Με αφορμή την επικείμενη αναχώρηση του Στόλου της Ελευθερίας ΙΙ, για την άρση του παράνομου αποκλεισμού του λιμανιού της Γάζας, το tvxs.gr παρουσιάζει μια σειρά από μαρτυρίες ανθρώπων που συμμετείχαν στην περυσινή αποστολή. Η Haneen Zoabi, αραβικής καταγωγής βουλευτής του Ισραηλινού κοινοβουλίου, βρισκόταν στο Mavi Marmara, που χτυπήθηκε από τον ισραηλινό στρατό, με αποτέλεσμα το θάνατο εννέα ακτιβιστών. Η ίδια επέζησε. Όταν επέστρεψε στο Ισραήλ για να μιλήσει στην Knesset (Ισραηλινή Βουλή), δέχτηκε επίθεση για τη συμμετοχή της στην πρωτοβουλία. Η ίδια, ωστόσο, είχε ξεκαθαρίσει: «Δε μετανιώνω για τη συμμετοχή μου». Στη συνέντευξη που ακολουθεί εξηγεί τους λόγους για τους οποίους συμμετείχε στην αποστολή.

Ads

Ποια ήταν η κατάσταση στη Γάζα όταν κατευθυνόταν προς αυτή ο Στόλος της Ελευθερίας και πώς λήφθηκε η απόφαση να σπάσει ο αποκλεισμός της;

Πρώτα απ’ όλα μιλάμε για ενάμιση εκατομμύριο ανθρώπους, τους οποίους το Ισραήλ έχει εγκλωβίσει σε μια φυλακή. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη φυλακή του κόσμου. Μιλάμε για περίπου 100.000 σπίτια που έχουν καταστραφεί. Το Ισραήλ εμποδίζει τους ανθρώπους να τα κατασκευάσουν από την αρχή. Μιλάμε για δεκάδες σχολεία τα οποία κατάστρεψε το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα το 2008-2009. Το 60% του πληθυσμού στη Γάζα δεν έχει καθαρό, πόσιμο νερό. Δεν πρόκειται μόνο για μια κατοχή στη Γάζα, αλλά και για έναν τρόπο να ταπεινώνεις τους ανθρώπους. Μιλάμε για ανθρώπους τους οποίους το Ισραήλ ήθελε να τιμωρήσει, επειδή εξέλεξαν τη Χαμάς. Το Ισραήλ θέλει όχι μόνο μόνο να έχει υπό την κατοχή του τη χώρα, αλλά και να έχει τον έλεγχο των πολιτικών αποφάσεων, να ελέγχει τις εκλογές τους. Επιπλέον, μιλάμε για έλλειψη βασικών ανθρωπιστικών υπηρεσιών, καθώς και 122 ειδών φαρμάκων στα νοσοκομεία της Γάζας. Για κάποιες ώρες κάθε μέρα, δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Ισραήλ έχει σκοτώσει 1.400 Παλαιστίους κατά τη διάρκεια της επίθεσης στη Γάζα και άφησε πίσω του χιλιάδες τραυματίες, χωρίς υποστήριξη και χωρίς να τους επιτρέπει την παροχή κατάλληλης ιατρικής θεραπείας. Το να ζεις στη Γάζα είναι απάνθρωπο και κανείς δε μιλά γι’ αυτό. Δεν πρόκειται απλώς για μια πολιορκία, αλλά για μια «σιωπηρή» πολιορκία. Δεν βρίσκεται στην παγκόσμια ατζέντα. Δεν βρίσκεται στη διπλωματική ατζέντα. Δεν βρίσκεται στην ατζέντα των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Το Ισραήλ επίσης δε μιλά γι’ αυτή την πολιορκία. Ούτε καν η Παλαιστινιακή Αρχή δεν θεωρεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη διαπραγμάτευση με το Ισραήλ το σπάσιμο της πολιορκίας στη Λωρίδα της Γάζας.

Ο Στόλος της Ελευθερίας ήταν ένα μέσο για να σπάσει αυτή η σιωπή. Ίσως όχι την ίδια την πολιορκία, καθώς δεν είμαστε τόσο αθώοι ώστε να πιστεύουμε, ότι θα την λύσουμε οριστικά. Όχι, ήμασταν πολύ ρεαλιστές. Είπαμε ότι θα σπάσουμε τη σιωπή. Τη συνωμοσία σιωπής σχετικά με την πολιορκία. Και νομίζω ότι, ο στολίσκος το πέτυχε αυτό. Φυσικά, με ένα πολύ μεγάλο, ανθρώπινο κόστος: τους εννέα νεκρούς ακτιβιστές από τα πυρά του Ισραήλ.

Ποια ήταν η ατμόσφαιρα στο Mavi Μαρμαρά;

Στην πραγματικότητα, υπήρχε μια πολύ θετική αίσθηση ενδυνάμωσης. Υπήρχε η αίσθηση ότι κάνουμε κάτι το οποίο στρέφεται κατά της ισραηλινής πολιτικής. Ότι αντιπροσωπεύουμε μια διεθνή συναίνεση κατά της πολιορκίας, της κατοχής, της ισραηλινής επιθετικότητας. Επιτέλους υπήρχε μια φωνή που φώναζε να σταματήσει η ισραηλινή πολιτική εναντίον του παλαιστινιακού λαού. Το ηθικό στο πλοίο αλλά και σε όλο το στόλο, ήταν πολύ υψηλό. Η εκπροσώπηση 30 χωρών σε αυτόν ήταν μια μεγάλη επιτυχία.

Φοβηθήκατε κατά την επίθεση στο Στόλο;

Ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκα τόσο κοντά σε οπλισμένους στρατιώτες και αληθινά πυρά. Επρόκειται για μια στρατιωτική επιχείρηση κι όχι μια πολιτική λειτουργία. Για εμάς τους ακτιβιστές επρόκειτο για πολιτική πράξη, μια πολιτική παρέμβαση. Αλλά μετά είδα το ελικόπτερο και 14 πλοία του Ισραήλ με δεκάδες στρατιώτες να πυροβολούν, πριν καν πλησιάσουν το πλοίο. Γι’ αυτούς ήταν μια κανονική στρατιωτική επιχείρηση. Αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης είναι κατάλληλος για την καταπολέμηση ενός άλλου στρατού κι οχι τρόπος με τον οποίο κράτη αντιμετωπίζουν 600 άοπλους πολιτικούς ακτιβιστές. Φυσικά και φοβήθηκα, ενώ ήμουν και έκπληκτη. Βρισκόμασταν σε σοκ, καθώς δεν περιμέναμε τέτοια βίαιη αντίδραση. Μόλις δέκα λεπτά αργότερα είδαμε το πρώτο νεκρό σώμα. Δεν υπήρξε μακρά αντιπαράθεση μεταξύ των ακτιβιστών και των ισραηλινών στρατιωτών. Δεν ήταν αντιπαράθεση, ούτως ή άλλως. Οι Ισραηλινοί είπαν ότι μετά τον έλεγχο των πλοίων βρήκαν όπλα. Είπαν ότι βρήκαν μαχαίρια. Φυσικά βρήκαν μαχαίρια. Μαχαίρια υπάρχουν και στο σπίτι σας και στο δικό μου.

Ήταν σοκαριστικό και φυσικά ήμουν φοβισμένη. Σκέφτηκα ότι, αν πυροβολούν για να μας φοβήσουν χωρίς να ενδιαφέρονται για το αν θα σκοτώσουν ανθρώπους, τότε ξέρουμε πως ήταν κατά την είσοδό τους στη Γάζα, κατά την είσοδό τους στη Δυτική Όχθη. Στόχος της επιχείρησης του Ισραήλ -και ήταν μια στρατιωτική επιχείρηση- δεν ήταν να σταματήσει το Στόλο, αλλά να αποτρέψει οποιονδήποτε στον κόσμο ακόμη και να σκεφτεί να αμφισβητήσει την πολιορκία του Ισραήλ στη Γάζα ή την ισραηλινή πολιτική. Επειδή το Ισραήλ είναι η κακομαθημένη χώρα του πλανήτη, μπορεί να κάνει οτιδήποτε, να εξακολουθεί να ισχυρίζεται ότι είναι το θύμα, χωρίς κανείς να σταματάει τις πολιτικές του και χωρίς να είναι σε κανέναν υπόλογο γι’ αυτές.

Το ισραηλινό υπουργείο άμυνας ισχυρίζεται ότι οι άνθρωποι που επέβαιναν στο πλοίο ήταν προετοιμασμένοι για μάχη ενάντια στους Ισραηλινούς.

Ήμουν στο Στόλο και μάλιστα υπήρξα πολύ ενεργή. Δεν είδα κάτι τέτοιο. Κινούμουν στο χώρο, μιλούσε με όλους και ουδέποτε είδα κάποια συναφή συγκέντρωση. Εξάλλου, μπορεί να υπάρχει ένα τέτοιο σχέδιο, χωρίς όπλα, χωρίς τίποτα; Μπορείς να επιτεθείς σε στρατιώτες, καταδρομείς μάλιστα, στην πιο επίλεκτη μονάδα του ισραηλινού στρατού, έτσι;

Υπήρξαν τραυματίες και ζητήσατε βοήθεια…

Αφού το πλοίο πέρασε στον έλεγχο των Ισραηλινών, γύρω στις 05:30 ή 05:40 το πρωί – η επίθεση έγινε γύρω στις 04:30 – υπήρχαν τρεις νεκροί και δυο άνδρες σοβαρά τραυματίες, οι οποίοι αιμοραγούσαν. Πλησίασα τους στρατιώτες και τους είπα ότι υπάρχουν δύο σοβαρά τραυματίες, που μπορεί να πεθάνουν, αν συνεχίσουν να αιμορραγούν και ότι χρειαζόμαστε βοήθεια. Αρνήθηκαν να βοηθήσουν και με απείλησαν με τα όπλα τους. Αρνήθηκαν να παράσχουν οποιαδήποτε ιατρική βοήθεια στους τραυματίες, οι οποίοι συνέχισαν να αιμορραγούν για τουλάχιστον 20 ή 30 λεπτά. Κατόπιν έχασαν τη ζωή τους. Σε περίπτωση που τους είχε παρασχεθεί ιατρική βοήθεια υπήρχε πιθανότητα να ζήσουν. Αλλά οι Ισραηλινοί αρνήθηκαν. Γιατί; Επειδή ήθελαν να πεθάνουν.

Τι συνέβη στη συνέχεια, όταν μεταφερθήκατε στο λιμάνι;

Η ασυλία μου δεν τους εμπόδισε να με ανακρίνουν για μία ώρα. Με κατηγόρησαν ότι συνεργάζομαι με μια τρομοκρατική κίνηση, ότι υπήρξα επικίνδυνη για τους ισραηλινούς στρατιώτες και βίαιη απέναντί τους. Συμπεριφέρονταν σαν να είχαμε σκοτώσει εννιά Ισραηλινούς στρατιώτες κι όχι το αντίθετο. Εγώ απάντησα ότι τους κατηγορώ για απαγωγή και παραβιάση του Διεθνούς Δικαίου, καθώς το πλοίο βρισκόταν σε διεθνή ύδατα και δεν είχαν το δικαίωμα να προχωρήσουν σε έλεγχο και κατόπιν σε επίθεση. Τόνισα ότι έχουν σκοτώσει εννέα ακτιβιστές χωρίς καμιά αιτιολογία. Θα μπορούσατε να τους έχετε ελέγξει, υπογράμμισα, ήσασταν πάνω από 130 κομάντος με όπλα. Μπροστά σε τι; Όχι μπροστά σε 600 ακτιβιστές. Οι περισσότεροι είχαν παραμείνει στο εσωτερικό των δωματίων. Βρισκόσασταν αντιμέτωποι με είκοσι ακτιβιστές, ίσως δέκα. Που μπορεί να κρατούσαν μαχαίρια. Και σκοτώσατε τους εννέα από αυτούς. Αυτό είναι το μήνυμά σας για τις προκλητικές ενέργειες κατοχής, εχθρότητας και καταπίεσης.

Μετά από αυτό, φυσικά, υπήρξε μια μεγάλη, τεράστια εκστρατεία εναντίον μου που βρίσκεται σε ισχύ μέχρι και σήμερα. Υπήρξαν απόπειρες να μου αφαιρεθεί η βουλευτική μου ιδιότητα, η ιθαγένειά μου, ακόμη και η ασυλία μου. Και προσπάθησαν, όπως έγινε στο Ισραηλινό κοινοβούλιο, να μου αφαιρεθεί το διπλωματικό μου διαβατήριο. Εμφανίστηκα στο δικαστήριο για να δηλώσω ότι αυτό είναι η ασυλία, το νόημα του να είσαι βουλευτής, να έχει δηλαδή ενεργό ρόλο στην πολιτική, στις πολιτικές δραστηριότητες. Δεν σημαίνει ότι υποχρεούμαι να υποστηρίζω την ισραηλινή πολιτική. Δεν μπορώ να υποστηρίξω την κατοχή. Πολλοί άνθρωποι είναι κατά της κατοχής, της καταπίεσης και της πολιορκίας. Τόνισα, ότι αυτοί που θα έπρεπε να είναι στη φυλακή, είναι αυτοί που είναι υπεύθυνη γι’ αυτή τη βία.

Το Mavi Marmara είναι το μικρότερο έγκλημα του Ισραήλ. Πριν από τρία χρόνια ο ισραηλινός στρατός σκότωσε στη Γάζα 1.400 Παλαιστίνιους. Το Ισραήλ σκοτώνει ακόμη Παλαιστίνιους κάθε μήνα. Ακόμη και σήμερα υπάρχει μια εκστρατεία υποκίνησης, όχι μόνο εναντίον μου προσωπικά – κι όχι μόνο λόγο της συμμετοχής μου στο Στόλο της Ελευθερίας – αλλά εναντίον ολόκληρου του πολιτικού οράματος στο οποίο πιστεύω, με ίσα δικαιώματα για όλους τους πολίτες.

Υπήρξε επίσης κάποια ομάδα στο Facebook, μια ομάδα μίσους που σας απειλούσε…

Απειλούσαν να με δολοφονήσουν. Αλλά για μένα, πραγματικά, αυτό δεν αποτελεί ζήτημα. Το ζήτημα δεν είναι προσωπικό. Και γι’ αυτό δεν φοβάμαι. Το ζήτημα είναι πολιτικό. Αφορά την απονομιμοποίηση των απόψεων μου, όχι εμένα προσωπικά, την απονομιμοποίηση των πολιτικών μου απόψεων και τον περιορισμό της πολιτικής του Ισραήλ. Εκείνοι που δεν συναινούν στην ιδεολογία της δεξιάς πτέρυγας του Ισραήλ θεωρούνται εκτός νόμου. Το κράτος του Ισραήλ λειτουργεί ως ιδεολογικό κόμμα. Πρέπει να είμαι πιστός σε μια ιδεολογία, αν θέλω να είμαι μέλος αυτού του κόμματος. Αλλά αν θέλω να είμαι μέλος ενός κράτους, δεν μπορεί να αποτελεί προϋπόθεση η ιδεολογική συναίνεση υπέρ εκείνων που έχουν διώξει το λαό μου από την πατρίδα του και εγκαθίδρυσαν μια χώρα σε βάρος του. Όταν λέω ότι θέλω ισότητα με εσένα, τον μετανάστη, αυτός είναι ένας τεράστιος ιστορικός συμβιβασμός για μένα ως Παλαιστίνια.

Αν ο σκοπός του Στόλου της Ελευθερίας ήταν να στραφεί η προσοχή παγκοσμίως στο ζήτημα του αποκλεισμού της Γάζας, αυτό σημαίνει ότι στέφθηκε με επιτυχία…

Ναι, φυσικά. Στην πραγματικότητα, είχε επιτευχθεί και πριν την επίθεση, πολύ περισσότερο δε, μετά από αυτή. Και με λύπη μου λέω ότι δεδομένης της βίας του ισραηλινού στρατού και των εννέα νεκρών ακτιβιστών, αυτό το περιστατικό έβαλε το Ισραήλ στη σωστή πλευρά. Όχι σε αυτή του θύματος, αλλά σε αυτή του θύτη.

Από την πλευρά του Ισραήλ ήταν αποτυχία…

Ναι, ήταν μια μεγάλη αποτυχία. Και νομίζω ότι λόγω αυτού είναι πλέον πολύ μπερδεμένοι για το πως θα αντιμετωπίσουν τον επόμενο στολίσκο. Επειδή δεν μπορούν, είμαι σίγουρη, να επαναλάβουν την προηγούμενη αντιμετώπιση. Δεν μπορούν απλά να ελέγξουν και να σκοτώσουν. Και δεν μπορούν επίσης να αφήσουν το στολίσκο να περάσει ή να τον ελέγξουν χωρίς να έχουν ανθρώπινο τίμημα. Επειδή, αν τον ελέγξουν χωρίς ανθρώπινο κόστος, ο κόσμος θα πει: «Κοιτάξτε, μπορείτε να ελέγξετε το πλοίο χωρίς να σκοτώσετε ανθρώπους. Κι αν αφήσουν το στόλο να περάσει θα βρεθούν επίσης αντιμέτωποι με μια αποτυχία. Για τους λόγους αυτούς το Ισραήλ θα κάνει προσπάθεια 100% και θα ασκήσει πιέσεις στις ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να εμποδίσει τον επόμενο στόλο. Είμαι όμως σίγουρη πως θα αποτύχει.

Τη συνέντευξη από τη Haneen Zoabi πήρε ο Στέλιος Κούλογλου στο πλαίσιο έρευνας του Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα.