Τον Μάιο του 1984, προβάλλεται στο επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα του 37ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία, ενός νέου 28χρονου Δανού σκηνοθέτη. 40 χρόνια μετά, θυμόμαστε το εκρηκτικό «Στοιχείο Του Εγκλήματος», το οποίο μας σύστησε την κινηματογραφική ιδιοφυΐα του Λαρς φον Τρίερ.

«Το να προκαλέσεις θεωρώ ότι είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο, δεν αποτελεί όμως τη βάση για να κάνεις σημαντική τέχνη και δεν αφορά τη δική μου δουλειά. Αν προκαλώ κάποιον, άλλωστε, αυτός είναι μόνο ο εαυτός μου. Κηρύττω διαρκώς τον πόλεμο σ’ εμένα τον ίδιο, στον τρόπο με τον οποίο μεγάλωσα, στις προσωπικές μου αξίες. Και επιτίθεμαι σθεναρά στη φιλοσοφία με την οποία με ανέθρεψαν.» – Λαρς φον Τρίερ

Με την πρώτη του ταινία και συμμετοχή στις Κάννες, ο Τρίερ κέρδισε το Βραβείο Technical Grand Prize, γεγονός που βοήθησε σημαντικά την καριέρα του Δανού καλλιτέχνη. Ενός σκηνοθέτη που έμελλε να επηρεάσει όσο λίγοι την πορεία και την εξέλιξη του Ευρωπαϊκού Σινεμά.

Ο Φίσερ, είναι ένας ντετέκτιβ που για καιρό ζούσε στο Κάιρο. Επιστρέφει εσπευσμένα στην Ευρώπη προκειμένου να εξιχνιάσει μία υπόθεση δολοφονιών. Στην προσπάθειά του να εντοπίσει τον δράστη, ακολουθεί τις αμφιλεγόμενες μεθόδους που ο μέντοράς του, Όσμπορν, αναλύει στο βιβλίο του «Το Στοιχείο Του Εγκλήματος».

Η ταύτιση του Φίσερ όμως με το εγκληματικό μυαλό του δολοφόνου αρχίζει σιγά – σιγά να φεύγει από τον έλεγχό του με απρόβλεπτες συνέπειες. Σ’ αυτό το υγρό χάος ολοκληρωτικής οικολογικής καταστροφής, ψυχικής παράνοιας και ηθικής σήψης, ο κόσμος είναι παραδομένος στο έλεος μιας μηδενιστικής και ανεξέλεγκτης βίας, καθώς τα πάντα υπόκεινται σε μια συνεχής και αέναη διαδικασία αποσύνθεσης και φθοράς.

«Γιατί να ψάχνουμε το στοιχείο του εγκλήματος στην κοινωνία και όχι μέσα στην ανθρώπινη φύση;» αναρωτιέται ο δάσκαλός του, Όσμπορν. Το οδοιπορικό του Φίσερ μετατρέπεται σε μια περιπλάνηση χωρίς πυξίδα, σε μια βουτιά από ψηλά στα κατεστραμμένα αρχεία της Ιστορίας και στους μαιάνδρους ενός εφιάλτη απ’ τον οποίο προσπαθεί απεγνωσμένα να ξυπνήσει.

Κορυφαίο φιλμ νέο-νουάρ, το πρώτο της τριλογίας της «ύπνωσης» για την θνήσκουσα Ευρώπη, που με έξυπνες τεχνικές αναφέρεται σε μια γηραιά ήπειρο νεκρή και γεμάτη φθορά. Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Τρίερ, σε ηλικία 28 χρονών, με ατμόσφαιρα απόκοσμη, ζοφερή και παρακμιακή, με ύφος στιλιστικό αλλά παράλληλα μεταμοντέρνο.

Φιλμ που ταξίδεψε τον δημιουργό του μέχρι τις Κάννες, χαρίζοντας του ένα βραβείο τεχνικού επιτεύγματος και ξεκινώντας το μακροχρόνιο φλερτ του Δανού καλλιτέχνη μ’ ένα από τα πιο σημαντικά κινηματογραφικά φεστιβάλ. Σε μία από τις σπάνιες εμφανίσεις του, μπροστά από την κάμερα, ο Λαρς φον Τρίερ, κρατά για τον εαυτό του, έναν μικρό, αλλά χαρακτηριστικό ρόλο.

Η «τριλογία της Ευρώπης», θα συνεχιστεί το 1987, με την ταινία «Epidemic» και θα ολοκληρωθεί από τον Δανό σκηνοθέτη το 1991, με την κυκλοφορία της ταινίας «Europa».

Λαρς φον Τρίερ / Lars von Trier

Γεννημένος στις 30 Απριλίου του 1956 στην Κοπεγχάγη, ο Λαρς φον Τρίερ είναι ένας δεινός κινηματογραφιστής, αλλά και αιρετικός της Έβδομης Τέχνης. Ο Δανός σκηνοθέτης, αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια του σύγχρονου ευρωπαϊκού κινηματογράφου.

Τα πρώτα βήματα του Τρίερ στον κινηματογράφο, έγιναν σε ηλικία έντεκα ετών με μια Super-8 που του είχαν κάνει δώρο οι γονείς του. Το 1979 αρχίζει τη φοίτησή του στη Δανέζικη Σχολή Κινηματογράφου, εκεί δημιουργεί δύο μικρού μήκους ταινίες, οι οποίες ευτύχησαν να βραβευτούν στο Φεστιβάλ του Μονάχου και να του δώσουν τα πρώτα θερμά διαπιστευτήρια για μια ανάλογη πορεία. Το 1984, έναν μόλις χρόνο μετά την αποφοίτησή του, ο Τρίερ ολοκλήρωσε την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, το μαγευτικό «Στοιχείο του Εγκλήματος» (The Element of Crime).

«Είναι πολύ πιο σημαντικό να εφευρίσκουμε τρόπους ώστε να εξερευνούμε ολοένα και περισσότερες δυνατότητες που προσφέρει ο κινηματογράφος ως τέχνη, αντί να σκαρφιζόμαστε ανόητους τρόπους για να φέρουμε τον κόσμο πάση θυσία στο Σινεμά…» – Λαρς Φον Τρίερ

Διαβάστε επίσης:
Λαρς φον Τρίερ: Ένας δεινός και αιρετικός κινηματογραφιστής

Το Στοιχείο του Εγκλήματος / The Element of Crime
Σκηνοθεσία: Λαρς φον Τρίερ / Lars von Trier
Σενάριο: Niels Vørsel, William Quarshie
Πρωταγωιστούν: Michael Elphick, Esmond Knight, Me Me Lai
Χώρα Παραγωγής: Δανία
Έτος Παραγωγής: 1984
Διάρκεια: 104 λεπτά