Υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν πως έχουν τις ιδιότητες του Λάο Τσε. Πιστεύουν πως γεννήθηκαν μεταφέροντας στα κύτταρα του μυαλού τους και στη συνείδησή τους τη γνώση και τη σοφία της ανθρωπότητας. Πιστεύουν πως η αλήθεια, η γνώση του ανθρώπου για την πραγματικότητα που μας περιβάλλει είναι στατική, απόλυτη και παραμένει τέτοια μια για πάντα. Μάλιστα, ο εγωτισμός τους φτάνει σε τέτοιο σημείο παραφοράς που θεωρούν τις προσωπικές τους θέσεις για την κοινωνία και την ιστορία κάτι ανάλογο με την ήπειρο της Αμερικής, που αφού την ανακάλυψαν και την γνώρισαν αυτοί, κανένας άλλος δεν δικαιούται δια να ομιλεί, ούτε για τις απόψεις τους ούτε για την Αμερική. Για την Αμερική μπορούν να μιλάνε μόνο αυτοί κι ο Κολόμβος. Αν τώρα, ο Κολόμβος πίστευε πως αυτό που ανακάλυψε δεν ήταν η Αμερική, μια νέα ήπειρος, αλλά οι Δυτικές Ινδίες κλπ., αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Ads

Στους πολιτικούς και ιδεολογικούς χώρους όπου δρουν οι μικροί και οι μεγάλοι «Λάο Τσε» ηγεμονεύει η νατουραλιστική άποψη για τον άνθρωπο, τις κοινωνικές σχέσεις, την ελευθερία, το Κράτος κλπ. Στους κύκλους αυτούς το Κακό, το διαβολικό, το διεφθαρμένο, η πηγή της αποξένωσης και της αλλοτρίωσης, το προπατορικό αμάρτημα και ο αδελφοκτόνος Κάιν, είναι το Κράτος.

Βέβαια, η αταβιστική αντίληψη για τον άνθρωπο και τις συμπεριφορές του έρχεται από πολύ μακριά κι ήταν διαδεδομένη στις πρωτόγονες κοινωνίες των γενών και των φυλών. Στις πολιτισμένες κοινωνίες, σ’ αυτές δηλαδή που η γλώσσα χρησιμοποιήθηκε φιλολογικά και η πατριαρχία διαδέχτηκε την μητριαρχία, η νατουραλιστική κι αταβιστική αντίληψη για τον άνθρωπο περιεβλήθη το μανδύα της θρησκευτικότητας. Π.χ., το προπατορικό αμάρτημα της Παλαιάς Διαθήκης που διαδίδεται από γενιά σε γενιά, το μίασμα του φόνου στην Αρχαία Ελλάδα που περιγράφεται στις τραγωδίες κλπ. Το προπατορικό αμάρτημα προϋποθέτει για τη λύτρωση τον αποδιοπομπαίο τράγο και τον σταυρό του μαρτυρίου, το μίασμα προϋποθέτει για την κάθαρση τους φαρμακούς και τα Θαργήλια.

Στην ύστερη δουλοκτησία, και στην αντιπαράθεση που έκανε στο «Κατά Κέλσου» (Contra Celsum) ο Ωριγένης στο έργο του πλατωνιστή φιλόσοφου Κέλσου «Αληθής Λόγος», καταγράφονται οι διαφορές και οι ομοιότητες των φιλοσοφικών δογμάτων της δουλοκτησίας με τις χριστιανικές αντιλήψεις για την ανθρώπινη φύση, που ηγεμόνευσαν στην ιστορική περίοδο του Μεσαίωνα. Ο Γκράμσι γράφει: «Η αντίληψη για το «πνεύμα» των παραδοσιακών φιλοσοφιών, όπως και εκείνη της «ανθρώπινης φύσης» που βρίσκεται στη βιολογία, θα έπρεπε να εξηγηθούν ως «επιστημονικές ουτοπίες», που υποκατέστησαν την μεγαλύτερη ουτοπία, εκείνη της «ανθρώπινης φύσης» που βρίσκεται στο Θεό (και οι άνθρωποι –παιδιά του Θεού) και χρησιμεύουν στο να δείξουν τη συνεχή ταλαιπωρία της ιστορίας, μια έμπνευση λογικο-συναισθηματική. Είναι αλήθεια ότι τόσο οι θρησκείες που βεβαιώνουν την ισότητα των ανθρώπων σαν παιδιών του θεού, όσο και οι φιλοσοφίες που βεβαιώνουν την ισότητά τους ως λογικών όντων εκφράζανε σύνθετα επαναστατικά κινήματα».

Ads

Το «εν τούτω νίκα» του Μεγάλου Κωνσταντίνου και το «ελευθερία-ισότητα-αδελφότητα» των Διαφωτιστών συνέβαλαν στο μετασχηματισμό του κλασικού κόσμου-της δουλοκτησίας, το ένα, και στο μετασχηματισμό του Μεσαίωνα-της φεουδαρχίας, το άλλο. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε με έμφαση ότι, την περίοδο του καπιταλισμού, οι αντιλήψεις αυτές πέρασαν σε πολλές εκδοχές των φιλοσοφικών ρευμάτων του ιδεαλισμού, αλλά και του υλισμού. Ο Ένγκελς στο «Λουδοβίκο Φόιερμπαχ» γράφει: «Οι Στράους, Μπάουερ, Στίρνερ, Φόιερμπαχ ήτανε τα βλαστάρια της χεγκελιανής φιλοσοφίας, που έμεναν ακόμα στο φιλοσοφικό επίπεδο. Ύστερα από τα έργα του “Βίος του Ιησού” και “Δογματική”, ο Στράους αφοσιώθηκε στη φιλοσοφική κι εκκλησιαστικο-ιστορική φιλολογία αλά Ρενάν. Ο Μπάουερ διακρίθηκε κάπως στην ιστορία της εμφάνισης του χριστιανισμού. Ο Στίρνερ έμεινε απλό παράδοξο, ύστερα μάλιστα, που ο Μπακούνιν τον επιχρύσωσε με τον Προυντόν και το επίχρισμα αυτό το βάπτισε “αναρχισμό”».

Ο άνθρωπος είναι σύνολο κοινωνικών σχέσεων. Η «ανθρώπινη φύση» δεν είναι απλά μία αφαίρεση φοϋερμπαχική, αλλά σύνολο κοινωνικών σχέσεων. Στις ταξικές κοινωνίες, οι τάξεις αποτελούν συλλογικά υποκείμενα, που προσδιορίζονται από τη σχέση τους με τους αντικειμενικούς όρους της εργασίας, από τη θέση τους στο κοινωνικό προτσές της παραγωγής. Έχουμε άνθρωπο δούλο εφόσον έχουμε άνθρωπο δουλοκτήτη, έχουμε άνθρωπο δουλοπάροικο εφόσον έχουμε άνθρωπο αριστοκράτη-φεουδάρχη, έχουμε άνθρωπο μισθωτό εργάτη εφόσον έχουμε άνθρωπο αστό-καπιταλιστή. Οι δούλοι, οι δουλοπάροικοι, οι μισθωτοί εργάτες έχουν «φύση» ιστορική, που είναι σύνολο κοινωνικών σχέσεων.

Ο Γκράμσι, αναφορικά με τη θέση του Μαρξ για την ανθρώπινη φύση, γράφει: «Ότι η «ανθρώπινη φύση» είναι το σύνολο των κοινωνικών σχέσεων, είναι η πιο ικανοποιητική απάντηση, γιατί περιέχει την ιδέα του γίγνεσθαι: ο άνθρωπος γίνεται, συνεχώς μεταβάλλεται με τη μεταβολή των κοινωνικών σχέσεων και γιατί αρνείται τον «άνθρωπο γενικά»: πράγματι οι κοινωνικές σχέσεις εκφράζονται από διάφορες ομάδες ανθρώπων που είναι προϋπόθεση βέβαια, που η ενότητά τους είναι διαλεκτική, όχι τυπική. Έχουμε άνθρωπο αριστοκράτη εφόσον έχουμε άνθρωπο δουλοπάροικο κλπ. Ακόμα μπορούμε να πούμε ότι η φύση του ανθρώπου είναι η «ιστορία» (και με αυτή την έννοια- αν ιστορία = πνεύμα- ότι η φύση του ανθρώπου είναι το πνεύμα), αν ακριβώς δίνουμε στην ιστορία τη σημασία του «γίγνεσθαι» σε μια «cocncordia discors» που δεν ξεκινά από την ενότητα, αλλά έχει μέσα της τις αιτίες μιας δυνατής ενότητας: γι’ αυτό η «ανθρώπινη φύση» δεν μπορεί να ανευρεθεί σε κανέναν άνθρωπο μόνο του, αλλά σε ολόκληρη την ιστορία του ανθρώπινου γένους…».

Ας επανέλθουμε λοιπόν τώρα στο επιχείρημα για την «Αμερική», και ιδίως στο ιμπεριαλιστικό κράτος-χώρα, τις ΗΠΑ. Από τότε που ο Κολόμβος ανακάλυψε την Αμερική και μέχρι σήμερα, που η νέα παγκόσμια οικονομικο-πολιτική κρίση μαστίζει την ανθρωπότητα, η γνώση του κόσμου για την Αμερική και τον κόσμο άλλαζε διαρκώς, και τούτο διότι το ιστορικό γίγνεσθαι διαφοροποιούσε διαρκώς τις κοινωνικές σχέσεις και τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά των κοινωνιών της αμερικάνικης ηπείρου. Για παράδειγμα, όπως λέει ο Μαρξ στον πρόλογο της ρωσικής έκδοσης του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου» (που ως γνωστόν μεταφραστής του ήταν ο Μπακούνιν), η διαλεκτική αλληλεπίδραση των ενδογενών συνθηκών της τσαρικής Ρωσίας, της Ευρώπης και των ΗΠΑ, συνέτειναν, μέσω της παγκόσμιας αγοράς, στην αναβάθμιση του ρόλου των ΗΠΑ στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας και στη διαμόρφωση επαναστατικών συνθηκών στη Ρωσία. Βλέπουμε λοιπόν ότι ο Μαρξ έκρινε σκόπιμο και χρήσιμο για το κίνημα ν’ ανακαλύπτει διαρκώς την Αμερική και τις ΗΠΑ, ν’ ανακαλύπτει διαρκώς την Ευρώπη και τη Ρωσία, ν’ ανακαλύπτει διαρκώς τις αιτίες που εμπεριέχονται στα αποτελέσματα της ιστορικής κίνησης και να βλέπει στ’ αποτελέσματα αυτά τις καινούριες συνθήκες και τις καινούριες αιτίες που μεταβάλλουν την ιστορική φύση του ανθρώπου, των κοινωνικών τάξεων και των χωρών-κρατών.

Ορισμένοι Αναρχικοί γράφουν:
«Επειδή η ΑΚΕΠ ανακάλυψε την Αμερική, δείτε τι λένε και οι ακατονόμαστοι κατά τα αλλά για εσάς αναρχικοί:
Εδώ και πάνω από 90 χρόνια υποστηρίζουμε ότι η πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση και το μετέπειτα «ανατολικό μπλοκ» που διευθυνόταν από τους Μπολσεβίκους (κομμουνιστικά κόμματα), ήταν μια ταξική κοινωνία στην οποία το κράτος, η αγορά και το μισθωτό σύστημα διατηρήθηκαν, δίνοντας τη δυνατότητα σε μια μικρή κομματική-κρατική, γραφειοκρατική ελίτ να εξαναγκάζει την πλειοψηφία του λαού να εργάζεται γι’ αυτήν.
Δεν ήταν, γι’ αυτό το λόγο, τίποτα παραπάνω από μια καπιταλιστική οικονομία που αναλαμβάνεται από το Κράτος και επιβάλλεται δια μέσου της γραφειοκρατίας του. Ο μπολσεβίκικος σοσιαλισμός ήταν και είναι ο κρατικά οργανωμένος καπιταλισμός».

Αγαπητοί Αναρχικοί, η άποψή μας για την «φύση» του καθεστώτος της πρώην Σοβιετικής Ένωσης δεν ταυτίζεται με τη δική σας άποψη. Εσείς, θεωρείτε πηγή όλων των κακών κι όλων των δεινών το Κράτος, το οποίο αντιμετωπίζετε υπερβατικά, την κρατική βία την θεωρείτε το πρωτεύον… κλπ. Ουσιαστικά, η άποψή σας έχει όλα τα στοιχεία της μεθοδολογικής προσέγγισης που προσιδιάζουν στις απόψεις του Ντύρινγκ, αλλά και στις απόψεις των Μπακούνιν, Προυντόν. Για τον μαρξισμό, η βία είναι η μαμή της ιστορίας. Η τοποθέτηση του Ένγκελς πάνω στο μύθο του Ροβινσόνα και του Παρασκευά στο «Αντι-Ντύρινγκ» απαντά διεξοδικά στο αν η βία είναι εκείνη που διαμορφώνει τα ιστορικά αποτελέσματα, ή αν η οικονομική υλική πραγματικότητα είναι το πρωτεύον ή το δευτερεύον στη διαμόρφωση του ιστορικού γίγνεσθαι. Πολύ σωστά ο Χέγκελ αναφέρει: «Όσοι κρίνουν εκ του αποτελέσματος, το μόνο που βλέπουν είναι το πτώμα που αφήνει ξωπίσω της η ίδια η διαδικασία».

Ο Μαρξ, με τον όρο «ενεργοί κεφαλαιοκράτες», ορίζει και εννοιολογεί επιστημονικά την ιστορική και κοινωνική φύση ενός τμήματος της αστικής τάξης, που ασκεί διευθυντική και εποπτική εργασία κλπ. στο προτσές της υλικής παραγωγής, και περιγράφει στο «Κεφάλαιο» τους τρόπους με τους οποίους, το τμήμα αυτό της αστικής τάξης, προσπορίζεται υπεραξία (βλέπε «Το Κεφάλαιο», τόμος ΙΙΙ κεφ. 23 κλπ. κλπ.).

Πέραν τούτου, οι απόψεις αρκετών τμημάτων της Αριστεράς είναι επίσης αντιεπιστημονικές, αφού θέλουν, στις χώρες που ονομάστηκαν «σοσιαλιστικές», την παραγωγή να είναι σοσιαλιστική αλλά τη διανομή να μην είναι η άλλη πλευρά των σχέσεων παραγωγής, αλλά να είναι απλά προϊόν υποκειμενικής βούλησης και «καπιταλιστικής» συμπεριφοράς μιας γραφειοκρατικής παρασιτικής κάστας -της λεγόμενης νομενκλατούρας. «Έτσι απαλλάσσονται από την υποχρέωση να ερευνούν και να προσκομίζουν αποδείξεις και γίνονται ελεύθεροι να διακηρύσσουν τις απόψεις τους ανεμπόδιστα και με ευκολία και να απαιτούν, ώστε η κατανομή των προϊόντων εργασίας να ρυθμίζεται όχι σύμφωνα με τα πραγματικά αίτιά της και τους νόμους που τη διέπουν, αλλά σύμφωνα με εκείνο που φαίνεται ηθικό και δίκαιο σ’ αυτούς» (Ένγκελς, Αντι-Ντύρινγκ, Μέρος δεύτερο Πολιτική Οικονομία, 1. Αντικείμενο και μέθοδος, σελ. 232-233).

Μάλιστα, η θέση τους ότι στην πρώην ΕΣΣΔ το «πλεόνασμα της αξίας-υπεραξία καταργήθηκε» δεν ευσταθεί, αφού, πέραν των άλλων, σε καμία από τις μεθόδους-σχολές του κεντρικού σχεδιασμού δεν απουσιάζει η κεφαλαιοκρατική παραγωγική σχέση «σταθερό-μεταβλητό κεφάλαιο». Η λανθασμένη αυτή αντίληψη ενσωματώνει τις οικονομικές θεωρίες περί πλεονάσματος, πίσω ακόμα κι από την εμπορευματική παραγωγή, αντιλήψεις του μερκαντιλισμού, που πέρασαν από τις αντιλήψεις των Locke, Hume, Barbon, Stuart, Petty κλπ. στη μεταγενέστερη οικονομική σκέψη (κλασική πολιτική οικονομία των Smith, Ricardo, νεορικαρντιανούς, μετακεϋνσιανούς, νεοκλασικούς-θεωρία των παιγνίων κλπ). Οι αναλύσεις αυτές έχουν εγκλωβιστεί στο επίπεδο του φετιχισμού του εμπορεύματος. Γι’ αυτό το λόγο πέρασαν στον ποσοτικό προσδιορισμό των ανταλλακτικών σχέσεων, υπερβαίνοντας τις κοινωνικές παραγωγικές σχέσεις. Τα εμπορεύματα περιέχουν μια ενδογενή ιδιότητα, περιέχουν αξία. Η συνθετότητα της ανταλλακτικής συμμετρίας, στην ανταλλαγή και την πραγμάτωση των εμπορευμάτων, ιδίως του εμπορεύματος «εργατική δύναμη», αναδεικνύει τον εγχρήματο χαρακτήρα της σχέσης ως αφηρημένης εργασίας, στην κυριαρχική αντίφασή της με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των αξιών χρήσης και των ειδικών ποιοτικών χαρακτηριστικών αξιοποίησης του κεφάλαιου.

Στη σημερινή συγκυρία, όπου η κρίση του ελληνικού και του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος διαμορφώνει τις αντικειμενικές προϋποθέσεις για την ανατροπή του, και οι κεϋνσιανές-νεοκεϋνσιανές, φιλελεύθερες-νεοφιλελεύθερες θέσεις-απόψεις, που θέλουν τις αιτίες των κρίσεων της καπιταλιστικής οικονομίας να βρίσκονται κυρίως στον τομέα της πίστωσης, της ποσότητας του χρήματος κλπ κλπ., κι όχι στον τομέα της παραγωγής, αποδεικνύονται επιστημονικά λανθασμένες με τρόπο αναμφισβήτητο, ενώ, η θέση-άποψη της μαρξιστικής θεωρίας για τις αιτίες και το αναπόφευκτο των καπιταλιστικών κρίσεων επιβεβαιώνεται με τρόπο αναμφισβήτητο, και δημιουργούνται οι υποκειμενικές δυνατότητες ανασυγκρότησης του επαναστατικού αντικαπιταλιστικού κινήματος πάνω στη στέρεα επιστημονική βάση της μαρξιστικής κοσμοθεωρίας, του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού, αρκετοί αναρχικοί, αντιεξουσιαστές, κρατιστές αριστεροί, σε συγχορδία με τους διανοούμενους του αστισμού, τους φιλελεύθερους, τους «σοσιαλιστές», τους ρεφορμιστές κλπ., επιμένουν να υποστηρίζουν, με σοφίσματα, ότι τα απολυταρχικά καθεστώτα του «ανύπαρκτου» σοσιαλισμού-του κρατικού καπιταλισμού που κατέρρευσαν, ήταν ο πραγματωμένος μαρξισμός-κομμουνισμός.
(βλέπε ΑΚΕΠ: Κρατισμός, ο κύριος εχθρός της επανάστασης https://tvxs.gr/userpost/%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CF%80-%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%8…)

Αντώνης Χάλαρης
https://akep.blogspot.com