει στη Deutsche Welle o Ραλφ Τραπ, που εργάσθηκε για πολλά χρόνια στον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW). O γερμανός ειδικός σε ζητήματα χημικών όπλων παραπέμπει στις τεράστιες ποσότητες που θα πρέπει να καταστραφούν. Πάνω από χίλιοι τόνοι χημικών όπλων, υπενθυμίζει. Το ερώτημα που ζητά επειγόντως απάντηση είναι πού θα καταστραφεί το χημικό οπλoστάσιο της Συρίας;

Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει την μεταφορά εκτός Συρίας τοξικών ουσιών όπως το «σαρίν» και το «αέριο της μουστάρδας» μέχρι το τέλος του χρόνου και την καταστροφή τους μέχρι τον Απρίλιο του 2014. Τα υπόλοιπα χημικά όπλα θα πρέπει να καταστραφούν μέχρι το τέλος του 2014. Ωστόσο μέχρι σήμερα καμία χώρα δεν φαίνεται πρόθυμη να εκτελέσει αυτή την αποστολή στο έδαφός της. Νορβηγία, Βέλγιο, Αλβανία έχουν απορρίψει το αίτημα των ΗΠΑ κάνοντας λόγο για «έλλειψη υποδομών». Η Deutsche Welle σημειώνει πως η κυβέρνηση των Τιράνων αρχικά είχε δεχθεί την αμερικανική πρόταση. Αργότερα και υπό την πίεση των διαμαρτυριών στη χώρα αναθεώρησε τη στάση της. Στην παρούσα φάση ο OPCW συνομιλεί με τα 41 μέλη του εκτελεστικού συμβουλίου του οργανισμού. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ουάσιγκτον έχει απευθυνθεί στο Παρίσι, ζητώντας την αρωγή του για την καταστροφή του συριακού οπλοστασίου. Και όπως παρατηρεί ο Ραλφ Τραπ: «Ενδιαφέρον έχουν όλες εκείνες οι χώρες που τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκαν με την καταστροφή χημικών όπλων». Κι αυτό γιατί από το 1997 η σχετική Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών απαγορεύει την κατοχή χημικών όπλων.

Στην επιλογή της χώρας λαμβάνονται υπόψη γεωγραφικά κριτήρια καθώς τόσο η μεταφορά όσο και η καταστροφή τους εγκυμονούν κινδύνους. Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσίευμα του Αθηναϊκού Πρακτορείου, πλέον εξετάζεται και το ενδεχόμενο η επιχείρηση να πραγματοποιηθεί εν πλω σε διεθνή ύδατα. Μάλιστα αξιωματούχος του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων επιβεβαίωσε ότι η επιλογή αυτή είναι υπό εξέταση, αλλά δεν έχει ληφθεί απόφαση. 

«Το μόνο που είναι γνωστό αυτή τη στιγμή είναι ότι είναι τεχνικά εφικτό», είπε, ωστόσο ανεξάρτητοι ειδικοί προειδοποιούν ότι, αν και ένα τέτοιο εγχείρημα έχει επαναληφθεί, κυρίως από την Ιαπωνία, η οργάνωση μίας τέτοιας επιχείρησης εν πλω είναι περίπλοκη. Σύμφωνα με το εξεταζόμενο σχέδιο, ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων θα αναλάβει την εποπτεία της επιχείρησης καταστροφής, είτε μέσω υδρόλυσης είτε μέσω καύσης, του συριακού χημικού οπλοστασίου, άνω των 1.000 τόννων, εν πλω, η οποία θα διεξαχθεί σύμφωνα με τους όρους που θέτουν η αμερικανική και η ευρωπαϊκή νομοθεσία, δήλωσαν αξιωματούχοι, χωρίς να διευκρινίσουν εάν στο σενάριο περιλαμβάνεται η απόρριψη χημικών αποβλήτων στη θάλασσα.

Ο Ράλφ Τραπ δήλωσε στο Reuters πως η επιχείρηση καταστροφής χημικών όπλων στη θάλασσα έχει πραγματοποιηθεί, αλλά σε μικρότερη κλίμακα, από την Ιαπωνία, η οποία κατέστρεψε πριν από πολλά χρόνια εκατοντάδες χημικές βόμβες σε υπεράκτια εξέδρα. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι το εγχείρημα δεν διαφέρει κατά πολύ από την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου των ΗΠΑ σε ατόλη του Ειρηνικού Ωκεανού κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90.

Ωστόσο διευκρινίζει πως στην περίπτωση του συριακού χημικού οπλοστασίου χρειάζεται μια περισσότερο πολύπλοκη διαχείριση από την καταστροφή των ιαπωνικών βομβών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς, όπως εξήγησε, αυτές δεν παρήγαν υγρά κατάλοιπα, διότι επρόκειτο για τη διαχείριση τελικού προϊόντος. Αντίθετα, όπως αναφέρεται στο Αθηναϊκό Πρακτορείο που επικαλείται τις δηλώσεις του Ραλφ Τραπ, το συριακό χημικό οπλοστάσιο αποτελείται από αποθέματα «προδρόμων» στοιχείων τα οποία έχουν αποθηκευτεί ώστε σε άλλο στάδιο συνδυαζόμενα να συνθέσουν το τελικό προϊόν. Η καταστροφή των «προδρόμων» παραγόντων, είτε μέσω υδρόλυσης, είτε μέσω καύσης, θα παρήγαγε μεγάλες ποσότητες τοξικών αποβλήτων.

«Εάν χρησιμοποιηθεί υδρόλυση ή καύση, θα παραχθούν υγρά απόβλητα. Αρα θα υπάρχουν προβλήματα περιβαλλοντικής μόλυνσης που πρέπει να αντιμετωπισθούν», είπε. «Οι χώρες γύρω από την Μεσόγειο Θάλασσα δεν θα χαρούν με την προοπτική αυτής της επιχείρησης, όμως η μεταφορά των συριακών όπλων μακρύτερα θα θέσει προβλήματα», σημειώνει το Reuters. 

Από την πλευρά του ο Όλιβερ Μάιερ, από το ινστιτούτο Επιστήμη και Πολιτικής, σχολιάζει στη Deutsche Welle : «Στο τέλος η λύση που θα επιλέξει η διεθνής κοινότητα θα είναι συλλογική. Σε αντίθετη περίπτωση θα πρόκειται για ειρωνεία της ιστορίας. Να έχει επενδυθεί τόσο πολιτικό κεφάλαιο για μια συμφωνία με τον Άσαντ και να μην βρεθεί χώρα στην οποία θα μεταφερθούν και θα καταστραφούν τα χημικά του όπλα».