Ουσιαστικό μέρος του αφρικανικού θεάτρου αποτελεί η ελληνική τραγωδία, η οποία διασκευάζεται από πολύ παλιά στην αφρικανική ήπειρο, σύμφωνα με την Astrid van Weyenberg. Ο ίδιος ο Μαντέλα έπαιξε ένα ρόλο στην «Αντιγόνη», στο νησί Ρόμπιν, ένα θεατρικό έργο που συμβόλιζε τον αγώνα ενάντια στο απαρτχάιντ.

Ads

«Η Πολιτική της Προσαρμογής, το Σύγχρονο Αφρικάνικο Δράμα και η Ελληνική Τραγωδία», είναι το θέμα της διατριβής της Astrid van Weyenberg, η οποία σπούδασε Αγγλικά στο πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, έκανε το μάστερ της στο Εδιμβούργο και δούλεψε για την Συλλογή Έργων Τέχνης της KPM. Επίσης παρακολούθησε, μέσα στη γενική θεωρία της επιστήμης της λογοτεχνίας, σεμινάρια στη Σχολή του Άμστερνταμ για την Πολιτιστική Ανάλυση. Εκεί της ήρθε η ιδέα να ερευνήσει με ποιο τρόπο, τέσσερα σημαντικά Ελληνικά δράματα έχουν εισχωρήσει στην Αφρικάνικη λογοτεχνία. Λέει:

Όπως επισημαίνει στην εφημερίδα NRC Handelsblad, η «προσαρμογή» ή η επεξεργασία των Τρωάδων, της Ορέστειας, των Βακχών ή της Αντιγόνης είναι πολιτικά φορτισμένη. Ένα καλό παράδειγμα είναι η παράσταση της Αντιγόνης, η οποία ανέβηκε από κρατούμενους του νησιού Ρόμπιν. Σύμφωνα με το Μαντέλα, ο οποίος κάποτε έπαιξε στο νησί Ρόμπεν το ρόλο του Κρέοντα, η Αντιγόνη συμβόλιζε τον αγώνα ενάντια στο απαρτχάιντ.

Η Αντιγόνη υπήρξε εδώ και αιώνες ένα θεατρικό έργο, στο οποίο και οι κυβερνώντες, όπως και τα θύματα της εξουσίας μπορούν να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους. Ο βασιλιάς Κρέων απαγορεύει στην ανιψιά του Αντιγόνη να θάψει το νεκρό αδερφό της. Ο Κρέων αντιπροσωπεύει την δύναμη. Η Αντιγόνη την ανυπακοή και την αντίσταση.

Σύμφωνα με την Van Weyenberg η προσαρμογή είναι ένας τρόπος για να τονίσουν ότι η ελληνική τραγωδία είναι και δική τους ιδιοκτησία.

Τα κείμενα των Αφρικανικών διασκευών, τα οποία η ερευνήτρια έχει συγκρίνει με τα ελληνικά πρωτότυπά τους, έχουν γραφτεί μεταξύ του 1973 και 2004.

Γιατί έχει επικεντρώσει την προσοχή της σε γραπτά κείμενα και όχι σε εκτελέσεις θεατρικών έργων; «Εάν υποθέσουμε ότι η παράδοση του αφρικάνικου θεάτρου είναι μόνο προφορική, τότε αδικείς σπουδαία γραπτά θεατρικά έργα. Ο σπουδαιότερος ισχυρισμός μου είναι ότι οι σύγχρονοι Αφρικανοί συγγραφείς χρησιμοποιούν τα ίδια εργαλεία, όπως οι αρχαίοι Έλληνες δραματουργοί. Χρησιμοποιούν ιστορικό υλικό για να κάνουν πολιτικές δηλώσεις», εξηγεί.

Οι κλασικές τραγωδίες κατά παράδοση εστιάζονται στην ατομική εμπειρία, αλλά οι Αφρικάνικες διασκευές αποσκοπούν ακριβώς στην πολιτική ευαισθητοποίηση. Η αντίσταση ενάντια στον αποικιοκράτη κυβερνήτη, στην μετά-αποικιακή Αφρική, μεταμορφώθηκε σε αντίσταση ενάντια σε κάθε είδος καταπίεσης. Το θέατρο στην Αφρική αποσκοπούσε, περισσότερο από ότι στην Ευρώπη, στην ενίσχυση της κοινότητας, ειδικά σε μια κοινωνία που επικρατεί πάντα η καταπίεση.