Ως ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση αντιμετωπίζει το νέο νομοσχέδιο περί ναρκωτικών ο διευθυντής του ΚΕΘΕΑ, κ. Χαράλαμπος Πουλόπουλος, μιλώντας στο tvxs. Υπογραμμίζει, ωστόσο, πως πολλά είναι αυτά που πρέπει να γίνουν ακόμη.

Ads

Επιτέλους ένταξη και όχι αποκλεισμός
Η βασική διαφορά της σημερινής πρότασης σε σχέση με άλλες που εμφανίστηκαν κατά το παρελθόν αφορά τη φιλοσοφία της. “Καιρό είχε να κατατεθεί μια νομοθετική πρόταση που να προωθεί την κοινωνική ένταξη των εξαρτημένων και όχι τον κοινωνικό τους αποκλεισμό. Είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι χρήστες ουσιών έρχονται κάποια στιγμή αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη, είτε για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών είτε γιατί διαπράττουν άλλα αδικήματα, όπως κλοπές, στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν τη δόση τους. Η αντιμετώπισή τους ως εγκληματιών και όχι ως ατόμων που χρειάζονται πολύπλευρη υποστήριξη για τη θεραπεία και την ένταξή τους στην κοινωνία, οδηγεί πολλούς από αυτούς στη φυλακή, όπου σήμερα συνωστίζεται μεγάλος αριθμός χρηστών. Ωστόσο, είναι πια γνωστό και ερευνητικά τεκμηριωμένο ότι η φυλακή επιδεινώνει την ψυχοκοινωνική κατάσταση του χρήστη και συνήθως τον σπρώχνει πιο βαθιά στην εξάρτηση και το έγκλημα. Δεν είναι τυχαίο ότι η πλειονότητα των εξαρτημένων, μετά την αποφυλάκισή τους, ξαναγυρίζει στη χρήση και στην παραβατικότητα και συνήθως επιστρέφει στη φυλακή. Αντίθετα η συμμετοχή σε πρόγραμμα απεξάρτησης, αντί της φυλάκισης, απομακρύνει τόσο από τον κόσμο της χρήσης όσο και από αυτόν του εγκλήματος. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία του ΟΗΕ, το κόστος φυλάκισης ενός χρήστη είναι πολλαπλάσιο από το κόστος της συμμετοχής τους σε ένα πρόγραμμα απεξάρτησης, ακόμα και διαμονής.”

Η θέση των εξαρτημένων είναι στην κοινωνία
“Με αυτή την έννοια η προβλεπόμενη δραστική μείωση των ποινών ακόμα και για αυτούς που κάνουν χρήση των «λεγόμενων» σκληρών ναρκωτικών με την προοπτική της απεξάρτησης και της κοινωνικής του ένταξης είναι σε θετική κατεύθυνση. Φαίνεται λοιπόν, σύμφωνα με ό,τι έχει γίνει μέχρι τώρα γνωστό, ότι το νέο νομοσχέδιο για τα ναρκωτικά αναγνωρίζει πως η θέση των εξαρτημένων είναι στην κοινωνία και όχι στη φυλακή, διευρύνοντας τα εναλλακτικά της φυλάκισης μέτρα και δίνοντας υποχρεωτικό χαρακτήρα σε ευνοϊκές διατάξεις που ήδη ισχύουν, αλλά στην πράξη σπάνια εφαρμόζονται. Προς αυτή την κατεύθυνση είναι σημαντικές οι προβλέψεις για αναλογικότητα στις ποινές, ώστε να είναι αυστηρή η αντιμετώπιση των μεγαλο-διακινητών και ευνοϊκότερη αυτή των εξαρτημένων που διαπράττουν μικρο-αδικήματα, η θέσπιση ενός πιο έγκυρου τρόπου πιστοποίησης της εξάρτησης ενώπιον του δικαστηρίου κ.ά.”

Αναγκαία η στήριξη των ίδιων των προγραμμάτων απεξάρτησης
Παράλληλα, ο κ. Πουλόπουλος εκφράζει την ικανοποίησή του για την υιοθέτηση στο νομοσχέδιο προτάσεων που έχει καταθέσει το ΚΕΘΕΑ και υποστηρίζει πως θα εκφράσει αναλυτικότερα τα σχόλια και τις παρατηρήσεις του μόλις δημοσιοποιηθεί το σώμα του νομοσχεδίου στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης. “Παρόλα αυτά είναι βέβαιο πως η βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου στη βάση της αρχής θεραπεία και όχι εγκλεισμός αποτελεί μόνο το πρώτο βήμα για την καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος. Η αποφασιστική κίνηση είναι η στήριξη των ίδιων των προγραμμάτων απεξάρτησης και κοινωνικής επανένταξης, για να δοθεί διέξοδος σε όσους βρίσκονται στη χρήση, αλλά και ενημέρωσης-πρόληψης, για να προληφθεί η είσοδος νέων ατόμων στον κόσμο των ναρκωτικών. Σήμερα, ωστόσο, και ενώ η οικονομική κρίση ευνοεί την εξάπλωση διαφόρων μορφών εθισμού και αυξάνει τη ζήτηση για υπηρεσίες, οι οργανισμοί θεραπείας βρίσκονται αντιμέτωποι με μειωμένη χρηματοδότηση, ελλείψεις σε προσωπικό λόγω αδυναμίας προσλήψεων, απουσία εθνικού σχεδιασμού και στρατηγικής και τη συνεχώς αυξανόμενη αβεβαιότητα για το μέλλον των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας.”

Μένουν πολλά να γίνουν ακόμη…
Αποτιμώντας συνολικά το σχέδιο νόμου ο διευθυντής του ΚΕΘΕΑ καταλήγει πως “η νομοθετική πρωτοβουλία λίγο μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία και κοινωνική επανένταξη των εξαρτημένων, αν δεν εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις για την απρόσκοπτη λειτουργία των προγραμμάτων απεξάρτησης όχι μόνο στην κοινωνία αλλά και μέσα στη φυλακή, όπου, όπως έχει δείξει η εμπειρία άλλων ευρωπαϊκών χωρών, αναμένεται να συνεχίσει να βρίσκεται σημαντικός αριθμός εξαρτημένων, ακόμα και μετά την εφαρμογή των νέων μέτρων που εξαγγέλθηκαν. Το πρώτο βήμα έχει γίνει και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Μένουν ωστόσο να γίνουν πολλά ακόμα.”